Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Adama Rocha

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 r. sprawy

K. W. s. A. i J., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk i art. 156 § 1 pkt 2 kk przy zast. art. 11 § 2 kk i art. 64 § 1 kk, art. 209 § 1 kk

na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 27 maja 2014 r.

sygn. akt. V K 120/12

I.  uchyla zaskarżony wyrok w punktach 1, 5, 6 i 7 i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania;

II.  uchyla orzeczenie o karze łącznej zawarte w punkcie 3 zaskarżonego wyroku oraz orzeczenie z punktu 4 i w to miejsce na zasadzie art. 63§1 kk zalicza oskarżonemu K. W. na poczet orzeczonej w punkcie 2 kary jednego roku pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 24 czerwca 2012 roku do dnia 24 czerwca 2013 roku uznając karę za wykonaną w całości;

III.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

IV.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 383/14

UZASADNIENIE

K. W.oskarżony został o to, że w dniu 24 czerwca 2012 roku ok. godziny 3.00 w R., działając w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia J. R., dwukrotnie ugodził go nożem, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na interwencję wezwanego na miejsce zdarzenia Zespołu Ratownictwa Medycznego, przy czym spowodował obrażenia ciała pokrzywdzonego w postaci rany kłutej klatki piersiowej z odmą i krwiakiem oraz wstrząsem krwotocznym, a także rany kłutej uda, stanowiące ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, przy czym zarzucanego mu przestępstwa dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu kary 3 lat pozbawienia wolności, wymierzonej przez Sąd Rejonowy w R.w dniu 10 maja 2005 roku sygn. akt (...), za przestępstwo m.in. z art. 280 § 1 kk, a którą to karę odbył w okresie od 24 października 2004 roku do 5 października 2005 roku oraz od 15 sierpnia 2008 roku do 3 września 2008 roku, to jest o przestępstwo określone w art.13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk i art. 156 § 1 pkt 2 kk przy zast. art. 11 § 2 kk i art. 64 § 1 kk.

K. W. oskarżony został nadto o popełnienie w okresie od lutego 2011 roku do kwietnia 2012 roku w R. przestępstwa z art. 209 § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 27 maja 2014 roku w sprawie sygn. V K 120/12 Sąd Okręgowy w Gliwicach uznał oskarżonego K. W.za winnego tego, że w dniu 24 czerwca 2012 roku ok. godz. 3.00 w R.przewidując możliwość spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pod postacią choroby realnie zagrażającej życiu i godząc się na to dwukrotnie ugodził nożem pokrzywdzonego J. R.powodując u niego obrażenia w postaci rany kłutej klatki piersiowej z odmą i krwiakiem oraz wstrząsem krwotocznym, stanowiące ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, a także rany kłutej uda, przy czym zarzucanego mu przestępstwa dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu kary 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w R.z dnia 10 maja 2005 roku sygn. akt(...), za przestępstwo m.in. z art. 280 § 1 kk, a którą to karę odbył w okresie od 24 października 2004 roku do 5 października 2005 roku oraz od 15 sierpnia 2008 roku do 3 września 2008 roku, to jest popełnienia przestępstwa z art. 156 § 1 pkt 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kk wymierzył mu karę 6 lat pozbawienia wolności.

Tym samym wyrokiem oskarżony został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 209 § 1 kk i za to z mocy tego przepisu wymierzono mu karę 1 roku pozbawienia wolności. Na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk wymierzono oskarżonemu karę łączną 6 lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczono na poczet kary łącznej okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie. Na podstawie art. 44 § 2 kk orzeczono przepadek noża, a na podstawie art. 230 § 2 kpk zarządzono zwrot innych przedmiotów. W oparciu o art. 46 § 1 kk zobowiązano oskarżonego do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego zadośćuczynienia w kwocie 10.000 złotych. Na rzecz obrońcy z urzędu zasądzono koszty pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu, samego zaś oskarżonego zwolniono w całości od ponoszenia kosztów sądowych.

Apelacje od wyroku złożyli Prokurator i obrońca oskarżonego.

Na rozprawie odwoławczej w dniu 20 listopada 2014 roku oskarżony K. W. oświadczył, iż cofa apelację złożoną przez jego obrońcę. W oparciu o art. 432 kpk Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 20 listopada 2014 roku, pozostawił bez rozpoznania cofniętą przez oskarżonego apelację obrońcy, albowiem nie zachodziły przesłanki z art. 439 kpk i z art. 440 kpk. W tej sytuacji do rozpoznania w postępowaniu odwoławczym pozostała jedynie apelacja Prokuratora.

Prokurator zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonego, w części dotyczącej czynu opisanego w punkcie I aktu oskarżenia tj. zbrodni z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk i art. 156 § 1 pkt 2 kk i inne i zarzucił orzeczeniu w tej części błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym przyjęciu, iż oskarżony atakując pokrzywdzonego nie działał w zamiarze pozbawienia go życia, podczas gdy prawidłowe ustalenie oparte o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy powinno prowadzić do wniosku, iż oskarżony działał z zamiarem pozbawienia życia pokrzywdzonego. Opierając się na tym zarzucie Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej czynu opisanego w punkcie I aktu oskarżenia i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W sytuacji skutecznego cofnięcia apelacji obrońcy oskarżonego, pozostały środek odwoławczy nie kwestionował ustaleń Sądu I instancji, co do przebiegu zdarzenia. Ustalenia Sądu Okręgowego w tej części uznać należy za prawidłowe, oparte na wyczerpująco zebranym materiale dowodowym, właściwej ocenie dowodów, co znalazło wyraz w starannie sporządzonym w tym zakresie pisemnym uzasadnieniu wyroku. Inaczej przedstawia się uzasadnienie w części odnoszącej się do ustaleń Sądu I instancji w zakresie zamiaru, z jakim działał oskarżony. Te rozważania są bardzo lakoniczne, powierzchowne, a przez to niewystarczające dla uznania, iż wywody Sądu Okręgowego są przekonujące. Zgodzić trzeba się ze skarżącym, iż szereg okoliczności eksponowanych przez Sąd I instancji na poparcie ustalenia o braku zamiaru zabójstwa, nie można uznać za trafne, zwłaszcza w świetle nagłego charakteru działania oskarżonego. Te elementy, to brak premedytacji, cechy zaburzonej osobowości oskarżonego, plany udziału w imprezie na mieście oraz brak znajomości pokrzywdzonego i obiektywnie błahy powód zajścia. Niewątpliwie wszystkie te okoliczności, przy pełnej akceptacji nagłego podjęcia zamiaru przez oskarżonego, co ustalił Sąd I instancji, mogą stanowić również argumenty wspierające przyjęcie działania z zamiarem dokonania zabójstwa. Tymczasem poza polem widzenia Sądu I instancji był zespół innych okoliczności, które muszą rzutować na rozważania, dotyczące strony podmiotowej, a przynajmniej winny być poddane wnikliwej analizie. Wskazać trzeba na elementy działania oskarżonego, takie jak uporczywość zamachów, wyrażająca się w kilkukrotnym ponawianiu ataku, mimo powstrzymywania oskarżonego przez inne osoby, w tym własnych znajomych, konsekwencja przejawiająca się w poszukiwaniu noża po jego wytrąceniu i wyrzuceniu przez świadka do fontanny oraz wielokrotność ciosów, niezależnie od tego, iż tylko jeden z nich dotarł do klatki piersiowej pokrzywdzonego. Oskarżony inicjował konflikt z pokrzywdzonym i mimo braku wrogich i aktywnych reakcji z jego strony, napędzał się w agresji. Zaakcentować należy jeszcze jedną okoliczność, która umknęła uwadze Sądu I instancji, a która nie została również wskazana w uzasadnieniu apelacji prokuratora. Z zeznań dwójki bezpośrednich świadków zdarzenia, będących przy oskarżonym, wynika, iż K. W., wyzywając pokrzywdzonego na swoisty pojedynek, poza zasięgiem kamer monitoringu miejskiego, wypowiadał słowa o tym, że z tego pojedynku tylko jeden wyjdzie żywy. Takie wypowiedzi oskarżonego relacjonują świadkowie A. K. (1) i A. K. (2). A. K. (1) informację taką przekazał zarówno w czasie przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym jak i na rozprawie. A. K. (2) zeznawał o tej sprawie w czasie śledztwa. Owa zbieżna relacja tych osób na temat słów oskarżonego nie spotkała się z właściwą uwagą Sądu I instancji. Sąd Okręgowy, zauważając te wypowiedzi świadków, wydaje się nie przywiązywać do nich większej wagi, zarówno przy ocenie zeznań jak i przy wywodach części uzasadnienia poświęconej zamiarowi. Świadkowi A. K. (1) Sąd I instancji dał w pełni wiarę, czyniąc w oparciu o ten dowód najistotniejsze ustalenia faktyczne, co pozostaje w sprzeczności z brakiem odniesienia się do wskazanych wypowiedzi świadka. W przypadku A. K. (2), nie dano wiary tej części jego zeznań, w której opisuje on inną groźbę pozbawienia życia pokrzywdzonego, akceptując pozostałe jego oświadczenia. Taki sposób czynienia ustaleń przez Sąd I instancji nie może być uznany za prawidłowy. Bez wnikliwej i kompleksowej oceny wszystkich okoliczności mających znaczenia dla odtworzenia procesu motywacyjnego oskarżonego, wywody Sądu Okręgowego o ograniczeniu jego odpowiedzialności jedynie do przypisania skutków z art. 156 § 1 pkt 2 kk są co najmniej przedwczesne. W tej sytuacji zasadny był wniosek odwoławczy sformułowany w apelacji prokuratora o uchylenie wyroku w zaskarżonej części. Prowadząc postępowanie ponowne, Sąd Okręgowy winien je ograniczyć jedynie do tych dowodów, które zawierają informacje istotne z punktu widzenia odtworzenia zamiaru, z jakim działał oskarżony. W pozostałej części należy wykorzystać możliwości przewidziane przez dyspozycję art. 442 § 2 kpk. Po zebraniu dowodów, Sąd Okręgowy podda je szczegółowej i wszechstronnej analizie, przez pryzmat elementów strony podmiotowej tak, aby ponownie dokonywane ustalenia w zakresie zamiaru, z jakim działał oskarżony, były prawidłowe i trafne. W razie konieczności ponownego sporządzenia pisemnego uzasadnienia, należy uczynić to w taki sposób, aby w części motywującej zamiar zawrzeć wszelkie niezbędne rozważania kwestii istotnych dla winy i zakresu odpowiedzialności sprawcy

W związku z takimi wynikami przeprowadzonej kontroli odwoławczej, Sąd Apelacyjny uchylił wyrok w zaskarżonej części i w tym zakresie sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania. Konsekwencją tego orzeczenia było uchylenie rozstrzygnięcia o karze łącznej oraz o zaliczeniu na jej poczet okresu rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego. Na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet pozostającej do wykonania kary 1 roku pozbawienia wolności, wymierzonej za przypisane oskarżonemu przestępstwo z art. 209 § 1 kk, zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 24 czerwca 2012 roku do dnia 24 czerwca 2013 roku, uznając ją za wykonaną w całości.