Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Barbary Marszyckiej

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2013r.,

sprawy T. K. (1)

oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 11 stycznia 2013 r., sygn. akt II K 986/10

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla pkt III dot. zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt VI Ka. 99/13

UZASADNIENIE

T. K. (1) został oskarżony o to, że:

• I. w okresie od dnia 18 kwietnia 2012r. do 20 kwietnia 2012r. w E. działając w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem K. K. (1) w łącznej kwocie 14.000zł poprzez pobranie zaliczki w kwocie 8.000zł oraz 6.000zł na wykonanie usługi budowy domku letniskowego, wiedząc o tym, że tej usługi nie wykona, czym działał na szkodę K. K. (1),

  tj. o czyn z art. 286 par. 1 kk w zw. z art. 12 kk,

  II. w kwietniu 2012r. w E. działając z góry przyjętym zamiarem oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Ł. B. w kwocie 10.000zł poprzez pobranie zaliczki w kwocie 10.000zł na wykonanie usługi budowy schowka na narzędzia, wiedząc o tym, że tej usługi nie wykona, czym działał na szkodę Ł. B.,

  tj. o czyn z art. 286 par. 1 kk w zw. z art. 12 kk.

  Sąd Rejonowy w Elblągu wyrokiem z dnia 11 stycznia 2013r. w sprawie II K. 986/12 uznał oskarżonego T. K. (1) za winnego tego, że:

  - w okresie od 18 kwietnia 2012r. do 20 kwietnia 2012r. w E. działając w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem K. K. (1) w łącznej kwocie 14.000zł poprzez pobranie zaliczki w kwocie 8.000zł oraz 6.000zł na wykonanie usługi budowy domku letniskowego, wiedząc o tym że tej usługi nie wykona, czym działał na szkodę K. K. (1), czyn ten zakwalifikował z art. 286 par. 1 kk w zw. z art. 12 kk,

  - w okresie od listopada 2011r. do kwietnia 2012r. w E. działając z góry powziętym zamiarem oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Ł. B. w kwocie 10.000zł poprzez pobranie zaliczki w kwocie 10.000zł na wykonanie usługi budowy schowka na narzędzia, wiedząc o tym, że tej usługi nie wykona, czym działał na szkodę Ł. B., czyn ten zakwalifikował z art. 286 par. 1 kk w zw. z art. 12 kk i ustalając, iż czyny te zostały popełnione w warunkach art. 91 par. 1 kk, na mocy art. 286 par. 1 kk w zw. z art. 91 par. 1 kk skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na mocy art. 69 par. 1 i 2 kk w zw. z art. 70 par. 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat. Na mocy art. 46 par. 1 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz K. K. (1) kwoty 14.000zł i zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych.

  Apelację od powyższego wyroku wywiódł oskarżony, zarzucając mu:

  1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, iż oskarżony działając z góry powziętym zamiarem oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem K. K. (1) i Ł. B. poprzez pobranie zaliczek na wykonanie usług, wiedząc , iż usług tych nie wykona, co doprowadziło do nieuzasadnionego uznania, iż oskarżony dopuścił się zarzucanych mu czynów,

  2. obrazę przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia:

  a) art. 4, 7, 410 i 424 kpk wyrażający się w przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów, przez dowolne, wybiórcze ich uwzględnienie, niepełną ocenę przy niedostatku prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego przy jednoczesnym naruszeniu zasady obiektywizmu,

  b) art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę wyjaśnień oskarżonego, który w toku postępowania konsekwentnie i logicznie wyjaśniał, iż zawierając umowy z pokrzywdzonymi nie miał zamiaru nie wywiązać się z zawartych umów, co stanowi brak podstaw do uznania, że działał on z góry powziętym zamiarem,

c) rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie prawa karnego procesowego, a mianowicie art. 415 par. 5 kpk polegające na orzeczeniu wobec oskarżonego na podstawie art. 46 par. 1 kk obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 14,000zl na rzecz K. K. (1), pomimo że o roszczeniu wynikającym z zarzucanego przestępstwa wcześniej rozstrzygnięto w postępowaniu cywilnym.

W odpowiedzi na apelację oskarżyciel posiłkowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie pkt III dot. obowiązku naprawienia szkody, zaś w pozostałym zakresie o utrzymanie wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego była zasadna tylko w zakresie naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 415 par. 5 kpk, natomiast w pozostałym zakresie nie zasługiwała na uwzględnienie. Zgodnie bowiem z art. 415 par. 5 kpk obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo też o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Zakaz wynikający z art. 415 par. 5 zd .2 kpk odnosi się do każdego przypadku orzekania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody, a więc także określonego w art. 46 par. 1 kk. Przepis ten jednoznacznie wyklucza dopuszczalność rozstrzygania w różnych postępowaniach o tej samej szkodzie. Jeżeli zatem roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania lub też prawomocnie orzeczono, to nie jest możliwe ponowne orzekanie o obowiązku naprawienia szkody. Sąd nie powinien zatem orzekać o środku karnym przewidzianym w art. 46 par. 1 kk w sytuacji, gdy zachodzi tożsamość roszczenia, którego dotyczy wniosek o naprawienie szkody z roszczeniem, o którym prawomocnie orzeczono nakazem zapłaty. Taka sytuacja miała miejsce w przedmiotowej sprawie. Jak bowiem wynika z akt sygn. IX Nc. 9941/12 Sądu Rejonowego w Elblągu w dniu 13 września 2012r. wydano nakaz zapłaty przeciwko T. K. (1), którym nakazano mu zapłatę kwoty 14.000zł na rzecz K. K. (1), zaś postanowieniem z dnia 14.11.2012r. nadano klauzulę wykonalności.

Z powyższego wynika, że zaskarżony wyrok został wydany z oczywistą obrazą art. 415 par. 5 kpk, ponieważ Sąd orzekając o zobowiązaniu oskarżonego do naprawienia szkody nie uwzględnił treści nakazu zapłaty. Z akt niniejszej sprawy wynika, że w dacie wydawania wyroku fakt wydania nakazu zapłaty nie był znany Sądowi I instancji, mimo iż pokrzywdzony K. słuchany był na rozprawie w dniu 28 listopada 2012r., jednakże nikt się go nie zapytał, czy wniósł ewentualnie pozew przeciwko oskarżonemu o zapłatę kwoty 14.000zł.

Mając powyższe na uwadze, wobec stwierdzenia naruszenia art. 415 par. 5 kpk oraz niewątpliwego wpływu tego uchybienia na treść rozstrzygnięcia należało zaskarżony wyrok zmienić i uchylić rozstrzygnięcie dotyczące zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody.

Ustosunkowując się natomiast do pozostałych zarzutów stwierdzić należy, iż całkowicie wybiorczo przytoczone przez skarżącego argumenty dla poparcia prezentowanego stanowiska były całkowicie chybione i stąd nie mogły się ostać w świetle zebranych w sprawie w sprawie dowodów. Sąd Rejonowy przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób wszechstronny i wyczerpujący, które następnie poddał wnikliwej i rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził całkowicie słuszne wnioski co do winy oskarżonego K. w zakresie przypisanego mu przestępstwa. Przedmiotem rozważań były wszystkie istotne w sprawie dowody i zostały one ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Wyprowadzone zatem na tej podstawie stanowisko Sądu orzekającego korzysta z ochrony przewidzianej w art. 7 kpk, a ponieważ jednocześnie nie zostało ono w żaden rzeczowy i przekonywujący sposób podważone przez apelującego, dlatego też w całej rozciągłości zasługuje na aprobatę sądu odwoławczego.

Zdaniem Sądu Okręgowego całkowicie niezasadny był zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku. Sąd odwoławczy podziela ugruntowany w orzecznictwie pogląd, że dla skuteczności tego zarzutu niezbędnym jest przedstawienie nie samej tylko polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu orzeczenia, lecz koniecznym jest wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się ten sąd w świetle zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Temu zadaniu skarżący jednak nie sprostał, nie przytoczy bowiem w apelacji żadnych okoliczności, które mogłyby podważać prawidłowe wnioski Sądu orzekającego co do sprawstwa T. K. w przypisanym mu czynie. Szeroka i należycie umotywowana argumentacja Sądu Rejonowego zawarta w pisemnych wyroku, a dotycząca kwestii sprawstwa oskarżonego czyni zbędnym i nieracjonalnym powtarzanie tych samych racji i argumentów, które legły u podstaw zaskarżonego rozstrzygnięcia, skoro Sad Okręgowy w całości ją podzielił. Wystarczającym zatem będzie odesłanie skarżącego do lektury uzasadnienia wyroku Sądu I instancji.

Zdaniem Sądu II instancji nie zasługiwał także na uwzględnienie zarzut obrazy art. 4 , 7 i 410 kpk. Sąd Okręgowy w pełni akceptuje utrwalony w orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym przedmiotem zarzutów apelacji w oparciu o przepis art. 438 pkt 2 kpk mogą być tylko konkretne przepisy prawa formalnego nakazujące bądź zakazujące dokonywania określonych czynności. Aby zatem skutecznie podnieść zarzut obrazy art. 4 kpk koniecznym jest wskazanie naruszenia konkretnych, szczegółowych przepisów, które wskazywałyby na naruszenie przez Sąd zasady obiektywizmu, a tego skarżący nie uczynił.

Odnosząc się natomiast do zarzutu obrazy art. 7 kpk stwierdzić należy, iż sąd orzekający, rozstrzygając o winie oskarżonego kieruje się własnym wewnętrznym przekonaniem, nieskrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi, a przekonanie to pozostaje pod ochroną art. 7 kpk dopóki nie zostanie wykazane, że sąd I instancji oparł swoje przekonanie o winie oskarżonego bądź to na okolicznościach nieujawnionych w toku przewodu sądowego, bądź ujawnionych, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Zresztą wspomniany zarzut nie może sprowadzać się do samej tylko polemiki z ustaleniami Sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku – jak ma to miejsce w przypadku apelacji lecz musi zmierzać do wykazania, jakich konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sama bowiem możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu błędu w ustaleniach faktycznych.

Reasumując należy stwierdzić, że Są d orzekający po prawidłowym przeprowadzeniu przewodu sądowego poddał zgromadzony materiał dowodowy wszechstronnej i wnikliwej analizie, a tok swego rozumowania zaprezentował w jasnym i przekonywującym uzasadnieniu. Ocena materiału dowodowego dokonana została z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art. 4, 5 i 7 kpk, nie zawiera błędów faktycznych czy logicznych. Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, poza przedstawioną powyżej zmianą wyroku, w pozostałej części utrzymał go w mocy jako w pełni słuszny i trafny.