Pełny tekst orzeczenia

329/4/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 3 lipca 2013 r.
Sygn. akt Ts 186/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Leon Kieres,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Koma Nord Sp. z o.o. w sprawie zgodności:
art. 70 § 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, ze zm.) i art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95, ze zm.) w zw. z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 października 2001 r. w sprawie wysokości opłat za ogłaszanie obwieszczeń i ogłoszeń w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B” (Dz. U. Nr 114, poz. 1216) z art. 2, art. 20, art. 22, art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 17 czerwca 2011 r. (data nadania) Koma Nord Sp. z o.o. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 70 § 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, ze zm.) i art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95, ze zm.) w zw. z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 października 2001 r. w sprawie wysokości opłat za ogłaszanie obwieszczeń i ogłoszeń w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B” (Dz. U. Nr 114, poz. 1216; dalej: rozporządzenie z 2001 r.) z art. 2, art. 20, art. 22, art. 217 Konstytucji.
Skargę konstytucyjną wniesiono w związku z następującą sprawą. W dniu 4 marca 2008 r. skarżąca przekazała do publikacji w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B” (dalej: „Monitor Polski B”) sprawozdanie finansowe za 2006 r. wraz z odpisem uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania i opinią biegłego rewidenta. Centrum Obsługi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – Zespół Monitora Polskiego B (dalej: Zespół Monitora Polskiego B) uzależniło wydrukowanie ogłoszenia sprawozdania finansowego od dokonania wpłaty w wysokości 7 248,90 zł (pismo z 11 marca 2008 r., L.dz. 559/2008). Kwestionując prawidłowość wyliczenia i zasadność żądania opłaty za ogłoszenie sprawozdania finansowego, skarżąca w piśmie z 31 marca 2008 r. zwróciła się do Zespołu Monitora Polskiego B o wyjaśnienie podstawy żądania opłaty w podanej wysokości. W odpowiedzi z 8 kwietnia 2008 r. (L.dz. 40/MBP/Z/2008) poinformowano skarżącą, że wyliczenie opłaty za publikację sprawozdania w Monitorze Polskim B nie jest uzależnione od ilości stron przekazanych materiałów, co wynika z tego, że Monitor Polski B posiada szatę graficzną określoną w rozporządzeniu z 2001 r. W piśmie z 12 maja 2008 r. Zespół Monitora Polskiego B wezwał skarżącą do niezwłocznego uiszczenia opłaty pod rygorem zwrotu materiałów, w tym sprawozdania finansowego, bez ich publikacji.
Zdaniem skarżącej zakwestionowane przepisy naruszają zasadę demokratycznego państwa prawa i zasadę swobody działalności gospodarczej. Skarżąca podnosi, że nieadekwatność wysokości opłaty za publikację sprawozdania finansowego w Monitorze Polskim B godzi w podstawy demokratycznego państwa prawa, co prowadzi do ograniczenia wolności działalności gospodarczej, „ukrytego opodatkowania podstawowych funkcji państwowych” i ustalenia „niewspółmiernie wysokich opłat przez organy państwowe”. Jako wzorce konstytucyjnej kontroli, z których wywodzi swoje prawa podmiotowe, skarżąca wskazuje art. 2, art. 20, art. 22 i art. 217 Konstytucji. Ponadto, w ocenie skarżącej „wątpliwości budzi zasadność nakładania obowiązku jednoczesnej publikacji rocznych sprawozdań finansowych w Monitorze Polskim B i Krajowym Rejestrze Sądowym w kontekście wysokiego, podwójnego kosztu, który nie ma w ogóle racji bytu”. Koszt ten jest, jak podkreśla skarżąca, szczególnie uciążliwy dla małych i średnich przedsiębiorców, dla których „roczny wydatek rzędu nawet kilku lub kilkunastu tysięcy złotych może okazać się trudnym do spełnienia”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Na etapie wstępnej kontroli Trybunał Konstytucyjny bada, czy skarga spełnia wymagania formalne określone w art. 46-48 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) i czy zarzuty w niej zawarte nie są oczywiście bezzasadne (art. 36 ust. 3 w zw. z at. 49 ustawy o TK).
Trybunał przypomina, że w świetle art. 46 ust. 1 ustawy o TK skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Skarżąca jako ostateczne rozstrzygnięcie w jej sprawie, w związku z którą złożyła skargę konstytucyjną, wskazuje pismo Zespołu Monitora Polskiego B z 12 maja 2008 r., wzywające ją do uiszczenia opłaty za publikację sprawozdania finansowego. Trzeba jednak zauważyć, że pismo to zostało do niej skierowane 12 maja 2008 r., a skarga konstytucyjna została złożona dopiero 17 czerwca 2011 r. Tym samym, z uwagi na przekroczenie trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej (art. 39 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 46 ust. 1 ustawy o TK).
Trybunał zwraca też uwagę, że jednym z warunków dopuszczalności skargi konstytucyjnej jest wskazanie ostatecznego rozstrzygnięcia, wydanego na podstawie kwestionowanych przepisów, z którymi skarżący wiąże naruszenie przysługujących mu praw podmiotowych określonych w Konstytucji (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK w zw. z art. 79 ust. 1 Konstytucji).
Skarżąca uznaje pismo Zespołu Monitora Polskiego B z 12 maja 2008 r za ostateczne rozstrzygnięcie, które wskutek zastosowania w jej sprawie zaskarżonych przepisów ukształtowało jej konstytucyjne prawa i wolności. Trybunał stwierdza jednak, że pismo to nie ma waloru „ostatecznego rozstrzygnięcia” w rozumieniu art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK. Z jego treści wynika bowiem jedynie informacja o wysokości opłaty, której uiszczenie było niezbędne do ogłoszenia w Monitorze Polskim B sprawozdania finansowego skarżącej. Ma ono zatem charakter techniczny, nie przyznaje skarżącej praw ani nie obciąża jej obowiązkami. W związku z powyższym rozpatrywana skarga konstytucyjna nie spełnia również przesłanki określonej w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, co uzasadnia odmowę nadania skardze dalszego biegu (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
Trybunał podkreśla, że w myśl art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK skarga konstytucyjna winna zawierać wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone.
Dla skarżącej wzorcami kontroli konstytucyjnej, z których wywodzi podlegające ochronie w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji prawa podmiotowe, są art. 2, art. 20, art. 22 i art. 217 Konstytucji. O ile zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem TK art. 2, art. 20 i art. 22 Konstytucji mogą – pod pewnymi warunkami – stanowić wzorce kontroli w postępowaniu zainicjowanym skargą konstytucyjną, to jednak takim wzorcem nie może być art. 217 Konstytucji. Nie wyraża on bowiem żadnego prawa podmiotowego, a jedynie zasadę nakładania danin publicznych w drodze ustawy (zob. wydane w pełnym składzie postanowienie TK z 16 lutego 2009 r., Ts 202/06, OTK ZU nr 1/B/2009, poz. 23). Wobec powyższego Trybunał uznaje, że skarga konstytucyjna nie spełnia – co do art. 217 Konstytucji – wymogu określonego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK, co w tym zakresie skutkuje odmową nadania jej dalszego biegu (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).
Niezależnie od powyższego, Trybunał stwierdza, że zaskarżone przepisy – na podstawie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232, poz. 1378) – utraciły moc obowiązującą 1 stycznia 2013 r. Rozpatrywanej skardze konstytucyjnej należało zatem odmówić nadania dalszego biegu zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK.

W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.