Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

  Dnia 12 grudnia 2014 r.

  Sąd Okręgowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy

w składzie

0.0.1.Przewodniczący Sędzia SO Lesław Zieliński

Sędzia SO Katarzyna Żymełka (spr.)

Sędzia SO Małgorzata Korfanty

Protokolant Joanna Gołosz

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2014 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki Akcyjnej w T.

przeciwko: A. W. (1) ( (...))

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 14 kwietnia 2014r.

sygn. akt VI GC 729/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego A. W. (1) na rzecz powódki (...) Spółki Akcyjnej w T. kwotę 1.200,00 (jeden tysiąc dwieście 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów w postępowaniu odwoławczym.

SSO Katarzyna Żymełka SSO Lesław Zieliński SSO Małgorzata Korfanty

X Ga 288/14

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka Akcyjna w T., jako cesjonariusz, domagała się od pozwanego A. W. (1) zapłaty kwoty 30.685,49 zł z odsetkami ustawowymi.

Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2014 r. oraz wyrokiem uzupełniającym z dnia 9 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 30.658,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2011 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3.950 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że cedenci R. K. i P. G. zawarli z pozwanym umowę przewozu przesyłki na podstawie zlecenia z 21 września 2011r. nr (...), za którą nie otrzymali wynagrodzenia. W treści każdego z listów przewozowych CMR, w rubryce nr 24 przeznaczonej dla potwierdzenia odbioru przesyłki widnieją nieczytelne podpisy wraz z datą rozładunku. Pozwany początkowo uznawał dług, jednak w późniejszym terminie zakwestionował wykonanie świadczenia i odmówił zapłaty należności. Cedenci zbyli wierzytelność na rzecz powódki

Sąd I instancji zważył, że brak czytelnego imienia i nazwiska lub imiennej pieczątki odbiorcy nie zwalnia zlecającego przewóz z obowiązku spełnienia świadczenia pieniężnego, stanowiącego wynagrodzenie za przewóz.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie art. 355 k.c. poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie i nie wzięcie pod uwagę, że przewoźnik jest podmiotem gospodarczym profesjonalnym oraz naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważania zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie wadliwej – dowolnej, nieracjonalnej i niezgodnej z zasadami logiki oceny zebranych w sprawie dowodów, a w szczególności:

a) ustalenie, że usługa transportowa została wykonana, a parafki w rubryce 24 listów przewozowych stanowią dowód dostarczenia towaru, podczas gdy Konwencja w sposób jednoznaczny określa dane jakie powinny się znaleźć w stosownych w rubryce 24 oraz uznanie, że zeznania cedentów są wiarygodne, podczas gdy osoby te są zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy na korzyść powódki. Ponadto pozwany zarzucił naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób uniemożliwiający przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia, a w szczególności w zakresie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, poprzez nie przedstawienie dowodów przeprowadzonych w toku całego postępowania, nie wskazanie dowodów którym Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, w szczególności poprzez pominięcie w uzasadnieniu zeznań pozwanego oraz świadków M. B. oraz A. W. (2) oraz pominięcie w uzasadnieniu wyroku treści wiadomości e- mail pozwanego do cedentów dotyczących niedostarczenia właściwie wypełnionych listów przewozowych.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasadzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego na jej rzecz.

Sąd zważył:

Apelacja, jako nieuzasadniona podlega oddaleniu.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. przypomnieć należy, że uzasadnienie wyroku wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po wydaniu wyroku, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy. Stąd też naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. o tyle tylko może stanowić przyczynę uchylenia orzeczenia, o ile uniemożliwia dokonanie w toku instancji kontroli należytego zastosowania prawa materialnego i procesowego a zatem jedynie wówczas, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie posiada wszystkich koniecznych elementów, bądź zawiera tak kardynalne braki, że uniemożliwiają kontrolę instancyjną wydanego orzeczenia. W ocenie Sądu Okręgowego uzasadnienie zaskarżonego wyroku tego rodzaju mankamentów nie zawiera, bowiem odzwierciedla tok procesu myślowego i decyzyjnego, którego wynikiem jest treść wyroku. W szczególności zaś Sąd Rejonowy przedstawił fakty, które w jego ocenie miały znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, to zaś że pozostałe uznał za pozbawione tego znaczenia, nie świadczy o naruszeniu art. 328 § 2 k.p.c. Należy pamiętać, że powołany przepis określa jedynie wymagania konstrukcyjne uzasadnienia orzeczenia - a zatem nie stanowi właściwej płaszczyzny do krytyki trafności przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku ustaleń faktycznych, ani ich oceny prawnej. W konsekwencji zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu drugiej instancji uniemożliwia całkowicie dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego. Wymaga bowiem podkreślenia, że postępowanie apelacyjne, którego granice określa m.in. art. 378 § 1 k.p.c., nie polega jedynie na rozpoznaniu apelacji jako środka odwoławczego, lecz na rozpoznaniu sprawy - jest zatem kontynuacją postępowania merytorycznego, co oznacza obowiązek sądu drugiej instancji zastosowania właściwych przepisów prawa materialnego niezależnie od prezentowanego w toku postępowania stanowiska stron oraz zarzutów apelacyjnych. Sąd odwoławczy może - a jeżeli je dostrzeże powinien - naprawić wszystkie stwierdzone naruszenia prawa materialnego przez sąd pierwszej instancji, niezależnie od tego, czy zostały wytknięte w apelacji, pod warunkiem, że mieszczą się w granicach zaskarżenia. Ponadto sąd odwoławczy, rozpoznając apelację, jest zobowiązany do dokonania na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym (art. 382 k.p.c.) samodzielnych ustaleń faktycznych w sprawie, w takim zakresie, w jakim obejmuje fakty, mające znaczenie dla jej rozstrzygnięcia.

Skarżący kwestionuje zasadność zaskarżonego wyroku zarzucając zarówno naruszenie prawa materialnego jak procesowego. W takiej sytuacji z reguły koniecznym jest rozważenie w pierwszej kolejności zarzutu naruszenia przepisu procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c.

Odnosząc się do powyższego zarzutu, należy wskazać, że zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zakresie, w którym skarżący wskazuje, że Sąd I instancji uznał zeznania świadków R. K. i P. G. za wiarygodne w sytuacji, gdy osoby te były zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy na korzyść powódki wymyka się spod kontroli instancyjnej. Skarżący nie wskazał, ani nie uzasadnił przyczyn dla których zeznania tych osób nie były wiarygodne. Samo przypuszczenie pozwanego, że osoby te były zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy na korzyść powódki nie stanowi podstawy do oceny zeznań jako niewiarygodnych. Odnosząc się natomiast do zarzutu uznania przez Sąd Rejonowy, że usługa transportowa została wykonana mimo braku czytelnego podpisu i pieczątki odbiorcy w rubryce 24 listu przewozowego należy wskazać, że również zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w tym zakresie nie był zasadny.

Przede wszystkim należy przypomnieć, że powódka domaga się zasądzenia oznaczonej sumy pieniężnej tytułem należności za wykonanie umowy przewozu.

Natomiast pozwany odmawia zapłaty za przewóz, powołując się na brak czytelnego podpisu i pieczątki odbiorcy towaru w rubryce 24 listu przewozowego.

Do wykonania przewozu drogowego miały zastosowanie przepisy Konwencji o Umowie Międzynarodowego Przewozu Towarów CMR.

W myśl postanowienia art. 1 ust. 1 konwencji CMR, ma ona zastosowanie do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsce przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się (tzn. jest stroną konwencji CMR).

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 konwencji CMR, w braku przeciwnego dowodu list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy, warunków umowy oraz przyjęcia towaru przez przewoźnika. Z postanowienia tego wynika, że funkcja dowodowa listu przewozowego obejmuje zawarcie umowy przewozu, jej treść (warunki) oraz fakt przyjęcia towaru przez przewoźnika. W istocie jest ona jeszcze szersza, dotyczy bowiem stanu tego towaru i jego opakowania, a także faktu wykonania umowy przewozu. Treść listu przewozowego obejmuje obok wzmianek wpisywanych przy nadawaniu towaru do przewozu, także wzmianki obrazujące przebieg samego przewozu oraz wzmianki dotyczące wydania towaru po przewozie (pokwitowanie).

Istotnie rubryka 24 listu przewozowego stanowi potwierdzenie odbioru przesyłki. W treści tej rubryki wskazano „podpis i stempel odbiorcy”. W niniejszym procesie na obu listach przewozowych w rubryce 24 wpisana jest data oraz nieczytelny podpis.

Należy przy tym mieć na uwadze, że z reguły, podpisy na liście przewozowym składane są za strony przez osoby nie mające wyraźnego upoważnienia do reprezentowania odbiorcy. Podpis ten umieszcza na ogół osoba, która faktycznie odbiera towar.

Dalej należy wskazać, że list przewozowy stanowi dowód na okoliczności w nim zawarte. Dlatego, w sytuacji gdy na liście przewozowym rubryce 24 przeznaczonej do wypełnienia przez odbiorcę towaru widnieje nieczytelny podpis bez pieczątki, należy przyjąć, że osoba wskazana w liście przewozowym w rubryce 2 jako odbiorca towaru faktycznie go odebrała.

W toku procesu strona która kwestionuje otrzymanie towaru przez odbiorcę może zawnioskować przeciwne dowody, które powinny być przedmiotem weryfikacji w toku postępowania dowodowego, prowadzonego zgodnie z ogólnymi zasadami ciężaru dowodu.

W niniejszym procesie, co istotne, pozwany odmawiając zapłaty powódce należności na żadnym etapie procesu nie zarzucił, że odbiorca wskazany w treści listu przewozowego nie otrzymał towaru.

Pozwany jedynie wskazywał, że powódka nie wykazała dokumentami, że wydała towar odbiorcy. Nieuzasadnione, zdaniem Sądu Okręgowego, jest przerzucanie ciężaru dowodu na powódkę (bądź na przewoźnika) wykazania wydania towaru odbiorcy, w sytuacji gdy w treści listu przewozowego w rubryce potwierdzającej odbiór towaru widnieje podpis. Niezależnie od tego czy podpis ten jest czytelny, czy też nie.

Co więcej, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a w szczególności zeznania świadków A. R. tj. osoby która zleciła transporty, za które powódka dochodzi zapłaty należności i M. B. tj. dyrektora zarządzającego pozwanego oraz zeznania pozwanego, a także dowody z dokumentów, świadczą o tym że odbiorca nie kwestionował otrzymania towaru.

Świadek M. B. zeznał: „Nie jestem w stanie stwierdzić czy towar został dostarczony” oraz „To zlecenie prowadziła A. R.”.

Świadek A. R. zeznała „dokumenty CMR potwierdzają wykonanie usługi” oraz „Klient nie składał żadnego zastrzeżenia co do prawidłowego wykonania tego transportu”.

Pozwany z kolei zeznał: „Nie przypominam sobie zgłoszenia do nas roszczeń z tytułu utraconego towaru”.

Dalej należy wskazać, że z treści korespondencji mailowej wysyłanej przez pozwanego w odpowiedzi na wezwania go do zapłaty również wynika, że pozwany przed wytoczeniem powództwa nie kwestionował obowiązku zapłaty oraz nie powoływał się na brak czytelnego podpisu odbiorcy towaru w liście przewozowym.

W piśmie z 18.11.2011 r. pozwany deklarował późniejszy termin zapłaty spornej faktury VAT, niż wynikający z jej treści. Również w wiadomości mailowej z 9.12.2011 r. A. W. (2), żona pozwanego wskazała, że płatność za fakturę nastąpi do 16.12.2011 r. Powołując się na treść tej wiadomości należy wskazać, że Sąd Okręgowy, nie dał wiary zeznaniom A. W. (2) w zakresie, w jakim zeznała, że deklaracja dotyczyła zapłaty nie przez pozwanego, a jedynie przez jej firmę Biuro (...). Zeznaniom tym przeczy treść wiadomości mailowej, której świadek nie zakwestionowała, a co więcej po jej okazaniu zeznała „Jestem autorką okazanej mi wiadomości”. Natomiast w końcowej treści tej wiadomości zostało wskazane, że nadawcą jest A. N. (...), a nie Biuro (...) A. W. (2),

Również w kolejnych mailach redagowanych przez pracowników pozwanego, nie był kwestionowany obowiązek zapłaty za sporną fakturę. Z ich treści napisano: „Nie jestem w stanie uregulować zobowiązania z powodu trudnej sytuacji na rynku” oraz „Proponujemy uregulowanie zobowiązania poprzez odpracowanie kosztów poniesionych na wykonanie zlecenia”. Pracownik pozwanego redagujący treść tej wiadomości M. B. zeznał: „Zaproponowałem firmie (...), że odpracujemy koszty związane z realizacją przez nich transoprtu. Było to na skutek decyzji mojego szefa A. W. (1)”. Pozwany natomiast uzasadniał brak zapłaty należności nieotrzymaniem wierzytelności od swojego kontrahenta.

Odnosząc się z kolei do zarzutu naruszenia art. 355 k.c. należy wskazać, że istotnie przewoźnik nie dochował należytej staranności i nie dopilnował wpisania w rubryce 24 listu przewozowego imienia i nazwiska przez osobę odbierającą towar, jednakże nie powoduje to uznania, że towar nie został dostarczony odbiorcy i nie pozbawia możliwości żądania zapłaty za wykonaną usługę.

Nieczytelny podpis na liście przewozowym świadczy o odbiorze przesyłki, a pozwany nie tylko nie zawnioskował przeciwnego dowodu, ale także nie zarzucał, że przesyłka nie dotarła do odbiorcy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, jako nieuzasadnioną.

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego okazało się konsekwencją orzeczenia głównego. Oparto je na przepisie art. 98 k.p.c.

Pozwany, który przegrał proces w instancji odwoławczej zobowiązana jest zwrócić powódce jej koszty. Na koszty poniesione przez powódkę w toku postępowania odwoławczego złożyło się wynagrodzenie adwokata w kwocie 1.200 zł. Wysokość zasądzonego wynagrodzenia adwokata w postępowaniu apelacyjnym Sąd ustalił w oparciu o § 2 ust. 1 i 2 i § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSO Katarzyna Żymełka SSO Lesław Zieliński SSO Małgorzata Korfanty