Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący : SSA Elżbieta Uznańska

Sędziowie : SA Anna Kowacz-Braun, SA Grzegorz Krężołek [ spr]

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2014 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela K. S.

przy udziale dłużnika (...) s.r.o. z siedzibą w (...) / Republika Słowacji / o wydanie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego

na skutek zażalenia wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 30 grudnia 2013 r., sygn. akt : I Co 492/13

Postanawia

Oddalić zażalenie.

Sygn. akt : I ACz 400/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2013r Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił wniosek K. S. domagającej się wydania zaświadczenia stwierdzającego , że wyrok zaoczny Sądu Okręgowego wydany w dniu 19 lipca 2013r , w sprawie o sygnaturze I C 429/12 stanowi europejski tytuł egzekucyjny.

W motywach rozstrzygnięcia, po przedstawieniu przesłanek od spełnienia których zależy uznanie orzeczenia wydanego przez Sąd polski za tego rodzaju tytuł w sprawach niespornych , ocenił , że brak jest podstaw by wydąć zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego.

Podstawą takiej oceny orzeczenia z dnia 19 lipca 2013r było , w ocenie Sądu I instancji , brzmienie mającego przy rozpoznawaniu żądania wnioskodawczyni zastosowanie art. 14 ust. 1lit.d/ Rozporządzenia [ WE] nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004r w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezropnych { DzU Urz. UE L 143 z 30 04 2004r s.15 ; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne , rozdział 19 t.7s. 38 }

Sąd stanął na stanowisku , że orzeczenie zaoczne wydane przeciwko uczestnikowi (...) s r o z siedzibą (...) / Republika Słowacji / , w zakresie sposobu doręczenia temu podmiotowi , będącemu pozwanym w sprawie I C 429/12 , nie spełnia minimalnych standardów wskazanych w Rozdziale III Rozporządzenia. W szczególności doręczenie spółce prawa słowackiego pozwu wszczynającego postępowanie przed Sądem państwa wydania wraz ze stosownymi pouczeniami mającymi gwarantować możliwość podjęcia obrony przed roszczeniami zgłoszonymi w pozwie K. S. oraz dotyczącymi przysługujących pozwanej uprawnień procesowych związanych z zaskarżeniem orzeczenia kończącego postępowanie rozpoznawcze nie odpowiadało wymaganiom o jakich stanowi art. 14 ust.1 lit. d/ Rozporządzenia.

W zażaleniu od tego orzeczenia wnioskodawczyni , zaskarżając je w całości domagała się jego zreformowania i uwzględnienia żądania wniosku.

W ramach żądania ewentualnego wnosiła o uchylenie postanowienia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do po0nownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na zarzucie naruszenia art. 795 [ 1] §1 kpc w następstwie nieprawidłowego zastosowania tej normy.

Realizacji tego zarzutu autor zażalenia upatrywał w tym , że pomimo spełnienia wszystkich przesłanek ustawowych wydania zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego w odniesieniu do rozstrzygnięcia z dnia 19 lipca 2013r w sprawie I C 429/12 Sąd I instancji żądanie wnioskodawczyni oddalił.

W obszernym uzasadnieniu środka odwoławczego wskazywano , że w ramach postępowania rozpoznawczego po którego przeprowadzeniu został wydany wyrok zaoczny , spółka słowacka została prawidłowo zawiadomiona o toczącym się sporze i jego przedmiocie , na adres jej siedziby ujawniony we właściwym rejestrze prowadzonym dla podmiotów gospodarczych - spółek , prowadzonym zgodnie z prawem słowackim. Korespondencja ta, zgodnie z mającą zastosowanie słowacką ustawa procesową [ § 48 ust. 2 ] została uznana za doręczoną przy zastosowaniu fikcji prawnej doręczenia korespondencji nie odebranej , skierowanej na adres siedziby podmiotu korporacyjnego ujawnionego w rejestrze.

Taki sposób doręczenia , zdaniem żalącej się , skoro został uznany przez Sąd państwa wydania za wystarczający do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia tym samym winien prowadzić do oceny , że wobec takiego tytułu winno być wydane zaświadczenie ETE albowiem poprzez doręczenie dokonane w opisanej , dopuszczalnej prawem słowackim formie, zostały zachowane gwarancje procesowe przeciwniczki wnioskodawczyni nawet w szerszym ich wymiarze niż tego wymagają przepisy Rozporządzenia nr 805/2004 z dnia 21 kwietnia 2004r.

Dodatkowym argumentem za wyrażoną oceną miało być brzmienie punktu 21 tego aktu zgodnie z którym w sytuacji konieczności doręczenia dokumentu z jednego państwa członkowskiego do drugiego Rozporządzenie to ma być stosowane łącznie z postanowieniami Rozporządzenia nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych [ DzU UE L z dnia 10 grudnia 2007 publ. DzU U. UE L. 2007 .324.79. Sposób doręczenia spółce prawa słowackiego korespondencji sądowej związanej z postępowaniem był natomiast w pełni zgodny z brzmieniem tegoż.

W podsumowaniu swojego stanowiska żaląca się stwierdziła , że wykładnia mających w sprawie zastosowanie norm Rozporządzenia nr 805/2004 dokonana przez Sąd I instancji przeczy założeniu ustawodawcy europejskiego zgodnie z którym uzyskanie zaświadczenia ETE w sprawach niespornych ma być odformalizowane i nakierowane na przyspieszenie możliwości realizacji tytułów uzyskanych w państwie członkowskim ich wydania.

Rozpoznając zażalenie Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy K. S. nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Zgodnie z normą art. 795[1] §1 kpc wydanie zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego jest możliwe wówczas gdy tytuł egzekucyjny w postaci orzeczenia Sądu państwa wydania, ugody zawartej przed takim Sądem lub zatwierdzonej przez Sąd spełnia warunki określone w przepisach odrębnych.

Tymi przepisami są normy Rozporządzenia [ WE] nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004r , które jako akt prawa europejskiego ma bezpośrednie - ex proprio vigore - zastosowanie w każdym Państwie Członkowskim Unii Europejskiej / za wyjątkiem Danii/

Uzyskanie zaświadczenia ETE - w odniesieniu do roszczeń bezropnych w rozumieniu art. 3 ust.1 lit b/ lub c/ Rozporządzenia na jego podstawie z jednej strony upraszcza możliwość doprowadzenia do realizacji [ egzekucji ] objętego nim tytułu bez konieczności uznawania w państwie wykonania oraz stwierdzania tam jego wykonalności z drugiej jednak strony niezbędnym jest aby uzyskanie go w drodze orzeczenia sądowego państwa wydania było poprzedzone procedurą kontrolną zmierzającą do potwierdzenia tego , że postępowanie zakończone wydaniem takiego tytułu odpowiadało minimalnym standardom określonym przez rozdział III Rozporządzenia / argument z art. 6 ust. 1 lit c/ oraz art. 12 ust 1 /

Nie może budzić wątpliwości , że wyrok zaoczny z dnia 19 lipca 2013r wydany przez Sad Okręgowy w Krakowie w sprawie o sygnaturze I C 429/12 , od którego pozwana spółka prawa słowackiego nie wniosła sprzeciwu jest orzeczeniem dotyczącym roszczenia bezropnego w rozumieniu art 3 ust. 1 lit b/ Rozporządzenia.

Jak wynika z akt tego postępowania odpis pozwu wraz ze stosownymi pouczeniami dla pozwanej dotyczącymi konsekwencji nie podjęcia obrony jej praw procesowych wobec żądania zawartego pozwie został przesłany na adres jej siedziby ujawniony w rejestrze prowadzonym według przepisów prawa słowackiego , a następnie nie odebrany przez(...)s r o w M. (...) V., pozostawiony w aktach ze skutkiem doręczenia przy wykorzystaniu jego fikcji prawnej , dopuszczonej po myśli §48 ust.2 słowackiej ustawy procesowej/ k. 198-200 akt I C 429 /12 Sądu Okręgowego w Krakowie w załączeniu.

Na ten sposób doręczenia , uznanego przez Sąd Okręgowy rozstrzygający spór stron za prawidłowy , powołuje się autorka zażalenia twierdząc , że taka forma zapewnienia gwarancji procesowych jej przeciwniczki procesowej jest wystarczająca także do tego aby uznawać , iż tym samym odpowiada ono minimalnym standardom wyznaczonym przez Rozdział III Rozporządzenia nr 805/2004.

Stanowisko to jednak nie jest trafne , a pomija także okoliczność faktyczną dotyczącą tego , w jaki sposób wydany przez Sąd Okręgowy wyrok zaoczny został doręczony w jego odpisie pozwanej spółce wraz z pouczeniami o prawie , terminie i sposobie wniesienia od tego orzeczenia przewidzianego przez ustawę procesową państwa wydania środka zaskarżenia w postaci sprzeciwu. / art. 343 kpc/

Doręczenie to, wprawdzie zawierając wymagane pouczenie , zostało jednak dokonane, w powołaniu się na art. 14 Rozporządzenia nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 ; którego znaczenie także jest w motywach zażalenia eksponowane ; bezpośrednio droga pocztową - listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. Korespondencja ta wróciła do Sądu Okręgowego nie doręczona ze wskazaniem , iż adresat jest nieznany. / por. k. 328 akt I C 429/12 - w załączeniu /

Jeszcze raz należy podkreślić , że art. 12 Rozporządzenia nr 805/ 2004 jednoznacznie wskazuje , że tytułowi wydanemu w sprawie o roszczenia bezropne może być nadane zaświadczenie ETE jedynie wówczas gdy postępowanie sądowe w państwie członkowskim wydania spełniło wymagania określone w rozdziale III tego aktu.

W przypadku korespondencji kierowanej przez Sąd do strony pozwanej - spółki prawa słowackiego - w ramach postępowania rozpoznawczego w sprawie I C 429/12- w obu jej elementach: przy doręczaniu pozwu oraz odpisu wyroku zaocznego następowało ono bez zwrotnego potwierdzenia odbioru jej przez spółkę.

Zatem aby minimalne standardy wskazane w rozdziale III Rozporządzenia były zrealizowane wobec podmiotu , który nie miał siedziby w państwie wydania , koniecznym było aby dokumenty sądowe dla niej przeznaczone zostały złożone na poczcie lub we właściwym organie władzy publicznej wraz z pisemnym powiadomieniem o takim złożeniu , pozostawionym w skrzynce pocztowej odbiorcy , a przy tym powiadomienie to wyraźnie określało charakter doręczanego dokumentu jako sądowego, lub skutek prawny powiadomienia jako równoznaczny z doręczeniem i powodującego uruchomienie biegu terminów / argument z art. 14 ust. 1 lit d/ Rozporządzenia/

Sposób ten , podobnie jak i inne sposoby doręczenia bez potwierdzenia odbioru przez druga stronę wymienione w art. 14 Rozporządzenia opierają się na założeniu dużego prawdopodobieństwa tego , doręczenie nastąpiło skutecznie i wobec tego adresat miał rzeczywistą możliwość zapoznania się z doręczaną mu korespondencją. Przepis ten stanowi przy tym uzupełnienie normy art. 13 Rozporządzenia , która zakłada pewność takiego skutku , w odniesieniu do doręczanej korespondencji gdy podmiot wysyłający dysponuje potwierdzeniem jej odbioru przez adresata.

Wykorzystanie jednak tego uregulowania z punktu widzenia oceny żądania nadania tytułowi , zaświadczenia ETE wymaga aby adres drugiej strony sporu był adresem pewnym.

Jego określenie nie może być związane z wykorzystaniem fikcji prawnej doręczenia jedynie w tej drodze uznawanego za skuteczne na etapie postępowania rozpoznawczego , po którego przeprowadzeniu tytuł został wydany.

Na niej , wynikającej z brzmienia § 48 ust. 2 słowackiej ustawy procesowej , opierało się uznanie przez Sąd polski [ państwa wydania ] , że pozew wraz z załącznikami został spółce (...) s. r. o. prawidłowo doręczony na adres widniejący w rejestrze prowadzonym, przez państwo jej siedziby , i tylko na tej podstawie dokumenty te zostały pozostawione w aktach ze skutkiem doręczenia nie tylko bez rzeczywistego doręczenia tej korespondencji stronie sporu ale także bez pozytywnej weryfikacji , tego czy adres siedziby pozwanej spółki jest adresem tego podmiotu. Kolejne doręczenie , obejmujące odpis wyroku zaocznego wraz z pouczeniem o prawie wniesienia sprzeciwu , tym bardziej nie może być uznane za takie , które odpowiada wymaganiu o jakim mowa w art. 14 ust.1 lit d/ Rozporządzenia skoro , będąc skierowane w formie przewidzianej przez art. 14 Rozporządzenia nr 1393/ 2007r nie okazało się dokonanym , a korespondencja została zwrócona z adnotacją „ adresat nieznany”

W takiej sytuacji przeciwko możliwości uwzględnienia wniosku K. S. przemawia także i to , że strona bierna sporu w sprawie I C 429/122 prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Krakowie byłaby , przy jego uwzględnieniu, pozbawiona realnej możliwości skorzystania z mechanizmu kontroli zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego o jakim mowa w art. 19 Rozporządzenia , która to norma przy wykluczeniu możliwości takiej kontroli już w ramach etapu wykonania orzeczenia objętego zaświadczeniem ETE [ por art. 21 ust.2 Rozporządzenia ] ma szczególne znaczenie gwarancyjne.

Z podanych wyżej przyczyn , w uznaniu zażalenia za nieuzasadnione , Sąd Apelacyjny orzekł o jego oddaleniu, na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 397 §2 kpc.