Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2013r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu

w składzie:

Przewodniczący: SSR Barbara Bonczar

Protokolant: Beata Sałaj

po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym w dniu 23 kwietnia 2013r. we Wrocławiu

sprawy z odwołania J. R. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

z dnia 10 stycznia 2013r.,znak: (...)

w sprawie J. R. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

o zasiłek chorobowy

zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.z dnia 10 stycznia 2013r.,znak: (...)

i przyznaje wnioskodawczyni J. R. (1) prawo do zasiłku chorobowego za okres od 22 listopada 2012r. do 30 listopada 2012r.

Sygn. akt X U 86/13

UZASADNIENIE

Ubezpieczona, J. R. (1), wniosła odwołanie od decyzji organu rentowego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W., z dnia 10 stycznia 2013 r. znak (...)odmawiającej jej prawa do zasiłku chorobowego za okres od 22 listopada 2012 r. do 30 listopada 2012 r. i domagał się jej zmiany poprzez przyznanie jej zasiłku chorobowego za sporny okres.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona podniosła, iż składała oświadczenie w sprawie uzyskanego przychodu w dniu 29 listopada 2012 r., wyjaśniając, że był to udział w posiedzeniu Rady Nadzorczej w spółdzielni (...) w M. od godzi. 14:00 – 16:00 ponieważ jest członkiem Rady Nadzorczej. Nie wykonywała żadnej pracy, a uczestnictwo w zebraniu nie jest żadną pracą. Z nieświadomością przyjęła wynagrodzenie, myśląc, że jest to wypłacona dieta dla członków Rady Nadzorczej. Gdyby była tego świadoma, nigdy by nie przyjęła i podpisała wypłaty będąc na zasiłku chorobowym. Utrata wypłaty zasiłku chorobowego pogrążyła jej budżet finansowy, lecząc się u specjalisty we W., gdzie jest dwa razy w miesiącu. Jej mąż jest na zasiłku dla bezrobotnych, a okres zimowy jest bardzo kosztowny na opłaty grzewcze (k. 2).

*

Organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W., w odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonej, wniósł o jego oddalenie, z uwagi na brak podstaw prawnych do jego uwzględnienia.

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy zarzucił, iż z przedłożonego przez ubezpieczoną w dniu 19 grudnia 2012 r. oświadczenia wynika, że 29 listopada 2012 r. wzięła udział w posiedzeniu Rady Nadzorczej w Spółdzielni (...) w M. i uzyskała przychód z tego tytułu, w związku z czym nie ma prawa do zasiłku chorobowego za okres od 22-30 listopada 2012 r. (k. 3-v. 3).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona, J. R. (1), jest zatrudniona w Zakładzie Usług (...)w M.. Ponadto, jest także członkiem Rady Nadzorczej Spółdzielni (...)w M., nie łączy ją jednak ze Spółdzielnią żaden stosunek pracy i nie ma zawartej żadnej umowy ze Spółdzielnią. Zebrania Rady Nadzorczej Spółdzielni, na którym są omawiane sprawy Spółdzielni, odbywają się zazwyczaj raz w miesiącu. Udział w zebraniach jest obowiązkowy i jeżeli ktoś nie może się stawić z ważnych przyczyn musi się usprawiedliwić.

Zgodnie z uchwałą nr 01/09 Rady Nadzorczej Spółdzielni „(...)w M.z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie określenia wynagrodzenia za udział w pracach organów samorządowych Spółdzielni, wysokość wynagrodzenia dla członka Rady Nadzorczej za udział w posiedzeniu wynosiła 5 % minimalnego wynagrodzenia.

Dowody: przesłuchanie ubezpieczonej J. R. (1) k. v. 7,

protokół 05/12 z plenarnego posiedzenia Rady Nadzorczej z 27.06.2012 r.

k. 21,

statut Spółdzielni (...) w M. k. 13-19,

uchwała Rady Nadzorczej nr 01/09 z 26.02.2009 r. k. 25.

W okresie od 22-30 listopada 2012 r. ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim (ZUS ZLAseria (...)) z powodu dyskopatii kręgów szyjnych. Zgodnie ze wskazaniami lekarza wystawiającego zaświadczenie lekarskie ubezpieczona mogła chodzić.

Dowody: przesłuchanie ubezpieczonej J. R. (1) k. v. 7.

W dniu 29 listopada 2012 r. odbyło się zabranie Rady Nadzorczej Spółdzielni, w którym ubezpieczona uczestniczyła jako członek Rady Nadzorczej. Zebranie rozpoczęło się o godzinie 13:30 i trwało około 2 godzin. W trakcie zebrania Rady Nadzorczej, ubezpieczona nie wykonywała żadnej pracy, było to zebranie, na którym były omawiane sprawy Spółdzielni. Na zebraniu zostało przedstawione przez prezesa spółdzielni sprawozdanie z wyników finansowych, a ponadto omówiono sytuację sklepów nr 4 i 5 oraz poruszono bieżące potrzeby, na czym zebranie zakończono. Z tytułu pełnionej funkcji członka Rady Nadzorczej za udział w zebraniu ubezpieczona otrzymała kwotę 60,00 zł.

Dowody: przesłuchanie ubezpieczonej J. R. (1) k. v. 7,

protokół nr 08/12 r. z zebrania Rady Nadzorczej z 29.11.2012 r. k. 10,

lista obecności na zebraniu w dniu 29.11.2012 r. k. 12.

Decyzją z dnia 10 stycznia 2013 r. znak (...) na podstawie art. 17 i art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego za okres od 22 listopada 2012 r. do 30 listopada 2012 r.

Dowód: decyzja organu rentowego z 10.01.2013 r. - w aktach ZUS.

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne, Sąd zważył co następuje:

Odwołanie jako zasadne, zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.), ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Powyższy przepis zawiera dwie niezależne od siebie, mające samoistny charakter, przesłanki powodujące utratę prawa do zasiłku chorobowego. Pierwsza przesłanka to wykonywanie pracy zarobkowej (w okresie orzeczonej niezdolności do pracy). Druga to wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Organ rentowy, jako podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, przyjął okoliczność, iż w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, tj. od 22-30 listopada 2012 r., ubezpieczona świadczyła pracę biorąc udział w zebraniu Rady Nadzorczej w dniu 29 listopada 2012 r.

Utrata prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 17 oparta jest na założeniu nierzetelności zwolnienia lekarskiego, tj. na uznaniu, że jeżeli zaistniały wymienione zachowania, to w rzeczywistości nie zachodziła sytuacja chroniona prawem, a pracownik nadużył prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Utrata prawa do zasiłku chorobowego w okolicznościach art. 17 ustawy zasiłkowej ma przeto na celu nie tyle represjonowanie ubezpieczonego za zachowanie sprzeczne ze statusem chorego, lecz raczej przeciwdziałanie wypłacie świadczeń (zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia gwarancyjnego) w okolicznościach, które ustawodawca ocenia jako nadużycie prawa. Jest to więc nie tyle sankcja za naganne z punktu widzenia interesów instytucji ubezpieczeniowej zachowanie się ubezpieczonego, co odebranie prawa do nienależnego mu świadczenia w związku z nie zachodzeniem chronionej sytuacji (por. Komentarz do art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa; Inetta Jędrasik-Jankowska; LexPolonica).

Bezsporne w sprawie było to, że ubezpieczona jest zatrudniona w Zakładzie Usług (...) w M. i w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, tj. od 22-30 listopada 2012 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim i nie świadczyła żądnej pracy na rzecz tegoż pracodawcy.

Jednocześnie, równolegle do zatrudnienia pracowniczego, ubezpieczona od czerwca 2012 r. pełnił funkcje członka Rady Nadzorczej Spółdzielni (...) w M. i z tego tytułu otrzymuje ona wynagrodzenie, za udział w posiedzeniach, które jednak nie stanowi tytułu do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, ani też nie zapewnia prawa do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby. Zgodnie bowiem z art. 66 ust. 1 pkt 35 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DZ. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.), obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają członkowie rad nadzorczych posiadający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast pełniona przez ubezpieczoną funkcja w Radzie Nadzorczej nie stanowi podstawy do objęcia jej obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Z okoliczności sprawy wynika, iż ubezpieczona w dniu 29 listopada 2012 r. jako członek Rady Nadzorczej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy, tj. 22-30 listopada 2012 r. brała udział w dniu 29 listopada 2012 r. w zebraniu Rady Nadzorczej Spółdzielni (...) w M., za co otrzymała wynagrodzenie w wysokości 60,00 zł.

Z treści art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wynika, iż przesłanką powodująca utratę prawa do zasiłku chorobowego jest nie tyle uzyskanie dochodu, ale wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy.

Nie sposób natomiast uznać, jako pracę zarobkową wykonywanie przez ubezpieczoną czynności wynikających z bycia członkiem Rady Nadzorczej, albowiem nie jest ono objęte zakresem pojęcia "praca zarobkowa" w rozumieniu powyższego przepisu, tym bardziej, iż jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, posiedzenia Rady Nadzorczej Spółdzielni (...) w M. odbywają się zazwyczaj raz w miesiącu i trwają w zależności od przyjętego porządku obrad około 2 godzin, natomiast pełnienie funkcji członka zarządu Rady Nadzorczej nie stanowi podstawy do objęcia jej obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Nie może zatem stanowić pracy zarobkowej, pełnienie funkcji członka zarządu, skutkujące utratą prawa do zasiłku chorobowego.

Równocześnie w okolicznościach ustalonego stanu faktycznego, zachowaniu ubezpieczonej nie można przypisać wykorzystywania zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Za takie zachowanie należy określić takiego typu postępowanie, które w powszechnym przekonaniu jest niewłaściwe dla osoby chorej i może powodować przedłużenie okresu niezdolności do pracy. Tymczasem w toku postępowania w żaden sposób nie zostało przede wszystkim wykazane, iż obecność ubezpieczonej na zebraniu w dniu 29 listopada 2012 r. w jakikolwiek sposób spowodowała przedłużenie jej niezdolności do pracy. Trudno zatem mówić, iż jej pojawienie się na zebraniu mijało jakikolwiek wpływ na przedłużenie niezdolności do pracy. Faktem powszechnie uznawanym w orzecznictwie jest możliwość wykonywania przez chorego w okresie zwolnienia lekarskich zwykłych czynności życia codziennego. Ubezpieczona miała odnotowane w zwolnieniu lekarskim, iż „może chodzić”, mogła zatem podejmować zwykłe czynność życia codziennego i w ocenie Sądu, nie sposób zachowaniu ubezpieczonej przypisać jakiegoś nagannego charakteru, który w powszechnym przekonaniu byłby niewłaściwy dla niej, w sytuacji kiedy obecność na zebraniu w dniu 29 listopada 2012 r. nie miał żadnego wpływu na jej niezdolność do pracy.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd dał wiarę przedstawionym w sprawie dowodom z dokumentów, jako że żadna ze stron w toku postępowania nie podważyła skutecznie ich autentyczności i wiarygodności.

Oceny zeznań ubezpieczonej J. R. (1) Sąd dokonał w kontekście całego zgromadzonego materiału dowodowego. W ocenie Sądu, były one konsekwentne, spójne i logiczne, zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym, któremu Sąd dał wiarę. Zeznania ubezpieczonej potwierdzają, iż jej udział w zebraniu Rady Nadzorczej nie miał charakteru świadczenia pracy, a wynikał jedynie z jej wewnętrznego poczucia obowiązku jaki spoczywał nie niej z powodu pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej Spółdzielni (...) w M.. Jednocześnie otrzymana rekompensata pieniężna za uczestnictwo w zebraniu nie miała charakteru wynagrodzenia, a jedynie rekompensaty za poniesione ewentualne koszty związane ze stawiennictwem na zebraniu. Ma ona zatem charakter bardziej diety niż wynagrodzenia za pracę.

Biorąc pod uwagę, dokonane powyżej ustalenia i przeprowadzone rozważania, Sąd na mocy przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej J. R. (1) prawo do zasiłku chorobowego za okres od 22 listopada 2012 r. do 30 listopada 2012 r.