Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2014 r. w Szczecinie

sprawy Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.

o przyznanie renty

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 13 marca 2014 r. sygn. akt VI U 346/13

oddala apelację.

SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek SSO del. Beata Górska

Sygn. akt III AUa 328/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5.03.2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w G. odmówił Z. K. prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy (z ogólnego stanu zdrowia), ponieważ Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 20.02.2013r. stwierdziła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

W odwołaniu od decyzji organu rentowego ubezpieczony podniósł, że 5.09.2011r. doznał zawału mięśnia sercowego, a 14.01.2013 r. zdiagnozowano u niego chorobę wieńcową, a jako współistniejący stan po przezskórnym udrożnieniu gałęzi przedniej zstępującej lewej tętnicy i stan po angioplastyce prawej tętnicy wieńcowej
z implantacją stentu (05.09.2011r.). Ubezpieczony wskazał, że rozpoznana u niego przewlekła niewydolność serca pod postacią niedostatecznego ukrwienia powoduje duszności, ostry ból, jak przy zawale lub ból promieniujący do szyi, żuchwy, ramion i pleców. Początkowo pobierał zasiłek chorobowy, a następnie przez 12 miesięcy świadczenie rehabilitacyjne, a zatem uznano, że jest niezdolny do pracy, i po tym okresie oraz obecnie stan jego zdrowia nie uległ poprawie, gdyż nadal odczuwa dolegliwości związane z tymi schorzeniami.

W związku z powyższym ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji i przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 17.01.2013r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 13.03.2014 roku zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 28.02.2013r. do 31.03.2014r. (pkt I) i oddalił odwołanie w pozostałej części (pkt II orzeczenia).

Sąd I Instancji ustalił, że Z. K., urodzony (...), posiada wykształcenie średnie ekonomiczne i dotychczas pracował jako referent stażysta, referent do spraw spedycji, ajent sklepu, kierownik sklepu, ajent zakładu gastronomicznego, oraz jako osoba prowadząca handlową działalność gospodarczą.

W dniu 17 stycznia 2013 r. ubezpieczony złożył w ZUS wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Komisja lekarska ZUS w Z. orzeczeniem z dnia 20 lutego 2013 r. uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy . Następnie decyzją z dnia 5 marca 2013 r. pozwany odmówił Z. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W dniu 12 kwietnia 2013 r. ubezpieczony odwołał się od tej decyzji do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gorzowie Wielkopolskim

Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych o specjalności
z zakresu kardiologii i medycyny pracy. Biegły z zakresu kardiologii rozpoznał u ubezpieczonego:

1.  chorobę wieńcową stabilną,

2.  przebyty we wrześniu 2011 roku zawał ściany przedniej typu STEMI,

3.  przebytą angioplastykę z inplantacją stentu do LAD i do RCA,

4.  kardiomiopatię niedokrwienną w okresie niewydolności serca II ⁰ wg NYHA,

5.  hypercholesterolemię.

Sąd Okręgowy w oparciu o powyższą wskazaną opinię ustalił, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy zgodnie z kwalifikacjami, okresowo, tj. od daty ustania wypłacanego mu świadczenia rehabilitacyjnego do marca 2014 r.

Organ rentowy w toku procesu nie zgodził się z opinią biegłych sądowych podnosząc, że że w sprawie wystąpiła nowa okoliczność polegająca na pogorszeniu stanu zdrowia ubezpieczonego, wobec czego organ rentowy wniósł o przekazanie mu sprawy w celu dokonania ponownej oceny orzeczniczej.

Sąd Okręgowy ustalił dodatkowo, w oparciu o opinię uzupełniającą,
iż pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonego powinno być zauważone już w trakcie badania przez lekarza – konsultanta ZUS; biegły kardiolog podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał,
że odwołanie zasługiwało na uwzględnienie i wskazał na przepisy art. 57 ust. 1, art. 58. ust. 1 pkt 5, art. 12 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity opubl. w Dz. U. z 2013 roku, poz. 1140, ze zm.) - zwaną dalej ustawą emerytalną - jednocześnie przytaczając ich treść. Sąd pierwszej instancji podniósł, że w sprawie istotnym było ustalenie, czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy i na tę okoliczność dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy kardiologa oraz z zakresu medycyny pracy, a więc o specjalnościach odpowiadających schorzeniom odwołującego się. Biegły kardiolog stwierdził, że następstwem rozległego zawału ściany przedniej serca jest tętniak akinetyczny koniuszka i segmentów przykoniuszkowych serca. Od badania serca u ubezpieczonego przez kardiologa – konsultanta ZUS nastąpiło pogorszenie niewydolności serca, gdyż uległy poszerzeniu jamy serca i spadek funkcji wyrzutowej z 40% do 35% oraz nasiliła się niedomykalność mitralna serca. Mając na uwadze, że praca, którą przez najdłuższy czas w okresie swojej aktywności zawodowej ubezpieczony wykonywał, ma charakter mieszany (praca fizyczna - zaopatrzenie, podawanie towarów, praca umysłowa – prace umysłowe), a przy istniejącym
stanie kardiologicznym wykonywanie pracy fizycznej jest przeciwwskazane, należy uznać, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy. Biegły jednoznacznie wskazał, że pogorszenie stanu kardiologicznego nie jest (jak sugerował Przewodniczący Komisji Lekarskich) nową okolicznością w sprawie w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., bowiem w chwili badania przez lekarzy orzeczników ZUS w 2013 r. dysponowali oni dokumentację medyczną pozwalającą orzec częściową niezdolność do pracy (2 wyniki badania ECHO serca z dnia 7.07.2012 r. i z dnia 27.07.2012 r., które należało porównać ) oraz wynik badania wskazujący na istotne pogorszenie kurczliwości lewej komory – hypokineza ściany przedniej i koniuszkowej ½ przegrody międzykomorowej (z 7.03.2012r.) i akinezę ściany przedniej
i przykoniuszkowej przegrody międzykomorowej ( z 27.07.2012 r.)

Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowisko biegłego kardiologa jako spójne i logiczne, oparte o wnikliwie i rzetelnie oceniony stan zdrowia badanego ubezpieczonego. Biegły rzeczowo również odpowiedział na czym polegały błędy
w ocenie orzeczniczej stanu zdrowia ubezpieczonego.

Zdaniem Sądu Okręgowego opinie biegłego kardiologa były na tyle przekonujące, że uczyniły zbędnym opracowanie opinii przez biegłego z zakresu medycyny pracy. Dokonana w sprawie analiza wszystkich okoliczności w ujęciu aspektów medycznych (gdzie brany jest pod uwagę charakter i przebieg procesów chorobowych oraz ich wpływ na stan czynnościowy organizmu) oraz socjalnych (gdzie uwzględnia się posiadane kwalifikacje, wiek, zawód, wykonywane czynności i warunki pracy oraz możliwość dalszego wykonywania pracy zarobkowej, a także możliwość przywrócenia zdolności do pracy przez leczenie i rehabilitację lub przekwalifikowanie zawodowe) potwierdziła w ocenie Sądu Okręgowego zasadność stanowiska biegłego kardiologa i utwierdziła Sąd Okręgowy w przekonaniu, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy oraz, że postępujące pogarszanie się stanu zdrowia ubezpieczonego nie jest nową okolicznością w sprawie o jakiej mowa w art 477 ¹⁴ § 4 K.p.c.

Sąd Okręgowy tak argumentując uznał zaskarżoną decyzję organu rentowego

za błędną i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił ją w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres
od 28.02.2013r. do 31.03.2014r. (pkt I orzeczenia). Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. w punkcie II wyroku postanowił oddalić wniosek organu rentowego o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu (omyłkowo wskazując, że oddala odwołanie w pozostałej części).

Z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego nie zgodził się organ rentowy. Zaskarżył wyrok w części, tj. w zakresie punktu 1 i zarzucił mu „naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

1.  art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. przez jego niezastosowanie w sprawie w wyniku pominięcia nowych okoliczności, polegających na pogorszeniu stanu zdrowia ubezpieczonego, potwierdzonego wynikiem badania ECHO serca z dnia 17.06.2013r., które nastąpiło po dniu złożenia odwołania od spornej decyzji,
co powinno skutkować uchyleniem decyzji, przekazaniem sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzeniem postępowania w niniejszej sprawie,

2.  art. 227 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c., polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w wyniku błędnej kwalifikacji wniosków opinii biegłego sądowego kardiologa z dnia 26.08.2013r. i z dnia 04.01.2014r., stwierdzających w konkluzji konieczność orzeczenia w lutym 2013r. częściowej niezdolności ubezpieczonego do pracy od daty ustania zasiłku rehabilitacyjnego okresowo do marca 2014r. podczas gdy pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonego w zakresie posiadanego schorzenia wynika z badania ECHO serca z dnia 17.06.2013r., co powinno skutkować oddaleniem odwołania wobec sentencji spornej decyzji, wydanej przez organ rentowy w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 20.02.2013r.- w tym zakresie: pominięcie tej nowej okoliczności i nie rozpoznanie przez Sąd Okręgowy istoty sporu,

- które to uchybienia miały istotny wpływ na wynik sprawy”.

Skarżący w uzasadnieniu zarzutów wyjaśnił, że Sąd I instancji dokonał błędnej kwalifikacji wniosków opinii biegłego sądowego kardiologa z dnia 26.08.2013r.
i z dnia 04.01.2014r. i tak w opinii z 26.08.2013r. biegły sądowy stwierdził, cyt. „(...) w badaniu ECHO serca (17.06.2013r.) wyraźne powiększenie jam serca lewego (LP i Lk)- kserokopia badania dołączona do opinii biegłego (...)". W konsekwencji przyjęta za podstawę zaskarżonego wyroku opinia biegłego potwierdziła nową okoliczność. Sąd Okręgowy kwestionując stanowisko organu rentowego bezzasadnie powołuje się na badania ECHO serca z lipca 2012r. i pomija, że wyniki miały znaczenie dla wcześniejszej oceny uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego i były wykonane w czasie przebywania ubezpieczonego na tym świadczeniu. Przedmiotowe wyniki nie mają znaczenia dla niniejszej sprawy zważywszy, że Sąd orzekł przyznanie renty od 28.02.2013r. Dopiero więc ww. wynik z dnia 17.06.2013r., świadczący o pogorszeniu zgodnie ze stanowiskiem biegłego kardiologa miał znaczenie dla określenia ustalenia, czy ubezpieczony nie odzyskał zdolności do pracy po okresie świadczenia rehabilitacyjnego.

Wskazując na powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie wyroku w zakresie punktu 1. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Ubezpieczony wniósł o oddalenie apelacji w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny uznał, że ustalenia faktyczne poczynione w niniejszej sprawie przez Sąd Okręgowy w zakresie stanu zdrowia ubezpieczonego i wpływu rozpoznanych schorzeń na częściową, okresowo niezdolność ubezpieczonego do pracy zgodnie z posiadanymi przez niego kwalifikacjami - są prawidłowe.
Sąd I instancji ustalając stan faktyczny oparł się na całokształcie zebranego materiału dowodowego, należycie go rozważył i wskazał jakim środkom dowodowym słusznie dał wiarę. Błędne było natomiast ustalenie, powielone zresztą w początkowej części rozważań prawnych Sądu Okręgowego, iż w sprawie dopuszczono również dowód
z opinii drugiego biegłego, tj. z zakresu medycyny pracy. Wadliwość tego rodzaju nie miała jednak wpływu na prawidłowość zapadłego rozstrzygnięcia.

Wbrew zarzutowi apelacyjnemu, całość trafnych ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji przedstawiona w pisemnym uzasadnieniu wyroku, przyjęta
w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu kardiologii (będącego też specjalistą z zakresu chorób wewnętrznych) lek. med. G. K. (k.26-28 i k. 56) zasługuje w pełni na akceptację. Należy bowiem wskazać, że w związku ze zgłaszanymi przez ubezpieczonego schorzeniami po przebytym w 2011r. zawałem mięśnia sercowego, w oparciu też o zgromadzoną w sprawie dokumentację medyczną, Sąd I instancji przeprowadził dowód z ww. opinii kardiologa, który stanowczo, jednoznacznie i przekonywująco ocenił, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy zgodnie z posiadanymi przezeń kwalifikacjami. Sąd Apelacyjny przyjął
te ustalenia za własne i nie zachodziła też konieczność ponownego ich szczegółowego przytaczania ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia 2001 r., V CKN 348/00, LEX nr 52761, Prok.i Pr. 2002/6/40). Należy przy tym podkreślić, że Sąd Okręgowy prawidłowo również ustalił, że w sprawie nie wystąpiły nowe okoliczności w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., i to wbrew forsowanemu w toku procesu stanowisku organu rentowego.

Nadto, Sąd Okręgowy słusznie rozstrzygnął, że ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, w tym w postaci wymaganej niezdolności do pracy, co musiało skutkować przyznaniem prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Zważywszy na kierunek apelacji oraz podniesione w niej zarzuty należy
wskazać, że w sprawie sporne było nie tylko ustalenie, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy zgodnie z wykształceniem średnim zawodowym w zawodzie ekonomista
i rzeczywistymi kwalifikacjami na dotychczas zajmowanych stanowiskach (referent
ds. spedycji, agenta na kąpielisku, ajenta sklepu, kierownika sklepu, kierownika punktu skupu artykułów poch. zagranicznego, ajenta zakładu gastronomicznego,
a następnie prowadząc działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży i zaopatrzenia artykułów) według stanu na dzień wydania zaskarżonej decyzji z 05.03.2013r., ale również, czy wystąpiła nowa okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., wobec porównania wyników badań ECHA serca. Należy zatem wskazać, że w chwili badania przez lekarzy orzeczników ZUS w 2013 r. dysponowali oni dokumentacją medyczną pozwalającą orzec u ubezpieczonego częściową niezdolność do pracy. W postępowaniu rentowym posiadali bowiem 2 wyniki badania ECHO serca z dnia 7.07.2012 r. i z dnia 27.07.2012 r., oraz wynik z dnia 07.03.2012r. badania wskazujący na istotne pogorszenie kurczliwości lewej komory – hypokineza ściany przedniej
i koniuszkowej ½ przegrody międzykomorowej oraz wynik z 27.07.2012r. wskazujący na akinezę ściany przedniej i przykoniuszkowej przegrody międzykomorowej. Doszło do pogorszenia wydolności serca, gdyż uległy powiększeniu lewy przedsionek i lewa komora (opinia kardiologa, k. 28). Również z opisu wyniku badania ECHA serca z 17.06.2013r. – k.25 - wynika powiększenie lewego przedsionka i lewej komory. Co więcej, tożsame rozpoznanie zostało zawarte w opinii specjalistycznej lekarza konsultanta jeszcze z dnia 11.02.2013r., w oparciu o posiadane przez niego wyniki badań. Nie ma tu zatem żadnej nowej okoliczności. W obliczu wyników opinii biegłego sądowego dokonanych na podstawie badań ubezpieczonego, przedłożonej przezeń dokumentacji medycznej oraz w świetle aktualnej wiedzy medycznej w sprawie nie ujawniono żadnych podstaw uzasadniających przyjęcie, że po dacie decyzji z dnia 05.03.2013r. wystąpiła nowa okoliczność w zakresie stanu zdrowia i wpływu na zdolność do pracy. Trzeba dodać, że polemizowanie w apelacji z oceną biegłego (na temat tego, czy powiększenie jam w obrębie serca jest nową okolicznością, zwłaszcza, gdy powiększenie jam było ujawnione w toku postępowania rentowego), nie jest w żadnym razie wystarczające do podważenia fachowo sporządzonej i miarodajnej opinii.

W konsekwencji powyższych konstatacji Sąd Apelacyjny nie znajdując podstaw do wydania orzeczenia zgodnego z wnioskiem apelacji, na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił, jako bezzasadną.

SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek SSO del. Beata Górska