Ts 257/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
305/4/B/2013
POSTANOWIENIE
z dnia 26 kwietnia 2012 r.
Sygn. akt Ts 257/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej T.N. w sprawie zgodności:
1) art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) art. 222 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66, art. 45 ust. 1 Konstytucji,
3) art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zm.) z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej T.N. (dalej: skarżący), sporządzonej przez radcę prawnego i wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 6 października 2010 r. (data nadania), zarzucono niezgodność: po pierwsze, art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) w zakresie, w jakim przepis ten nie przewiduje możliwości sądowej kontroli uprawnień wynikających z ustawowych ograniczeń prawa własności przewidzianych w ustawie z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zm.; dalej: prawo łowieckie), z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji; po drugie, art. 222 § 2 k.c. w zakresie, w jakim przepis ten wyłącza możliwość dochodzenia przez właściciela nieruchomości zaniechania naruszeń jego władztwa nad gruntem w przypadku przekroczenia przez koło łowieckie uprawnień wynikających z prawa łowieckiego, z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji; po trzecie, art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego w zakresie, w jakim przepis ten wyłącza prawo właściciela do żądania wykluczenia jego nieruchomości z obwodu łowieckiego, z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym.
Skarżący jest właścicielem nieruchomości, która wchodzi w skład obwodu łowieckiego nr 124 utworzonego na mocy rozporządzenia nr 40 Wojewody Lubelskiego z dnia 30 lipca 2003 r. w sprawie podziału województwa na obwody łowieckie (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego Nr 117, poz. 2791, ze zm.). Na podstawie umowy dzierżawy zawartej pomiędzy Starostą Włodawskim a Kołem Łowieckim nr 86 „Szpak” w Woli Uhruskiej obwód łowiecki nr 124 został objęty w dzierżawę przez Koło Łowieckie „Szpak”. Myśliwi należący do Koła Łowieckiego „Szpak” organizują polowania na terenie obwodu łowieckiego, do którego należy również nieruchomość skarżącego. W pozwie przeciwko Kołu Łowieckiemu „Szpak” skarżący domagał się zasądzenia od pozwanego odszkodowania w wysokości 1 zł z tytułu bezumownego korzystania z należącej do niego nieruchomości oraz wyłączenia nieruchomości skarżącego z obwodu łowieckiego, a także nakazania zaprzestania prowadzenia działalności pozwanego koła łowieckiego na nieruchomościach skarżącego. Wyrokiem z 20 stycznia 2010 r. (sygn. akt I C 42/09) Sąd Rejonowy we Włodawie – I Wydział Cywilny oddalił powództwo skarżącego oraz zasądził od niego na rzecz pozwanego koła łowieckiego zwrot kosztów postępowania. Zgodnie z ustaleniami sądu pierwszej instancji, prawo pozwanego koła łowieckiego do korzystania z nieruchomości należących do skarżącego znajduje uzasadnienie w przepisach prawa łowieckiego, a skarżący nie wykazał, że koło łowieckie, wykonując swoje uprawnienia, przekroczyło granice wyznaczone przez przepisy prawa. Od powyższego orzeczenia skarżący wniósł apelację, w której zaskarżył wyrok w całości. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie – II Wydział Cywilny Odwoławczy z 16 czerwca 2010 r. (sygn. akt II Ca 283/10), doręczonym skarżącemu 6 lipca 2010 r., wyrok sądu pierwszej instancji został zmieniony w zakresie wysokości kosztów postępowania, w pozostałej części apelacja została oddalona.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 8 grudnia 2010 r., doręczonym skarżącemu 14 grudnia 2010 r., skarżący został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: doręczenie pełnomocnictwa szczególnego do sporządzenia skargi konstytucyjnej i reprezentowania skarżącego przed Trybunałem Konstytucyjnym; określenie sposobu naruszenia prawa do sądu i prawa własności, wynikającego z zastosowania w sprawie skarżącego art. 140 i art. 222 § 2 k.c.; określenie, w jaki sposób art. 26 pkt 4 ustawy prawo łowieckie stanowił podstawę wyroku Sądu Rejonowego we Włodawie z 20 stycznia 2010 r. (sygn. akt I C 42/09) i wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z 16 czerwca 2010 r. (sygn. akt II Ca 283/10), w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), oraz określenie sposobu naruszenia prawa do sądu i prawa własności wynikającego z jego zastosowania.
Pismem z 21 grudnia 2010 r. (data nadania) skarżący ustosunkował się do powyższego zarządzenia.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest zgodność z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne do stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.
W myśl zaskarżonego art. 140 k.c. – w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego – właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.
Zgodnie z art. 222 § 2 k.c. przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób, niż przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, właścicielowi przysługuje roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i zaniechanie naruszeń.
W pierwszej kolejności Trybunał zauważa, że zakwestionowane w skardze konstytucyjnej art. 140 oraz art. 222 § 2 k.c. nie stanowiły źródła naruszenia konstytucyjnych wolności i praw skarżącego. Wskazane przepisy w ogólny sposób odnoszą się do treści i ochrony prawa własności, w pozostałym zakresie odsyłają natomiast do ustaw szczególnych. W rozpatrywanej sprawie zastosowanie znalazła regulacja zawarta w prawie łowieckim. Podstawę ewentualnego naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego mogły zatem stanowić przepisy tejże ustawy, nie zaś regulacja zawarta w k.c. Dlatego też – na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK – Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie dotyczącym art. 140 oraz art. 222 § 2 k.c.
W dalszej kolejności Trybunał odniósł się do zakwestionowanego art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego. W art. 26 prawa łowieckiego wymienione zostały rodzaje nieruchomości, które nie wchodzą w skład obwodów łowieckich. Zgodnie z art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego w skład obwodów łowieckich nie wchodzą budowle, zakłady i urządzenia, tereny przeznaczone na cele społeczne, kultu religijnego, przemysłowe, handlowe, składowe, transportowe i inne cele gospodarcze oraz obiekty o charakterze zabytkowym i specjalnym, w granicach ich ogrodzeń.
Odnosząc się do zaskarżonego art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego Trybunał zbadał przede wszystkim, czy orzeczenie wskazane przez skarżącego jako ostateczne w rozumieniu art. 47 ustawy o TK, tj. wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z 16 czerwca 2010 r. (sygn. akt II Ca 283/10), zostało wydane na podstawie zakwestionowanego przepisu.
Należy zauważyć, że nieruchomości, których wyłączenia z obwodu łowieckiego domagał się skarżący w niniejszej sprawie, nie są objęte zakresem zastosowania art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego. Skarżący nie wniósł powództwa na podstawie zaskarżonego przepisu, ale dochodził swoich roszczeń na podstawie przepisów k.c. W jego sprawie nie miał zatem zastosowania art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego.
Trybunał podkreśla, że w modelu skargi konstytucyjnej obowiązującym w polskim porządku prawnym legitymowanym do wniesienia tego środka ochrony wolności i praw jest jedynie ten, którego prawa lub wolności zostały naruszone w sposób osobisty i bezpośredni przez zaskarżoną regulację. W odróżnieniu od wniosków kierowanych przez podmioty wymienione w art. 191 ust. 1 pkt 1–5 Konstytucji, skarga nie jest środkiem uruchamiania tzw. kontroli abstrakcyjnej, a więc realizowanej w oderwaniu od płaszczyzny stosowania kwestionowanych przepisów (por. postanowienie TK z 6 lipca 2005 r., SK 25/03, OTK ZU nr 7/A/2005, poz. 83). Podstawowego znaczenia nabiera więc funkcjonalne powiązanie skargi konstytucyjnej z konkretnym postępowaniem, skarga nie jest bowiem środkiem prawnym o charakterze powszechnym (actio popularis). Konsekwencją powyższego jest również konieczność uczynienia przedmiotem skargi konstytucyjnej – wraz ze stosownym uzasadnieniem – wyłącznie takich przepisów, które stanowiąc normatywną podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, doprowadziły do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności przysługujących właśnie skarżącemu (por. wyroki TK z 11 marca 2003 r., SK 8/02, OTK ZU nr 3/A/2003, poz. 20 oraz 15 kwietnia 2003 r., SK 4/02, OTK ZU nr 4/A/2003, poz. 31, a także postanowienie TK z 1 października 2003 r., SK 29/02, OTK ZU nr 8/A/2003, poz. 87).
Tym samym – na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK – należało, ze względu na niespełnienie przesłanki z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, odmówić nadania dalszego biegu skardze w zakresie dotyczącym art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego.
Niezależnie od powyższego Trybunał odniósł się do podniesionych przez skarżącego zarzutów niezgodności art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Trybunał przypomina, że w art. 26 prawa łowieckiego zostały enumeratywnie wyliczone typy nieruchomości, które nie wchodzą w skład obwodów łowieckich. Zdaniem skarżącego przepis ten narusza prawo własności, ponieważ wyliczając wyczerpująco typy nieruchomości, które nie mogą zostać włączone w skład obwodów łowieckich, pozbawia właścicieli pozostałych nieruchomości możliwości żądania ich wykluczenia z obwodów łowieckich. Trybunał zauważa zatem, że skarżący kwestionuje odpowiedni brak regulacji normatywnej w prawie łowieckim, która umożliwiałaby żądanie wyłączenia nieruchomości niewymienionych w art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego z obwodu łowieckiego. Co do zasady, brak regulacji oznacza, że mamy do czynienia z zaniechaniem prawodawczym. Badanie takich zaniechań oraz stwierdzanie naruszenia ustawy zasadniczej przez zaniechanie prawodawcze nie mieści się w zakresie właściwości Trybunału Konstytucyjnego, co jednoznacznie wynika z art. 188 pkt 1–3 Konstytucji. Dlatego też – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK – należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie badania zgodności art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego z art. 64 ust. 2 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji ze względu na niedopuszczalność orzekania.
W odniesieniu do podniesionego przez skarżącego zarzutu naruszenia przez art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego wynikającego z art. 45 ust. 1 Konstytucji prawa do sądu, Trybunał wskazuje, że przedstawiony wzorzec kontroli jest nieadekwatny (por. wyrok TK z 24 kwietnia 2007 r., SK 49/05, OTK ZU nr 4/A/2007, poz. 39). Trybunał przypomina, że na prawo do sądu składają się: prawo dostępu do sądu (uruchomienia procedury), prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności oraz prawo do uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia (por. wyroki TK z 16 marca 1999 r., SK 19/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 36 oraz 2 kwietnia 2001 r., SK 10/00, OTK ZU nr 3/2001, poz. 52). Należy zauważyć, że zaskarżony art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego nie pozostaje w merytorycznym związku z żadnym z aspektów zasady prawa do sądu. Przepis ten nie ogranicza możliwości skutecznego zainicjowania postępowania przed sądem. Wskazuje na to casus samego skarżącego, który uzyskał orzeczenie na drodze postępowania sądowego – tyle że niesatysfakcjonujące go ze względu na uregulowania zawarte w innych przepisach. Trybunał podkreśla, że konstytucyjne prawo do sądu nie oznacza – jak twierdzi skarżący – prawa do uzyskania korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.
Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
POSTANOWIENIE
z dnia 26 kwietnia 2012 r.
Sygn. akt Ts 257/10
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej T.N. w sprawie zgodności:
1) art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
2) art. 222 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66, art. 45 ust. 1 Konstytucji,
3) art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zm.) z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej T.N. (dalej: skarżący), sporządzonej przez radcę prawnego i wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 6 października 2010 r. (data nadania), zarzucono niezgodność: po pierwsze, art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) w zakresie, w jakim przepis ten nie przewiduje możliwości sądowej kontroli uprawnień wynikających z ustawowych ograniczeń prawa własności przewidzianych w ustawie z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zm.; dalej: prawo łowieckie), z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji; po drugie, art. 222 § 2 k.c. w zakresie, w jakim przepis ten wyłącza możliwość dochodzenia przez właściciela nieruchomości zaniechania naruszeń jego władztwa nad gruntem w przypadku przekroczenia przez koło łowieckie uprawnień wynikających z prawa łowieckiego, z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 66 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji; po trzecie, art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego w zakresie, w jakim przepis ten wyłącza prawo właściciela do żądania wykluczenia jego nieruchomości z obwodu łowieckiego, z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym.
Skarżący jest właścicielem nieruchomości, która wchodzi w skład obwodu łowieckiego nr 124 utworzonego na mocy rozporządzenia nr 40 Wojewody Lubelskiego z dnia 30 lipca 2003 r. w sprawie podziału województwa na obwody łowieckie (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego Nr 117, poz. 2791, ze zm.). Na podstawie umowy dzierżawy zawartej pomiędzy Starostą Włodawskim a Kołem Łowieckim nr 86 „Szpak” w Woli Uhruskiej obwód łowiecki nr 124 został objęty w dzierżawę przez Koło Łowieckie „Szpak”. Myśliwi należący do Koła Łowieckiego „Szpak” organizują polowania na terenie obwodu łowieckiego, do którego należy również nieruchomość skarżącego. W pozwie przeciwko Kołu Łowieckiemu „Szpak” skarżący domagał się zasądzenia od pozwanego odszkodowania w wysokości 1 zł z tytułu bezumownego korzystania z należącej do niego nieruchomości oraz wyłączenia nieruchomości skarżącego z obwodu łowieckiego, a także nakazania zaprzestania prowadzenia działalności pozwanego koła łowieckiego na nieruchomościach skarżącego. Wyrokiem z 20 stycznia 2010 r. (sygn. akt I C 42/09) Sąd Rejonowy we Włodawie – I Wydział Cywilny oddalił powództwo skarżącego oraz zasądził od niego na rzecz pozwanego koła łowieckiego zwrot kosztów postępowania. Zgodnie z ustaleniami sądu pierwszej instancji, prawo pozwanego koła łowieckiego do korzystania z nieruchomości należących do skarżącego znajduje uzasadnienie w przepisach prawa łowieckiego, a skarżący nie wykazał, że koło łowieckie, wykonując swoje uprawnienia, przekroczyło granice wyznaczone przez przepisy prawa. Od powyższego orzeczenia skarżący wniósł apelację, w której zaskarżył wyrok w całości. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie – II Wydział Cywilny Odwoławczy z 16 czerwca 2010 r. (sygn. akt II Ca 283/10), doręczonym skarżącemu 6 lipca 2010 r., wyrok sądu pierwszej instancji został zmieniony w zakresie wysokości kosztów postępowania, w pozostałej części apelacja została oddalona.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 8 grudnia 2010 r., doręczonym skarżącemu 14 grudnia 2010 r., skarżący został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: doręczenie pełnomocnictwa szczególnego do sporządzenia skargi konstytucyjnej i reprezentowania skarżącego przed Trybunałem Konstytucyjnym; określenie sposobu naruszenia prawa do sądu i prawa własności, wynikającego z zastosowania w sprawie skarżącego art. 140 i art. 222 § 2 k.c.; określenie, w jaki sposób art. 26 pkt 4 ustawy prawo łowieckie stanowił podstawę wyroku Sądu Rejonowego we Włodawie z 20 stycznia 2010 r. (sygn. akt I C 42/09) i wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z 16 czerwca 2010 r. (sygn. akt II Ca 283/10), w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), oraz określenie sposobu naruszenia prawa do sądu i prawa własności wynikającego z jego zastosowania.
Pismem z 21 grudnia 2010 r. (data nadania) skarżący ustosunkował się do powyższego zarządzenia.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest zgodność z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne do stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.
W myśl zaskarżonego art. 140 k.c. – w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego – właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.
Zgodnie z art. 222 § 2 k.c. przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób, niż przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, właścicielowi przysługuje roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i zaniechanie naruszeń.
W pierwszej kolejności Trybunał zauważa, że zakwestionowane w skardze konstytucyjnej art. 140 oraz art. 222 § 2 k.c. nie stanowiły źródła naruszenia konstytucyjnych wolności i praw skarżącego. Wskazane przepisy w ogólny sposób odnoszą się do treści i ochrony prawa własności, w pozostałym zakresie odsyłają natomiast do ustaw szczególnych. W rozpatrywanej sprawie zastosowanie znalazła regulacja zawarta w prawie łowieckim. Podstawę ewentualnego naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego mogły zatem stanowić przepisy tejże ustawy, nie zaś regulacja zawarta w k.c. Dlatego też – na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK – Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie dotyczącym art. 140 oraz art. 222 § 2 k.c.
W dalszej kolejności Trybunał odniósł się do zakwestionowanego art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego. W art. 26 prawa łowieckiego wymienione zostały rodzaje nieruchomości, które nie wchodzą w skład obwodów łowieckich. Zgodnie z art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego w skład obwodów łowieckich nie wchodzą budowle, zakłady i urządzenia, tereny przeznaczone na cele społeczne, kultu religijnego, przemysłowe, handlowe, składowe, transportowe i inne cele gospodarcze oraz obiekty o charakterze zabytkowym i specjalnym, w granicach ich ogrodzeń.
Odnosząc się do zaskarżonego art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego Trybunał zbadał przede wszystkim, czy orzeczenie wskazane przez skarżącego jako ostateczne w rozumieniu art. 47 ustawy o TK, tj. wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z 16 czerwca 2010 r. (sygn. akt II Ca 283/10), zostało wydane na podstawie zakwestionowanego przepisu.
Należy zauważyć, że nieruchomości, których wyłączenia z obwodu łowieckiego domagał się skarżący w niniejszej sprawie, nie są objęte zakresem zastosowania art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego. Skarżący nie wniósł powództwa na podstawie zaskarżonego przepisu, ale dochodził swoich roszczeń na podstawie przepisów k.c. W jego sprawie nie miał zatem zastosowania art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego.
Trybunał podkreśla, że w modelu skargi konstytucyjnej obowiązującym w polskim porządku prawnym legitymowanym do wniesienia tego środka ochrony wolności i praw jest jedynie ten, którego prawa lub wolności zostały naruszone w sposób osobisty i bezpośredni przez zaskarżoną regulację. W odróżnieniu od wniosków kierowanych przez podmioty wymienione w art. 191 ust. 1 pkt 1–5 Konstytucji, skarga nie jest środkiem uruchamiania tzw. kontroli abstrakcyjnej, a więc realizowanej w oderwaniu od płaszczyzny stosowania kwestionowanych przepisów (por. postanowienie TK z 6 lipca 2005 r., SK 25/03, OTK ZU nr 7/A/2005, poz. 83). Podstawowego znaczenia nabiera więc funkcjonalne powiązanie skargi konstytucyjnej z konkretnym postępowaniem, skarga nie jest bowiem środkiem prawnym o charakterze powszechnym (actio popularis). Konsekwencją powyższego jest również konieczność uczynienia przedmiotem skargi konstytucyjnej – wraz ze stosownym uzasadnieniem – wyłącznie takich przepisów, które stanowiąc normatywną podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, doprowadziły do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności przysługujących właśnie skarżącemu (por. wyroki TK z 11 marca 2003 r., SK 8/02, OTK ZU nr 3/A/2003, poz. 20 oraz 15 kwietnia 2003 r., SK 4/02, OTK ZU nr 4/A/2003, poz. 31, a także postanowienie TK z 1 października 2003 r., SK 29/02, OTK ZU nr 8/A/2003, poz. 87).
Tym samym – na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK – należało, ze względu na niespełnienie przesłanki z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, odmówić nadania dalszego biegu skardze w zakresie dotyczącym art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego.
Niezależnie od powyższego Trybunał odniósł się do podniesionych przez skarżącego zarzutów niezgodności art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego z art. 64 ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Trybunał przypomina, że w art. 26 prawa łowieckiego zostały enumeratywnie wyliczone typy nieruchomości, które nie wchodzą w skład obwodów łowieckich. Zdaniem skarżącego przepis ten narusza prawo własności, ponieważ wyliczając wyczerpująco typy nieruchomości, które nie mogą zostać włączone w skład obwodów łowieckich, pozbawia właścicieli pozostałych nieruchomości możliwości żądania ich wykluczenia z obwodów łowieckich. Trybunał zauważa zatem, że skarżący kwestionuje odpowiedni brak regulacji normatywnej w prawie łowieckim, która umożliwiałaby żądanie wyłączenia nieruchomości niewymienionych w art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego z obwodu łowieckiego. Co do zasady, brak regulacji oznacza, że mamy do czynienia z zaniechaniem prawodawczym. Badanie takich zaniechań oraz stwierdzanie naruszenia ustawy zasadniczej przez zaniechanie prawodawcze nie mieści się w zakresie właściwości Trybunału Konstytucyjnego, co jednoznacznie wynika z art. 188 pkt 1–3 Konstytucji. Dlatego też – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK – należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie badania zgodności art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego z art. 64 ust. 2 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji ze względu na niedopuszczalność orzekania.
W odniesieniu do podniesionego przez skarżącego zarzutu naruszenia przez art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego wynikającego z art. 45 ust. 1 Konstytucji prawa do sądu, Trybunał wskazuje, że przedstawiony wzorzec kontroli jest nieadekwatny (por. wyrok TK z 24 kwietnia 2007 r., SK 49/05, OTK ZU nr 4/A/2007, poz. 39). Trybunał przypomina, że na prawo do sądu składają się: prawo dostępu do sądu (uruchomienia procedury), prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności oraz prawo do uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia (por. wyroki TK z 16 marca 1999 r., SK 19/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 36 oraz 2 kwietnia 2001 r., SK 10/00, OTK ZU nr 3/2001, poz. 52). Należy zauważyć, że zaskarżony art. 26 pkt 4 prawa łowieckiego nie pozostaje w merytorycznym związku z żadnym z aspektów zasady prawa do sądu. Przepis ten nie ogranicza możliwości skutecznego zainicjowania postępowania przed sądem. Wskazuje na to casus samego skarżącego, który uzyskał orzeczenie na drodze postępowania sądowego – tyle że niesatysfakcjonujące go ze względu na uregulowania zawarte w innych przepisach. Trybunał podkreśla, że konstytucyjne prawo do sądu nie oznacza – jak twierdzi skarżący – prawa do uzyskania korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.
Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.