Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Joanna Dalba

Protokolant: apl. adw. Piotr Gładysz

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2014 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. B.

przeciwko miastu (...)

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki D. B.na rzecz pozwanego miasta (...)kwotę 600,- zł. (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje pobrać od powódki D. B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie – kwotę 404,43 zł. (czterysta cztery złote i czterdzieści trzy grosze) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 358/13

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 20 listopada 2012 r. ( data prezentaty sądowej ) powódka D. B.domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego miasta (...)kwoty 2.202,44 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 listopada 2012 r. do dnia zapłaty a także zasądzenia kosztów procesu, w ty, kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. ( pozew z załącznikami – k. 1 – 12 )

W dniu 17 grudnia 2012 r. Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym orzekł zgodnie z roszczeniem powódki. ( nakaz zapłaty – k. 13 )

Od powyższego orzeczenia pozwany miasto (...)wniosło sprzeciw w dniu 09 stycznia 2013 r. (data stempla pocztowego) zaskarżając nakaz zapłaty w całości i wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. ( sprzeciw z załącznikami – k. 15 – 18 )

Stan faktyczny ustalony przez Sąd przedstawia się następująco:

Powódka jest właścicielką nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonym przy ul. (...) w W.. ( odpis zwykły księgi wieczystej nr (...) – k. 7-9)

W lokalu mieszkalnym nr (...), znajdującym się w ww. budynku, na podstawie umowy najmu lokalu mieszkalnego zamieszkują W. i K. J. (1). ( bezsporne )

W związku z koniecznością przeprowadzenia remontu budynku przy ul. (...) w W. powódka wypowiedziała W. i K. J. (1) umowę najmu ze skutkiem na dzień 30 listopada 2011 r. ( bezsporne – uzasadnienie pozwu – k. 2 )

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla (...)z dnia 17 kwietnia 2012 r. ( sygn. akt II C 229/12) W. J.i K. J. (2)nakazano opuszczenie i opróżnienie z rzeczy i praw przynależnych oraz wydanie powódce lokalu mieszkalnego nr (...)przy ul. (...)w W.po złożeniu przez miasto stołeczne W.oferty najmu lokalu zamiennego skierowanej do pozwanych. ( kopia wyroku z dnia 17 kwietnia 2012 r. – k. 11 )

Miasto (...)nie przedstawiło W.i K. J. (1)oferty najmu lokalu zamiennego. ( bezsporne )

Pismem datowanym na 5 listopada 2012 roku powódka skierowała do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty odszkodowania w kwocie 2.202,44 zł. W uzasadnieniu wskazała, że w wyniku nieprzedstawienia W. J. i K. J. (2) przez pozwanego lokalu zamiennego powódka poniosła stratę, nie mogąc wynająć lokalu mieszkalnego. Kwota odszkodowania została ustalona jako różnica między czynszem, jaki powódka mogła otrzymać z tytułu najmu lokalu a wysokością kwoty czynszu, uiszczonej w miesiącu lipiec i sierpień 2012 r. przez osoby zajmujące lokal. ( przedsądowe wezwania do zapłaty – k. 10 – 10v )

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Autentyczność wskazanych dokumentów, w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania.

Opinia biegłego, która została wykonana stosownie do wniosku strony powodowej została w ocenie Sądu sporządzona w sposób fachowy, rzetelny, kompletny przez osobę posiadającą odpowiednie do tego kompetencje i uprawnienia. Jednocześnie jak zostanie wskazane w rozważaniach ( infra) opinia ta nie miała znaczenia w przedmiotowym rozstrzygnięciu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Okoliczności faktyczne wskazane przez powódkę w pozwie nie uzasadniały uwzględnienia roszczenia powódki o zasądzenie od pozwanego odszkodowania za niedostarczenie lokalu zamiennego w oparciu o art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Zatem za podstawę materialnoprawną roszczenia zgłoszonego w sprawie należało przyjąć ww. przepis oraz art. 417 § 1 k.c.

Pierwszy z nich stanowi, że jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c.

Drugi stanowi, zaś, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Bezspornym było w niniejszej sprawie, że inny Sąd orzekł obowiązek opróżnienia i opuszczenia lokalu należącego do powódki przez dwoje lokatorów, bezspornym było również, że Sąd ten przyznał lokatorom uprawnienie do otrzymania lokalu zamiennego, zaś miasto (...), którego obowiązkiem było taki lokal dostarczyć, nie wywiązało się ze swej powinności.

Już z tego względu można było, zdaniem Sądu, zakwestionować zasadność dochodzonego roszczenia na gruncie ustawy o ochronie praw lokatorów. Powołany wyżej przepis art. 18 ust. 5 ustawy, który wprost przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą gminy względem właściciela lokalu, dotyczy bowiem wyłącznie niedostarczenia przez gminę lokalu socjalnego, nie zaś zamiennego. Nadto przepis art. 32 tej ustawy stanowi wprawdzie, że obowiązek dostarczania takich lokali spoczywa na właściwej gminie do dnia 31 grudnia 2015 roku, jeśli najem został wypowiedziany na podstawie art. 11 ust. 2 pkt 4 u.ochr.lok. ( okoliczność niesporna w niniejszej sprawie), lecz ustawa milczy na temat ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej gminy w sytuacji niezapewnienia lokalu zamiennego.

Zdaniem Sądu odpowiedzialności odszkodowawczej nie można w takim wypadku traktować rozszerzająco i stosować odpowiednio przepisu art. 18 ust. 5, gdyż brak w tym przedmiocie jest odpowiedniego upoważnienia ustawowego. Przepis art. 4 ust. 2 wymienionej ustawy wyraźnie stanowi bowiem, że lokale zamienne gmina zapewnia na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie. Gdyby bowiem ustawodawca chciał, aby odpowiedzialność gminy była zależna od ewentualnego obowiązku dostarczenia lokalu zamiennego, to w dyspozycji art. 18 ust. 5 odwołałby się także do pojęcia „lokal zamienny” skoro zamiennie w dyspozycji art. 18 ust. 3 ww. ustawy odwołuje się do obu tych pojęć.

Pominięcie zatem pojęcia lokal zamienny w art. 18 ust. 5 ewidentnie przemawia za tym, że ustawodawca zwolnił gminę od obowiązku ponoszenia odpowiedzialności, gdy w grę wchodzi lokal zamienny.

Mimo jednak braku możliwości zastosowania ww. przepisu, w przedmiotowej sprawie przytaczane przez powódkę okoliczności faktyczne, nie pozostawiają wątpliwości co do tego, że niedostarczenie przez pozwanego lokalu zamiennego uzasadnia jego odpowiedzialność za wyrządzoną tym szkodę na podstawie art. 417 § 1 k.c., który przewiduje odpowiedzialność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych osób prawnych wykonujących władzę publiczną za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu tej władzy.

Odpowiedzialność gminy w tym zakresie przesądził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 14 września 2006 r. sygn. akt P 14/06. Wprawdzie ww. wyrok zapadł na gruncie przepisu art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, jednak wniosek płynący z uzasadnienia wyroku co do możliwości dochodzenia odszkodowania także w sytuacji niedostarczenia przez gminę lokalu zamiennego zachowuje swoją aktualność w okolicznościach niniejszej sprawy.

Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 r. III CZP 116/10 cyt.: - „Gmina może ponosić wobec właściciela lokalu odpowiedzialność na podstawie art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną niewskazaniem pomieszczenia tymczasowego, o którym mowa w art. 1047 § 4 k.p.c.”

Nadto w świetle Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 r. III CZP 120/10 cyt.: – „Gmina może ponosić wobec właściciela lokalu odpowiedzialność na podstawie art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną niewskazaniem pomieszczenia tymczasowego, o którym mowa w art. 1047 § 4 k.p.c.”

Tezy z powyższych orzeczeń będą miały zastosowanie analogicznie do odszkodowania za niedostarczenie lokalu zamiennego.

W ocenie Sądu Rejonowego strona powodowa nie wykazała w toku postępowania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 417 § l k.c. , które muszą być spełnione łącznie, a do których należą: szkoda wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władz publicznej oraz adekwatny związek przyczynowy między tym działaniem lub zaniechaniem a szkodą oraz jej wysokości.

Wielkość szkody jaką powódka poniosła w związku z niewywiązaniem się przez pozwanego z obowiązku oznaczonego w wyroku winna odpowiadać co do zasady hipotetycznej wysokości czynszu najmu jaki można by uzyskać na wolnym rynku, w przypadku, gdyby dotychczasowy lokator opróżnił lokal i umożliwił powodowi jego wynajęcie.

Przy czym z uwagi na podstawę wypowiedzenia, na powódce ciążyła powinność wykazania, że w okresie, za który dochodziła należności (wrzesień i październik 2012 r.) remont budynku (lokali) uległ już zakończeniu, umożliwiającym przynajmniej zasiedlenie lokali. W przeciwnym razie nie mogło być mowy o utraconych korzyściach ze strony powódki, która w okresie remontu tak czy inaczej nie mogłaby czerpać pożytków pochodzących z czynszu najmu remontowanych lokali.

W ocenie Sądu, wobec niewykazania powstania szkody przez niedostarczenie lokalu zamiennego, powódka nie była w stanie wykazać również związku przyczynowego pomiędzy działaniem (zaniechaniem) gminy, a szkodą. Nie ziściły się zatem przesłanki odszkodowawcze z art. 417 k.c.

W tym świetle ustalenia opinii biegłego w zakresie wysokości czynszu rynkowego możliwego do uzyskania dla lokalu stały się irrelewantne, albowiem wyliczenia biegłego odnoszą się do sytuacji, w której powódka wykazałaby, że w rzeczywistości powstała w jej majątku szkoda. Wobec braku udowodnienia tychże, wyliczenia biegłego sprowadzają się jedynie do hipotetycznych rozważań, bez wpływu na rozstrzygniecie sprawy.

Abstrahując od powyższego, w niniejszej sprawie nie można było pominąć faktu, że strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów na okoliczność zwrócenia się do pozwanego o przyznanie lokalu zamiennego. Wskazać należy, że w sprawach o opróżnienie i wydanie przedmiotowych lokali m.(...)nie było stroną procesu, stroną tą była bowiem powódka oraz W.i K. J. (1). Wobec powyższego, celem przyznania lokalu zamiennego, strona postępowania winna złożyć do Urzędu Miasta stosowny wniosek, poinformować m.(...)o zapadłym w sprawie orzeczeniu. W braku takiego wniosku, niezasadnym było wzywanie pozwanego do zapłaty równowartości kwot dochodzonych niniejszym postępowaniem, z uwagi na niewywiązanie się strony pozwanej z nałożonego nań obowiązku, skoro strona ta nie wiedziała, nie została poinformowana o istnieniu tegoż obowiązku.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. przyjmując, że powódka była obowiązana zwrócić pozwanemu, jako stronie wygrywającej proces, koszty procesu w tym równowartość kosztów zastępstwa procesowego w sprawie, tj. kwotę 600,00 zł wyliczoną (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Z przytoczonych względów Sąd orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

W toku procesu Skarb Państwa poniósł tymczasowo wydatki w wysokości 404,43 złotych (część wynagrodzenia biegłego – k. 68).

Sfinansowanie wydatku przez Skarb Państwa jest tymczasowe, kredytowe, podlegające na rozliczeniu w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, z odpowiednim zastosowaniem zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Wydatki wchodzą, obok opłat, w skład kosztów sądowych i są związane z finansowaniem czynności niezbędnych do przeprowadzenia postępowania sądowego. Do wydatków art. 5 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zalicza min. wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie.

Stosownie zaś do treści art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

W związku z tym Sąd orzekł że powódka jako strona przegrana obowiązany jest do pokrycia wydatków poniesionych przez Skarb Państwa.

W tym świetle Sąd w punkcie 3 wyroku nakazał pobrać od powódki równowartość wydatku poniesionego tymczasowo przez Skarb Państwa tj. kwotę 404,43 zł.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

Dnia 10.06.2014 r.