Pełny tekst orzeczenia

352/4/B/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 26 lipca 2012 r.

Sygn. akt Ts 245/10



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Lotos Czechowice S.A. w sprawie zgodności:

art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32, art. 64 oraz art. 79 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 24 września 2010 r. Lotos Czechowice S.A. (dalej: skarżąca) zarzuciła niezgodność art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), rozumianego „w ten sposób, że nie dopuszcza jednoczesnego powołania jako samodzielnych podstaw skargi konstytucyjnej przepisów art. 2, art. 84, art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ponieważ z przepisów tych nie wynikają prawa podmiotowe podlegające ochronie za pomocą skargi konstytucyjnej”, z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32, art. 64 i art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została wniesiona na tle następującego stanu faktycznego. 10 kwietnia 2008 r. skarżąca spółka wniosła do Trybunału Konstytucyjnego skargę konstytucyjną, w której zarzuciła niezgodność § 25 w związku z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 stycznia 1998 r. w sprawie podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 2, poz. 3, ze zm.) z art. 2, art. 84, art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji. Postanowieniem z 28 lipca 2009 r. (Ts 105/08, OTK ZU nr 3/A/2010, poz. 167) Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu tej skardze konstytucyjnej, wskazując między innymi, że żaden z powołanych przez skarżącą wzorców kontroli nie wyraża publicznego prawa podmiotowego, którego naruszenie mogłoby stanowić przedmiot skargi konstytucyjnej. Na to postanowienie pełnomocnik skarżącej wniósł zażalenie, które zostało oddalone postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z 24 czerwca 2010 r. (Ts 105/08, OTK ZU nr 3/A/2010, poz. 168), doręczonym pełnomocnikowi skarżącej 1 lipca 2010 r.

Zdaniem skarżącej zakwestionowany przepis narusza wynikającą z art. 2 Konstytucji zasadę pewności prawa i zaufania obywateli do państwa, zamyka drogę do skorzystania z przysługującego skarżącej na mocy art. 79 ust. 1 Konstytucji prawa do skargi konstytucyjnej oraz narusza warunki ustanawiania ograniczeń konstytucyjnych praw i wolności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Wprowadzając nierówność w dostępie do skargi konstytucyjnej, godzi również w zasadę równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji) oraz, w zaistniałym stanie faktycznym, powoduje konieczność płacenia przez skarżącą podatków na podstawie niekonstytucyjnych przepisów, co prowadzi do uszczuplenia jej prawa własności (a więc do naruszenia art. 64 Konstytucji). Skarżąca podkreśla, że art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK zobowiązuje do wskazania w skardze konstytucyjnej wolności lub praw, które zostały zdaniem podmiotu składającego skargę naruszone – pomija natomiast obowiązki, które zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji również mogą stanowić podstawę skargi. Ponadto skarżąca podnosi, że w wydanych w jej sprawie postanowieniach Trybunał Konstytucyjny uznał, że przedmiotem skargi konstytucyjnej nie może być naruszenie art. 217 Konstytucji, podczas gdy w jednym ze swoich wcześniejszych wyroków Trybunał orzekł merytorycznie o niezgodności przepisu z tym wzorcem kontroli (wyrok TK z 27 grudnia 2004 r., SK 35/02, OTK ZU nr 11/A/2004, poz. 119). Jednocześnie skarżąca podkreśla, że w jej przekonaniu postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o nieuwzględnieniu zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu stanowi ostateczne rozstrzygnięcie w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i można od niego wnieść skargę konstytucyjną.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wniesienie skargi dopuszczalne jest więc tylko w sytuacji, w której na skutek wydania rozstrzygnięcia w sprawie skarżącego doszło do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności, przy czym naruszenie to wynika z zastosowania przez orzekające w sprawie organy przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, który jest sprzeczny z Konstytucją. Naruszenie praw lub wolności konstytucyjnych musi być efektem niekonstytucyjności przepisu zastosowanego przy rozpatrywaniu sprawy skarżącego, nie może zaś wynikać z niewłaściwego zastosowania tego przepisu przez orzekające w sprawie organy. Celem skargi jest bowiem usunięcie z systemu prawa niekonstytucyjnej normy, której stosowanie skutkuje naruszeniem chronionych konstytucyjnie praw lub wolności. Trybunał Konstytucyjny, rozpatrując skargę, nie pełni więc funkcji kolejnej instancji odwoławczej, nie bada zgodności z prawem i słuszności podjętych przez orzekające organy rozstrzygnięć.

Skarga konstytucyjna wniesiona w niniejszej sprawie nie spełnia warunków nadania jej dalszego biegu.

W pierwszej kolejności Trybunał zauważa, że skarżąca, formalnie kwestionując zgodność z Konstytucją art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, de facto zarzuca niekonstytucyjność tych elementów tego przepisu, które stanowią powtórzenie treści normatywnych wyrażonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Skarżąca wskazuje bowiem na niekonstytucyjność unormowania, które przewiduje, że samodzielnymi wzorcami kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej nie mogą być przepisy, z których nie wynikają konstytucyjne prawa lub wolności (art. 2, art. 84, art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji). Jak jednak wyraźnie wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, unormowanie takie jest konsekwencją brzmienia art. 79 ust. 1 Konstytucji, który przyznaje prawo do wniesienia skargi konstytucyjnej każdemu, „czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone” (zob. np. wyroki TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1A/2004, poz. 2 i 26 kwietnia 2005 r., SK 36/03, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 40 oraz postanowienie TK z 19 lutego 2010 r., Ts 267/07, OTK ZU nr 1/B/2010, poz. 12 i cytowane tam orzecznictwo), i dlatego to art. 79 ust. 1 Konstytucji należy w pierwszym rzędzie uznać za podstawę wydania przez Trybunał Konstytucyjny postanowień z 28 lipca 2009 r. oraz 24 czerwca 2010 r. (Ts 105/08). Kwestionując te postanowienia, skarżąca domaga się de facto zbadania przez Trybunał zgodności art. 79 ust. 1 Konstytucji z nim samym oraz z pozostałymi powołanymi w skardze wzorcami kontroli, nie zaś kontroli zgodności unormowania ustawowego z Konstytucją. Wniosek ten można wyprowadzić również z treści skargi konstytucyjnej, w której skarżąca wyraźnie stwierdza, że powodem kwestionowania przez nią postanowień Trybunału wydanych w sprawie o sygnaturze Ts 105/08 jest to, że Trybunał nie przychylił się w nich do proponowanej przez skarżącą interpretacji art. 79 ust. 1 Konstytucji (zob. np. s. 9 skargi konstytucyjnej). Tak sformułowany zarzut nie może stanowić przedmiotu rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny. Źródłem naruszenia konstytucyjnych praw skarżącej nie może być bowiem przepis Konstytucji (por. postanowienie TK z 17 listopada 2010 r., Ts 156/09, OTK ZU nr 1/B/2011, poz. 42).

Ponadto, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że podnoszone przez skarżącą, zarzuty dotyczące niejednolitości orzecznictwa Trybunału w zakresie samodzielnych wzorców kontroli, odnoszą się do sfery stosowania prawa, a zatem nie mogą być przedmiotem kontroli przez Trybunał w trybie rozpoznania skargi konstytucyjnej.



Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.