Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 maja 2013 r. w O.

sprawy z odwołania I. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania I. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

z dnia 09.01.2013r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie

Sygn. akt III U 390/13

UZASADNIENIE

W dniu 27.12.2012r. I. B. złożyła do ZUS wniosek o ustalenie jej uprawnień do emerytury.

Decyzją z dnia 09.01.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił I. B. prawa do emerytury wskazując, że możliwość przyznania emerytury po emeryturze dotyczy każdego przypadku, w którym osoba wcześniej uprawniona do takiego świadczenia spełnia warunki wymagane do ustalenia emerytury na podstawie innego przepisu. Tymczasem I. B. przyznano prawo do emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych a odwołująca nie spełnia warunków wymaganych do emerytury na podstawie innego przepisu.

I. B. decyzję powyższą zaskarżyła, wnosząc od niej odwołanie. W uzasadnieniu odwołania wskazała, że ZUS nie wyjaśnił, czy część socjalna emerytury przyznanej jej w oparciu o art. 27, została wyliczona od kwoty bazowej z 2009r. Z uzasadnienia wynikało ponadto, że odwołująca ma wątpliwości co do prawidłowości wyliczeń w zakresie wysokości emerytury, którą w ostatnich latach otrzymywała.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że możliwość przyznania emerytury po emeryturze dotyczy każdego przypadku, w którym osoba wcześniej uprawniona do takiego świadczenia spełnia warunki wymagane do ustalenia emerytury na podstawie innego przepisu. Tymczasem I. B. przyznano prawo do emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych a odwołująca nie spełnia warunków wymaganych do emerytury na podstawie innego przepisu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 16.04.1994r. ZUS przyznał I. B. prawo do emerytury z tytułu opieki nad chorym dzieckiem na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 15.05.1989r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki. Decyzją z dnia 23.11.2009r. ZUS przyznał I. B. prawo do emerytury na podstawie art. 27 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wypłata emerytury została zwieszona, gdyż jej wysokość okazała się niższa niż poprzednio przyznanej wcześniejszej emerytury. I. B. złożyła odwołanie od tej decyzji, które wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 26.01.2010r., który uprawomocnił się 17.02.2010r., zostało oddalone.

W dniu 27.12.2012r. I. B. złożyła w ZUS kolejny wniosek o ustalenie jej uprawnień do emerytury w oparciu o przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Decyzją z dnia 09.01.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił I. B. prawa do emerytury po emeryturze.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: dokumenty z akt rentowych.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1)osiągnęli wiek emerytalny określony w ust. 2 albo 3;

2)mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 27a.

2. Wiek emerytalny dla kobiet wynosi co najmniej 60 lat.

3. Wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych w okresie:

1)do dnia 31 grudnia 1947 r. wynosi co najmniej 65 lat;

2)od dnia 1 stycznia 1948 r. do dnia 31 marca 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 1 miesiąc;

3)od dnia 1 kwietnia 1948 r. do dnia 30 czerwca 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 2 miesiące;

4)od dnia 1 lipca 1948 r. do dnia 30 września 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 3 miesiące;

5)od dnia 1 października 1948 r. do dnia 31 grudnia 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 4 miesiące.

Zgodnie z art. 27a. cyt. ustawy emeryturę przyznaje się z urzędu zamiast pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek emerytalny, o którym mowa w art. 27 ust. 2 i 3, oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Art. 28 stanowi z kolei, że ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 27 ust. 1 pkt 2, przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1)osiągnęli wiek emerytalny, o którym mowa w art. 27 ust. 2 i 3;

2)mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 15 lat dla kobiet i co najmniej 20 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z art. Art. 29 cyt. ustawy ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 ust. 2 i 3, mogą przejść na emeryturę:

1)kobieta - po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy albo jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy;

2)mężczyzna - po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy albo jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy.

2. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje ubezpieczonym, którzy:

1)ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, byli pracownikami oraz

2)w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawali w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy.

3. Spełnienia warunków, o których mowa w ust. 2, nie wymaga się od ubezpieczonych, którzy przez cały wymagany okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, podlegali ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

Art. 30 cyt. ustawy stanowi z kolei, że odrębne przepisy określają zasady wcześniejszego przechodzenia na emeryturę dla osób, określonych w art. 27, które są inwalidami wojennymi i wojskowymi oraz kombatantami, pracownikami urzędów państwowych, pracownikami samorządowymi, żołnierzami zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianymi w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu, nauczycielami akademickimi.

Art. 31 cyt. ustawy stanowi, że osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r., uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej, działalności twórczej lub artystycznej, umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo przy wykonywaniu przez osoby duchowne i zakonne czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy zaistniałym do dnia 31 grudnia 2002 r., albo wskutek choroby zawodowej, mogą przejść na emeryturę:

1)kobieta - po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy;

2)mężczyzna - po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Art. 32 ust. 1 cyt. ustawy stanowi, że ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 33 cyt. ustawy osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949r., ubezpieczone z tytułu działalności twórczej lub artystycznej, mają prawo do emerytury na warunkach określonych dla pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną.

Możliwość przyznania emerytury po emeryturze, jak słusznie podniósł organ rentowy, dotyczy każdego przypadku, w którym osoba wcześniej uprawniona do takiego świadczenia spełnia warunki wymagane do ustalenia emerytury na podstawie innego przepisu. Tymczasem, jak wynika z akt rentowych, I. B. ma ustalone prawo do emerytury zarówno z tytułu opieki nad chorym dzieckiem na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 15.05.1989r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki, jak również na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Słusznie więc organ rentowy przyjął, że w oparciu o przedstawioną przez ubezpieczoną i zgromadzoną w sprawie dokumentację, ubezpieczona nie spełnia warunków do ustalenia jej uprawnień na podstawie innego przepisu.

Podkreślić należy, że zgodnie z ugruntowanym i jednolitym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy przez sąd wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (vide postanowienie Sądu Najwyższego z 20.01.2010r., sygn. akt. II UZ 49/09, LEX 583831). Przedmiotem niniejszej sprawy była więc jedynie ocena formalnej poprawności i merytorycznej zasadności decyzji organu rentowego o odmowie przyznania prawa do tzw. „emerytury po emeryturze”, bowiem taki był zakres zaskarżonej decyzji, wydanej wskutek rozpoznania wniosku I. B. o emeryturę. Z wyjaśnień złożonych przez odwołującą na rozprawie, jak też treści jej pisemnego odwołania wynika, że jej rzeczywistą intencją było nie tyle ustalenie jej uprawnień do emerytury na podstawie innego przepisu, ile sprawdzenie poprawności wyliczeń w zakresie wysokości dotychczas wypłacanego świadczenia. Odwołująca powoływała się w tym zakresie na inne, przeszłe decyzje wydane w przedmiocie świadczenia emerytalnego. Podkreślić jednak w tym miejscu należy, że Sąd w niniejszym postępowaniu nie był uprawniony do weryfikacji decyzji ZUS w przedmiocie wysokości przysługującego odwołującej świadczenia, gdyż, jak wskazano wyżej, nie dotyczyła tego zaskarżona decyzja ZUS. Decyzją, która poddana jest kontroli Sądu w niniejszym postepowaniu, jest tylko decyzja z 09.01.2013r. odmawiająca przyznania ubezpieczonej emerytury po emeryturze. Dodatkowo podkreślić należy, że kwestia określenia prawidłowej wysokości należnego odwołującej świadczenia była przedmiotem rozpoznania przed Sądem w sprawie z odwołania od decyzji ZUS z dnia 23.11.2009r, gdzie prawomocnym wyrokiem z dnia 26.01.2010r. Sąd odwołanie I. B. oddalił ( vide odpis wyroku k.157 akt rentowych).

Mając na uwadze wszystkie podniesione wyżej argumenty, Sąd Okręgowy uznając, iż zaskarżona decyzja ZUS z dnia 09.01.2013r. odpowiada prawu, działając na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc, oddalił wniesione od niej odwołanie.