Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ś., dnia 30-01-2013 r.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Beata Michurska-Gruszczyńska

Protokolant:Anna Smolińska

po rozpoznaniu w dniu 30-01-2013 r. w Środzie Śląskiej

sprawy z powództwa małoletniego W. B. reprezentowanego przez S. S.

przeciwko A. B. (1)

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego A. B. (1) na rzecz małoletniego powoda W. B. alimenty w kwocie po 100zł (sto złotych) miesięcznie, płatne poczynając od dnia 11.10.2012r. z góry do piętnastego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do rąk S. S. jako przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

IV.  nie obciąża pozwanego kosztami procesu;

V.  wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda W. S. S., działając w imieniu małoletniego, wniosła o zasądzenie od pozwanego A. B. (1) na rzecz małoletniego powoda alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania podała, że małoletni W. B. jest synem pozwanego, natomiast strony nigdy nie pozostawały w związku małżeńskim, tylko w związku nieformalnym przez okres 10 lat. Od kilku miesięcy pozwany nie interesuje się dzieckiem i nie zamieszkuje z małoletnim powodem i jego matką. Nie łoży również na utrzymanie małoletniego syna. Natomiast matka małoletniego powoda pozostaje bez zatrudnienia, jest zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy i pobiera zasiłek rodzinny na syna w kwocie po 91 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 30 listopada 2012 r. matka małoletniego powoda zmodyfikowała żądanie zawarte we wniosku w ten sposób, że wniosła o zasądzenie od pozwanego A. B. (1) na rzecz małoletniego powoda alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie, cofając powództwo w pozostałym zakresie.

Pozwany na tej samej rozprawie uznał powództwo co do kwoty 100 zł miesięcznie, wnosząc o oddalenie w pozostałym zakresie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni W. B. urodził się w dniu 17 kwietnia 2004 r. i pochodzi z nieformalnego związku (...).

dowód: odpis zupełny aktu urodzenia małoletniego powoda, k. 4 a.s.

Małoletni powód w chwili obecnej ma 8 lat i uczęszcza do II klasy szkoły podstawowej. Średniomiesięczny koszt utrzymania małoletniego powoda to kwota około 930 zł, na którą składają się wydatki na: wyżywienie – około 400 zł, ubrania – około 100 zł, szkoła – około 50 zł, zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych – około 380 zł.

dowód: faktura VAT (...) z dnia 01.09.2012 r., k. 13 – 14 a.s.

faktura VAT (...) z dnia 30.08.2012 r., k. 15 – 16 a.s.

przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda, k. 24 a.s.

Małoletni powód nie posiada własnego majątku, z którego mógłby utrzymać się samodzielnie.

bezsporne

Matka małoletniego powoda wraz z małoletnim synem zamieszkuje ze swoim bratem. S. S. nie pracuje, jest zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy, bez prawa do zasiłku. Pobiera zasiłek rodzinny w kwocie po 91 zł miesięcznie na małoletniego syna oraz świadczenie pielęgnacyjne w kwocie po 500 zł miesięcznie w związku z opieką nad babcią. Ponadto podejmuje prace dorywcze jako pracownik fizyczny za kwotę około 200 zł miesięcznie. Brat przedstawicielki ustawowej nie pracuje i nie dokłada się do utrzymania mieszkania. Miesięcznie na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda wydatkuje kwotę około 1.160 zł, na co składa się opłata za czynsz – 120 zł, prąd – około 800 zł, wodę – około 200 zł i śmieci – 40 zł.

Matka małoletniego powoda nie posiada żadnego zawodu, nie ma ukończonych kursów, ani kwalifikacji.

dowód: zaświadczenie (...) z dnia 11.10.2012 r., k. 3 a.s.

zaświadczenie PUP z dnia 04.10.2012 r., k. 5 a.s.

przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda, k. 24 a.s.

Pozwany A. B. (1) obecnie pracuje jako palacz na podstawie umowy o dzieło od dnia 06 października 2012 r. do dnia 31 marca 2013 r. za wynagrodzeniem 650 zł brutto miesięcznie. Pozwany posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, orzeczenie zostało wydane do dnia 31 stycznia 2013 r.

Pozwany z zawodu jest tapicerem, jednak ze względu na orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym może podejmować prace tylko w warunkach chronionych.

dowód: umowa o dzieło z dnia 06.10.2012 r., k. 9 a.s.

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 25.01.2012 r., k. 11 a.s.

przesłuchanie pozwanego, k. 24 a.s.

W czasie wspólnego zamieszkiwania S. S. i A. B. (1), pozwany podejmował prace dorywcze, z których osiągał dochód w wysokości 600 – 700 zł miesięcznie, a czasami 1.100 zł, do maksymalnie 2.000 zł miesięcznie.

dowód: przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda, k. 24 a.s.

Wobec pozwanego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne z tytułu zaległości alimentacyjnych na rzecz dzieci A. B. (2), lat 14 i N. B., lat 11, wobec których pozwany jest zobowiązany do uiszczania alimentów w kwocie po 100 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich. Ponadto z Funduszu Alimentacyjnego pobierane są alimenty na rzecz A. B. (2) i N. B. w kwotach po 130 zł miesięcznie na każde z dzieci. Pozwany posiada łączne zadłużenie wynikające z zaległości alimentacyjnych w kwocie ponad 71.000 zł.

dowód: pismo MOPS w L. z dnia 30.10.2012 r., k. 12 a.s.

przesłuchanie pozwanego, k. 24 a.s.

Pozwany mieszka wraz ze swoją matką, która pobiera świadczenie emerytalne w kwocie 720 zł miesięcznie, które objęte jest egzekucją komorniczą.

dowód: przesłuchanie pozwanego, k. 24 a.s.

Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy we W., urząd dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, palacza, osób z orzeczeniem o niepełnosprawności za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 1.050 zł do 1.500 zł brutto.

dowód: pismo z PUP we W. z dnia 08.02.2012 r., k. 35 – 36 a.s.

Jak wynika z zaświadczenia Powiatowego Urzędu Pracy w Ś., urząd dysponował ofertami pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych za wynagrodzeniem miesięcznym średnio od 479 zł do 2.500 zł brutto. Jednoczenie urząd nie dysponował żadnymi ofertami pracy dla osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności i w pracy w warunkach chronionych.

dowód: pismo z PUP w Ś. z dnia 13.12.2012 r., k. 22 a.s.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego.

Zakres świadczeń alimentacyjnych względem dziecka wyznaczają zatem z jednej strony usprawiedliwione potrzeby uprawnionego a z drugiej strony możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dotyczą środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania. Podczas gdy zaspokojenie środków utrzymania polega tylko na zapewnieniu uprawnionemu mieszkania, pożywienia, odzieży, pielęgnacji, leczenia, to zaspokajanie środków wychowania następuje ponadto przez osobistą troskę o jego rozwój fizyczny i umysłowy. Przy czym należy zaznaczyć, że przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się nie tylko potrzeby zapewniające uprawnionemu minimum egzystencji, ale potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy (vide: teza IV uchwały SN z dnia 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNC 1998, nr 4, poz. 42).

Ustalenie możliwości zarobkowych (majątkowych) zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane aktualnie przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania określonego wynagrodzenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy zobowiązany faktycznie nie pracuje.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka ma dwojaką postać, która wyraża się świadczeniami o charakterze materialnym oraz osobistymi staraniami o jego utrzymanie i wychowanie, które są równie doniosłe i nie do przecenienia.

Górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.02.1972 r., III CRN 470/71, Informator Prawniczy 1972, nr 1 – 2, poz. 15). Ponadto przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego, jego sytuację rodzinną, a wysokość obciążenia alimentacyjnego powinna być określona na takim poziomie, aby nie prowadziła do niedostatku.

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda wniosła w ostateczności o zasądzenie od pozwanego A. B. (1) na rzecz małoletniego powoda alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie. Matka małoletniego powoda twierdziła, że pozwany w ogóle nie dokłada się do utrzymania małoletniego syna od około 6 miesięcy, tj. od czasu kiedy wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego mieszkania.

Pozwany natomiast podnosił, że posiada orzeczenie o niepełnosprawności i może pracować tylko w warunkach pracy chronionej i nie jest w stanie uiszczać na rzecz małoletniego syna kwoty większej niż 100 zł miesięcznie tytułem alimentów i w takim zakresie uznał powództwo.

W ocenie Sądu przeprowadzone w sprawie dowody, a w szczególności z dokumentów i przesłuchania stron oraz argumenty powołane przez pozwanego, jednoznacznie wskazują na brak podstaw do uznania w całości żądania zawartego w pozwie. Przede wszystkim należy wskazać, że każdy z rodziców jest zobowiązany do przyczyniania się do zaspokajania podstawowych potrzeb dzieci. Na potrzeby te składa się nie tylko obowiązek zapewnienia dzieciom żywności, odzieży, czy możliwości kształcenia i rozwoju, ale także zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że S. S. i pozwany A. B. (1) pozostawali ze sobą w nieformalnym związku przez okres około 10 lat. Z tego związku pochodzi małoletni powód W. B.. Około 6 miesięcy temu pozwany wyprowadził się z mieszkania dotychczas zajmowanego wspólnie przez strony i zamieszkał wraz ze swoją matką. Od tego czasu nie dokłada się również do utrzymywania małoletniego syna. Pozwany posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, a z ustaleń poczynionych przez Sąd z urzędu wynika, że w Urzędzie Pracy w Ś. nie ma obecnie żadnych ofert pracy w warunkach pracy chronionej, a Urząd Pracy we W. posiada jedynie jedną taką ofertę za wynagrodzeniem 1.500 zł brutto miesięcznie. Dlatego też uznać należy, że możliwości zarobkowe pozwanego są bardzo ograniczone, co potwierdza również fakt, że w czasie wspólnego zamieszkiwania z S. S. i małoletnim synem, pozwany również osiągał dochód rzadko przekraczający kwotę 600 – 700 zł miesięcznie. Jednocześnie matka małoletniego powoda wykazała, że średniomiesięczne utrzymanie małoletniego powoda to kwota około 930 zł, co jest kwotą niewygórowaną i zgodną z doświadczeniem życiowym w zakresie kosztów utrzymania dziecka w wieku małoletniego powoda. Nie może jednak umknąć uwadze fakt, że pozwany poza bardzo ograniczonymi możliwościami zarobkowymi jest również zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych względem swoich dwóch pozostałych dzieci – A. i N. B. – po 100 zł miesięcznie na każde z nich, a posiadanie w tym zakresie już ponad 70.000 zł zadłużenia ewidentnie wskazuje, że pozwany nie jest w stanie sprostać obowiązkowi utrzymania małoletnich dzieci. Sąd mając więc na uwadze powyższe okoliczności, doszedł do przekonania, że pozwany jako ojciec małoletniego powoda jest ex lege zobowiązany do łożenia na jego utrzymanie. Jednak kwota alimentów nie może być zobowiązanie niemożliwym do realizacji przez pozwanego, gdyż Sąd orzekłby niezgodnie z przepisami prawa i zasadami obowiązującymi przy tego typu sprawach. Dlatego też w ocenie Sądu pozwany winien przyczyniać się w takim samym stopniu do zaspokajania potrzeb małoletniego W. B. jak jest do tego zobowiązany w przypadku pozostałych dzieci. Na wyższą kwotę nie pozwala w chwili obecnej sytuacja materialna pozwanego, która jeżeli w przyszłości ulegnie poprawie, co jest możliwe wobec czasowego orzeczenia o niepełnosprawności pozwanego, możliwa będzie wówczas zmiana wysokości świadczenia alimentacyjnego z korzyścią dla małoletniego powoda.

Mając zatem na uwadze możliwości zarobkowe i zawodowe obojga rodziców, orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku, oddalając w pozostałym zakresie powództwo, co znalazło odzwierciedlenie w pkt II sentencji orzeczenia.

Jak wynika z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.).

Cofnięcie pozwu jest więc cofnięciem wniosku o udzielenie ochrony prawnej roszczeniu procesowemu. Jest wyrazem prawa powoda do dysponowania przedmiotem procesu oraz przejawem odwołalności czynności procesowych. Jeżeli pozew zostanie skutecznie cofnięty – udzielenie ochrony prawnej – wydanie wyroku stanie się bezprzedmiotowe i niedopuszczalne – Sąd wyda postanowienie o umorzeniu postępowania (art. 355 k.p.c.).

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda na rozprawie w dniu 30 listopada 2012 r. cofnęła pozew, na co obecny na rozprawie pozwany nie wyraził sprzeciwu. Sąd co do zasady związany jest cofnięciem pozwu. Obowiązany jest jednak zawsze dokonać oceny, czy w świetle zgromadzonego materiału procesowego czynności wymienione w art. 203 § 4 k.p.c. nie są sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub czy zmierzają do obejścia prawa. Stwierdzenie tych okoliczności ma ten skutek, że mimo złożenia przez stronę odpowiedniego oświadczenia Sąd prowadzi nadal postępowanie, wydawszy uprzednio postanowienie stwierdzające uznanie tych czynności za niedopuszczalne i odmawiające umorzenia postępowania (por. wyrok SN z dnia 5 listopada 1966 r., II CR 387/66, OSNC 1967, nr 7–8, poz. 133).

Mając na uwadze fakt, że przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda dobrowolnie cofnęła pozew ponad kwotę 500 zł, jednocześnie w dalszym ciągu dochodząc na rzecz małoletniego dziecka świadczenia alimentacyjnego, Sąd uznał, że nie zachodzą przeszkody prawne do umorzenia postępowania, co zostało odzwierciedlone w pkt III sentencji wyroku.

W wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami (art. 102 k.p.c.). Mając na uwadze złą sytuację materialną pozwanego, Sąd nie obciążył go kosztami postępowania, orzekając jak w pkt IV orzeczenia.

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Zarządzenie:

1.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć przedstawicielce ustawowej małoletniego powoda z pouczeniem;

2.  kal. 14 dni.

13.02.2013 r.

(a. s.A. (...).P.)