Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2014r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący Sędzia SA – Mirosława Strzelecka

Sędziowie SA – Jarosław Góral /spr./

SO del do SA – Dorota Tyrała

Protokolant st. sekr. sąd. – Małgorzata Reingruber

przy udziale Prokuratora Elżbiety Kozakiewicz – Jackowskiej

i oskarżycielki posiłkowej A. A.

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2014r.

sprawy D. S. (1)

oskarżonego o czyn z art. 158 § 1 i § 3 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez obrońcę oskarżonego oraz pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie

z dnia 4 kwietnia 2014 r. sygn. akt V K 127/13

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Z. J. z Kancelarii Adwokackiej w W. kwotę 738 zł, obejmującą 23 % VAT tytułem wynagrodzenia za obronę pełnioną z urzędu w postępowaniu odwoławczym, a także na rzecz adw. T. S. z Kancelarii Adwokackiej w W. kwotę 738 zł, obejmującą 23 % VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu oskarżycielce posiłkowej przed Sądem Apelacyjnym; zwalnia D. S. (1) od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Prokurator oskarżył D. S. (1) o to, że:

w dniu 05 lutego 2006 roku w W. działając wspólnie i w porozumieniu z K. S. (1) dokonał pobicia K. R. poprzez kopanie pokrzywdzonej po głowie skutkujące powstaniem krwawienia śródczaszkowego z wytworzeniem się krwiaka podtwardówkowego i śródmózgowego, z dołączającym się obrzękiem mózgu i uciskiem na ważne dla życia ośrodki centralnego układu nerwowego, czego następstwem był zgon K. R. w dniu 13 marca 2006 roku,

tj. o czyn z art. 158 § 1 i 3 k.k.

Wyrokiem z dnia 04 kwietnia 2014 r. sygn. akt V K 127/13 Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie:

I.  oskarżonego D. S. (1) uznał w ramach zarzucanego mu czynu za winnego tego, że w dniu 05 lutego 2006 roku, w W., działając wspólnie i w porozumieniu z K. S. (1) wziął udział w pobiciu K. R. w ten sposób, że kopali wskazaną po całym ciele, w tym po głowie, w wyniku czego doprowadzili do powstania u pokrzywdzonej krwawienia śródczaszkowego z wytworzeniem się rozległego krwiaka podtwardówkowego i śródmózgowego, z dołączającym się obrzękiem mózgu i uciskiem na ważne dla życia ośrodki centralnego układu nerwowego, prowadzące do rozwinięcia się ciężkiego stanu neurologicznego i ogólnego oraz narastającej niewydolności wielonarządową, co stanowiło chorobę realnie zagrażającą życiu i skutkowało następstwem w postaci śmierci K. R. w dniu 13 marca 2006 roku w Oddziale Neurologii Wojewódzkiego Szpitala (...) w W. i występek ten zakwalifikował z art. 158 § 1 i § 3 k.k. i za to na podstawie wskazanych przepisów skazał oskarżonego a na podstawie art. 158 § 3 k.k. wymierzył mu karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego D. S. (1) kary pozbawienia wolności zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia go wolności w niniejszej sprawie od dnia 04 czerwca 2008 roku do dnia 17 lipca 2009 roku i od dnia 09 sierpnia 2011 roku do dnia 24 lutego 2012 roku ;

III.  na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Z. J. - Kancelaria Adwokacka ul. (...), (...)-(...) W. z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu i na rzecz adw. T. S. - Kancelaria Adwokacka ul. (...), (...)-(...) W. z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielce posiłkowej z urzędu, kwoty po 1180,80 zł. (jeden tysiąc sto osiemdziesiąt złotych osiemdziesiąt groszy) zawierające należny podatek VAT;

IV.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w tym opłaty.

Z powyższym wyrokiem nie zgodził się zarówno obrońca oskarżonego jak i pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.

Obrońca wyrok zaskarżył na korzyść, oskarżonego D. S. - w całości.

Wyrokowi powyższemu, stosownie do treści art. 427 par.2 k.p.k. i art. 438 pkt. 2 k.p.k. zarzucił mający wpływ na treść wyroku:

obrazę przepisów prawa procesowego tj. art. 5 par. 2 i art. 7 k.p.k. mającą wpływ na treść wyroku polegająca na bezpodstawnym i nieuprawnionym uznaniu, że oskarżony D. S. wspólnie i w porozumieniu z K. S. dokonał pobicia K. R. narażając ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w sytuacji, kiedy kierując się zasadami logiki i doświadczenia życiowego na podstawie kompleksowej analizy zeznań bezpośrednich świadków zdarzenia tj. K. S., jak i E. K. (1) nadal istnieją w sprawie nie dające się usunąć wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego, które należało rozstrzygnąć - zgodnie z zasadą z art. 5 par.2 k.p.k. - na korzyść oskarżonego, czego jednak Sąd Okręgowy nie uczynił.

W oparciu o przepisy art. 427 § l k.p.k. oraz art. 437 § l i 2 k.p.k. wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. w związku z art. 438 ust 1,3 i 4 k.p.k. zarzucił zaskarżonemu wyrokowi niewspółmierność kary, w szczególności przy porównaniu z udziałem prawomocnie skazanego współsprawcy.

Ponadto wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia (art. 438 ust 3 k.p.k.) w szczególności w nieuzasadnionym zróżnicowaniu udziału sprawców w czynie, wbrew przyjętym ustaleniom, co prowadzi do nieuzasadnionego zróżnicowania w wymiarze kary.

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i 437 § 1 wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i skazanie oskarżonego D. S. (1) na karę 6 lat pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja obrońcy nie zasługiwała na uwzględnienie, gdyż nie potwierdził się zarzut dopuszczenia się przez Sąd pierwszej instancji obrazy przepisów postępowania mogącej wywrzeć wpływ na treść wyroku.

Nie potwierdził się również podniesiony przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia jak również zarzut sprowadzający się do kontestowania wysokości zastosowanej represji karnej.

Sąd Okręgowy prawidłowo zebrał dostępny materiał dowodowy, poddał go wszechstronnej i drobiazgowej analizie, dokonał na jego podstawie uprawnionych ustaleń faktycznych, wysnuwając trafne wnioski o winie osk. D. S. (1). Subsumcja poczynionych ustaleń pod przepis prawa materialnego także nie wywołuje zastrzeżeń. Zastosowaną represję karną należy wprawdzie ocenić jako umiarkowaną ale nie dającą powodów do jej reformy w postępowaniu odwoławczym, także w jej relacji do kary prawomocnie orzeczonej w stosunku do K. S..

Odnośnie obrazy art. 7 k.p.k.

Wobec treści wytoczonych przez obrońcę na poparcie stawianej tezy argumentów, Sąd odwoławczy czuje się zobligowany do przypomnienia, że dokonana ocena dowodów pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. gdy została poprzedzona ujawnieniem na rozprawie głównej wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy i to w sposób nie jedynie formalny, lecz podyktowany obowiązkiem dochodzenia do prawdy, jak również gdy jest wynikiem rozważenia także okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego. Wydaje się, że na tej właśnie przyczynie osadził obrońca istotę wniesionej skargi, zarzucając obrazę przepisu statuującego jedną z naczelnych zasad procesu karnego, gwarantującej poprawność wyrokowania. Gwarancja ta przejawia się właśnie w zakazie dowolności ocen oraz takiego wyboru dowodów, którego prawidłowości nie dałoby się zweryfikować w postępowaniu odwoławczym. Sąd Okręgowy pamiętał o tak utrwalonym stanowisku doktryny i orzecznictwa a zatem ustalenia wyroku pozostają pod ochroną wskazanej zasady. Poczynione zostały po wszechstronnej analizie przeprowadzonych dowodów, których ocena nie zawiera błędów natury faktycznej ani logicznej oraz uwzględnia wskazania doświadczenia życiowego, co w sposób czytelny rysuje w motywach rozstrzygnięcia proces kształtowania sędziowskiego przekonania o winie D. S. (1). Obrońca nie wykazał defektu w ocenie poszczególnych dowodów jak i nie możności skontrolowania rozumowania Sądu pierwszej instancji w zakresie dochodzenia do ustaleń zaistnienia faktu głównego. Jak wyżej zaznaczono obrońca wskazał w uzasadnieniu stanowiska na wyselekcjonowane fragmenty materiału dowodowego dowodząc w zasadzie jedynie na ich podstawie błędności poczynionych ustaleń. Podchodząc nawet tak rozszerzająco do intencji autora skargi, to nie wykazał on zaistnienia błędu braku czy też błędu dowolności wymaganych przy takiej konstrukcji zarzutu. Właśnie z uwagi na selektywne podejście do oceny dowodów twierdzenia skarżącego należy uznać jedynie za nieskuteczną procesowo polemikę ze stanowiskiem Sądu meriti. Co więcej wskazane fragmenty materiału dowodowego Sąd ten nie tylko dostrzegł ale i omówił w całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Zaliczyć do nich można oczywiście ewoluujące zeznania świadków K. S. jak i E. K.. Złożoność oceny ich relacji jak już zaznaczono wyżej, Sąd meriti poddał analizie wszechstronnej czyli uwzględniającej również depozycje wskazanych osób, korzystne dla oskarżonego.

Sąd odwoławczy nie dostrzega powodów do ponownego przytaczania ani treści tych wywodów ani zaprezentowanej w uzasadnieniu finalnej i nie podważonej skargą słusznej oceny zebranego materiału. Stwierdza jednocześnie, że motywy wyroku spełniają wymogi art. 424 k.p.k. i poddają się kontroli instancyjnej, przekonująco obrazując tok rozumowania Sądu Okręgowego. Za całkowicie gołosłowne należy też uznać twierdzenie obrońcy, „że w żaden sposób nie zostało udowodnione, pokrzywdzona zmarła w wyniku pobicia”. Za bowiem słuszny należy uznać wniosek Sądu o braku podstaw do przyjęcia, że pomiędzy działaniami sprawców a śmiercią ofiary zaistniały okoliczności podważające to ustalenie.

Odnośnie obrazy przepisu art. 5 § 2 k.p.k.

Obrońca nie wykazał jakie nie dające usunąć się wątpliwości zaistniały w niniejszej sprawie a które zostały rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonego z obrazą wskazanego przepisu. Skarżący nie dowiódł również aby w realiach sprawy Sąd winien takowe powziąć.

Odnośnie apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Istotą zarzutu jest teza o konieczności wymierzenia D. S. (1) kary pozbawienia wolności w wysokości orzeczonej prawomocnie wobec skazanego K. S. (1). Wytłumaczeniem tego żądania wydaje się być kolejny zarzut, tj zarzut „błędu w ustaleniach faktycznych /przejawiający się/ w nieuzasadnionym zróżnicowaniu udziału sprawców w czynie wbrew przyjętym ustaleniom /…/”. Wprawdzie odkodowanie intencji autora skargi napotyka na pewne trudności to wydaje się, że kontestuje on uznanie mniejszej aktywności w przestępstwie D. S. (1) jako okoliczności wpływającej na złagodzenie orzeczonej kary.

Na wstępie wymaga przypomnienia okoliczność, że konieczność podjęcia rozważań we wskazanym obszarze wywołuje nie zarzut niewspółmierności kary a jedynie jej rażącej niewspółmierności, co skarga ewidentnie pomija. Z tych względów Sąd Apelacyjny jedynie na marginesie stwierdza, że o ile nawet zindywidualizowane mniejsze natężenie przemocy rzeczywiście nie wpływa na kwalifikację prawną czynu ustalonego sprawcy, to jednocześnie oczywistym jest, iż ta okoliczność może znaleźć wyraz w tonowaniu represji karnej. Należy zaznaczyć, że w niniejszej sprawie tonowaniu umiarkowanym, gdy się uwzględni tragiczne w skutkach naruszenie tradycyjnych przecież obowiązków gospodarza przez drugiego sprawcę, w stosunku nawet do kłopotliwego zapewne gościa. Podsumowując, przypomnieć wypada również utrwalone i akceptowane przez doktrynę stanowisko Sądu Najwyższego, poświęcone tej oczywiście złożonej materii. Otóż w rozważaniach na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą różnicę w ocenach co do rozmiaru kary ale o różnicę tak zasadniczej natury, że orzeczoną karę należałoby określić, także w znaczeniu potocznym tego słowa jako rażąco niewspółmierną a zatem niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

Powodów do tak stanowczej konstatacji Sąd Apelacyjny w niniejszej sprawie nie dostrzegł i mając powyższe na uwadze orzekł jak w wyroku.