Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Budzyńska

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2014 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa A. S. (1)

przeciwko (...)/S z siedzibą w H. w (...)

o zapłatę

na skutek apelacji od wyroku Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 16 czerwca 2014 roku, sygnatura akt V GC 284/13 upr

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 450,00 zł (czterystu pięćdziesięciu złotych) tytułem kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Anna Budzyńska

Sygn. akt VIII Ga 355/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2014 roku, sygnatura akt V GC 284/13 upr, po rozpoznaniu sprzeciwu pozwanego od wyroku zaocznego z dnia 26 marca 2014 r., wydanego w sprawie z powództwa A. S. (1) przeciwko (...)/S z siedzibą w H. w (...) o zapłatę kwoty 539 Euro z tytułu świadczonych przez powódkę na rzecz pozwanego usług transportowych, Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim utrzymał w całości w mocy wyrok zaoczny tego Sądu z dnia 26 marca 2014 r. i zasądził od pozwanego na rzecz powódki dodatkowo kwotę 220,65 złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Powódka, uzasadniając dochodzone roszczenie wskazała, iż zgłoszona w pozwie należność za wykonane usługi transportowe została przez pozwaną niesłusznie potrącona, pozwanej nie przysługuje bowiem wskazywana wierzytelność z tytułu szkody w przewozie.

W sprzeciwie od wyroku zaocznego pozwana, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa podniosła, że potrącona kwota stanowi wysokość szkody w ładunku, która powstała w trakcie przewozu zleconego powódce przez pozwaną.

Sąd Rejonowy ustalił, że na podstawie zlecenia transportowego nr (...) z dnia 28.09.2012r. pozwana zleciła powódce wykonanie usługi transportowej relacji PL-(...)-(...) S. – (...) T., którą powódka wykonała w dniu 02.10.2012r. Za wykonaną usługę powódka w dniu 08.10.2012r. wystawiła fakturę nr (...) zgodnie ze zleceniem na kwotę 800 Euro. Termin płatności faktury upłynął 22.11.2012r. Drugim zleceniem transportowym nr (...) z dnia 05.10.2012r. pozwana zleciła powódce wykonanie usługi transportowej relacji PL-(...)-(...) K. – (...) P. (...) (...) N., którą powódka wykonała w dniu 01.10.2012r. Za wykonaną usługę powódka w dniu 06.10.2012r. wystawiła fakturę nr (...) zgodnie ze zleceniem na kwotę 1030 Euro. Termin płatności faktury upłynął w dniu 20.11.2012r.

Łączna należność za obydwie faktury wynosiła 1830 Euro.

Sąd Rejonowy w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy ustalił, że w dniu 31.10.2012r. pozwana wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 539 Euro za szkodę na towarze, która miała miejsce w dniu 13.12.2011r. na trasie PL-(...)-(...) G. – (...) (...) H.. Faktura ta została wystawiona na firmę PPHU (...) z siedzibą w B.. Następnie w dniu 27.11.2012r. pozwana zapłaciła powódce za obydwie faktury kwotę 1291 Euro, nie uiszczając kwoty 539 Euro.

Sąd I instancji uznał, że powódkę i pozwaną łączyły umowy przewozu, w ramach której powódka zobowiązana była przewieźć towar zgodnie z dwoma zleceniami transportowymi z 28.09.2012r. oraz 05.10.2012r. W przedmiotowej sprawie przewóz odbywał się z (...) do (...) i (...), w sprawie znalazły wobec powyższego zastosowanie przepisy Konwencji o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów (CMR) i Protokół Podpisania sporządzone w G. dnia 19 maja 1956 r. (Dz. U. z dnia 14 września 1962 r., Nr 49, poz. 238).

Sąd Rejonowy stwierdził, że przedłożone dowody prowadzą do wniosku, iż powódka wykazała zasadność swego roszczenia, zgłoszony natomiast przez pozwanego zarzut potrącenia (art. 498 k.c.) z tytułu szkody w przewozie okazał się nieuzasadnionym.

W ocenie Sądu I instancji przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe nie daje podstaw do uznania, by powódka odpowiedzialna była za uszkodzenie towaru, które miało miejsce w dniu 13.12.2011r. Uznał, że pozwana w żaden sposób nie wykazała, by przysługiwała jej jakakolwiek wierzytelność względem powódki. Podkreślił, że faktura nr (...) wystawiona została nie na powódkę, lecz na zupełnie inny podmiot - PPHU (...) z siedzibą w B.. Pozwana nie przedstawiła zlecenia transportowego, na podstawie którego miałaby w grudniu 2011r. zlecić powódce wykonanie usługi transportowej w relacji G. – H., ani też listu przewozowego CMR, w którym w polu nr 16 wpisana byłaby powódka jako przewoźnik, a PPHU (...) z siedzibą w B. w polu nr 17 jako kolejny przewoźnik, co świadczyłoby o tym, że powódka jako przewoźnik pozwanej może w ogóle odpowiadać za powstałą ewentualnie szkodę. Sąd Rejonowy podkreślił nadto, iż świadek A. S. (2) zeznał, że firma PPHU (...) w B. nigdy nie wykonywała dla powódki usług transportowych jako podwykonawca (k. 151).

Sąd Rejonowy podniósł także, iż pozwana nie ustosunkowała się do twierdzeń powódki, że przewozy za które domaga się zapłaty wynagrodzenia w niniejszej sprawie zostały wykonane bez szkody w ładunku, a nota obciążeniowa w kwocie 539 euro, na którą powołuje się pozwana dotyczy innego przewozu, wykonywanego przez przewoźnika P. W. w dniu 13.12.2011 r. na trasie G. H., którego powódka nie wykonywała – w wyznaczonym przez Sąd terminie (zarządzenie z 9.05.2014 k 183), wobec czego Sąd, na podstawie art. 230 kpc uznał te fakty za przyznane.

Mając na uwadze powyższe, Sąd utrzymał w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 26.03.2014r. w sprawie V GC 284/13 w całości.

Orzeczenie o kosztach procesu sąd oparł o zasadę wynikającą z art. 98 k.p.c.

W apelacji od tego wyroku pozwany, podnosząc w pierwszej kolejności zarzut naruszenia art. 1099 k.p.c. - brak jurysdykcji krajowej - wniósł o uchylenie wyroku i poprzedzającego go wyroku zaocznego i odrzucenie pozwu, w przypadku nie podzielenia powyższego zarzutu – wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie wyroku oraz wyroku zaocznego i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

Zarzucając naruszenie art. 1099 § 1 k.p.c. pozwana zarzuciła, iż powyższa sprawa dotycząca potrącenia za szkody transportowe, a więc kwestii odszkodowawczych – nie podlega przepisom konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r. Skarżąca podniosła, że naruszenie art. 1099 § 1 k.p.c. poprzez rozpoznanie sprawy w braku jurysdykcji krajowej, skutkuje nieważnością postępowania, brak jurysdykcji krajowej sąd bierze pod uwagę z urzędu w każdym stanie sprawy.

Ponadto pozwany zarzucił naruszenie prawa procesowego - przepisu art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny tj. z całkowitym pominięciem dowodu z zeznań świadka – kierowcy powódki, który wykonywał przewóz w dniu 13.12.2011.Imię, nazwisko i adres tego świadka znajduje się w posiadaniu powódki, przyznał on, że doszło do uszkodzenia towaru w transporcie.

Skarżący podniósł także, że poza zainteresowaniem Sadu pozostawała kwestia współpracy między powódką a firmą PPHU (...), pozwana współpracowała z oboma tymi firmami, zlecenia przyjmowała i nadzorowała w imieniu tych firm – jedna i ta sama osoba. Dla pozwanej obie te firmy stanowią w istocie jednego partnera handlowego. Podkreślono także, iż pozwana jest spółką duńską, w związku z czym weryfikacja dokumentów w języku polskim jest dla niej znacząco utrudniona.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu za postępowanie apelacyjne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W niniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy nie przeprowadzał postępowania dowodowego. Apelujący nie złożył nowych wniosków dowodowych, nie było też podstaw do przeprowadzenia dowodów z urzędu. W tej sytuacji, zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku sądu drugiej instancji powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Zaskarżony wyrok został wydany po dokonaniu prawidłowych ustaleń faktycznych a następnie przyjęciu właściwej podstawy prawnej. Sąd Rejonowy trafnie zakwalifikował podstawę umowną zobowiązania pozwanego w stosunku do powódki, wskazując na regulujące te umowy przepisy Konwencji o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów (CMR) i Protokół Podpisania sporządzone w G. dnia 19 maja 1956 r. (Dz. U. z dnia 14 września 1962 r., Nr 49, poz. 238).

Odnosząc się do zarzutów procesowych zawartych w apelacji należy stwierdzić, że zarzut naruszenia art. 1099 k.p.c. jest niezasadny. Zagadnienia związane z jurysdykcją w sprawach, jakie wynikają z „przewozów podlegających konwencji’ zostały unormowane w art. 31 konwencji CMR. W myśl przepisu art. 31 ust 1 konwencji CMR we wszystkich sporach, które wynikają z przewozów podlegających konwencji – powód może wnosić sprawę do sądów umawiających się krajów, określonych przez strony w drodze wspólnego porozumienia, a ponadto do sądów kraju, na obszarze którego:

a)  pozwany ma stałe miejsce zamieszkania, główną siedzibę lub filię albo agencję, za pośrednictwem której zawarto umowę o przewóz albo

b)  znajduje się miejsce przyjęcia towaru do przewozu lub miejsce jego dostawy,

i nie może wnosić sprawy do innych sądów.

Wbrew stanowisku apelującego – nie może ulegać wątpliwości, że zakresem uregulowania art. 31 ust 1 konwencji objęte są spory o roszczenia o zapłatę przewoźnego, innych opłat związanych z przewozem jak również roszczenia odszkodowawcze z tytułów unormowanych w konwencji ( art. 17 ust 1 konwencji). Są to bowiem roszczenia wprost wynikające z konwencji. W przedmiotowej sprawie powódka dochodziła zapłaty przewoźnego, natomiast pozwana powoływała się na dokonane potrącenie z powyższą należnością - wzajemnej wierzytelności z tytułu szkody w ładunku, która – jak twierdziła pozwana – powstała w trakcie wykonywania w dniu 13 grudnia 2011 r. przewozu zleconego powódce przez pozwaną na trasie G. – H. (vide sprzeciw pozwanej k. 179). Przyjąć należy w konsekwencji, że to postanowienia art. 31 ust 1 konwencji określają w niniejszej sprawie jakiego państwa sąd jest właściwy do rozpoznania sporu między stronami.

Konwencja w tej sytuacji wskazuje, że powód może wytoczyć m.in. powództwo przed sąd kraju, gdzie znajduje się miejsce przyjęcia towaru do przewozu (art. 31 ust 1 lit. b). W rozpoznawanej sprawie – jak ustalił to prawidłowo Sąd Rejonowy i co nie było kwestionowane przez skarżącego – miejsce przyjęcia towaru przez powódkę do przewozu, w przypadku obydwu zleceń – znajdowało się w (...) ( w S. i K.).

W świetle powyższego – wbrew zarzutom skarżącego - w sprawie zachodziła jurysdykcja krajowa sądu polskiego.

Zarzut naruszenia art. 1099 k.p.c. należy zatem uznać za niezasadny.

Za nietrafny Sąd Okręgowy uznał także zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Ustalenia faktyczne Sądu I instancji znajdują bowiem pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale procesowym. Ocena Sądu Rejonowego, iż pozwany nie wykazał – w świetle zebranego w sprawie materiału procesowego – istnienia wzajemnej wierzytelności z tytułu odszkodowania za szkodę w transporcie wykonywanym w dniu 13.12.2011roku na trasie G. – H. – została oparta na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i jako taka odpowiada dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c.

Bezspornym pozostaje w sprawie, iż powódka dochodziła zapłaty za wykonane na zlecenie pozwanego bez żadnych zastrzeżeń przewozy, pozwany natomiast nie wykazał swoich twierdzeń, iż powódka ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę w przewozie wykonywanym w dniu 13.12. 2011 roku przez P. W. na zlecenie pozwanej. Z akt sprawy wynika bezspornie, iż pozwana kwotą 539 Euro z tytułu szkody w ładunku obciążyła P. W. ( k.22). W materiale dowodowym zaoferowanym w niniejszej prawie brak jest jakiekolwiek środka dowodowego, który pozwoliłby Sądowi na dokonanie ustaleń zgodnych z twierdzeniami skarżącej.

Twierdzenia faktyczne pozwanego, powołane na uzasadnienie zgłoszonego zarzutu potrącenia, powtórzone w apelacji - nie znajdują zatem potwierdzenia w przedstawionym sądowi materiale dowodowym.

Nadto podkreślić należy, iż ciężar dowodu uzasadnienia istnienia wzajemnej wierzytelności spoczywał – zgodnie z treścią art. 6 k.c. na skarżącym, w tym - w zakresie zgłoszenia prawidłowych wniosków dowodowych. Pozwany w żaden sposób nie wyjaśnił natomiast przeszkód we wskazaniu personaliów świadka – kierowcy, o którego przesłuchanie wnosił. Mając na uwadze powyższe okoliczności należało uznać, że ustalenia dokonane przez Sąd Rejonowy nie naruszają reguł wynikających z art. 233 § 1 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, należało oddalić apelację jako bezzasadną, na podstawie art. 385 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego, które powódka wygrała w całości, oparto na treści przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. przy zastosowaniu § 12 ust. 1 pkt 1 (przy uwzględnieniu, że sprawy przed sądem odwoławczym nie prowadził ten sam pełnomocnik powódki) w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. –w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.