Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SO Andrzej Borucki

Sędziowie: SSO Renata Bober (spr)

SSO Anna Walus – Rząsa

Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Krztoń

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2014 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: B. T.

przeciwko: P. w S.

o zwolnienie spod egzekucji

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Przemyślu
V Wydziału Gospodarczego z dnia 23 kwietnia 2014 r., sygn. akt V GC 425/13

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powoda B. T. na rzecz pozwanegoP. w S. kwotę 1.800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sygn. akt VI Ga 349/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 grudnia 2014 r.

Pozwem wniesionym w sprawie powód B. T. domagał się od pozwanego P.zwolnienia spod egzekucji kwoty 66.060,37 zł, złożonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu A. K. (1) do depozytu, a uzyskanej w wyniku sprzedaży w trybie art. 864 § 2 pkt. 1 k.p.c. 105 970 kg ziarna kukurydzy stanowiącego własność powoda, dokonanej w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego z wniosku pozwanego przeciwko dłużnikowi R. D. (1) pod sygn. akt Km 1470/12 i zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powyższego powód podał, iż w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu A. K. (1) w dniu 10 stycznia 2013 r. dokonano zajęcia 105 970 kg składowanego w N. ziarna kukurydzy nie stanowiącej własności dłużnika R. D. (1), które nie powinno stanowić przedmiotu egzekucji a następnie jego sprzedaży. Wskazał, iż ziarno to stanowiło jego własność, w związku z okolicznością, iż na podstawie umowy dzierżawił grunt na którym doszło do zajęcia i z niego pozyskiwał ziarno do produkcji. Dla należytego zabezpieczenia zboża w toku jego przechowywania, jak nadmienił powód, zlecił zresztą spółce cywilnej (...).C. R. i S. stosowne jego opakowanie na co została wystawiona faktura VAT. Jako podstawę prawną wniesionego powództwa stronowa powoda wskazała art. 841 k.p.c.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o odrzucenie pozwu zarzucając, że został przekroczony termin na wniesienie przedmiotowego powództwa określony w art. 841 § 3 k.p.c. Nadto pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podał, iż do dnia doręczenia pozwu, powód nie wystąpił do pozwanego z wezwaniem do zwolnienia kwoty 66.060,37 zł spod egzekucji i nie przedłożył do chwili obecnej żadnego dowodu na okoliczność, że był on właścicielem w/w ziarna kukurydzy. Ponadto, jak nadmienił pozwany, pomimo oświadczenia dłużnika R. D. (1) złożonego w toku czynności zajęcia ziarna kukurydzy w dniu 10 stycznia 2013 r. w którym twierdził on, że przedmiot zajęcia nie stanowi jego własności, nie przedłożył organowi egzekucyjnemu wiarygodnego dowodu potwierdzającego powyższą okoliczność. Zdaniem pozwanego już przed zajęciem ustalono, że ziarno kukurydzy stanowi własność dłużnika R. D. (1). Pozwany zaprzeczył także jakoby czynność pakowania ziarna kukurydzy powód miał zlecić spółce (...) S.C. R. S.. Nadto, jak wskazał pozwany, w dacie zajęcia ziarna kukurydzy, dłużnik przedłożył organowi egzekucyjnemu dowód w postaci zlecenia wykonania usługi w którym to R. D. (1) był zlecającym jej wykonanie. Dodatkowo pozwany zaprzeczył jakoby z samej umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r. zawartej pomiędzy powodem a dłużnikiem R. D. (1) wynikało, że ziarno kukurydzy będące przedmiotem zajęcia stanowiło własność powoda. Pozwany zarzucił, że pomimo zawarcia w/w umowy dzierżawy dłużnik nadal prowadził działalność gospodarczą we własnym zakresie przy wykorzystaniu tej nieruchomości, natomiast ziarno kukurydzy miało zostać przeznaczone przez dłużnika na ponowne uruchomienie gorzelni.

W odpowiedzi na powyższe powód podał, że wystąpił z powództwem w zakreślonym miesięcznym terminie wynikającym z art. 841 § 3 k.p.c. Zdaniem powoda wnioskowane przez niego dowody wskazują na to, iż to on był właścicielem zajętego ziarna kukurydzy, które miało służyć do uruchomienia i prowadzenia produkcji spirytusu w wydzierżawionej od dłużnika gorzelni rolniczej i całą partia ziarna pochodziła z plonów pochodzących z wydzierżawionej nieruchomości. Na tej nieruchomości, jak wskazał powód, plony zostały zabezpieczone i zafoliowane - na co dowodem jest załączona do pozwu faktura. Nadto, wszelkie czynności na nieruchomości, jak wskazał powód były dokonywane w oparciu o pełnomocnictwo udzielone R. D. (1), który został ustanowiony pełnomocnikiem oraz zarządcą tej nieruchomości. Wynikało to stąd, że R. D. (1) jest wybitnym znawcą w branży gorzelnictwa i upraw rolnych, jak też z tego, że powód zamieszkuje na Śląsku i nie może na bieżąco doglądać działalności i jej nadzorować. Powód podkreślił, iż R. D. (1) nie działał w imieniu własnym lecz w jego imieniu i na jego rachunek. Podał, że zarówno pozwany jak i organ egzekucyjny po zajęciu ruchomości nie wstrzymali się z czynnościami do czasu wyjaśnienia sytuacji - lecz postanowili o dalszym ich prowadzeniu i sprzedaży zajętego ziarna, przyjmując ryzyko skutków, które z takie decyzji wynikały. Powód wskazał dalej, iż na dzierżawionej nieruchomości gromadził także zboże zebrane z wydzierżawionych sąsiednich pól, które również miało służyć rozpoczęciu przez niego działalności, a R. D. (1) z chwilą wydzierżawienia tych nieruchomości oddał ją do korzystania powodowi.

W odpowiedzi na twierdzenia powoda, pozwany podtrzymał w całości stanowisko zawarte w pisemnej odpowiedzi na pozew wnosząc o oddalenie powództwa w całości. Pozwany zaprzeczył jakoby pomiędzy powodem a dłużnikiem R. D. (1) została zawarta umowa w przedmiocie realizacji zamierzenia inwestycyjnego polegającego na przejęciu przez powoda od dłużnika gorzelni. Strona pozwana zaprzeczyła również jakoby z umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2012 r. wynikało, iż R. D. (1) został pozbawiony prawa prowadzenia jakiejkolwiek działalności we własnym imieniu i na własny rachunek na terenie gorzelni lub poza nim. Pozwany zaprzeczył także twierdzeniom powoda jakoby po przystąpieniu do realizacji bliżej nieokreślonego zamierzenia inwestycyjnego R. D. (1) zakończył prowadzenie działalności gospodarczej na terenie objętym dzierżawą. W jego ocenie świadczy o tym fakt, że zlecenie pakowania ziarna udzielone Z. G. zostało rozliczone na podstawie faktury VAT wystawionej przez Z. G. na rzecz dłużnika pozwanego, a więc R. D. (1). Nadto pozwany podniósł, że rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej przez R. D. (1) potwierdza treść jego pisma zalegającego na k. 82 akt postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu A. K. (1), sygn. akt Km 1470/12. Dokument ten, opatrzony pieczęcią firmową R. D. (1) jednoznacznie potwierdza, zdaniem pozwanego, iż dłużnik złożył organowi egzekucyjnemu oświadczenie zawarte w tym piśmie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tym samym jak wskazał pozwany, w dacie złożenia oświadczenia dłużnik utożsamiał właśnie tą działalność z przejawem swojej aktywności gospodarczej skoro zaopatrzył przedmiotowy dokument pieczęcią firmową. Dodatkowo pozwany nadmienił, iż powód zaniechał podjęcia działań mających na celu zapobieżenie zbyciu zajętego ziarna kukurydzy, gdyż wiadomość o zajęciu ziarna powód powziął w dniu 10 stycznia 2013 r. zaś dopiero w dniu 16 stycznia 2013r. skierował wezwanie do pozwanego o zwolnieniu zajętego ziarna kukurydzy spod egzekucji.

Wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Przemyślu Wydział V Gospodarczy, sygn. akt V GC 425/13 oddalił powództwo (pkt I), zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.918,31 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II) oraz nakazał ściągnąć od powoda B. T. na rzecz Skarbu Państwa Sadu Rejonowego w Przemyślu kwotę 269,50 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych (pkt III).

Dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, Sąd Rejonowy wskazał, iż prawomocnym nakazem zapłaty wydanym w postepowaniu upominawczym z dnia 26 stycznia 2012 r. Sąd Rejonowy w Krośnie Wydział V Gospodarczy zasądził od R. D. (1) - Z.w N. na rzecz wierzyciela P. w S. kwotę 9.093,87 zł z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. Na podstawie w/w tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego klauzulą wykonalności wierzyciel wszczął w dniu 21 marca 2012 r. przeciwko dłużnikowi egzekucję z ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych dłużnika. W piśmie z dnia 19 grudnia 2012 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu A. K. (2) stwierdził, iż przeciwko dłużnikowi R. D. (1) toczy się łącznie z postępowaniem egzekucyjnym wszczętym na wniosek wierzyciela P. w S. - 6 spraw egzekucyjnych, a kwota zadłużenia dłużnika sięga 96.347,01 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, iż pismem z dnia 8 stycznia 2013 r. wierzyciel wniósł o zajęcie nasion kukurydzy znajdującej się na terenie G. w N. na poczet uregulowania zobowiązań dłużnika R. D. (1). O zaleganiu ziarna kukurydzy na terenie nieruchomości dłużnika, pracownik wierzyciela T. P. dowiedział się od G. P., który prowadził gospodarstwo rolne w pobliskiej miejscowości. Tego samego dnia Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu zlecił przeprowadzenie czynności egzekucyjnych asesorowi komorniczemu Ł. K.. W dniu 10 stycznia 2013 r. asesor komorniczy przybył na teren nieruchomości położonej w N. w asyście policji z przedstawicielem wierzyciela - Prezesem Zarządu P.w S. D. I.. W trakcie czynności egzekucyjnych na terenie posesji dłużnika, na polecenie asesora komorniczego nastąpiło otwarcie rękawa w którym znajdowała się kukurydza. Dłużnik obecny przy tej czynności oświadczył, iż nie jest właścicielem zajmowanego ziarna kukurydzy, wskazując jako właściciela B. T. okazując jednocześnie umowę dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r. zawartą przez dłużnika z w/w osobą oraz dokument z pakowania kukurydzy do rękawa. W trakcie czynności asesor komorniczy przeprowadził telefoniczną rozmowę z powodem na temat czynności podejmowanych w sprawie. Po dokonaniu pomiaru wilgotności kukurydzy na wniosek dłużnika, zajęte ziarno kukurydzy zapakowano na samochody i wywieziono z terenu posesji w ilości 105 970 kg. W protokole z przeprowadzonych czynności stwierdzono, iż dłużnik oświadczył, iż jest płatnikiem podatku VAT a także oświadczył, że prowadzi działalność gospodarczą. W dniu 15 stycznia 2013 r. komornik dokonał sprzedaży w trybie art. 864 § 2 k.p.c. zajętego ziarna kukurydzy na rzecz wierzyciela na kwotę 66.060,37 zł.

Pismem z dnia 16 stycznia 2013 r. powód wezwał wierzyciela do zwolnienia zajętego ziarna kukurydzy, wskazując, iż stanowi ona jego własność. W odpowiedzi na wezwanie pozwany w piśmie z dnia 18 stycznia 2013 r. odmówił wykonania tej czynności z uwagi na brak podstaw do wystąpienia przez wierzyciela z wnioskiem do organu egzekucyjnego w przedmiocie spornego ziarna kukurydzy i jego wyłączenie z postępowania egzekucyjnego. Wierzyciel wskazał także, iż ziarno kukurydzy zostało sprzedane w trybie art. 864 § 2 pkt 1 k.p.c. z uwagi na to, iż powód nie przedłożył żadnego dokumentu wskazującego na to, iż był on jego właścicielem. Dłużnik R. D. (1) w dniu 21 stycznia 2013 r. złożył u Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu pismo datowane na dzień 17 stycznia 2013 r. podpisując je i opatrując pieczęcią firmową - Z. N., w którym wskazał, iż zajęte ziarno nie stanowi jego własności i w piśmie tym wskazał, iż sprzeciwia się sprzedaży w/w ziarna. Dnia 25 stycznia 2013 r. dłużnik złożył dwa kolejne pisma wskazując, iż prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Z. N.. Dnia 21 stycznia 2013 r. do Sądu Rejonowego w Przemyślu Wydziału I Cywilnego dłużnik R. D. (1) złożył skargę na czynności komornika podpisując je i opatrując go pieczęcią firmową Z. N.. W dniu 4 kwietnia 2013 r. dłużnik złożył zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego w Przemyślu z dnia 22 lutego 2013 r. podając, iż prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Z. N..

W przedmiocie okoliczności zawarcia pomiędzy dłużnikiem R. D. (1) a powodem umowy poddzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r. oraz prowadzonej działalności gospodarczej, Sąd Rejonowy ustalił, iż pismem z dnia 18 listopada 2011 r. w odpowiedzi na pismo R. D. (1) z dnia 14 listopada 2011 r., A.w R.wyraziła zgodę na zawarcie umowy poddzierżawy nieruchomościG.w N.. W dniu 1 grudnia 2011 r. pomiędzy R. D. (1) a powodem prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...)- B. T. w B. została zawarta umowa poddzierżawy nieruchomościG.w N.. Dłużnik R. D. (1) formalnie z dniem 1 lutego 2012 r. zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej na terenie w/w G.. Powód zwracał się do różnych organów o wydanie mu decyzji pozwalających na rozpoczęcie działalności na terenie (...), uzyskując w dniu 16 sierpnia 2012 r. decyzję Starosty (...) o przeniesieniu praw i obowiązków na jego rzecz ciążących na Z. N.. W dniu 20 listopada 2011 r. powód udzielił pełnomocnictwa R. D. (1) w zakresie jego reprezentowania w procedurze rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej na terenieG. N.. Powód uiszczał również do A.czynsz dzierżawny za dzierżawę przedmiotowej nieruchomości, przy czym za wyjątkiem udzielenia pełnomocnictwa dłużnikowi, powód nie podpisał z R. D. (1) formalnie żadnej umowy o współpracy. Mimo, że R. D. (1) formalnie zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej i rozpoczął współpracę z powodem B. T., poddzierżawiając mu teren G.w N., nadal faktycznie prowadził część działalności we własnym zakresie, w szczególności w zakresie pozyskiwania ziarna kukurydzy. W starostwie powiatowym w R. nie zostały zgłoszone w operacie ewidencji gruntów obrębu B., umowy dzierżawy zawarte pomiędzy powodem a dłużnikiem R. D. (1). Nadto również w operacie ewidencji gruntów nie zostało odnotowane zawarcie umów dzierżawy z J. S. i H. F.. A.za okres 2012 r. wypłaciła dłużnikowi R. D. (1) płatności obszarowe za rok 2012 r., tj. jednolitą płatność obszarową oraz płatność uzupełniającą do powierzchni upraw podstawowych. Powód nie ubiegał się w (...) o przyznanie takich płatności. Także R. D. (1) zlecił na terenie G. Z. G., przeładowanie spornego ziarna kukurydzy ze zbiorów z 2012 r. i przesypanie tego ziarna z boksu do specjalnego rękawa na terenie G.. W toku czynności egzekucyjnych, w protokole, zostało odnotowane, iż dłużnik okazał asesorowi komorniczemu raport z wykonanej usługi z dnia 17 listopada 2012 r., polegającej na zapakowaniu w rękaw 108 ton tego ziarna, z którego wynikało, iż osobą zlecającą zapakowanie ziaren kukurydzy do rękawa był dłużnik, zaś wykonawcą usługi była firma (...) należąca do B. T.. Przy czym ziarno to było zafoliowane i zabezpieczone na koszt powoda przez firmę (...). R. i S.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony postępowania i korzystały z domniemań z art. 244 i 245 k.p.c. Przy czym Sąd Rejonowy nie dał wiary częściowo zeznaniom świadków P. K., T. D., R. D. (1) i powoda B. T. w zakresie w jakim twierdzili, iż sporne ziarno kukurydzy stanowiło własność powoda oraz w zakresie jakim twierdzili, iż R. D. (1) całkowicie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej na G.w N. albowiem treść tych zeznań jest sprzeczna z materiałem dowodowym, który Sąd uznał za wiarygodny w całości.

Sąd I instancji odwołując się do dyspozycji art. 841 § 1 k.p.c. wskazał, iż powód nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania, iż rzeczywiście był właścicielem spornego ziarna kukurydzy. W tym względzie, Sąd I instancji zauważył, że powód wzywając pismem z dnia 16 stycznia 2013 r. pozwanego jako wierzyciela do zwolnienia spod egzekucji ziarna kukurydzy w ilości 105 970 zł nie przedłożył przy wezwaniu żadnego dokumentu uprawdopodobniającego, że przedmiot zajęcia stanowi jego własność. Ponadto, Sąd Rejonowy wskazał na okoliczność, iż dłużnik w toku czynności egzekucyjnych w dniu 10 stycznia 2013 r. podając, iż przedmiot zajęcia nie stanowi jego własności, przedstawił organowi egzekucyjnemu do wglądu jedynie dokument w postaci raportu z wykonanej usług, nie dostarczając go w terminie późniejszym organowi egzekucyjnemu. Natomiast z tego dokumentu wynikało jedynie, że zlecającym powodowi zapakowanie ziarna kukurydzy był dłużnik R. D. (1). Tym samym w ocenie Sądu Rejonowego, fakt, iż powód zapłacił za zafoliowane i zabezpieczenie tej kukurydzy nie potwierdza sam w sobie jego prawa własności tych ziaren. W ocenie Sądu Rejonowego powód nie wykazał (poza ogólnymi stwierdzeniami) zgodnie z art. 6 k.c. aby przekazał dłużnikowi R. D. (1) jakiekolwiek środki na zakup ziarna kukurydzy, a następnie jego zebranie z pola w 2012 roku. Ponadto, zdaniem Sądu I instancji, z umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r. zawartej pomiędzy powodem a R. D. (1) nie wynikało, iż ziarno kukurydzy będące przedmiotem zajęcia stanowiło własność powoda albowiem powód nie wykazał związku pomiędzy zawarciem umowy dzierżawy a własnością zajętego ziarna (mając na uwadze, ze to na nim spoczywał ciężar udowodnienia tej okoliczności stosownie do art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. ). Sąd I instancji podkreślił także, iż R. D. (1) pomimo zawarcia umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2012 r. i formalnego zawieszenia działalności gospodarczej z dniem 1 lutego 2012 r. nadal prowadził własną działalność gospodarczą przy wykorzystaniu nieruchomości G., a pozyskane ziarno miał przeznaczyć na ponowne uruchomienie G. w N. we współpracy z powodem. Przy czym pomiędzy powodem a dłużnikiem R. D. (1) nie została zawarta żadna umowa pisemna w przedmiocie określenia szczegółowych zasad realizacji wspólnego zamierzenia inwestycyjnego. Faktyczne prowadzenie przez dłużnika działalności gospodarczej, zdaniem Sądu Rejonowego, potwierdzają pisma złożone przez dłużnika do Sądu w związku ze sprawą Km 1470/13. Jak wskazał Sąd Rejonowy nie może tutaj być mowy o jednorazowej pomyłce, jak tłumaczył ten fakt dłużnik, skoro R. D. (1) złożył takich pism kilka - konsekwentnie powtarzając ten sam fakt. W szczególności, w dniu 21 stycznia 2013 r. dłużnik złożył u komornika pismo datowane na dzień 17 stycznia 2013 r. podpisując je i opatrując pieczęcią firmową „ Zakład (...)-Handlowy R. G. N.”, w którym wskazał, iż zajęte ziarno nie stanowi jego własności i sprzeciwiając się jego sprzedaży. Sąd Rejonowy powołując się na szereg pism zalegających w aktach komorniczych sygn. akt Km 1470/13 na których widnieje oświadczenie dłużnika, iż prowadzi działalność gospodarczą oraz jego pieczęć firmowa, przyjął, że w dacie złożenia w/w oświadczeń organowi egzekucyjnemu czy też sądowi, dłużnik prowadził działalność gospodarczą, zaś zajęcie ziarna kukurydzy dłużnik utożsamiał z tą działalnością i przejawem swojej aktywności gospodarczej - skoro opatrywał te dokumenty własną pieczęcią firmową bądź wskazywał, iż prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Z.. Sąd Rejonowy wskazał także na liczne prowadzone wobec dłużnika R. D. (1) postepowania egzekucyjne (bezskuteczne), co pozwala na przyjęcie, że dłużnik ukrywa fakt prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, przyjmując, że powód nie wykazał, że jest właścicielem przedmiotowego ziarna, zgodnie z wymogami art. 6 kc w zw. z art. 232 kpc Sąd Rejonowy powództwo oddalił. W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając nimi w całości stronę powodową, jako stronę która przegrała proces w całości. Natomiast na podstawie art. 113 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd Rejonowy nakazał ściągnięcie od powoda na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Od powyższego rozstrzygnięcia apelację wniosła strona powodowa wnosząc o zmianę wyroku poprzez zwolnienie spod egzekucji kwoty 66.060,37 zł złożonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu W. K. do depozytu, a uzyskanej z tytułu sprzedaży w trybie art. 864 § 2 pkt 1 k.p.c. 105 970 kg ziarna kukurydzy, stanowiącego własność B. T., dokonanej w toku postepowania egzekucyjnego prowadzonego z wniosku wierzycielaP. przeciwko R. D. (1) i nakazanie jej wypłacenia powodowi, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Przemyślu Wydziałowi V Gospodarczemu do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w obydwu instancjach.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego, a to w szczególności:

-

art. 693 § 1 k.p.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w przypadku zawarcia umowy dzierżawy, prawo pobierania pożytków nadal przysługuje wydzierżawiającemu;

naruszenie norm prawa procesowego, a to w szczególności:

-

art. 841 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i oddalenie powództwa, pomimo istnienia legitymacji powoda do wystąpienia z żądaniem zwolnienia spod egzekucji i istnienia prawnych przesłanek ku uwzględnieniu jego roszczenia;

-

niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak chociażby takich, dlaczego wystąpiono o zgodę do A. na poddzierżawę gospodarstwa rolnego, dlaczego pomiędzy powodem a R. D. (1) została zawarta umowa poddzierżawy, skoro R. D. (1) nadal na nieruchomości miał we własnym imieniu i na własny rachunek prowadzić działalność gospodarczą, w oparciu o jakie uzasadnienie powód uiszczał czynsz dzierżawny, skoro korzystającym z nieruchomości miał być R. D. (1);

-

sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającą na przyjęciu - wbrew załączonym do akt sprawy dokumentom, których prawdziwość nie została zakwestionowana - iż zajęte przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu W. K. w postępowaniu prowadzonym pod sygn. akt Km 1470/12, ziarno kukurydzy stanowiło własność R. D. (1), nie zaś powoda B. T..

W uzasadnieniu powyższego powód zarzucił, iż z niewiadomych mu względów Sąd I instancji przyjął, iż pomimo zawarcia umowy dzierżawy, uprawnionym do pobierania z nieruchomości plonów nadal był R. D. (1), co skutkowało tym, że ziarno kukurydzy stanowiło jego własność. Niezrozumiałym dla strony powodowej jest także przyjęcie przez Sąd I instancji, że powód zarówno komornikowi jak też sadowi w toku postępowania sądowego nie przedłożył dokumentu jednoznacznie przesądzającego prawo własności zajętego i zbytego ziarna. Taki dokument w ocenie powoda nie istniał i nie mógł istnieć. Ziarno nie zostało bowiem nabyte w drodze transakcji kupna ale stanowiło plon zarówno z pola znajdującego przy G., jak i dzierżawionych okolicznych pól. Powód zarzucił, iż z umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r. z całą pewnością nie wynika uprawnienie dłużnika R. D. (1) do pobierania plonów z nieruchomości. Wskazał nadto, że Sąd Rejonowy nie pochylił się nad merytoryczną treścią pism dłużnika kierowanych do organów egzekucyjnych i do Sądu, poprzestając na stwierdzeniu opatrzenia dokumentów przez dłużnika pieczątką firmową. Natomiast w ocenie powoda dokumenty te zawierały wyraźny sprzeciw wobec uznania go właścicielem kukurydzy. Powód wskazał, że Sąd I instancji przyjmując, iż pomimo zawieszenia działalności gospodarczej przez dłużnika i pomimo zawarcia umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r. dłużnik nadal prowadził działalność gospodarczą przy wykorzystaniu nieruchomości gorzelni, oparł takie wnioski, wbrew regułom procesowym, jedynie na podstawie zarzutów strony pozwanej. Apelujący zarzucił także, że nie doszło do wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych sprawy, m. in. tej dlaczego wystąpiono o zgodę do Agencji Nieruchomości Rolnych na poddzierżawę gospodarstwa rolnego czy też dlaczego pomiędzy dłużnikiem a powodem została zawarta ta właśnie umowa. Nadto strona powodowa wskazała, że Sąd I instancji, wbrew materiałowi dowodowemu w sposób stronniczy i arbitralny ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, sprzecznie z jego jasną i niebudzącej wątpliwość treścią. W tym względzie strona powodowa podkreśliła, że z umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2012 r. nie mogło wynikać aby ziarno kukurydzy nie stanowiło własności powoda.

W odpowiedzi na powyższe pozwany wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu powyższego strona pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie jednocześnie odnosząc się kolejno do zarzutów i twierdzeń skarżącego zawartych w apelacji wskazując na ich bezzasadność.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przede wszystkim podkreślić trzeba, że Sąd Okręgowy jako sąd merytoryczny w granicach wniesionej apelacji, co wynika z dyspozycji art. 378 § 1 k.p.c. rozważa na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym dokonuje jego samodzielnej oceny prawnej.

W niniejszej sprawie powyższa analiza pozwoliła stwierdzić, że stanowisko Sądu I instancji, zarówno w zakresie ustaleń faktycznych jak też ich oceny prawnej było w pełni prawidłowe i Sąd Odwoławczy przyjmuje je za własne. Zarzuty natomiast podniesione w apelacji przez powoda nie stanowiły wystarczającej podstawy do weryfikacji orzeczenia Sądu Rejonowego w postulowanym przez apelującego kierunku, zwłaszcza że Sąd ten przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób wyczerpujący, a zebrany w sprawie materiał dowodowy poddał wszechstronnej i logicznej ocenie.

Odnosząc się na wstępie do zarzutów dotyczących naruszenia norm prawa procesowego, jako zarzutów najdalej idących, a to niewyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz do zarzutu wskazującego na sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, wskazać należy, że apelacja w tym zakresie to jedynie prezentacja subiektywnego stanowiska strony powodowej. Skarżący ograniczył się do przedstawienia swojej oceny materiału dowodowego, z której - jego zdaniem - wynikają wnioski odmienne od wyprowadzonych przez Sąd Rejonowy. Tak uzasadnione zarzuty nie mogą skutecznie podważyć ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji, który w uzasadnieniu wyroku odniósł się do wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów i ocenił je we wzajemnym ze sobą powiązaniu, nadto wyjaśnił, jakie fakty i w oparciu o które z przedstawionych mu dowodów ustalił. Wnioski zaprezentowanej oceny nie uchybiają - w ocenie Sądu Odwoławczego - w żaden sposób zasadom logicznego rozumowania.

Trzeba dodać w tym miejscu, że wielokrotnie już prezentowane było w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko, że strona chcąca podważyć sędziowską ocenę dowodów nie może ograniczać się li tylko do przedstawienia własnej ich oceny, ponieważ jest to jedynie zwykła polemika ze stanowiskiem sądu . Konieczne jest wskazanie w takiej sytuacji przyczyn dla których ocena dowodów nie spełnia kryteriów określonych w art. 233 par 1 kpc , czyli np. błędów sądu w logicznym rozumowaniu, sprzeczności oceny z doświadczeniem życiowym, braku wszechstronności, czy też bezzasadnego pominięcia dowodów, które prowadziłby do odmiennych wniosków. Skarżący musi więc wykazać uchybienia podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów – aby można było przyjąć naruszenie art. 233 par 1 kpc.

Trzeba też zaznaczyć, że jeżeli z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego samego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak min. SA w Lublinie w wyroku z dnia 12.12.2013. I ACa 599/13).

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Odwoławczego, tak jak wyżej wspomniano apelujący nie wykazał aby Sąd I instancji naruszył kryteria wskazane w powyższym przepisie.

Na wstępie trzeba podkreślić, że w okolicznościach niniejszej sprawy, jak wynika z materiału dowodowego w niej zgromadzonego, nie zaszły przesłanki pozwalające przyjąć, iż nastąpiło naruszenie prawa osoby trzeciej (w niniejszej sprawie powoda) będące następstwem skierowania egzekucji do określonego przedmiotu stanowiącego jego własność. W doktrynie przyjmuje się, że powództwo o zwolnienie od egzekucji jest dopuszczalne nawet wówczas, gdy osoba trzecia ma prawo korzystać z zajętego przedmiotu nienależącego do dłużnika w sytuacji gdy przedmiot ten na podstawie umowy, znajdował się we władaniu tej osoby. Zatem na skutek naruszenia prawa wywołanego skierowaniem egzekucji do określonego przedmiotu, powództwo o zwolnienie przysługuje nie tylko właścicielowi zajętej rzeczy, lecz i prawo osoby trzeciej doznaje wzmożonej ochrony. Osoba trzecia może poszukiwać ochrony służących jej uprawnień do zajętych przedmiotów w drodze powództwa przewidzianego w art. 841 k.p.c. na podstawie m. in. umowy najmu i dzierżawy. Jednakże należy mieć na uwadze, iż każdorazowo powoda, wszczynającego spór powództwem przeciwegzekucyjnym opartym na w/w podstawie, obciąża obowiązek wykazania, że jego prawo zostało naruszone przez egzekucję (art. 6 k.c.). Bowiem nie interes prawny, lecz naruszenie prawa osoby trzeciej może stanowić podstawę powództwa przeciwegzekucyjnego. (wyrok SN z dnia 19 stycznia 2003 r. IV CK 327/02).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż powód nie sprostał obowiązkowi na nim spoczywającemu, a wynikającemu z art. 6 k.c., tj. nie wykazał, iż istniały uzasadnione podstawy do wytoczenia powództwa ekscydencyjnego na tle zaistniałego w przedmiotowej sprawie stanu faktycznego. Zauważyć należy, iż jedną z cech powództwa ekscydencyjnego jest określenie w art. 841 § 1 i 2 k.p.c. podmiotów tego postępowania. Po stronie powodowej może występować tylko osoba trzecia, a więc niebędąca dłużnikiem według treści tytułu wykonawczego. Takie uregulowanie pozostaje w związku z art. 847 k.p.c. Przepis ten bowiem, nakłada na komornika i dłużnika obowiązek ujawnienia i zamieszczenia w protokole zajęcia, uzyskanych danych w odniesieniu do znajdujących się we władaniu dłużnika ruchomości, do których osobom trzecim przysługuje prawo żądania zwolnienia ich od egzekucji. Logiczną konsekwencją tych ustaleń jest przyznanie osobie trzeciej czynnej legitymacji do wniesienia powództwa ekscydencyjnego .(T. Żyznowski, Komentarz do art. 841 Kodeksu postepowania cywilnego, 2013 r.). Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy a w szczególności akta postępowania egzekucyjnego Km 1470/12, w tym protokół z czynności i protokół zajęcia ruchomości (k. 32-49) zauważyć należy, jak prawidłowo wskazał Sąd I instancji, iż dłużnik wskazując podczas czynności egzekucyjnych, że przedmiot zajęcia tj. ziarna kukurydzy, nie stanowi jego własności, przedstawiając zarazem do wglądu dokument w postaci raportu z wykonanej usługi zapakowania w/w przedmiotu i nie dostarczając jednocześnie w terminie późniejszym przedmiotowego dokumentu organom egzekucyjnym - nie wykazał, że przedmiot ten stanowi własność osoby trzeciej - w niniejszym przypadku powoda. Także powód nie podejmując osobiście jakichkolwiek czynności celem wykazania, że przysługuje mu prawo własności zajętego ziarna kukurydzy przed organami postępowania egzekucyjnego jak i przed wierzycielem (albowiem w tym względzie za informację wystosowaną przez powoda nie można uznać pisma R. D. (1) z dnia 17 stycznia 2013 r. skierowanego do organu egzekucyjnego, skoro pismo to podpisała we własnym imieniu w/w osoba) - nie podołał obowiązkowi udowodnienia przysługującego mu prawa własności do zajętego przedmiotu. Należy przy tym mieć na uwadze okoliczność, że jak zeznał w sprawie powód, podczas rozmowy telefonicznej z asesorem komorniczym w trakcie czynności zajęcia poinformował go, że wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzającego jego prawo własności posiadał właśnie dłużni, tj. k R. D. (1).

Strona powodowa powołując się w apelacji na treść umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2012 r. łączącej powoda z R. D. (1) wskazywała, że sama w sobie przesądza ona o tym, iż prawo własności zajętego przedmiotu tj. ziaren kukurydzy (płodów rolnych) przysługiwało B. T. jako uprawnionemu z umowy dzierżawy (poddzierżawy) do pobierania pożytków. Apelujący pomija jednak okoliczność, iż jak wynika z akt sprawy i jak prawidłowo przyjął Sąd I Instancji - dłużnik R. D. (1) prowadził nadal działalność gospodarczą, pomimo jej formalnego zawieszenia z dniem 1 lutego 2012 r., na co wskazują przede wszystkim pisma złożone przez dłużnika organowi egzekucyjnemu oraz pisma wniesione przez w/w dłużnika do Sądu Rejonowego w związku ze sprawą Km 1470/12, które zostały podpisane i opatrzone pieczęcią firmową dłużnika, tj. Z. N. (m. in. pisma z dnia 21 stycznia 2013 r., 25 stycznia 2013 r., czy też z dnia 21 marca 2013 r.).

Nadto, jak prawidłowo ustalił Sąd I instancji, to dłużnik zlecał pakowanie ziarna kukurydzy znajdującego się na posesji oddanej na mocy przedmiotowej umowy w dzierżawę i płacił z tego tytułu należność gotówką (usługa z dnia 17.11.2012r. polegająca na zapakowaniu w rękaw 108 ton ziarna wykonywana była przez firmę (...). T.). Wynika to z dokumentu złożonego do akt sprawy, który to dokument dłużnik przedstawił również do wglądu asesorowi komorniczemu w trakcie czynności egzekucyjnych w dniu 10 stycznia 2013 r. R. D. (1) zlecał również pakowanie przedmiotowej kukurydzy Z. G., co wynika z wystawionej przez tegoż faktury VAT. Te okoliczności, jak również fakt, że R. D. (1) zlecając wykonanie usług czy też pobierając dopłaty obszarowe za 2012r. (powód nie ubiegał się w (...) o przyznanie takich płatności) nie wskazywał nawet, że działał na rzecz i w imieniu osoby trzeciej - niewątpliwie wskazują na to, że dłużnik występował w obrocie gospodarczym jako podmiot (dokumenty związane z działalnością w tym zakresie opatrywał zresztą własną pieczęcią firmową). Dotyczy to także kwestii umów dzierżawy okolicznych gruntów (które zresztą nie zostały odnotowane w ewidencji).

Za powyższym, w ocenie Sądu Okręgowego przemawiała również okoliczność, że pomimo zapadłych pomiędzy powodem a R. D. (1) ewentualnych ustaleń w przedmiocie realizacji wspólnego zamierzenia inwestycyjnego polegającego na przejęciu przez powoda od dłużnika G. w N. – okoliczność ta nie znalazła żadnego potwierdzenia w dokumentach. Powód nie dysponuje bowiem ani umową w tym przedmiocie ani też dowodami potwierdzającymi powierzanie dłużnikowi R. D. (1) znacznych kwot pieniężnych, w tym na potrzeby związane z zawartymi dalszymi umowami dzierżawy na pozyskiwanie ziaren kukurydzy, zasiew pól i inne. Trzeba zaznaczyć w tym miejscu, że przedmiotem zajęcia było zboże zebrane z około 15 h powierzchni, a więc nakłady na jego ewentualne pozyskanie musiały być znaczne. Mało wiarygodnym jest więc, aby przedsiębiorca będący profesjonalistą w obrocie prawnym nie dochował minimum staranności zawodowej w prowadzeniu działalności gospodarczej w tym zakresie, zaniechał też jakichkolwiek obowiązków związanych z dokumentowaniem przepływów finansowych, mając na uwadze także obowiązki w zakresie skarbowym. Strona powodowa przyznała również na rozprawie apelacyjnej, że R. D. nie było płacone żadne wynagrodzenia z tytułu sprawowanego zarządu i wykonywanej pracy w tym zakresie, co jedynie potwierdza stanowisko wyrażone przez Sąd I instancji, ze w/.wym. prowadził również działalność gospodarczą we własnym zakresie, bowiem przecież musiał pozyskiwać środki finansowe na utrzymanie siebie i rodziny.

Trzeba podkreślić w tym miejscu, że działalność gospodarcza jest działalnością, którą powinien charakteryzować profesjonalizm w zakresie podejmowanych czynności, zawodowość, fachowość, a także uczciwość w sferze jej wykonywania. Przedsiębiorca, czyli podmiot wykonujący działalność gospodarczą, jest zobowiązany do profesjonalnych zachowań. Za takie zaś nie może być uznane powoływanie się na zamierzenia i działania, których nie jest w stanie przełożyć na konkretne okoliczności faktyczne i wykazać odpowiednimi dokumentami . Brak profesjonalizmu w tym zakresie nie skutkuje oczywiście przyjęciem, że strona nie może dowodzić swoich twierdzeń, czy zarzutów w inny sposób, lecz niewątpliwe ma wpływ na ocenę wiarygodności tych dowodów – a więc w niniejszej sprawie dowodu z zeznań strony, czy zawnioskowanych przez nią świadków.

Odnosząc się do treści umowy dzierżawy z dnia 1 grudnia 2011 r. zawartej pomiędzy R. D. (1) a B. T., wskazać należy, że R. D. (1) oddając powodowi w poddzierżawę w/wym. nieruchomość nie został automatycznie pozbawiony prawa do pobierania jakichkolwiek korzyści (pożytków) z tej nieruchomości (jeśliby strony umowy poddzierżawy ustaliły inaczej), także umowa ta nie sprzeciwiała się prowadzeniu przez dłużnika działalności gospodarczej. Trzeba natomiast zauważyć, co jest w sprawie bardzo istotne, że powód nie wykazał w żaden sposób, aby zgromadzone w obiekcie ziarno kukurydzy pochodziło z plonów zebranych z dzierżawionej nieruchomości (a także nieruchomości sąsiednich), nie dysponując żadnym dowodem, jak wspomniano na zakup ziarna do zasiewów czy pokrycie kosztów jego zbioru.

Nadto, biorąc pod uwagę tło niniejszej sprawy, a mianowicie podkreślona przez Sąd I instancji okoliczność wielu toczących się wobec dłużnika R. D. postępowań egzekucyjnych – trafnym w ocenie Sądu Okręgowego jest przyjęcie (mając na względzie brak dokumentacji wykazującej zakres obowiązków dłużnika z umowy zawartej z powodem, jak również otrzymywane przez niego fundusze), że dłużnik ukrywał świadomie fakt prowadzenia we własnym zakresie działalności gospodarczej. Ustalenia natomiast w okolicznościach niniejszej sprawy, że działalność tą R. D. (1) prowadził i występował w szeregu transakcjach we własnym imieniu należy uznać za w pełni trafne, logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym.

Mając na względzie powyższe, zarzuty apelacji, tj. naruszenie przepisów art. 693 § 1 kpc poprzez przyjęcie, że w przypadku zawarcia umowy dzierżawy prawo pobierania pożytków z nieruchomości nadal przysługiwał wydzierżawiającemu oraz art. 841 kpc poprzez oddalenie powództwa, pomimo istnienia legitymacji powoda do wystąpienia z żądaniem, jak również niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak też sprzeczność ustaleń Sądu I instancji z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego – należało uznać w ocenie Sądu Okręgowego za w zupełności niezasadne.

Mając na względzie powyższe apelację oddalono na podstawie art. 385 kpc, a o jej kosztach orzeczono na podstawie art. 98 §r 1 i 3 kpc w zw. z art. 108 kpc.