Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt KIO 212/14

WYROK
z dnia 20 lutego 2014 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Sylwester Kuchnio
Grzegorz Matejczuk

Protokolant: Łukasz Listkiewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2014 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 lutego 2014 r.
przez wykonawcę: Zakład Sprzątania Wnętrz J……. J………… „MOP 83” sp. z o.o.
z siedzibą w Gronowie Górnym
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Usługa sprzątania pomieszczeń,
chodników, dróg i placów oraz utrzymania terenów zielonych w kompleksach
administrowanych przez Jednostkę Wojskową Nr 4220 Ustka – Sekcja Obsługi Infrastruktury
Chojnice w latach 2014-2015 (nr postępowania 100/INFR/JW4220/2013)
prowadzonym przez zamawiającego: Jednostka Wojskowa nr 4220 w Ustce
przy udziale wykonawcy: A…….. K……… AGRO-POL, Nieżychowice – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty oraz powtórzenie czynności oceny spełniania warunków
udziału w postępowania oraz badania i oceny ofert, z uwzględnieniem wezwania
A……… K……. AGRO-POL w Nieżychowicach do uzupełnienia dokumentów
w zakresie dowodów potwierdzających dysponowanie wiedzą i doświadczeniem
podmiotu trzeciego, który wykonał zamówienie z poz. 4 wykazu wykonanych usług
załączonego do oferty.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Jednostkę Wojskową nr 4220
w Ustce i:
Sygn. akt KIO 212/14

2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego:
Zakład Sprzątania Wnętrz J………. J.……… „MOP 83” sp. z o.o. z siedzibą
w Gronowie Górnym tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego: Jednostki Wojskowej nr 4220 w Ustce na rzecz
odwołującego: Zakładu Sprzątania Wnętrz J……… J………… „MOP 83”
sp. z o.o. z siedzibą w Gronowie Górnym kwotę 18874 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy osiemset siedemdziesiąt cztery złote zero groszy) –
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu uiszczonego
wpisu od odwołania oraz uzasadnionych kosztów strony w postaci wynagrodzenia
pełnomocnika oraz kosztów związanych ze stawiennictwem na posiedzenie.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Słupsku.

Przewodniczący: ………………………………
……………………………….
………………………………





Sygn. akt KIO 212/14

U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Jednostka Wojskowa nr 4220 w Ustce – prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego, na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 907, pózn. zm.; zwanej dalej również
„ustawą pzp” lub „pzp”), postępowanie o udzielenie zamówienia na usługi pn. Usługa
sprzątania pomieszczeń, chodników, dróg i placów oraz utrzymania terenów zielonych w
kompleksach administrowanych przez Jednostkę Wojskową Nr 4220 Ustka – Sekcja Obsługi
Infrastruktury Chojnice w latach 2014-2015 (nr postępowania 100/INFR/JW4220/2013).
Ogłoszenie o tym zamówieniu zostało opublikowane jako obligatoryjne w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej 2013/S_224-390275 z 19 listopada 2013 r., z tym, że 15
listopada 2013 r. Zamawiający przekazał to ogłoszenie Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej
oraz zamieścił ogłoszenie o zamówieniu w swojej siedzibie na tablicy informacyjnej oraz na
stronie internetowej {www.mil.pl}, na której udostępnił również specyfikację istotnych
warunków zamówienia {dalej zwaną w skrócie „s.i.w.z.” lub „SIWZ”}.Wartość zamówienia
przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp i
została ustalona przez Zamawiającego na kwotę 599.869,71 zł, co stanowi równowartość
149.236,17 euro.

27 stycznia 2014 r. Zamawiający przesłał faksem Odwołującemu – Zakładowi
Sprzątania Wnętrz J…….. J………. „MOP 83” sp. z o.o. z siedzibą w Gronowie Górnym
{dalej zwanej również w skrócie „MOP 83”} – zawiadomienie o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez A……. K………… AGRO-POL z Nieżychowic.

6 lutego 2014 r. Odwołujący wniósł w formie pisemnej {pismo z 6 lutego 2014 r.}
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej {zachowując wymóg przekazania kopii
odwołania Zamawiającemu} od powyższej czynności Zamawiającego, któremu zarzucił
następujące naruszenia ustawy pzp:
1. Art. 7 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt 3) - 4) i art. 90 ust. 1 - 3 – przez zaniechanie odrzucenia
oferty wybranej jako najkorzystniejsza, pomimo że, wezwany w trybie art. 90 ust. 1 pzp
do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny, wykonawca AGRO-POL złożył wyjaśnienia, lecz dokonana ocena wyjaśnień,
a także zaniechanie dostarczenia jakichkolwiek dowodów uzasadniających treść
wyjaśnień, potwierdzają, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, przy czym zaoferowana cena bez wątpienia jest ceną rażąco niską.
2. Art. 7 ust. 1 i art. 24 ust. 2 pkt 3) i 4) i art. 89 ust. 1 pkt 5), a także art. 26 ust. 2b
Sygn. akt KIO 212/14

i {ewentualnie} art. 26 ust. 4 – przez zaniechanie wykluczenia AGRO-POL
z przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, pomimo że nie
wykazał on spełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy
i doświadczenia, jak i sytuacji ekonomicznej i finansowej do wykonania zamówienia, co
uzasadnia analiza treści wykazu wykonanych usług wraz z dowodami potwierdzającymi
ich wykonanie i brak dowodu istnienia opłaconej polisy ubezpieczeniowej od
odpowiedzialności cywilnej, a nadto podanie nieprawdziwych informacji mających wpływ
lub mogących mieć wpływ na wynik prowadzonego postępowania i niewykazanie
dysponowania zasobami podmiotu trzeciego w celu wykazania spełniania warunków
udziału w postępowaniu oraz zaniechanie wyjaśnienia wątpliwości.
3. Art. 7 ust. 1 i art. 92 – przez wybór oferty najkorzystniejszej z naruszeniem przepisów
ustawy pzp, w tym zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
1. Unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
2. Ponownego przeprowadzenia badania i oceny oferty złożonej przez AGRO-POL.
3. Wybór jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
Odwołujący sprecyzował zarzuty przez podanie następujących okoliczności prawnych
i faktycznych uzasadniających wniesienie odwołania.
Ad 1 {zarzuty dotyczące rażąco niskiej ceny i czynu nieuczciwej konkurencji}
W pierwszej kolejności Odwołujący wywiódł, że konstrukcja przepisów art. 90 ust. 1 -
3 ustawy pzp i analiza postępowania Zamawiającego dowodzą istnienia domniemania
prawnego wzruszalnego (co mają potwierdzać poglądy doktryny i liczne przykłady
z orzecznictwa) istnienia rażąco niskiej ceny w badanej ofercie. Gdyby takie domniemanie
nie zachodziło, Zamawiający nie byłby zobligowany do przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego w trybie art. 90 ust. 1 - 3 ustawy pzp, a wezwany do złożenia wyjaśnień
Wykonawca, nie zgadzając się na istnienie tego domniemania, winien wnieść odwołanie do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej na czynność wezwania, albowiem wezwanie byłoby
czynnością podjętą niezgodnie z przepisami ustawy pzp w rozumieniu art. 180 ust. 1 pzp.
Odwołujący dodał, że wezwanie takie uzasadnione jest w sytuacji, gdy zaoferowana cena
(lub kilka cen) jest nierealistyczna, odbiega w istotny sposób od wartości cen pozostałych
ofert, nie pozwala na osiągnięcie zysku, i – co najważniejsze – może wpływać negatywnie na
rzetelność wykonania zamówienia. Zdaniem Odwołującego ponieważ tak jest
w przedmiotowym postępowaniu, wezwanie do złożenia wyjaśnień co do elementów oferty
(kalkulacji, przedstawienia dowodów uzasadniających poprawność obliczenia ceny itp.)
mających wpływ na wysokość ceny, było uzasadnione i obligatoryjne.
Sygn. akt KIO 212/14

Zdaniem Odwołującego wezwany wykonawca – w odpowiedzi na domniemanie
zamawiającego co do istnienia rażąco niskiej ceny – podejmuje się udowodnienia
(dowolnymi środkami dowodowymi), że jego cena nie jest zaniżona w rażący sposób – czego
wyrazem jest złożenie stosownych wyjaśnień, które powinny zawierać wymagane środki
dowodowe. Wykonawca może też przyznać, że cena oferty jest wynikiem błędów
w ustaleniach co do zakresu zamówienia, omyłek w kalkulacji itp. – składając wprost
oświadczenie, że jego oferta podlega odrzuceniu. Trzecią możliwość stanowi niezłożenie
wyjaśnień. Odwołujący podsumował, że w konsekwencji przyjętego domniemania istnienia
rażąco niskiej ceny, wykonawcy zmuszeni są do jego obalenia, przez przedstawienie
stosownych dowodów (a właściwie „przeciwdowodów”), potwierdzających, że zaoferowana
przez nich cena nie jest ceną rażąco zaniżoną w stosunku do przedmiotu zamówienia, ale że
ze względu na obiektywne czynniki (opisane przykładowo w ustępie 2 artykułu 90 ustawy
PZP), są w stanie wykonać cały zakres zamówienia za zaoferowaną cenę z określonym
zyskiem. Zakres środków dowodowych pozostawiony jest inwencji wykonawcy, natomiast
przyjmuje się, że zamawiający mają prawo oczekiwać przedłożenia stosownej kalkulacji
i dokumentów – czego według Odwołującego w przedmiotowej sprawie zabrakło.
Odwołujący stwierdził, że konieczność odrzucenia oferty, która zawiera rażąco niską
cenę, a ponadto złożone wyjaśnienia nie obalają domniemania złożenia oferty z rażąco niską
ceną potwierdzają liczne orzeczenia, z których przywołał wyroki Krajowej Izby Odwoławczej:
z 23 listopada 2010 r. (sygn. akt KIO/UZP 2445/10) – w którym powołano się na wyrok z 23
grudnia 2008 r. (sygn. akt KIO 144308), z 12 sierpnia 2010 r. (sygn. akt KIO/UZP 1605/10).
Odwołujący, powołując się na wyrok Izby z 10 listopada 2010 r. {w odwołaniu nie
wskazano sygnatury}, zwrócił następnie uwagę na to, że celem art. 90 pzp jest ochrona
zamawiającego przed nienależytym wykonaniem zamówienia, a także wspieranie zasady
uczciwej konkurencji i dbałość o efektywne wydatkowanie środków publicznych.
Odwołujący podsumował, że orzecznictwo nie oczekuje wykazania w składanych
wyjaśnieniach tylko tego, że świadczenie usługi nie odbywa się poniżej kosztów jej
wytworzenia w celu eliminacji kogokolwiek, ale wskazuje na wartości leżące u podstaw
systemu zamówień publicznych, na jego fundamentalne zasady.
Wychodząc od powołania się na {bliżej niesprecyzowany} wyrok Izby, w którego
uzasadnieniu stwierdzono, że nie można postawić znaku równości pomiędzy ceną rażąco
niską a wykonywaniem zamówienia poniżej kosztów, a chodzi raczej o cenę spekulacyjną,
która dla wykonawcy niesie ryzyko niewywiązania się z kontraktu, a dla zamawiającego
niebezpieczeństwo uwikłania się w źle rokujące przedsięwzięcie – Odwołujący zarzucił, że
oferta wykonawcy AGRO-POL zawiera cenę spekulacyjną, a wyjaśnienie jej elementów
Sygn. akt KIO 212/14

kalkulacyjnych potwierdziło jedynie to potwierdziło, z kolei zaniechanie jej odrzucenia przez
Zamawiającego niesie za sobą ryzyko nienależytego i niestarannego wykonywania
profesjonalnych czynności w toku realizacji zamówienia. W tym kontekście w odwołaniu
przywołano również wyrok Izby z 10 maja 2010 r. (sygn. akt KIO/UZP 704/10), w którym
wskazano, że przyczyną wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo świadome
działanie wykonawcy albo nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi nienależytym
wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia w przyszłości.
Odwołujący podał, że wartość szacunkową przedmiotowego zamówienia
Zamawiający określił na kwotę 544.715,40 zł, a 670.000,00 zł stanowi kwotę przeznaczoną
na realizację przedmiotowego zamówienia. Odwołujący podniósł, że wartość oferty AGRO-
POL odbiega znacząco od wartości ofert pozostałych uczestników postępowania, gdyż
opiewa na kwotę 338.193,25 zł, a cena następnej w kolejności oferty Odwołującego wynosi
447.102,96 zł brutto, co daje różnicę 108.909,71 zł. Odwołujący podniósł, że wartość oferty
AGRO-POL stanowi zaledwie 62,08 % wartości przedmiotu zamówienia, którą przy usługach
o charakterze powtarzającym się okresowo szacuje się w oparciu o wartość zamówień tego
samego rodzaju udzielonych w terminie poprzednich 12 miesięcy lub w poprzednim roku
budżetowym, z uwzględnieniem zmian ilościowych zamawianych usług lub dostaw oraz
prognozowanego na dany rok średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług
konsumpcyjnych ogółem. Według Odwołującego różnicy pomiędzy wartością dwóch
pierwszych ofert i ponad 62 % obniżenia wartości usługi w stosunku do roku poprzedniego
nie sposób wytłumaczyć obniżeniem cen rynkowych dostaw, usług lub pracy osób
koniecznych do wykonania zamówienia. Odwołujący zauważył, że przy skali przedsięwzięcia,
stopniu jego złożoności i wielkości kosztów stałych, opisane wyżej różnice wykraczają
znacząco poza różnice występujące w cenach ofert na rynku tego rodzaju usług, co może
świadczyć o omyłce rachunkowej w obliczeniu ceny oferty AGRO-POL, rażąco niskiej cenie
tej oferty lub o czynie nieuczciwej konkurencji (dumpingu).
Odwołujący podniósł, że ceny usług stałego sprzątania określonego rodzaju
powierzchni wewnętrznych oraz powierzchni zewnętrznych są łatwiejsze do wyliczenia, gdyż
na ich wartość wpływają stosowane stawki zużycia sprzętu i materiałów oraz zatrudnienia
pracowników. Wykonawca i zamawiający mogą precyzyjnie wyliczyć każdy element ceny
ofert, gdyż, co do zasady, wszystkie zmienne wynikają z przepisów Kodeksu pracy,
przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, przepisów prawa podatkowego, zasad
rachunkowości itp. Cena usług sprzątania jest efektem stosunkowo prostej kalkulacji,
możliwych do zastosowania stawek i sposobów zatrudnienia pracowników oraz kosztów
eksploatacji sprzętu i materiałów. Według Odwołującego w ramach takich danych
Sygn. akt KIO 212/14

przyjmowanych dla obliczenia ceny przez wszystkich wykonawców, nie ma możliwości
zróżnicowania wartości najkorzystniejszych ofert o ponad sto tysięcy złotych, jak ma to
miejsce w przedmiotowym postępowaniu. Koszty stałe mogą być bowiem minimalne
różnicowane poprzez efekt wielkości (skali, obrotów itp.) każdego z konkurujących
wykonawców, ale nie na tak wysokim poziomie wartości.
Odwołujący zwrócił uwagę na szczególny przedmiot zamówienia, dla którego
wykonania potrzebna jest odpowiednio duża ilość sprzętu – ciągników oraz sprzętu drobnego
(kos, kosiarek, dmuchaw do liści, itp.) – do wykonywania usług na terenach zewnętrznych
utwardzonych i zielonych, a także konkretnie policzalne ilości środków koniecznych dla prac
wewnątrz obiektów. Według Odwołującego nie jest możliwe wykonanie zamówienia za cenę
zaproponowaną przez AGRO-POL, przy uwzględnieniu specyfiki wykonywania
przedmiotowego zamówienia.
Zdaniem Odwołującego, gdy weźmie się pod uwagę, że w ciągu ostatnich 12
miesięcy wzrosły chociażby płace minimalne pracowników, koszty zakupu środków czystości,
koszty eksploatacji sprzętu, koszty energii i paliw itp. – to zaoferowanie ceny takiej jak w
ofercie AGRO-POL nie jest możliwe bez dopuszczenia się przez tego Wykonawcę czynu
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji {t. j.: Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm lub zastosowania
tzw. rażąco niskiej ceny w rozumieniu przepisów o zamówieniach publicznych.
Odwołujący poniósł, że zgodnie z postanowieniami SIWZ wykonawca winien
uwzględnić w ofercie, co najmniej następujące okoliczności:
– użycie schludnej, oznakowanej cechami przedsiębiorstwa odzieży ochronnej;
– na jednego pełnozatrudnionego pracownika może przypadać do sprzątania 1000 m2
powierzchni wewnętrznych oraz 10.000 m2 powierzchni zewnętrznych;
– ustanowienie koordynatora;
– czyszczenie i konserwacja podłóg, ścian i sufitów;
– czyszczenie i konserwacja mebli i urządzeń;
– utrzymanie czystości toalet;
– mycie okien i ram, parapetów;
– pielęgnację i utrzymanie terenów zielonych;
– koszenie trawników, podlewanie, odchwaszczanie, dosiewanie ubytków trawy, nawożenie
nawozem wieloskładnikowym, aerację oraz wertykulację trawników;
– pielęgnację ogródków skalnych i klombów, opryski, spulchnianie;
– pielęgnację drzew, krzewów i żywopłotów;
– utrzymanie terenów utwardzonych;
Sygn. akt KIO 212/14

– odśnieżanie ciągów komunikacyjnych.
Przede wszystkim jednak, z treści SIWZ wprost wynika {rozdział IV Specyfikacji Technicznej
Wykonania i Odbioru}, że: Wykonawca usługi musi uwzględniać wszystkie czynniki, jakie
składają się na realizację usługi, a w szczególności:
• koszt zakupu środków i materiałów do utrzymania czystości,
• koszt bieżącego uzupełniania papieru toaletowego, mydła, ręczników, odświeżaczy
powietrza w toaletach, itp.,
• koszt zakupu środków i materiałów do utrzymania zieleni,
• koszt zakupu (wynajmu) narzędzi i urządzeń technicznych służących do realizacji usług,
• koszty sprzątania różnych rodzajów powierzchni,
• koszt dojazdów do miejsc realizacji usług,
• koszty wywozu suszu, śniegu, skoszonej trawy i zebranych liści oraz innych odpadów
powstających w związku z wykonywaniem usługi,
• koszt zakupu piasku do posypywania oblodzonych dróg i chodników,
• koszt zakupu środków higienicznych przeznaczonych na bieżące uzupełnianie w toaletach,
• koszty osobowe i administracyjne (zatrudnienie personelu, prowadzenie dokumentacji, itp.),
• koszty ubezpieczeń,
• inne nie wyszczególnione wyżej koszty, które przewiduje ponieść Wykonawca w związku
z realizacją zamówienia, oraz wszelkie inne składniki cenotwórcze, wynikające z zakresu
zlecenia oraz z obowiązujących przepisów prawa, w tym prawa lokalnego.
Zdaniem Odwołującego, mając powyższe na uwadze, z wyjaśnień AGRO-POL winno
wynikać, że uwzględnił w ofercie wszystkie ww. czynniki. Tymczasem w wyjaśnieniach
wskazano jedynie, że zaoferowana cena pokrywa koszty realizacji zamówienia oraz
zapewnia osiągnięcie zysku (odsyłając również do poniżej zamieszczonych wyliczeń).
Natomiast kalkulacja nie potwierdza, że w cenie oferty Wykonawca ujął wszystkie elementy
cenotwórcze. W pozycji Utrzymanie porządku w budynkach wskazano, że w kwocie 4.000 zł
miesięcznie możliwe jest pokrycie kosztu 3 x 1/2 etatu + praca właścicielki firmy (łącznie
3.000,00 zł) i kosztu zakupu środków chemicznych. Abstrahując od wadliwości tych wyliczeń,
co zostanie wykazane podczas rozprawy, według Odwołującego w kalkulacji nie
uwzględniono następujących kosztów wprost opisanych w SIWZ: zakupu albo amortyzacji
(wynajmu) narzędzi i urządzeń technicznych służących do realizacji usług, dojazdów do
miejsc realizacji usług, wywozu zebranych nieczystości, administracyjnych (zatrudnienia
personelu, prowadzenia dokumentacji itp.) i ubezpieczeń. Dla Odwołującego podobne
wnioski wynikają z analizy szczegółowych kalkulacji kosztów utrzymania terenów
zewnętrznych utwardzonych i terenów zielonych. Odwołujący stwierdził, że kosztów tych nie
Sygn. akt KIO 212/14

można doszukiwać się w pozycji zysk, gdyż ten stanowi różnicę pomiędzy kosztami
a przychodami. Zatem zakładany zysk jest ustalono dowolnie i nie znajduje żadnego
uzasadnienia, a z wyliczeń wprost wynika, że kalkulacja ceny nie jest kompletna i rzetelna.
Ponadto według Odwołującego brakuje jakichkolwiek dowodów potwierdzających
poprawność i prawdziwość wyjaśnień, choć przedłożenie takich dowodów było obowiązkiem
Wykonawcy AGRO-POL, gdyż przedstawienie na późniejszym etapie postępowania nie jest
uzasadnione.
Odwołujący podniósł również, że złożenie oferty z rażąco niską ceną jest, niezależnie
od przesłanki odrzucenia oferty wskazanej w art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy pzp, także czynem
nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 15 ust. 1 pkt 1) ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji. Odwołujący powołał się na to, że takie stanowisko znajduje potwierdzenie
w opinii Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 4 lutego 2003 r. p.t. „Interpretacja
przepisów nowelizacji ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji” (Dz. Urz. UOKiK z 2003 r. Nr 1, poz. 240), w której UOKIK stwierdza m.in., że:
Na wstępie należy wskazać, że nie każde utrudnienie dostępu do rynku jest czynem
nieuczciwej konkurencji. Jest nim tylko takie utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do
rynku, które może być uznane za sprzeczne z ustawą, czyli nieuczciwe. Aby tak się stało,
muszą być spełnione przesłanki z art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Za
takie będą więc uznawane tylko działania, które naruszają klauzulę generalną ustawy (art. 3
ust. 1) są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami oraz zagrażają lub naruszają Interes
innego przedsiębiorcy lub klienta, a równocześnie skutkują utrudnianiem dostępu do rynku
i polegają w szczególności na zachowaniach wskazanych w przepisie szczególnym, którym
w tym wypadku jest art. 15. Utrudnianie dostępu do rynku ma miejsce wtedy, gdy
przedsiębiorca podejmuje działania, które uniemożliwiają innemu przedsiębiorcy rynkową
konfrontację produkowanych przez niego towarów, w efekcie czego swoboda uczestniczenia
w działalności gospodarczej, czyli swoboda wejścia na rynek, oferowania na nim swoich
towarów lub usług lub wyjścia z danego rynku, ulega ograniczeniu. Jeżeli działania te nie
wynikają z istoty konkurencji, lecz są podejmowane w celu utrudnienia dostępu do rynku
i przy pomocy środków nie znajdujących usprawiedliwienia w mechanizmie wolnej
konkurencji, stanowią one czyn nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji: Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom
dostępu do rynku, w szczególności przez: 1) sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich
wytworzenia łub świadczenia albo ich odprzedaż poniżej kosztów zakupu w celu eliminacji
innych przedsiębiorców.
Sygn. akt KIO 212/14

Według Odwołującego ponieważ nie jest możliwe świadczenie usług sprzątania
z zastosowaniem stawek przyjętych przez AGRO-POL, jednym z powodów stosowania
takich nierealnych stawek jest właśnie chęć eliminacji innych przedsiębiorców z obrotu
w branży.
Ad 2 {zarzuty dotyczące warunków udziału w postępowaniu}
Odwołujący podał, że warunkiem udziału w przedmiotowym postępowaniu było m.in.:
1. Odnośnie wiedzy i doświadczenia – Należy wykazać minimum 3 usługi, odpowiadające
przedmiotowi zamówienia. Wartość wykonanych usług nie może być mniejsza niż 600
000,00 zł – łączna wartość wykonanych usług.
2. Odnośnie sytuacji ekonomicznej i finansowej – Minimalna suma ubezpieczenia 500
000,00 zł”
A w celu wykazania powyższego należało przedłożyć:
1. Wykaz wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych, głównych usług, w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich
wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi zostały wykonane,
oraz załączeniem dowodów, czy zostały wykonane należycie lub są wykonywane należycie –
według wzoru załączonego do oferty.
2. Opłaconą polisę, a w przypadku jej braku, innego dokumentu potwierdzającego, że
wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej
działalności związanej z przedmiotem zamówienia.
Odwołujący opisał, że do oferty AGRO-POL załączył wykaz wykonanych usług, do
którego wpisał pięć usług. Odwołujący zarzucił, że usługi te nie stanowią wystarczającego
potwierdzenia spełnienia warunku udziału w postępowaniu, zarówno ze względu na ich
przedmiot, wartość, jak również brak dowodów należytego ich wykonania lub wykonywania.
W pierwszej kolejności Odwołujący zauważył, że usługa transportowa polegająca na
wywozie nieczystości z terenów zielonych o wartości 150.284,75 zł nie jest usługą
odpowiadającą przedmiotowi zamówienia, gdyż jest nim sprzątanie pomieszczeń,
chodników, dróg i placów oraz utrzymanie terenów zielonych w kompleksach
administrowanych przez Zamawiającego, a nie usługi transportowe.
Ponadto ponieważ w treści umowy załączonej dla wykazania istnienia umowy
o świadczenie ww. usługi wskazano, że wartość szacunkowa umowy wynosi 140.000 zł
brutto {§ 2}, a umowę zawiera się na okres od 11.04.2013 r. do 31.03.2014 r. {komparycja
umowy i § 8}, nie jest możliwe, aby zaawansowanie jej wykonania przekraczało wartość
zakontraktowanej kwoty o ponad 10.000,00 zł na 3 miesiące przed jej zakończeniem, jak
Sygn. akt KIO 212/14

deklaruje AGRO-POL. Według Odwołującego prawdopodobnie z tego właśnie względu
Wykonawca zaniechał wystąpienia do Gminy Miejskiej Chojnice z wnioskiem o wystawienie
poświadczenia, a posłużył się dokumentem prywatnym, tj. wykazem faktur, bez
jednoczesnego wykazania, że faktury te zostały faktycznie wystawione i opłacone przez
zamawiającego, co Wykonawca winien bezwzględnie uczynić, aby próbować wykazać
przynajmniej w ten sposób, że jego usługi zostały wykonane należycie, gdyż zapłacono za
nie.
Odwołujący zauważył, że dopiero w dokumentach złożonych w odpowiedzi
na wezwanie Zamawiającego do ich uzupełnienia w trybie art. 26 ust. 3 pzp, AGRO-POL
przedłożył protokóły odbioru prac z tej umowy, w których jest 8 pozycji, a dwa ostatnie
protokoły dotyczą kolejnej, innej umowy, tj. umowy zawartej w trybie zamówienia z wolnej
ręki. Jednocześnie w ofercie przedłożono oświadczenie o wystawieniu 10 faktur w ramach
umowy podstawowej na usługi transportowe. W tej sytuacji dla Odwołującego oczywistym
jest, że AGRO-POL w nieuprawniony sposób zaliczył do jednej umowy o wartości 140.000 zł
zarówno prace wykonane w ramach tej umowy, jak i prace wykonane w ramach kolejnego
stosunku zobowiązaniowego, tj. kolejnej umowy w sprawie zamówienia publicznego,
zawartej w trybie zamówienia z wolnej ręki z tym samym zamawiającym. Powyższe tłumaczy
dlaczego wartość z umowy nie pokrywa się z wartością z wystawionych faktur i liczbą
protokołów. Według Odwołującego powyższe należało uwzględnić w badaniu i ocenie ofert
albo wyjaśnić w trybie art. 26 ust. 4 pzp.
Niezależnie jednak od powyższego – zdaniem Odwołującego – zaistniała sytuacja
winna zostać zakwalifikowana jako złożenie nieprawdziwych informacji mających wpływ lub
mogących mieć wpływ na wynik prowadzonego postępowania, na co przypadkowo dowodów
dostarczył sam AGRO-POL, który uzupełniając dokumenty zapomniał o wcześniej złożonym
oświadczeniu w ofercie.
Odwołujący stwierdził, że podobne uwagi dotyczą umowy na mechaniczne koszenie
terenów zieleni w Chojnicach. W tym przypadku także brak przede wszystkim poświadczeń,
ale także wykazania, że usługi te odpowiadają przedmiotowi zamówienia i że zostały
wykonane należycie. Fakturom brak dowodów zapłaty i nie podjęto się wykazania, że
zachodzą uzasadnione przyczyny o obiektywnym charakterze wobec których wykonawca nie
był w stanie uzyskać poświadczenia.
Odnosząc się do usługi pozimowego oczyszczania jezdni i chodników na terenie
Powiatu Chojnickiego, Odwołujący podniósł, że przedłożone poświadczenie nie może zostać
zaakceptowane, gdyż stosownie do postanowień § 1 ust. 2 pkt 1) rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
Sygn. akt KIO 212/14

zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane {dalej
nazywanego również w skrócie „rozporządzeniem o dokumentach}, w odniesieniu do nadal
wykonywanych dostaw lub usług okresowych lub ciągłych poświadczenie powinno być
wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert. Tymczasem
załączone do oferty poświadczenie wystawione zostało 22.08.2013 r., zatem nie spełnia tego
wymagania.
Odwołujący wskazał, że prace wykonane na rzecz Zarządu Dróg i Zieleni w Gdyni
wykonał podmiot użyczający swoich zasobów AGRO-POL na zasadach art. 26 ust. 2b pzp
Odwołujący zarzucił, że nie udowodniono, że Wykonawca AGRO-POL, polegając na wiedzy
i doświadczeniu innych podmiotów, będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji
zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych
podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich
przy wykonaniu zamówienia. Takiego pisemnego zobowiązania brak było w ofercie.
Natomiast złożone w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego do uzupełnienia dokumentów
w trybie art. 26 ust. 3 pzp – według Odwołującego stanowi jedynie iluzoryczne i stricte
formalne oświadczenie, że ww. podmiot zobowiązuje się do oddania do dyspozycji
niezbędnych zasobów wiedzy i doświadczenie przy realizacji zamówienia. Nie wskazano
jakie konkretnie zasoby podmiotu użyczającego, które są nośnikiem ww. wiedzy
i doświadczenia zostaną udostępnione wykonawcy AGRO-POL. Odwołujący zarzucił,
że Wykonawca AGRO-POL legitymuje się potencjałem podmiotu trzeciego, do którego nie
posiada dostępu gwarantującego należyte i prawidłowe wykonanie zamówienia, gdyż dostęp
nie nastąpi przez realne oddanie do dyspozycji konkretnych zasobów, czy też faktyczne
wykorzystanie wiedzy i doświadczenia innego podmiotu. Z treści zobowiązania nie wynika w
szczególności choćby zakres i sposób wykorzystania tych zasobów. Art. 26 ust. 2b pzp
jednoznacznie wskazuje, że wykonawca, który ubiega się o udzielenie zamówienia
publicznego, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, jest
uprawniony do korzystania z potencjału podmiotów trzecich. Korzystanie nie może dotyczyć
jednak formalnego spełnienia warunków udziału w postępowaniu, a musi występować
przede wszystkim na etapie wykonywania umowy w sprawie zamówienia publicznego. Z tego
właśnie względu art. 26 ust. 2b pzp nakazuje wykazać, że zasoby będą do dyspozycji
wykonawcy w okresie korzystania z nich przy wykonaniu zamówienia. W praktyce
ukształtował się także pogląd, że faktyczne i realne udostępnienie ww. zasobów winno
następować poprzez wykazanie w ofercie zakresu dostępnych wykonawcy zasobów innego
podmiotu, sposobu wykorzystania zasobów innego podmiotu przez wykonawcę przy
wykonywaniu zamówienia, charakteru stosunku, jaki będzie łączył wykonawcę z innym
Sygn. akt KIO 212/14

podmiotem, i – w końcu – zakresu i okresu udziału innego podmiotu przy wykonywaniu
zamówienia. Wszystkich ww. elementów brakuje w ofercie AGRO-POL. Zobowiązanie
stwarza jedynie pozory użyczenia potencjału, które jednak faktycznie nie nastąpi. Podmiot
użyczający potencjału oświadcza wprost, że użycza wiedzy i doświadczenia, ale żadnych
zasobów, które wiązałyby się z tym użyczeniem na rzecz AGRO-POL nie przenosi.
Tymczasem akurat wiedzy i doświadczenia nie można poprzez ww. proste oświadczenie
skutecznie użyczyć. Gdyby chodziło o zasoby techniczne, być może oświadczenie takiej
treści byłoby wystarczające w zakresie, w jakim wskazywało na użyczane zasoby, ale w
przypadku abstrakcyjnych: wiedzy i doświadczenia, złożone oświadczenie jest dalece
niewystarczające. Zdaniem Odwołującego zaakceptowanie dokumentu wystawionego przez
Lucynę Ferlin GARDEN Konserwacja Terenów Zieleni, prowadzi wprost do zniweczenia celu
przepisów o warunkach udziału w postępowaniu i możliwości użyczania potencjałów.
Przepisy te mają umożliwiać wykonawcy, takiemu jak AGRO-POL, wzięcie udziału
w zamówieniu, ale nie poprzez formalne przedłożenie, pozbawionego skutków i sankcji,
dokumentu podmiotu użyczającego zasobów, ale poprzez faktyczne wykazanie, że zasoby
(organizacyjne, kadrowe, itp.) tego podmiotu będą w jakiejś formie uczestniczyły faktycznie w
realizacji przedmiotu zamówienia albo że ten podmiot będzie w nim uczestniczył. Odbywa się
to poprzez podwykonawstwo albo zobowiązanie do korzystania z zasobów danego podmiotu
na określonych zasadach. Zamawiający dopuszczając danego wykonawcę do wykonywania
zamówienia musi mieć pewność, że udostępnienie ma charakter trwały i rzeczywisty, co
może nastąpić poprzez przyjęcie roli podwykonawcy albo innej postaci faktycznego
wykonywania zobowiązania przez podmiot użyczający zasobów.
Odwołujący powołał się na wyrok Izby z 25 września 2012 r. (sygn. akt KIO 1927/12),
w którym stwierdzono m.in., że: Zamawiający badając zobowiązanie innego podmiotu
udzielone w trybie art. 26 ust. 2b p.z.p, musi mieć możliwość dokonania oceny, czy
udostępnienie zasobów nastąpi w sposób rzeczywisty, zapewniający korzystanie przez
wykonawcę z tych zasobów. A także na wyrok Izby z 2 kwietnia 2013 r. (sygn. akt KIO
629/13), w którym wskazano, że istota wiedzy i doświadczenia wskazuje, że nie można tymi
zasobami podzielić się z innym wykonawcą tylko w sferze abstrakcyjnego zobowiązania bez
jego zastosowania w praktyce. Bez zagwarantowania stosownego zaangażowania podmiotu
udostępniającego swój zasób wiedzy i doświadczenia przy realizacji zamówienia, czyni
możliwość dysponowania potencjałem przez innego wykonawcę iluzoryczną.
Z ostrożności Odwołujący zakwestionował także formę złożonego oświadczenia
podmiotu L…….. F……….. GARDEN Konserwacja Terenów Zieleni, które winno być
bezwzględnie załączone w formie oryginału a nie kopii poświadczonej za zgodność
Sygn. akt KIO 212/14

z oryginałem przez wykonawcę AGRO- POL.
Odwołujący zarzucił, że wykonawca nie wykazał praktycznie żadnego doświadczenia
w sprzątaniu pomieszczeń obiektów kubaturowych, co jest istotą zamówienia. Z ostrożności
Odwołujący wskazał, że do uzupełnianych dokumentów załączono wprawdzie jedno
poświadczenie na wykonywanie kompleksowego sprzątania pomieszczeń stacji paliw, ale
ww. usługa nie została wykazana w wykazie usług, a nadto jej wartość jest znikoma
w stosunku do sformułowanego warunku i skali zamówienia.
Odnosząc się natomiast do kwestii polisy ubezpieczeniowej, Odwołujący podniósł,
że dopiero w odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3
pzp wykonawca AGRO-POL przedłożył polisę ubezpieczeniową InterRisk S.A., dla której nie
przedłożono jednak dowodu uiszczenia składki płatnej w dwóch ratach. Zdaniem
Odwołującego powyższy dokument winien bezwzględnie zostać załączony do oferty w celu
wykazania, że polisa jest faktycznie opłacona.
Ad 3 {pozostałe zarzuty}
W tej sytuacji dla Odwołującego oczywistym jest, że naruszenie art. 7 ust. 1 i art. 92
ustawy pzp nastąpiło poprzez wybór oferty najkorzystniejszej z naruszeniem opisanych
powyżej przepisów ustawy pzp, w tym zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej
konkurencji.

7 lutego 2014 r. Zamawiający przekazał pozostałym wykonawcom uczestniczącym
w postępowaniu kopię odwołania.
10 lutego 2014 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło pismo z 8 lutego
2014 r., zawierające zgłoszenie przez A……… K………. AGRO-POL z Nieżychowic
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Wobec dokonania zgłoszenia w odpowiedniej formie, z zachowaniem 3-dniowego
terminu oraz wymogu przekazania jego kopii Stronom postępowania (zgodnie z art. 185 ust.
2 pzp) – Izba nie miała podstaw do stwierdzenia nieskuteczności przystąpienia, co do
którego nie zgłoszono również opozycji.
Przystępujący w przystąpieniu odniósł się w następujący sposób do zarzutów
odwołania.
{zarzuty rażąco niskiej ceny i czynu nieuczciwej konkurencji}
Zdaniem Przystępującego w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 90 ust 1 pzp do
złożenia wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, złożył
wystarczające wyjaśnienia do uznania, że oferowana cena nie jest ceną rażąco niską.
Przystępujący oświadczył, że przy szczegółowej kalkulacji ceny wziął pod uwagę wszystkie
Sygn. akt KIO 212/14

czynniki, jakie składają się na realizację usługi, wymienione SIWZ.
Przystępujący wskazał, że cena jego oferty odbiega od ceny oferty Odwołującego
o 108.909,71 zł, co biorąc pod uwagę różnicę kosztów pomiędzy AGRO-POL a MOP 83 jest
sumą nieznaczną. Ponieważ AGRO-POL jest firmą znajdującą się w bezpośrednim
sąsiedztwie miejsca wykonywania zamówienia (odległość 1 km), a Odwołujący od miejsca
wykonywania zadania jest oddalony o 150 km, cena oferty Przystępującego jest niższa
o koszty dojazdu pracowników, koordynatora oraz koszty transportu maszyn i urządzeń
potrzebnych do wykonywania zadania. Przystępujący powołał się również na to, że
dysponuje zapleczem warsztatowym i sam wykonuje wszelkie naprawy oraz okresowe
przeglądy maszyn, co znacznie pomniejsza jego koszty. Przystępujący zaliczył powyższe
okoliczności do kategorii wyjątkowo sprzyjających warunków wykonania zamówienia
dostępnych dla wykonawcy.
Odwołujący, po zapoznaniu się z SIWZ, w której Zamawiający żąda usunięcia
skoszonej trawy poza teren miejsca wykonywania zadania, stwierdził, że z terenów zielonych
można uzyskać dodatkowy dochód w postaci zbioru skoszonej trawy i sprzedaży urobku.
Przystępujący przedstawił następujące wyliczenia. Na terenie miejsca wykonywania zadania
jest ok. 16,6 ha użytków zielonych, z czego miejsca dostępne dla maszyn to ok. 10 ha. Z 1
ha użytków zielonych można uzyskać min. 20 balotów sianokiszonki, cena za 1 balot to ok.
80,00 zł, z czego należy odjąć 30 zł na koszt prasowania i owinięcia folią. Sumując 10 ha x
20 balotów = 200 sztuk x 50 zł =10.000 zł x 3 pokosy rocznie x 2 lata = 60.000 zł, czyli
w sumie dodatkowy dochód w wysokości 60.000 zł. Przystępujący oświadczył, że
w szczegółowej kalkulacji ceny przesłanej Zamawiającemu nie opisał tego, gdyż nie chciał
zdradzać innym oferentom swojego pomysłu,
Przystępujący powołał się na to, że obniżenie ceny jego oferty ma również związek
z tym, że AGRO-POL jest stosunkowo małą firmą, która nie zatrudnia wielkiej rzeszy
pracowników jak np.: prezes, wiceprezes, dyrektor ds. rozwoju, wicedyrektor ds. rozwoju,
kadrowa, księgowa, osoba od zamówień publicznych, specjalista ds. ISO, magazynier,
specjalista ds. technicznych, koordynatorzy. Przystępujący oświadczył, że w AGRO-POL
wszystkie stanowiska zastępują dwie osoby (właścicielka i mąż właścicielki), co znowu
w znaczny sposób obniża koszty firmy.
Przystępujący stwierdził, że AGRO-POL posiada własny duży park maszynowy
i techniczny, co pozwala na szybkie i tanie wykonywanie usług, dzięki czemu koszty zakupu
(wynajmu) narzędzi i urządzeń technicznych służących do realizacji zamówienia znacząco
się zmniejszają.
Przystępujący podniósł, że przy ocenie złożonych wyjaśnień należy brać pod uwagę
Sygn. akt KIO 212/14

obiektywne czynniki, które miały wpływ na kalkulację ceny w wysokości wskazanej w ofercie,
a ustawodawca w art. 90 ust. 2 pzp wskazuje przykładowe okoliczności. Zdaniem
Przystępującego, biorąc pod uwagę wszystkie czynniki przedstawione przez niego powyżej,
nie można mówić o cenie spekulacyjnej, a także o omyłce rachunkowej w obliczeniu ceny lub
o czynie nieuczciwej konkurencji (dumpingu) oraz o rażąco niskiej cenie. Nie można też
mówić o ryzyku nienależytego i niestarannego wykonania zamówienia.
Ponadto Przystępujący podkreślił, że AGRO-POL jest małą firmą z punktu widzenia
Odwołującego, nieliczącą się na rynku, więc nie może tu być mowy o chęci eliminacji innych
przedsiębiorców z obrotu w branży.
{zarzuty dotyczące warunków udziału w postępowaniu}
Przystępujący wskazał, że według SIWZ należało wykazać minimum 3 usługi
odpowiadające przedmiotowi zamówienia, a łączna wartość wykonanych usług nie mogła
być mniejsza niż 600.000,00 zł. Przystępujący podniósł, że wykazał 5 usług na łączną kwotę
833.802,32 zł, a zatem znacznie większą niż wymagana.
Po wezwaniu w trybie art. 90 ust. 1 pzp AGRO-POL dołączył poświadczenie
na usługę sprzątania pomieszczeń na kwotę 9.960, 00 zł. Zdaniem Przystępującego
Odwołujący nie może tego podważać, gdyż ze SIWZ nie wynikało na jaką kwotę mają być
poszczególne usługi.
Przystępujący nie zgodził się ze stanowiskiem, że usługa transportowa polegająca na
wywozie nieczystości z terenów zielonych nie odpowiada przedmiotowi zamówienia, gdyż
przy wykonywaniu zamówienia, zgodnie z SIWZ, zebrane odpady zielone, suche liście
i gałęzie należało wywieźć z terenu, zatem zdobyta wiedza i doświadczenie oraz niezbędne
zezwolenia, a także sprzęt pozwalają na szybkie, bezpieczne i tanie zrealizowanie usługi
(wywóz masy zielonej w miejsca kompostowania i dalszego przerobu – masa przyjmowana
jest bezpłatnie).
Przystępujący wyjaśnił, że różnica stwierdzona na podstawie przedstawionych
dowodów wynika stąd, że po wyczerpaniu środków finansowych, jakie Gmina Miejska
Chojnice przeznaczyła na wykonanie tej usługi i rozwiązaniu z tego powodu umowy,
AGRO-POL po udzieleniu zamówienia z wolnej ręki nadal wykonywał usługę, co zwiększyło
kwotę wynikającą z umowy. Przystępujący podkreślił, że gdyby nie wykonywał tej usługi
należycie, to na pewno nie dostałby zamówienia z wolnej ręki na dalsze jej wykonywanie.
Przystępujący stwierdził, że podobne uwagi dotyczą również umowy na mechaniczne
koszenie terenów zielonych w Chojnicach. Zdaniem Przystępującego w tej sytuacji, jak i przy
poprzedniej usłudze dowodem jest jego oświadczenie jako wykonawcy, złożone zgodnie z §
1 pkt 2 rozporządzenia o dokumentach, którego wiarygodności Odwołujący nie może
Sygn. akt KIO 212/14

kwestionować. Przystępujący dodał, że w trybie art. 26 ust. 3 pzp dołączył jeszcze protokoły
odbioru prac, z których jednoznacznie wynika, że prace zostały wykonane bez uwag.
Dlatego AGRO-POL w wystarczający sposób udowodnił, że prace zostały wykonane
należycie, a kwestia dołączenia faktur oraz dowodów ich zapłaty to – jak stwierdził
Przystępujący – tylko niepotrzebna biurokracja.
W odniesieniu do zarzutów odnośnie usługi pozimowego oczyszczenia jezdni
i chodników na terenie Powiatu Chojnickiego, Przystępujący wskazał, że ponieważ nie
zalicza się ona do kategorii nadal wykonywanych usług okresowych lub ciągłych,
poświadczenie z 22 sierpnia 2013 r. jest jak najbardziej aktualne. Umowa była zawarta na
okres od 28 marca do dnia 30 kwietnia 2013 r., usługa została wykonana, a umowa
zakończona.
Odnośnie prac wykonanych dla Zarządu Dróg i Zieleni w Gdyni przez inny podmiot,
według Przystępującego przez dostarczenie Zobowiązania o współpracy udowodnił,
że w stopniu niezbędnym do wykonania zadania będzie dysponował zasobami podmiotu
użyczającego. Zdaniem Przystępującego w dobie elektronicznej i telefonicznej komunikacji
nie trzeba w większym stopniu nikomu tłumaczyć jak można się porozumiewać, kontaktować,
konsultować na odległość, aby przekazać niezbędne informacje potrzebne do wykonania
zadania. Przystępujący wtrącił, że Odwołujący nie może przecież zagwarantować,
że znajdzie na miejscu pracowników mających doświadczenie w wykonywaniu usług, co
wiąże się z częstymi wizytami koordynatora prac, a to wiąże się z większymi kosztami.
Przystępujący dodał, że AGRO-POL wykonywał już samodzielnie podobne zadania, a więc
zdobył już w tej branży własne doświadczenie. Zdaniem Przystępującego zgodnie z art.26
ust. 2b pzp wykazuje w ten sposób, że oddane mu do dyspozycji zasoby innego podmiotu
będą oddane w wystarczający sposób. Co do innych zasobów potrzebnych do wykonania
zadania, oświadczył, że dysponuje potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi
do wykonania zamówienia oraz spełnia warunki dotyczące sytuacji ekonomicznej
i finansowej, dlatego nie wskazywał podmiotu „GARDEN” jako podwykonawcy,
a wykorzystanie wskazanych zasobów innego podmiotu ma mieć charakter
doradczo-informacyjny.
Przystępujący podniósł, że w trybie art. 26 ust. 3 pzp dostarczył pisemne
zobowiązanie do oddania do dyspozycji niezbędnych zasobów przy realizacji zamówienia
publicznego na czas trwania zamówienia (tj. na lata 2014-2015) przez firmę GARDEN
Konserwacja Terenów Zieleni L………. F…….. – w formie oryginału, a nie jak twierdzi
„z ostrożności" Odwołujący – w formie kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez
AGRO-POL.
Sygn. akt KIO 212/14

Przystępujący podniósł, że na polisie, którą dostarczył w trybie art. 26 ust. 3 pzp
wyraźnie widnieje, że: Składka płatna w dwóch ratach; 1 rata w kwocie 1.250,00 zł płatna
gotówką w dniu zawarcia ubezpieczenia; 2 rata w kwocie 1.250,00 zł płatna do 29.06.2014 r.,
na co dodatkowego dowodu wpłaty nie trzeba.

Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych i wpis od niego został przez
uiszczony – podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Wobec ustalenia, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania, o których mowa w art. 189 ust. 2 pzp, Izba przeprowadziła
rozprawę, podczas której Odwołujący podtrzymał dotychczasowe stanowisko, z wyjątkiem
tego, że cofnął zarzut dotyczący niewłaściwej formy zobowiązania do udostępnienia wiedzy
i doświadczenia. Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania, co poparł Przystępujący.

Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Uczestników (Stron i Przystępującego)
postępowania odwoławczego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy,
jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu,
zgłoszeniu przystąpienia, a także wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane
w protokole oraz w złożonej na rozprawie odpowiedzi na odwołanie, Izba ustaliła
i zważyła, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja
do wniesienia odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. W ocenie Izby
Odwołujący legitymuje się interesem w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia, w którym
złożył ofertę z drugą w kolejności ceną, stanowiącą jedyne kryterium oceny ofert. Wobec
tego zaniechanie przez Zamawiającego wykluczenia z postępowania Przystępującego lub
odrzucenia jego oferty, naraża Odwołującego na potencjalną szkodę, gdyż uniemożliwia
uzyskanie odpłatnego zamówienia publicznego, na co mógłby w przeciwnym razie liczyć.

Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, która została również przekazana Izbie w formie kopii
poświadczonej za zgodność z oryginałem przez Zamawiającego, to jest przeprowadziła
dowody z następujących dokumentów: ogłoszenia o zamówieniu oraz s.i.w.z., oferty
Przystępującego, wezwania do uzupełnień i wyjaśnień, przesłanych w odpowiedzi przez
Przystępującego wyjaśnień i dokumentów, wezwania do złożenia wyjaśnień odnośnie ceny
Sygn. akt KIO 212/14

oferty, przesłanych w odpowiedzi wyjaśnień Przystępującego, a także z protokołu
postępowania.
Izba wzięła również pod uwagę dowody złożone na rozprawie przez Zamawiającego
w postaci umów i zestawień dotyczących podobnych usług na okoliczność poziomu stawek
dla zewnętrznych terenów utwardzonych, dokonując odpowiedniej oceny ich mocy
dowodowej oraz znaczenia dla rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu.

Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i poczynione ustalenia
faktyczne w zakresie zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba stwierdziła, że odwołanie
podlega uwzględnieniu.

1.
Pierwsza grupa zarzutów odwołania dotyczy naruszenia art. 7 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt
3) - 4) i art. 90 ust. 1 - 3 ustawy pzp – polegającego na zaniechaniu odrzucenia oferty
wybranej jako najkorzystniejsza, pomimo że: po pierwsze – ocena wyjaśnień, a także
zaniechanie dostarczenia dowodów uzasadniających ich treść, potwierdza, że oferta
AGRO-POL zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, po drugie –
złożenie tej oferty stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt
1) ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
W ocenie Izby obydwa zawarte w odwołaniu zarzuty są niezasadne.
Izba zważyła, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem orzecznictwa w sytuacji, gdy
zamawiający pozytywnie zweryfikował wyjaśnienia złożone przez wykonawcę w odpowiedzi
na wezwanie w trybie art. 90 ust. 1 pzp, na odwołującym ciąży ciężar wykazania,
że w rzeczywistości złożone wyjaśnienia potwierdzają, że oferta zawiera rażąco niską cenę
w stosunku do przedmiotu zamówienia. Znajduje to oparcie w podstawowej regule
dotyczącej rozkładu ciężaru dowodu, zgodnie z którą spoczywa on na twierdzącym,
co zostało odzwierciedlone w art. 190 ust. 1 pzp w ślad za art. 6 kc. W rozstrzyganej sprawie
niczego nie wnosi do sprawy podkreślanie przez Odwołującego, że Zamawiający po
oszacowaniu wartości zamówienia w sposób odpowiadający regułom z art. 32 i art. 34 pzp,
przeznaczył na sfinansowanie zamówienia kwotę 670 tys. zł. Pomiędzy Stronami niesporna
była bowiem okoliczność, że kwotę 447.102,96 zł {cena oferty Odwołującego} należy uznać
za realną i adekwatną wycenę realizacji przedmiotu zamówienia. Przedmiotem sporu jest
natomiast, czy to samo można powiedzieć o cenie oferty Przystępującego, niższej o niemal
109 tys. zł. Izba stwierdziła, że wbrew temu, co podniesiono w odwołaniu, wyjaśnienia
Przystępującego z 20 stycznia 2014 r. nie ograniczały się do ogólnego potwierdzenia, że za
Sygn. akt KIO 212/14

zaoferowaną cenę {338.193,25 zł} jest w stanie wykonać przedmiot zamówienia. Odwołujący
pominął {w odwołaniu} lub uznał za nieistotną {na rozprawie} szeroko opisywaną
w wyjaśnieniach okoliczność bliskości w stosunku do miejsca wykonywania zamówienia,
zarówno bazy przedsiębiorstwa (w tym zaplecza technicznego), jak i miejsca zamieszkania
osób, za których pomocą będzie realizowane zamówienie. Odwołujący nie podważył
skutecznie znaczenia tych wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia
dostępnych Przystępującemu jako wykonawcy funkcjonującemu na lokalnym rynku.
W odwołaniu nie wspomniano, a tym samym również nie zakwestionowano powołania się
w wyjaśnieniach przez AGRO-POL na posiadanie własnego sprzętu (zamiatarki i kosiarki
zbierające samowyładowcze) o dużej wydajności. Pomimo zapowiedzi czynionych
w odwołaniu, Odwołujący nie wykazał również, że przedstawiona w piśmie z 20 stycznia
2014 r. kalkulacja ceny oferty w podziale na trzy zasadnicze elementy przedmiotu
zamówienia podlegające odrębnej wycenie w ofercie {1) utrzymanie porządku w budynkach,
2) utrzymanie terenów zewnętrznych utwardzonych, 3) utrzymanie terenów zielonych},
w której wyszczególnione zostały koszty osobowe oraz koszt materiałów i środków
niezbędnych dla realizacji przedmiotu zamówienia, jest dotknięta wadami uniemożliwiającymi
wzięcie jej pod uwagę przez Zamawiającego przy ocenie wyjaśnień. Choć w odwołaniu
wywiedziono, że brak wyodrębnienia w kalkulacji ceny za realizację utrzymania porządku
w budynkach pięciu kategorii kosztów wymienionych w s.i.w.z. {(1) zakupu lub amortyzacji
(wynajmu narzędzi i urządzeń służących do realizacji usługi, (2) dojazdów do miejsc
realizacji usług, (3) wywozu zebranych nieczystości, (4) administracyjnych (zatrudnienia
personelu, prowadzenia dokumentacji itp.), (5) ubezpieczeń}, należy poczytywać za ich
nieuwzględnienie w cenie oferty, nie zostało to udowodnione w toku postępowania
odwoławczego. Odwołujący nie wykazał zatem, że cena zaoferowana przez AGRO-POL nie
pokrywa kosztów: amortyzacji narzędzi i urządzeń technicznych, wywozu zebranych
nieczystości, administracyjnych i ubezpieczeń. W pierwszej kolejności ponownie należy
zauważyć, że w wyjaśnieniach powołano się na okoliczność minimalizującą koszty dojazdu
ludzi i sprzętu, a koszty zatrudnienia personelu zostały wprost podane. Przede wszystkim –
jak sam zauważył Odwołujący – według kalkulacji różnica pomiędzy kosztami
a wynagrodzeniem wynosi 5,8 tys. zł w przeliczeniu na miesiąc. Odwołujący nawet nie
uprawdopodobnił, że przy osiągnięciu mniejszego zysku nie będzie możliwe pokrycie
wszystkich kosztów realizacji zamówienia, których nieuwzględnienie zarzucił w odwołaniu.
Odwołanie nie prezentuje żadnych konkretnych okoliczności podważających
kalkulację kosztów osobowych, przesuwając sprecyzowanie w tym zakresie zarzutu na etap
rozprawy. Jednakże zgodnie z art. 192 ust. 7 pzp Izba nie może orzekać co do zarzutów,
Sygn. akt KIO 212/14

które nie były zawarte w odwołaniu. Za ugruntowane w orzecznictwie Izby należy uznać
stanowisko, że poprzestanie na przywołaniu przepisu, którego naruszenie zarzuca się
zamawiającemu, bez skonkretyzowania okoliczności prawnych i faktycznych wskazujących
na jego naruszenie, nie jest wystarczające dla uznania zarzutu za skutecznie podniesiony.
W konsekwencji, niezależnie od wymienienia na wstępie odwołania zarzutu naruszenia
określonego przepisu, Izba jest uprawniona do oceny prawidłowości zachowania
zamawiającego (podjętych czynności lub zaniechania czynności), jedynie przez pryzmat
okoliczności prawnych i faktycznych sprecyzowanych w odwołaniu jako uzasadnienie jego
wniesienia. Okoliczności te mają decydujące znaczenie ustalenia granic kognicji Izby przy
rozpoznaniu sprawy, gdyż konstytuują zarzut. O ile dowody na mocy art. 190 ust. 1 pzp
odwołujący może przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy, o tyle okoliczności, z których
chce wywodzić skutki prawne musi uprzednio zawrzeć w odwołaniu, pod rygorem ich
nieuwzględnienia przez Izbę z uwagi na art. 192 ust. 7 pzp. W okolicznościach rozstrzyganej
sprawy wyjaśnienia były dostępne dla Odwołującego, a zatem miał on w pełni możliwość
przedstawienia wszystkich zarzutów w odwołaniu. Tymczasem Odwołujący dopiero
na rozprawie sprecyzował następujące zarzuty: po pierwsze – zaniżenia kosztów osobowych
z uwagi na zbyt małą liczbę osób przewidzianych do wykonywania zamówienia w stosunku
do powierzchni objętej usługą, po drugie – zarzut niezgodnego z prawem zatrudniania
małżonka prowadzącej działalność gospodarczą Anny Kobus bez odprowadzania składek
za osobę współprowadzącą działalność gospodarczą. Zarzuty te pozostały zresztą
nieudowodnione – w s.i.w.z. zalecono jedynie, aby na jedną osobę przypadała powierzchnia
nie większa niż tam podana. Z kolei Przystępujący oświadczył, że małżonek prowadzącej
działalność gospodarczą jest rolnikiem ubezpieczonym w KRUS. Na marginesie należy
zauważyć, że ujawniona przez Odwołującego okoliczność kalkulowania ceny oferty przy
założeniu 8,6 etatu, w zestawieniu z kalkulacją Przystępującego, przewidującej maksymalnie
zatrudnienie 3 osób na pół etatu oraz pracę osoby prowadzącej działalność gospodarczą i jej
małżonka, w znakomity sposób wyjaśnia wyższą cenę oferty Odwołującego.
Zamawiający wykazał na rozprawie, że spośród trzech zasadniczych powierzchni
objętych zamówieniem, wyłącznie w przypadku terenów zewnętrznych utwardzonych cena
oferty {stawka za m2} Przystępującego odbiega od ceny Odwołującego. Zamawiający
przedstawił jednak również dowody {umowy i zestawienia} wskazujące na to, że stawki
na poziomie określonym przez Przystępującego są stosowane na rynku lokalnym.
Odwołujący nie wykazał zaistnienia przesłanej czynu nieuczciwej konkurencji
opisanego w art. 15 ust. 1 pkt 1) ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w istocie
domagając się uznania stwierdzenia zajścia przesłanki z art. 89 ust. 1 pkt 3 pzp
Sygn. akt KIO 212/14

na podstawie tych samych okoliczności, które podał dla przesłanki z art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp.
2.
Druga grupa zarzutów dotyczy naruszenia art. 7 ust. 1 i art. 24 ust. 2 pkt 3) i 4) i art.
89 ust. 1 pkt 5), a także art. 26 ust. 2b i {ewentualnie} art. 26 ust. 4 ustawy pzp –
polegającego na zaniechaniu wykluczenia AGRO-POL z postępowania, pomimo że
Wykonawca ten nie wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie
wiedzy i doświadczenia (w tym dysponowania w tym zakresie zasobami podmiotu trzeciego)
jak i sytuacji ekonomicznej i finansowej, ponadto podał nieprawdziwe informacje mające
wpływ lub mogące mieć wpływ na wynik postępowania, a także na zaniechaniu wyjaśnienia
wątpliwości.
Spośród wielu zarzutów zawartych w odwołania zasadny okazał się jedynie zarzut
dotyczący niewykazania dysponowania wiedzą i doświadczeniem udostępnionym przez
podmiot trzeci, co było wystarczające w okolicznościach sprawy, aby stwierdzić, że
AGRO-POL nie wykazał spełniania określonego w s.i.w.z. warunku dotyczącego wiedzy
i doświadczenia.
2.1. zarzuty związane z niewykazaniem warunku dotyczącego wiedzy i doświadczenia
Izba ustaliła, że Zamawiający w s.i.w.z. określił warunek dotyczący wiedzy
i doświadczenia w następujący sposób: Należy wykazać minimum 3 usługi, odpowiadające
przedmiotowi zamówienia. Wartość wykonanych usług nie może być mniejsza niż 600
000,00 zł – łączna wartość wykonanych usług.
Izba zważyła, że w powyższym opisie sposobu oceny spełniania warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego wiedzy i doświadczenia określono wymaganie, aby łączna
wartość wykonanych co najmniej 3 usług, odpowiadających przedmiotowi zamówienia,
wynosiła nie mniej niż 600 tys. zł. Ponieważ Zamawiający nie sprecyzował co dokładanie
rozumie przez „usługi odpowiadające przedmiotowi zamówienia”, tego typu
niejednoznaczność, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Izby stanowiskiem, nie może
działać na niekorzyść wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Za niezasadny należy zatem uznać zarzut, że usługi transportowe – wywóz nieczystości
z terenów zielonych w Chojnicach {poz. 1 wykazu wykonanych usług AGRO-POL} oraz
mechaniczne koszenie terenów zieleni w Chojnicach {poz. 2 wykazu wykonanych usług
AGRO-POL}, względnie inne usługi z wykazu {w odwołaniu brak dokładniejszego
sprecyzowania zarzutu odnośnie pozostałych usług z wykazu AGRO-POL} nie mogły być
zaliczone na poczet wykazania powyższego warunku udziału w postępowaniu. Wobec tego
nie ma znaczenia, czy Zamawiający wziął pod uwagę na poczet spełnienia warunku również
usługę wykonaną przez AGRO-POL na rzecz Stacji Paliw M……… O……. . Zarzut bazuje
Sygn. akt KIO 212/14

na stanowisku wyrażonym przez Zamawiającego w piśmie z 9 stycznia 2014 r., w którym
zażądał na podstawie art. 87 ust. 1 pzp od AGRO-POL wyjaśnień, stwierdzając, że:
Załączony wykaz nie zupełnie odpowiada przedmiotowi zamówienia, gdyż nie wskazuje na
doświadczenie w sprzątaniu pomieszczeń. W odpowiedzi na wadliwie sformułowane
wezwanie {jako podstawę prawną wskazano art. 87 ust. 1 pzp, choć podstawą do
wyjaśniania treści dokumentów jest art. 26 ust. 4 pzp, a zacytowane powyżej stwierdzenie
sugeruje wezwanie w trybie art. 26 ust. 2 pzp} Przystępujący zdecydował się na dosłanie
samego poświadczenia, że wykonywał również usługi polegające na kompleksowym
sprzątaniu pomieszczeń stacji paliw oraz w kompleksie hotelowo-restauracyjnym, wraz
z myciem okien. O ile rację ma Odwołujący, że Zamawiający bezpodstawnie wziął pod
uwagę również tę usługę {nie została ona ujęta w wykazie, ani choćby w treści wyjaśnień
AGRO-POL z 15 stycznia 2014 r.}. o tyle istotne jest, że z uwagi na wartość usług objętych
wykazem i brak sprecyzowania co należy rozumieć przez usługi odpowiadające
przedmiotowi zamówienia, nie było w tym zakresie podstaw ani do wzywania do wyjaśnień,
ani do uzupełniania dokumentów.
Zdaniem Izby Odwołujący bezpodstawnie domagał się wykluczenia Przystępującego
z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp z powodu zaliczenia do łącznej wartości
z poz. 1 wykazu {150 tys. zł} zarówno wartości zamówienia udzielonego w trybie
konkurencyjnym {140 tys. zł}, jak i wartości udzielonych następnie zamówień z wolnej ręki
{10 tys. zł} dotyczących tego samego przedmiotu zamówienia. Zważając na treść
dokumentów uzupełnionych przez Przystępującego na wezwanie Zamawiającego dokonanie
takiego zsumowania stało się oczywiste i nie wymagało żadnych dodatkowych wyjaśnień.
Odwołujący nie sprecyzował również z czego wywodzi zakaz ujęcia w jednej pozycji wykazu
takich samych usług świadczonych w sposób ciągły na rzecz tego samego zamawiającego
z tytułu więcej niż jednej umowy. Co więcej, w treści poświadczenia z 23 grudnia 2013 r.
Urząd Miejski w Chojnicach zaliczył na poczet umowy nr Km 272.12.2013 z 11 kwietnia
2013 r. {a więc umowy załączonej przez Przystępującego do wykazu} również usługi
wykonane z wolnej ręki. Odnośnie podnoszonych w odwołaniu wątpliwości co do
wyczerpania wartości pierwotnej umowy przed terminem końcowym jej realizacji,
Przystępujący potwierdził, że miało to miejsce, jak to wskazano przez określenie daty
końcowej w wykazie. W ocenie Izby okoliczności podniesione w odwołaniu w ogóle nie
wskazują na złożenie przez Przystępującego nieprawdziwych informacji. Odwołujący w ogóle
nie pokusił się również o konkretne wykazanie przesłanki wpływu nieścisłości informacji
opisanych w odwołaniu na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Przede wszystkim
Odwołujący nie był w stanie zidentyfikować jedynej ewentualnej nieadekwatności informacji
Sygn. akt KIO 212/14

podanych w poz. 2 wykazu, polegającej na tym, że o ile podana tam wartość obejmuje
również zamówienia z wolnej ręki wykonywane w listopadzie i grudniu 2013 r., o tyle okres
wykonywania usługi został podany tylko dla usług wykonywanych na podstawie pierwotnej
umowy {jako datę końcową podano 12 listopada 2013 r.}. Nieścisłość ta, poza tym, że nie
została objęta zarzutem zawartym w odwołaniu, nie ma żadnego znaczenia, skoro de facto
była to jedna usługa świadczona nieprzerwanie, tyle że z uwagi na przedwczesne
wyczerpanie wartości zamówienia udzielonego w trybie konkurencyjnym, dalej była
świadczona jako udzielona z wolnej ręki.
Zarzut nieprzedstawienia poświadczeń, że usługi z poz. 1 i 2 wykazu usług zostały
wykonane należycie został oparty na pominięciu okoliczności, że w wyniku wezwania
do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp Przystępujący przedstawił protokoły
odbioru prac, w których Urząd Miejski w Chojnicach potwierdził należyte wykonanie obu tych
usług. Odwołujący nie podważał wiarygodności i prawidłowości uzupełnionych dokumentów.
Bezprzedmiotowe są zatem zarzuty oparte na kwestionowaniu braków dokumentów
złożonych wraz z ofertą. Nie ma natomiast żadnego znaczenia, że Przystępujący oprócz
tego złożył własne oświadczenie, które de facto stanowi powtórzenie informacji zawartych
w wykazie załączonym do oferty, a nie oświadczenie zastępujące dowód należytego
wykonania opisanych w jego treści usług, gdyż w tym zakresie odesłano do załączonych
poświadczeń uzyskanych od zamawiającego. Na marginesie należy zauważyć, że wbrew
sugestii, która znalazła się w odwołaniu, Przystępujący nie powołał się na § 1 ust. 2 pkt 3,
a na § 1 pkt 2 rozporządzenia o dokumentach. Bezprzedmiotowe jest zatem zarzucanie,
że Przystępujący bezpodstawnie zastąpił własnym oświadczeniem poświadczenie
należytego wykonania usług z poz. 1 i 2 wykazu.
Oczywiście niezasadny jest zarzut, że poświadczenie przedstawione dla poz. 3
wykazu usług {pozimowe oczyszczanie jezdni i chodników na terenie Powiatu Chojnickiego}
jest niewłaściwe, gdyż nie zostało wystawione nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem
terminu składania ofert. O ile jest to prawdą, o tyle Odwołujący błędnie ustalił, że usługa ta
jest nadal wykonywana, gdyż zarówno w wykazie jak i poświadczeniu wprost podano okres
od 28 marca do 30 kwietnia 2013 r.
Natomiast potwierdził się zarzut niewykazania warunku sprecyzowanego przez
Zamawiającego z uwagi na brak udowodnienia przez AGRO-POL, że będzie dysponował
wiedzą i doświadczeniem podmiotu trzeciego, który wykonał zamówienie z poz. 4 wykazu
wykonanych usług {zimowe i letnie utrzymanie pieszych ciągów komunikacyjnych}. W ocenie
Izby na podstawie dokumentu zatytułowanego błędnie Zobowiązanie o współpracy
{zobowiązać się można do współpracy}, którego treść sprowadza się do lakonicznego
Sygn. akt KIO 212/14

oświadczenia wpisanego na gotowym druku {Niniejszym zobowiązuję się do oddania do
dyspozycji niezbędnych zasobów: wiedza i doświadczenie przy realizacji zamówienie
publicznego pn… (tu podano pełną nazwę postępowania prowadzonego przez
Zamawiającego}, Zamawiający nie miał wystarczających podstaw, aby pozytywnie
zweryfikować rzeczywisty charakter udostępnienia przez L…….. F…….. „GARDEN”
Konserwacja Terenów Zieleni wiedzy i doświadczenia na rzecz Przystępującego. Izba
podziela w tym zakresie wywody odwołania. W szczególności lakoniczna i enigmatyczna
treść tego zobowiązania nie upoważniała Zamawiającego do oceny, że Wykonawca L…….
F…….. udostępni swoją wiedzę i doświadczenie w ramach współpracy, która stanowi formę
zbliżoną do podwykonawstwa {cytat ze złożonej na rozprawie odpowiedzi na odwołanie}.
Zamawiający, siłą rzeczy, nie mógł brać pod uwagę okoliczności, które zostały podniesione
przez Przystępującego dopiero w zgłoszeniu przystąpienia. Przystępujący jest przy tym
w błędzie, że „nikomu nie trzeba niczego wyjaśniać”, gdyż art. 26 ust. 2b pzp, uprawniając
wykonawcę do skorzystania z zasobów podmiotu trzeciego, nakłada jednocześnie na takiego
wykonawcę obowiązek udowodnienia Zamawiającemu, że będzie dysponował tymi
zasobami. Z Art. 26 ust. 2b pzp wynika, że może to być, ale nie tylko, wymieniony
przykładowo środek dowodowy w postaci pisemnego zobowiązania innego podmiotu, który
ma takie zasoby, jakich potrzebuje wykonawca, do ich udostępnienie temu wykonawcy.
Z uwagi na różny charakter stosunków, które mogą łączyć wykonawcę z podmiotem trzecim,
a także zróżnicowany charakter zasobów podlegających udostępnieniu, przepis nie określa
uniwersalnej treści takiego zobowiązania, która niezależnie od okoliczności gwarantuje
skuteczne wykazanie przez wykonawcę możliwości polegania na zasobach innego podmiotu
niezbędnych do wykonania zamówienia. Izba podziela stanowisko, że przekazanie
potencjału musi mieć charakter faktyczny, pozwalający na realne wykorzystanie wiedzy
i doświadczenia w toku realizacji zamówienia. Wobec tego złożenie ogólnego oświadczenia,
bez wykazania w jaki sposób udostępnienie wiedzy i doświadczenia nastąpi, będzie
niewystarczające do stwierdzenia, że wykonawca wykazał spełnienie warunków zamówienia.
Przy czym niewystarczające jest tu poleganie wyłącznie na wyjaśnieniach samego
wykonawcy, który przypisze podmiotowi trzeciemu zobowiązanie się do świadczeń, które nie
wynikają z treści dokumentu przedstawionego zamawiającemu. Nie ma jednak podstaw
prawnych, aby skuteczność wykazania rzeczywistego charakteru przekazania potencjału
podmiotu trzeciego w zakresie wiedzy i doświadczenia uzależniać od tego, czy podmiot ten
będzie brał udział w wykonywaniu zamówienia jako podwykonawca.
Izba zważyła jednak, że przedstawienie powyżej opisanego dokumentu należy
traktować jako element wyjaśnienia przez Przystępującego, w odpowiedzi na enigmatycznie
Sygn. akt KIO 212/14

sformułowane wezwanie Zamawiającego {Proszę o wskazanie podstaw załączenia referencji
wystawionej dla firmy „GARDEN”, która została dołączona do oferty}, powodów załączenia
do oferty referencji wystawionej dla innego podmiotu – L…….. F………. „GARDEN”
Konserwacja Terenów Zieleni. Zamawiający nie wzywał w tym zakresie do uzupełnienia
dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 pzp, a jedynie do wyjaśnień w trybie art. 26 ust. 4 pzp,
przy czym w piśmie wskazano na art. 87 ust. 1 pzp. W ocenie Izby istotne znaczenie ma
okoliczność, że Zamawiający nie sformułował w tym zakresie wezwania precyzującego
na czym polega brak w wykazaniu spełniania warunku dotyczącego wiedzy i doświadczenia,
choć mógł i powinien to uczynić. Skoro w wykazie sporządzonym przez Przystępującego
ujęto zamówienie wykonane przez podmiot trzeci, dla którego załączono poświadczenie
należytego wykonania, a dodatkowo przedstawiono wypis z CEDIG-u dla tego podmiotu,
Zamawiający nie powinien mieć wątpliwości, że w tym zakresie Przystępujący zamierza
polegać na wiedzy i doświadczeniu tego podmiotu. Zamawiający winien zatem wezwać
Przystępującego w trybie art. 26 ust. 3 pzp do uzupełnienia dokumentów w zakresie
dowodów potwierdzających dysponowanie wiedzą i doświadczeniem podmiotu trzeciego,
który wykonał zamówienie z poz. 4 wykazu wykonanych usług załączonego do oferty. Izba
podziela pogląd wyrażany w orzecznictwie Izby, że z uwagi na znacznie tej czynności,
wezwanie do uzupełnienia dokumentów nie może pozostawać w sferze domysłów
wykonawcy, w szczególności zamawiający winien, na ile to możliwe, precyzyjnie wskazać
na czym polega stwierdzony przez niego brak i co ma być uzupełnione.
2.2 zarzut niewykazania warunku dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej
Izba ustaliła że Zamawiający w s.i.w.z określił następujący warunek dotyczący
sytuacji ekonomicznej i finansowej: Minimalna suma ubezpieczenia 500 000,00 zł.
Zarzut odwołania sprowadza się do nieprzedstawienia dowodu uiszczenia składki
płatnej w dwóch ratach dla polisy ubezpieczeniowej uzupełnionej przez Przystępującego
w wyniku wezwania do uzupełnienia tego dokumentu w trybie art. 26 ust. 3 pzp.
Izba zważyła, że Odwołujący bezpodstawnie domaga się wykazania opłacenia drugiej
raty składki, której termin płatności według treści polisy przypada na 29 czerwca 2014 r.
Odwołujący nie wykazał również niezasadności oceny Zamawiającego, że skoro pierwsza
rata składki płatna była gotówką w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia, czyli 29 grudnia
2013 r., to wystawiona w tym dniu polisa potwierdza jej opłacenie. Dodatkowo na rozprawie
Przystępujący okazał dowód wpłaty potwierdzający, że taka wpłata w tym dniu nastąpiła.

Mając powyższe na uwadze, Izba, działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy
pzp – orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
Sygn. akt KIO 212/14

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku –
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy pzp w związku z § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238) – obciążając
Zamawiającego tymi kosztami, na które złożył się uiszczony przez Odwołującego wpis,
a także jego uzasadnione koszty w postaci wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów
stawiennictwa na wyznaczone posiedzenie Izby {obejmujących koszty dojazdu koleją oraz
noclegu w hotelu}, na podstawie rachunków przedstawionych do zamknięcia rozprawy.



Przewodniczący: ………………………………
……………………………….
………………………………