Ts 26/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
366/4/B/2013
POSTANOWIENIE
z dnia 6 marca 2013 r.
Sygn. akt Ts 26/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Małgorzata Pyziak-Szafnicka,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej J.S. w sprawie zgodności:
art. 3 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, ze zm.) z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 3 lutego 2012 r. J.S. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 3 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, ze zm.; dalej: ustawa) zart. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Powództwo skarżącej o wypłatę świadczeń, tj. wynagrodzenia za pracę, zostało oddalone przez Sąd Rejonowy Katowice – Zachód (wyrok z 4 lutego 2011 r., sygn. akt VIP 562/10). Z kolei Sąd Okręgowy w Katowicach – IX Wydział Pracy oddalił apelację skarżącej (wyrok z 22 września 2011 r., sygn. akt IX P 291/11).
Zdaniem skarżącej zakwestionowana regulacja, stanowiąca, że niewypłacalność pracodawcy, w rozumieniu ustawy, zachodzi także w razie niezaspokajania roszczeń pracowniczych z powodu braku środków finansowych w okolicznościach stanowiących, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, podstawę do wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej wpisu o podjęciu takiej działalności przez osobę fizyczną, narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego oraz prawo do równego traktowania. W ocenie skarżącej zaskarżony przepis narusza w szczególności zasadę równości, gdyż różnicuje sytuację prawną skarżącej w stosunku do innych pracowników (zatrudnionych) w oparciu o kryterium, na które nie miała ona wpływu. Zaskarżony przepis uzależnia wypłatę świadczenia pracownikowi, którego nie otrzymał od swojego pracodawcy, od zarejestrowania przez niego prowadzonej działalności gospodarczej we właściwej ewidencji, a następnie wystąpienia okoliczności stanowiących podstawę do wykreślenia z takiego rejestru.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Podstawową przesłanką dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wskazanie w niej konstytucyjnego prawa bądź wolności, przysługujących skarżącemu a naruszonych ostatecznym orzeczeniem wydanym przez sąd bądź organ administracji publicznej na podstawie zakwestionowanego w skardze przepisu ustawy albo innego aktu normatywnego. Formalną konsekwencją takiej przesłanki jest obowiązek wskazania w skardze konstytucyjnej, jakie konstytucyjne prawa bądź wolności i w jaki sposób zostały – zdaniem skarżącego – naruszone przez zakwestionowane przepisy (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego powyższa przesłanka nie została w niniejszej sprawie spełniona, w szczególności nie został spełniony wymóg wskazania przez skarżącego konstytucyjnych wolności lub praw, do których naruszenia doszło w wyniku zastosowania zaskarżonego unormowania. Powyższego wymogu nie wyczerpuje bowiem odwołanie się przez skarżącego do zasad demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji) i zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji). Orzecznictwo TK jest w tej kwestii jednolite i nie pozostawia wątpliwości co do oceny rozpatrywanej skargi konstytucyjnej w zakresie jej podstawy.
Ani art. 2, ani art. 32 ust. 1 Konstytucji nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w postępowaniu w trybie skargi konstytucyjnej (por. np. postanowienie TK z 14 stycznia 2008 r., Ts 247/06, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 28). Przepisy te gwarantują określony standard kreowania przez ustawodawcę wolności i praw oraz ogólny standard korzystania z nich przez podmioty, jednak żaden z nich nie statuuje konkretnej wolności czy prawa. Mogą one zatem stanowić wzorzec kontroli tylko w razie wskazania przez skarżącego, jaka jego wolność lub prawo, wynikające z innych przepisów Konstytucji, zostały uregulowane wbrew zasadom demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), ewentualnie – z naruszeniem zasady równości i zakazu niedyskryminacji. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w skardze inicjującej niniejsze postępowanie zabrakło takiego wskazania (por. wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2). W szczególności, skarżący nie wskazał ani w petitum skargi, ani też w jej uzasadnieniu, w związku z art. 2 lub art. 32 Konstytucji żadnego innego wzorca kontroli, co pozwoliłoby na dokonanie przez Trybunał Konstytucyjny merytorycznej oceny stawianych zarzutów.
Okoliczność ta, zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, przesądza o niedopuszczalności nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 6 marca 2013 r.
Sygn. akt Ts 26/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Małgorzata Pyziak-Szafnicka,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej J.S. w sprawie zgodności:
art. 3 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, ze zm.) z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 3 lutego 2012 r. J.S. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 3 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, ze zm.; dalej: ustawa) zart. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. Powództwo skarżącej o wypłatę świadczeń, tj. wynagrodzenia za pracę, zostało oddalone przez Sąd Rejonowy Katowice – Zachód (wyrok z 4 lutego 2011 r., sygn. akt VIP 562/10). Z kolei Sąd Okręgowy w Katowicach – IX Wydział Pracy oddalił apelację skarżącej (wyrok z 22 września 2011 r., sygn. akt IX P 291/11).
Zdaniem skarżącej zakwestionowana regulacja, stanowiąca, że niewypłacalność pracodawcy, w rozumieniu ustawy, zachodzi także w razie niezaspokajania roszczeń pracowniczych z powodu braku środków finansowych w okolicznościach stanowiących, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, podstawę do wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej wpisu o podjęciu takiej działalności przez osobę fizyczną, narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego oraz prawo do równego traktowania. W ocenie skarżącej zaskarżony przepis narusza w szczególności zasadę równości, gdyż różnicuje sytuację prawną skarżącej w stosunku do innych pracowników (zatrudnionych) w oparciu o kryterium, na które nie miała ona wpływu. Zaskarżony przepis uzależnia wypłatę świadczenia pracownikowi, którego nie otrzymał od swojego pracodawcy, od zarejestrowania przez niego prowadzonej działalności gospodarczej we właściwej ewidencji, a następnie wystąpienia okoliczności stanowiących podstawę do wykreślenia z takiego rejestru.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Podstawową przesłanką dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wskazanie w niej konstytucyjnego prawa bądź wolności, przysługujących skarżącemu a naruszonych ostatecznym orzeczeniem wydanym przez sąd bądź organ administracji publicznej na podstawie zakwestionowanego w skardze przepisu ustawy albo innego aktu normatywnego. Formalną konsekwencją takiej przesłanki jest obowiązek wskazania w skardze konstytucyjnej, jakie konstytucyjne prawa bądź wolności i w jaki sposób zostały – zdaniem skarżącego – naruszone przez zakwestionowane przepisy (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego powyższa przesłanka nie została w niniejszej sprawie spełniona, w szczególności nie został spełniony wymóg wskazania przez skarżącego konstytucyjnych wolności lub praw, do których naruszenia doszło w wyniku zastosowania zaskarżonego unormowania. Powyższego wymogu nie wyczerpuje bowiem odwołanie się przez skarżącego do zasad demokratycznego państwa prawa (art. 2 Konstytucji) i zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji). Orzecznictwo TK jest w tej kwestii jednolite i nie pozostawia wątpliwości co do oceny rozpatrywanej skargi konstytucyjnej w zakresie jej podstawy.
Ani art. 2, ani art. 32 ust. 1 Konstytucji nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w postępowaniu w trybie skargi konstytucyjnej (por. np. postanowienie TK z 14 stycznia 2008 r., Ts 247/06, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 28). Przepisy te gwarantują określony standard kreowania przez ustawodawcę wolności i praw oraz ogólny standard korzystania z nich przez podmioty, jednak żaden z nich nie statuuje konkretnej wolności czy prawa. Mogą one zatem stanowić wzorzec kontroli tylko w razie wskazania przez skarżącego, jaka jego wolność lub prawo, wynikające z innych przepisów Konstytucji, zostały uregulowane wbrew zasadom demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), ewentualnie – z naruszeniem zasady równości i zakazu niedyskryminacji. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w skardze inicjującej niniejsze postępowanie zabrakło takiego wskazania (por. wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2). W szczególności, skarżący nie wskazał ani w petitum skargi, ani też w jej uzasadnieniu, w związku z art. 2 lub art. 32 Konstytucji żadnego innego wzorca kontroli, co pozwoliłoby na dokonanie przez Trybunał Konstytucyjny merytorycznej oceny stawianych zarzutów.
Okoliczność ta, zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, przesądza o niedopuszczalności nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.