Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2014 r. w Gliwicach

sprawy P. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek odwołania P. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 16 kwietnia 2014 r. nr (...) -SP- (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Janina Kościelniak

Sygn. akt VIII U 1216/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16.04.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z., powołując się na przepis art. 50a ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił ubezpieczonemu P. Z. (Z.) prawa do emerytury górniczej. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że skarżący na podstawie przedłożonej dokumentacji udowodnił jedynie 17 lat i 6 miesięcy pracy górniczej, w tym 15 lat i 27 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 powoływanej ustawy.

Z w/w decyzją nie zgodził się ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do żądanego świadczenia. Uzasadniając swoje żądanie odwołujący wskazał, że organ rentowy nie odniósł się do okresów pracy skarżącego w KWK (...) na poszczególnych stanowiskach, począwszy od zatrudnienia na stanowisku mechanika na powierzchni w ciągu technologicznym kopalni na zwałach węgla ani też do okresu, w którym pobierał zasiłek socjalny, co również wchodziło w zakres jego zatrudnienia w KWK (...), zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 30.11.1998 r. Dalej skarżący wskazał, że do okresów pracy w latach 1980-1998 r. nie zastosowano przelicznika wynikającego z art. 50d ust. 1 i 2 ustawy. W końcu ubezpieczony podniósł, że prawidłowe przeliczenie okresów zatrudnienia w latach 1982-1987 r. na stanowisku ślusarza oraz w latach 1987-1996 na stanowiskach dozorcy oraz sztygara, w połączeniu z zaliczeniem pozostałych okresów zatrudnienia w KWK (...) oraz okresu obecnego zatrudnienia w (...) sp. z o.o. dawałoby jego zdaniem wystarczający staż pracy, ażeby spełniony został wymóg określony w art. 50a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, tj. 25 lat pracy górniczej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. ZUS odnosząc się do zarzutów ubezpieczonego zawartych w odwołaniu wyjaśnił, że nie zaliczył skarżącemu do stażu pracy górniczej okresu od 1.09.1980 r. do 10.10.1982 r. ponieważ wówczas odwołujący wykonywał pracę na powierzchni na stanowisku mechanika na powierzchni. Nie zaliczono także okresu pobierania zasiłku socjalnego od 1.12.1996 r. do 30.11.1998 r. ponieważ nie znajduje to oparcia w treści art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Dalej ZUS wskazał, że przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej odwołującego uwzględnił wszystkie 1.383 dniówki zaliczane w wymiarze półtorakrotnym, tj. okres od 11.10.1982 r. do 15.08.1987 r., kiedy odwołujący pracował jako ślusarz pod ziemią, a dniówki te zostały wykazane przez KWK (...) w zaświadczeniu z dnia 30.11.1996 r.

Ponadto organ rentowy wyjaśnił, że nie znalazł podstaw by zaliczyć ubezpieczonemu jakikolwiek okres jego pracy w charakterze dozoru pod ziemią w wymiarze półtorakrotnym, z uwagi na okoliczność, iż skarżący nie przedłożył żadnych dowodów na to, że w tych okresach był czynnym członkiem drużyny ratowniczej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony urodził się w 1.08.1961 r. Odwołujący nie jest członkiem OFE i z dniem 1.08.2011 r. ukończył 50 rok życia. Natomiast w dniu 19.03.2013 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej.

Organ rentowy zaliczył skarżącemu do stażu pracy górniczej 17 lat i 6 miesięcy pracy górniczej, w tym 15 lat i 27 dni pracy górniczej określonej w art. 50 c ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W okresie od 1.09.1980 r. do 30.11.1998 r. odwołujący był zatrudniony w (...) S.A. KWK (...) w K. kolejno:

-

od 1.09.1980 r. do 10.10.1982 r. jako mechanik na powierzchni,

-

od 11.10.1982 r. do 15.08.1987 r. jako ślusarz pod ziemią /okres pracy uwzględniony przez ZUS – 1.383 dniówki zaliczane w wymiarze półtorakrotnym/,

-

od 16.08.1987 r. 31.07.1989 r. jako dozorca oddziału mechanicznego pod ziemią,

-

od 1.08.1989 r. do 31.05.1990 r. jako sztygar zmianowy oddziału mechanicznego pod ziemią,

-

od 1.06.1990 r. do 30.11.1996 r. jako sztygar oddziałowy oddziału mechanicznego pod ziemią,

-

od 1.12.1996 r. do 30.11.1998 r. odwołujący pobierał zasiłek socjalny.

Za w/w okres (...) S.A. Kopalnia (...) wystawiła odwołującemu świadectwo pracy z dnia 30.11.1998 r.

W okresie od 16.10.2012 r. do 15.01.2014 r.(nadal) skarżący pracował w (...) Sp. z o.o. i w związku z tym zatrudnieniem wykonywał pracę:

-

od 16.10.2012 r. do 15.01.2013 r. jako sztygar zmianowy specjalności mechanicznej pod ziemią w KWK (...),

-

od 16.01.2013r. do 10.03.2013 r. jako sztygar zmianowy specjalności mechanicznej pod ziemią,

-

od 11.03.2013 r. do 15.01.2014 r. jako nadsztygar specjalności mechanicznej pod ziemią w KWK (...) i S. –M..

W związku z zatrudnieniem w w/w okresie ubezpieczony uzyskał świadectwo pracy wystawione przez (...) Sp. z o.o. z dnia 18.01.2014 r.

W okresie od 16.08.1987 r. do 30.11.1996 r. ubezpieczony pracował w Oddziale zbrojeń i likwidacji w (...) S.A. KWK (...) w K. i nadzorował prace związane z likwidacją i zbrojeniem ścian. Skarżący nadzorował zatem prace wykonywane przez pracowników fizycznych, którzy wykonywali zbrojenia ściany, co wiązało się m.in. z transportowaniem obudowy zmechanizowanej do ściany, a także przenośników ścianowych, pracownicy ci zbrolili również chodniki ścianowe, a transport ten odbywał się z głównego przekopu do chodnika nadścianowego. W chodniku tym były montowane sekcje, bezpośrednio nad ścianą, a następnie sekcje te transportowano do ściany. Do zakresu obowiązków nadzorowanych pracowników należała także naprawa i konserwacja maszyn pracujących w przodku takich jak: kombajny przodkowe, kołowroty, przenośniki zgrzebłowe i taśmowe.

Odwołujący nadzorował pracowników wykonujących roboty w przodku przez 7,5 godziny dziennie pod ziemią.

Z kolei w okresie od 16.10.2012 r. do 15.10.2014 r. (nadal) skarżący pracował w (...) Sp. z o.o.( (...)) i w związku z tym zatrudnieniem wykonywał pracę najpierw w charakterze osoby dozoru średniego, a następnie w charakterze osoby dozoru wyższego. Pracownik zajmujący stanowisko sztygara zmianowego był przypisany do jednego oddziału, nadsztygar natomiast obejmował swoim nadzorem kilka oddziałów, tj. co najmniej 2-3 oddziały.

Przedmiotem działalności w/w zakładu były typowe wydobywcze prace górnicze w kopalniach przy drążeniu wyrobisk korytarzowych. Wykonywano tam roboty w węglu przy pomocy kombajnów i roboty w kamieniu za pomocą urządzeń wiertniczych i koparek. Odwołujący w okresie od 16.10.2012 r. do nadal nadzorował pracę mechaników pod ziemią, którzy byli odpowiedzialni za stan techniczny maszyn zainstalowanych w przodkach maszyn wydobywczych. Nadzór odwołującego polegał m.in. na organizowaniu prac, uzgadnianiu z kierownikiem oddziału kiedy dokonywane są zmiany konserwacyjne a także bieżące naprawy.

W związku z zatrudnieniem w (...), odwołującemu wystawiono wykaz zjazdów z dnia 2.04.2014 r., przy czym nie zaznaczono w nim tzw. „dniówek półtorakrotnych”.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o: akta organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego za okres zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 16.10.2012 r. do nadal, akta osobowe ubezpieczonego za okres jego zatrudnienia w KWK (...) od 1.09.1980 r. do 30.11.1998 r., zeznania świadków w osobach H. S. oraz H. P., wyjaśnienia i zeznania ubezpieczonego.

Sąd uznał zebrany w sprawie materiał dowodowy za spójny i kompletny, a przez to mogący stanowić podstawę do poczynienia rzetelnych ustaleń w sprawie i wydania rozstrzygnięcia opartego na faktach.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 50 a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.), górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Z kolei zgodnie z treścią ust. 2 w/w artykułu, wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Stosownie natomiast do treści art. 50c ust. 1, pkt 5, za pracę górniczą uważa się pracę pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń, przedsiębiorstw i innych podmiotów określonych w pkt 1-3, a także w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach, o których mowa w pkt 4, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego.

Z kolei jak stanowi art. 50d ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego:

1)w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych;

2)w drużynach ratowniczych.

Natomiast zgodnie z art. 50d ust. 2 powoływanej ustawy, okresy pracy wymienione w ust. 1 pkt 2 zalicza się w wymiarze półtorakrotnym również tym pracownikom dozoru ruchu i kierownictwa ruchu kopalń, którzy pracują przez co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu pod ziemią, w kopalniach siarki lub w kopalniach węgla brunatnego.

Okolicznością sporną w niniejszej sprawie pozostawało rozstrzygnięcie, czy skarżącemu przysługuje prawo do emerytury górniczej, a w szczególności, czy skarżący wykonywał pracę górniczą w rozumieniu art. 50d ust. 1 lub 2 w okresach spornych, tj. od 16.08.1987 r. do 30.11.1996 r. oraz w okresie od 16.10.2012 r. do 15.10.2014 r.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zaliczeniu do pracy górniczej nie podlega okres zatrudnienia w KWK (...) od 1.09.1980 r. do 10.10.1982 r., gdy pracował na stanowisku mechanika na powierzchni oraz okres pobierania zasiłku socjalnego od 1.12.1996 r. do 30.11.1998 r., gdyż okresy te nie są wymienione w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który określa pojęcie pracy górniczej i równorzędnej z górniczą.

Jak wykazało postępowanie dowodowe ubezpieczony w spornych okresach zatrudniony był na stanowiskach dozorcy, sztygara zmianowego i sztygara oddziałowego, a także nadsztygara, a zatem wykonywał pracę jako pracownik dozoru ruchu. W takim przypadku zastosowanie znajduje art. 50d ust. 2 powoływanej ustawy, jednakże do ubezpieczonego nie ma zastosowania, bo nie był członkiem drużyny ratowniczej. Brak zatem podstaw do uznania, że ubezpieczony wykonywał pracę określoną w art. 50d ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W tym momencie podkreślenia wymaga, że nawet zakwalifikowanie całego spornego okresu pracy ubezpieczonego pod ziemią, tj. okresu od 16.08.1987 r. do 30.11.1996 r. oraz od 16.10.2012 r. do 15.10.2014 r. jako pracy górniczej zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym w rozumieniu art. 50d ust. 1 lub 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie uprawniałoby go do uzyskania prawa do emerytury górniczej, albowiem po zsumowaniu stażu pracy górniczej uznanej przez ZUS z okresami spornymi, odwołujący nie legitymowałby się wymaganym 25-letnim stażem pracy górniczej i równorzędnej.

W związku z tym, bezprzedmiotowa stała się ocena, czy w spornych okresach ubezpieczony wykonywał pracę górniczą zaliczaną na prawo do emerytury w wymiarze półtorakrotnym w rozumieniu art. 50d ust. 1 lub 2 powoływanej ustawy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie orzekając jak w sentencji wyroku.

SSO Janina Kościelniak