Pełny tekst orzeczenia

26/1/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 18 października 2012 r.
Sygn. akt Ts 210/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Mariana G. oraz Elmar „S” Sp. z o.o. w sprawie zgodności:
art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, ze zm.) z art. 2 i art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 26 sierpnia 2010 r. Marian G. i Elmar „S” Sp. z o.o. (dalej: skarżący) wystąpili o zbadanie zgodności art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, ze zm.; dalej: ustawa o transporcie drogowym) z art. 2 i art. 20 Konstytucji w zakresie, w jakim „uniemożliwia przeniesienie w drodze decyzji uprawnień wynikających z posiadanej przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, licencji na wykonywanie transportu drogowego, na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, utworzoną przez tego przedsiębiorcę, w wyniku wniesienia aportem całego przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) do tej spółki”.
Skarga konstytucyjna została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego w związku z następującym stanem faktycznym. Marian G. i Mariusz G. zawarli 31 stycznia 2008 r. umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Na pokrycie obejmowanych udziałów Marian G. wniósł na własność do spółki aport w postaci przedsiębiorstwa P.H.Z. „Elmar” Marian G. W skład przedsiębiorstwa wchodziła m.in. udzielona Marianowi G. licencja na wykonywanie międzynarodowego, zarobkowego przewozu drogowego (nr TU-6704). 29 lutego 2008 r. skarżący wystąpili do Ministra Infrastruktury o przeniesienie licencji na Elmar „S” Sp. z o.o. Decyzją z 3 czerwca 2008 r. Minister Infrastruktury odmówił przeniesienia licencji. Na skutek wniosku skarżących o ponowne rozpatrzenie sprawy Minister Infrastruktury utrzymał zaskarżoną decyzję z 3 czerwca 2008 r. w mocy (decyzja z 15 lipca 2008 r., nr TD-2-5530/415/TP18286/08). Od tej decyzji skarżący złożyli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, którą sąd ten oddalił wyrokiem z 30 grudnia 2008 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1912/08). Skargę kasacyjną skarżących od tego rozstrzygnięcia oddalił Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 17 lutego 2010 r. (sygn. akt II GSK 392/09). Orzeczenie to zostało skarżącym doręczone 15 czerwca 2010 r.
Skarżący podnoszą, że zaskarżony przepis narusza przysługującą im wolność działalności gospodarczej (art. 20 Konstytucji) oraz zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji). Skarżący twierdzą nadto, że kwestionowany przepis wprowadza nieuzasadnioną dyskryminację przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w stosunku do innych podmiotów gospodarczych (jako przykład skarżący podają spółkę cywilną, która może ulec przekształceniu w spółkę handlową). Zdaniem skarżących art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym – według interpretacji zastosowanej w sprawie skarżących – ogranicza w sposób niezrozumiały możliwość przeniesienia licencji tylko do sytuacji, gdy następuje połączenie, podział lub przekształcenie przedsiębiorcy posiadającego licencję, zgodnie z odrębnymi przepisami. Skarżący podkreślają jednak, że w myśl art. 551 k.c. w skład przedsiębiorstwa wchodzą m.in. administracyjnoprawne licencje, a czynność prawna, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, obejmuje w ich przekonaniu wszystko, co wchodzi w jego skład. Tym samym – w ocenie skarżących – spełnione zostały warunki do przeniesienia w drodze decyzji uprawnień z tytułu posiadanej licencji, tj. wniesienie przedsiębiorstwa osoby fizycznej (i wchodzących w jego skład licencji) do spółki kapitałowej mieści się w hipotezie normy wynikającej z art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2012 r. skarżący zostali wezwani do uzupełnienia braków formalnych złożonej skargi przez doręczenie pełnomocnictw szczególnych do reprezentowania skarżących, a także doręczenie odpisów decyzji Ministra Infrastruktury z 3 czerwca 2008 r. (skarżący nie przywołali oznaczenia decyzji) oraz decyzji Ministra Infrastruktury z 15 lipca 2008 r. (nr TD-2-5530/415/TP18286/08). W odpowiedzi na zarządzenie z 28 czerwca 2012 r. Syndyk Masy Upadłościowej Elmar „S” Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej poinformował, że postanowieniem Sądu Rejonowego w Kielcach – Sąd Gospodarczy z 28 grudnia 2011 r. ogłoszono upadłość skarżącej, co skutkowało m.in. wygaśnięciem umocowania dotychczasowego pełnomocnika skarżącej do sporządzenia skargi konstytucyjnej i reprezentowania jej przed Trybunałem Konstytucyjnym. W ślad za tym pismem zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 26 lipca 2012 r. syndyk został wezwany do wskazania nowego pełnomocnika oraz doręczenia pełnomocnictwa szczególnego. Skarżący nie uzupełnili braków wskazanych zarówno w zarządzeniu z 28 czerwca 2012 r., jak i w zarządzeniu z 26 lipca 2012 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna stanowi – zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji – szczególny środek ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, które zostały naruszone przez wydanie w sprawie skarżącego orzeczenia opartego na zaskarżonej normie. Powołany przepis Konstytucji wyznacza przesłanki dopuszczalności skargi konstytucyjnej, które zostały uszczegółowione w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Skarga winna zatem spełniać wymogi formalne ujęte w art. 46-48 ustawy o TK, a zarzuty w niej zawarte nie mogą cechować się oczywistą bezzasadnością (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK).
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego złożona skarga nie spełnia powyższych wymogów, co uniemożliwia nadanie jej dalszego biegu.
Skarżący twierdzą, że zaskarżony przepis ogranicza ich wolność działalności gospodarczej (art. 20 Konstytucji) i tym samym jest sprzeczny z zasadą sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji).
Trybunał przypomina, że skarga konstytucyjna powinna – w myśl art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK – wskazywać, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone. Zgodnie z powołanym w skardze konstytucyjnej art. 20 Konstytucji społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. Zasada wyrażona w tym przepisie ma w szczególności charakter ustrojowy i w świetle utrwalonego orzecznictwa TK dopiero w zestawieniu z art. 22 Konstytucji stanowi podstawę wolności działalności gospodarczej, podlegającej ochronie zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji (zob. m.in. wyrok TK z 19 stycznia 2010 r., SK 35/08, OTK ZU nr 1/A/2010, poz. 2). Okoliczność tę pomijają skarżący, którzy w skardze łączą naruszenie art. 20 z art. 2 Konstytucji, nie nawiązując do art. 22 Konstytucji, w myśl którego ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Wobec powyższego Trybunał stwierdza, że skarga nie spełnia przesłanki z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
Trybunał zwraca uwagę, że co do zasady licencji, o której stanowią przepisy ustawy o transporcie drogowym, nie można odstępować osobom trzecim; nie można też przenosić uprawnień z niej wynikających na osobę trzecią (art. 13 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym). W myśl kwestionowanego art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym organ, który udzielił licencji, na zasadzie wyjątku przenosi (na wniosek), w drodze decyzji administracyjnej, uprawnienia z niej wynikające w razie połączenia, podziału lub przekształcenia, zgodnie z odrębnymi przepisami, przedsiębiorcy posiadającego licencję, pod warunkiem spełnienia przez przedsiębiorcę, przejmującego uprawnienia wynikające z licencji, wymagań określonych w art. 5 ust. 3 tej ustawy. Aby ustalić znaczenie pojęć: „połączenie”, „podział” i „przekształcenie” przedsiębiorcy, należy odwołać się do przepisów odrębnych.
Skarżący, powołując się na przepisy k.c., twierdzą, że wniesienie aportem przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki kapitałowej mieści się w hipotezie normy zaskarżonego przepisu. Jednakże z przepisów tych – zdaniem Trybunału – nie wynika wcale, że czynność ta stanowi „przekształcenie” przedsiębiorcy. Co więcej, zgodnie z art. 552 k.c. czynność prawna, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Tymi przepisami szczególnymi są przepisy ustawy o transporcie drogowym. Dopiero zmiana przepisów ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.) wywołana art. 26 ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622, ze zm.) umożliwiła przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną, wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, ze zm.), przekształcenie formy prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową. Przed tą zmianą nie było to możliwe. Mając powyższe na względzie, Trybunał przypomina, że przedmiotem skargi konstytucyjnej nie może być zaniechanie ustawodawcy wydania określonych norm, które skarżący uznaje za niezbędne dla ochrony przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych (zob. m.in. postanowienie TK z 8 września 2004 r., SK 55/03, OTK ZU nr 8/A/2004, poz. 86). Tym samym Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zarzut skarżących zmierza do kontroli zaniechania legislacyjnego, co wykracza poza kognicją Trybunału, a w konsekwencji uniemożliwia wydanie merytorycznego orzeczenia odnośnie do skargi (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK w zw. z art. 79 ust. 1 Konstytucji).
Nadto należy zauważyć, że skarżący nie uzupełnili braków formalnych skargi, tj. nie wskazali nowego pełnomocnika (nie doręczyli pełnomocnictw szczególnych), nie nadesłali również odpisów decyzji Ministra Infrastruktury przywołanych w uzasadnieniu skargi. Okoliczności te – wobec jednoznacznego brzmienia art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK – uniemożliwiają nadanie dalszego biegu skardze.

W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.