Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Agnieszka Górska

Protokolant: Patrycja Predko

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2015 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Budowlano – Usługowego (...) Spółki Akcyjnej w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w B.

przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zespołowi Zakładów Opieki Zdrowotnej w G.

o zapłatę 1.014.459,95 zł

I utrzymuje w mocy nakaz zapłaty w postepowaniu nakazowym wydany w dniu 29 sierpnia 2012 r. przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sprawie I Nc 162/12 w części co do kwoty 52.879,23 zł (pięćdziesięciu dwóch tysięcy ośmiuset siedemdziesięciu dziewięciu złotych dwudziestu trzech groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 3 lutego 2012 r. oraz co do odsetek ustawowych od kwot:

- 29.201,45 zł (dwudziestu dziewięciu tysięcy dwustu jeden złotych czterdziestu pięciu groszy) od dnia 3 lutego 2012 r. do dnia 30 września 2012 r.;

- 4292,41 zł (czterech tysięcy dwustu dziewięćdziesięciu dwóch złotych czterdziestu jeden groszy) od dnia 13 lutego 2012 r. do dnia 29 sierpnia 2012 r.;

- 325.352,15 zł (trzystu dwudziestu pięciu tysięcy trzystu pięćdziesięciu dwóch złotych piętnastu groszy) od dnia 12 marca 2012 r. do dnia 29 sierpnia 2012 r.;

- 2734,71 zł (dwóch tysięcy siedmiuset trzydziestu czterech złotych siedemdziesięciu jeden groszy) od dnia 19 marca 2012 r. do dnia 29 sierpnia 2012 r.;

- 254.842 zł (dwustu pięćdziesięciu czterech tysięcy ośmiuset czterdziestu dwóch złotych) od dnia 19 marca 2012 r. do dnia 27 września 2012 r.;

- 200.329,95 zł (dwustu tysięcy trzystu dwudziestu dziewięciu złotych dziewięćdziesięciu pięciu groszy) od dnia 17 kwietnia 2012 r. do dnia 27 września 2012 r.;

- 112.448,78 zł (stu dwunastu tysięcy czterystu czterdziestu ośmiu złotych siedemdziesięciu ośmiu groszy) od dnia 15 maja 2012 r. do dnia 27 września 2012 r.;

- 32.379,27 zł (trzydziestu dwóch tysięcy trzystu siedemdziesięciu dziewięciu złotych dwudziestu siedmiu groszy) od dnia 16 czerwca 2012 r. do dnia 27 września 2012 r.

II w pozostałej części uchyla nakaz zapłaty wydany w dniu 29 sierpnia 2012 r. przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sprawie I Nc 162/12 i umarza postępowanie;

III zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13.888 (trzynastu tysięcy ośmiuset osiemdziesięciu ośmiu) złotych tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 276/14

UZASADNIENIE

Powódka Przedsiębiorstwo Budowlano – Usługowe „ (...)” Spółka Akcyjna w B. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w G. kwoty 1.014.459,95 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty:

- 82.080,68 zł od dnia 3 lutego 2012 r.,

- 4.292,41 zł od dnia 13 lutego 2012 r.,

- 325.352,15 zł od dnia 12 marca 2012 r.,

- 257.576,71 zł od dnia 19 marca 2012 r.,

- 200.329,95 zł od dnia 17 kwietnia 2012 r.,

- 112.448,78 zł od dnia 15 maja 2012 r.,

- 32.379,27 zł od dnia 16 czerwca 2012 r., wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu powódka powołała się na łączącą strony umowę o roboty budowlane z dnia 8 czerwca 2011 r., której przedmiotem było wykonanie zadania pod nazwą „Nadbudowa wraz z przebudową budynku szpitala – etap II (...) w G.”. W umowie określono wynagrodzenie kosztorysowe, zaś rozliczenie odbywać się miało na podstawie obmiarów powykonawczych. Powódka wykonała roboty budowlane zgodnie z treścią umowy i zostały one odebrane, w związku z czym dochodzi równowartości zafakturowanych robót. W ocenie powódki pozwany wielokrotnie uznawał roszczenie objęte pozwem, wnosił o rozłożenie należności na raty, na co powódka nie wyraziła zgody.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 29 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwany wywiódł zarzuty od powyższego orzeczenia, wnosząc o jego uchylenie w całości oraz oddalenie powództwa co do kwoty 414.459,95 zł oraz rozłożenie pozostałej należności na 2 raty: 300.000 zł płatne do 30 września 2012 r. i 300.000 zł wraz z kosztami postępowania płatne do dnia 31 października 2012 r.

W uzasadnieniu pozwany powołał się na brzmienie art. 320 k.p.c. i okoliczność zaniechania zapłaty przez NFZ za zrealizowane przez pozwanego świadczenia ponadlimitowe ratujące życie i zdrowie o wartości 2.692.526,86 zł. W związku z powyższym pozwany utracił płynność finansową i rozpisał przetarg na udzielenie kredytu bankowego w celu spłaty zobowiązań wobec wierzycieli, w tym powódki. Obecnie pozwany jest w stanie spłacać jedynie kwoty wskazane na wstępie nie z własnej winy, stąd zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające rozłożenie świadczenia na raty. Pozwany wskazał również, że częściowo spełnił świadczenie, to jest zapłacił kwotę 414.459,95 zł, w tym 82.080,68 zł na rzecz podwykonawcy powódki H. S. i 332.379,27 zł na rzecz (...).

W piśmie z dnia 8 listopada 2013 r. powódka zmodyfikowała powództwo w ten sposób, ze wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 52.879,23 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 3 lutego 2012 r. oraz odsetki ustawowe od kwot:

- 29.201,45 zł od dnia 3 lutego 2012 r. do 30 września 2012 r.,

- 4.292,41 zł od dnia 13 lutego 2012 r. do 29 sierpnia 2012 r.,

- 325.352,15 zł od dnia 12 marca 2012 r. do 29 sierpnia 2012 r.,

- 2.734,71 zł zł od dnia 19 marca 2012 r. do 29 sierpnia 2012 r.,

- 254.842 zł od dnia 19 marca 2012 r. do 27 września 2012 r.,

- 200.329,95 zł od dnia 17 kwietnia 2012 r. do 27 września 2012 r.,

- 112.448,78 zł od dnia 15 maja 2012 r. do 27 września 2012 r.,

- 32.379,27 zł od dnia 16 czerwca 2012 r. do 27 września 2012 r. Jednocześnie cofnęła powództwo co do kwoty 961.580,72 zł.

W toku postępowania ogłoszono upadłość spółki „ (...)” z możliwością zawarcia układu i zachowaniem zarządu własnego nad masą upadłości. Postanowieniem z dnia 6 maja 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku dłużnika.

Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2014 r. postępowanie zostało zawieszone. Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2014 r. postępowanie zostało podjęte z udziałem syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Budowlano – Usługowego (...) Spółki Akcyjnej w B. w upadłości likwidacyjnej.

Na rozprawie w dniu 21 lutego 2014 r. pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu z wierzytelności powódki wierzytelności przysługującej pozwanej w kwocie 87.485,03 zł z tytułu zwrotu wynagrodzenia zapłaconego podwykonawcy (...) spółce jawnej i podniósł zarzut potrącenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 czerwca 2011 r. pomiędzy pozwanym Samodzielnym Publicznym Zespołem Zakładów Opieki Zdrowotnej w G. a Przedsiębiorstwem Budowlano – Usługowym (...) Spółką Akcyjną w B. zawarta została umowa nr (...), której przedmiotem było wykonanie robót budowlanych pod nazwą „Nadbudowa wraz z przebudową budynku szpitala – etap II w (...) w G.” (§1). Termin zakończenia robót określono na 30 listopada 2011 r. (§2 ust. 2). Wynagrodzenie kosztorysowe za wykonany i odebrany przedmiot umowy określono na 2.710.475,64 zł (§7 ust. 1). Rozliczenie za roboty budowlane miało nastąpić na podstawie obmiarów powykonawczych, potwierdzonych przez inspektorów nadzoru inwestorskiego oraz przedstawicieli spółki (...) (§7 ust. 2). Zapłata miała być realizowana w terminie 30 dni licząc od daty otrzymania prawidłowo wystawionej faktury VAT częściowej lub końcowej, przelewem na konto bankowe wskazane na fakturze, na podstawie protokołu odbioru częściowego lub końcowego przedmiotu umowy, zgodnie z §8 niniejszego umowy (§7 ust. 3). Dopuszczalne było rozliczanie robót fakturą częściową (§7 ust. 4).

W aneksie nr 3 umowy termin jej wykonania przesunięto na 30 czerwca 2012 r.

Dowód:

- umowa z dnia 8.06.2011 r. k. 20-24

- formularz ofertowy k. 25-27

- aneksy do umowy k. 315-317

- zeznania świadka A. W. k. 490-492

- zeznania świadka B. K. k. 493-494

Pozwaną i spółkę (...) łączyły również umowy o wykonanie robót budowlanych, których przedmiotem była Rozbudowa wraz z przebudową Oddziału Intensywnej Terapii – etap I (umowa nr (...) z dnia 8 czerwca 2011 r.), a także Rozbudowa wraz z przebudową Oddziału Intensywnej Terapii (część istniejąca) – etap III (umowa nr (...) z dnia 8 czerwca 2011 r.). W zawartych do umów aneksach przesuwano termin realizacji robót.

Dowód:

- umowa nr (...) z aneksami k. 301-307

- umowa nr (...) z aneksami (...)

Pozwana uregulowała wobec spółki (...) należności powstałe w związku z wykonaniem prac zaliczanych do I i III etapu realizacji inwestycji, a stwierdzonych fakturami VAT o numerach: (...).

okoliczność bezsporna, a nadto

faktury VAT i wyciągi z rachunków k. 393-405

W dniu 21 czerwca 2011 r. upadła zawarła z Przedsiębiorstwem Usług (...) spółką jawną w S. umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie instalacji technicznych, elektroenergetycznych i piorunochronnych na zadaniu pod nazwą „Rozbudowa wraz z przebudową Oddziału Intensywnej Terapii – etap I”, a także wykonanie instalacji teletechnicznych, elektroenergetycznych, piorunochronnych na zadaniu pod nazwą „Rozbudowa wraz z przebudową Oddziału Intensywnej Terapii (część istniejąca) – etap III”. Kopia umowy została przesłana pozwanej wraz z pismem z dnia 19.09.2011 r.

Dowód:

- umowa z dnia 21.06.2011 r. z załącznikami k. 364-371

- pismo z dnia 19.09.2011 r. k. 373

- aneks nr (...) do umowy k. 372

W związku z wykonaniem prac objętych umową z dnia 21 czerwca 2011 r. spółka jawna (...) wystawiła 5 faktur VAT, które częściowo zostały uregulowane przez spółkę (...). Faktura VAT nr (...) opiewająca na 49.436,16 zł została opłacona co do kwoty 46.965,16 zł, faktura VAT nr (...) opiewająca na 311.436,07 zł została opłacona co do kwoty 295.865,07 zł, faktura VAT nr (...) opiewająca na 186.042,56 zł została opłacona co do kwoty 176.740,56 zł, faktura VAT nr (...) opiewająca na 43.923,04 zł została opłacona co do kwoty 41.727,04 zł, faktura VAT nr (...) opiewająca na 72.360 zł została opłacona co do kwoty 68.742 zł.

Na mocy porozumienia z dnia 17 maja 2012 r. umowa z dnia 21 czerwca 2011 r. została rozwiązana ze skutkiem na dzień 17 maja 2012 r. z uwagi na niezawinioną przez żadną ze stron niemożliwość świadczenia. Po rozwiązaniu strony dokonały rozliczenia wykonanych prac, czego skutkiem było wystawienie faktury VAT nr (...) na kwotę 65.253,23 zł brutto. Spółka (...) uznała roszczenie wynikające z faktury co do kwoty 61.990,57 zł, pomniejszyła je bowiem o 5% kaucji brutto.

Dowód:

- faktury VAT z potwierdzeniem operacji k. 374-383

- porozumienie k. 384-385

- pismo z dnia 31.01.2014 r. k. 293-294, 387-388

- faktura VAT nr (...) k. 386

W dniu 8 sierpnia 2011 r. upadła spółka zawarła z H. S. umowę nr (...), której przedmiotem było wykonanie zewnętrznej sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej na zadaniu pod nazwą „Nadbudowa wraz z przebudową budynku szpitala – etap II”. Wysokość wynagrodzenia kosztorysowego za wykonany przedmiot umowy określono w §7 na 404.903,11 zł netto. Rozliczenie stron umowy odbywać się miało na podstawie obmiarów powykonawczych, potwierdzonych przez inspektorów nadzoru inwestorskiego oraz przedstawicieli spółki (...) i cen jednostkowych z kosztorysu ofertowego (§7 ust. 2). Zapłata miała być realizowana w terminie 30 dni licząc od daty otrzymania prawidłowo wystawionej faktury VAT częściowej lub końcowej, przelewem na konto bankowe wskazane na fakturze, na podstawie protokołu odbioru częściowego lub końcowego przedmiotu umowy (§7 ust. 3). Według praktyki przyjętej przez strony w odbiorach mieli uczestniczyć inspektorzy inwestora, posiadający uprawnienia w zakresie danej branż. W razie akceptacji przez takiego inspektora prac wykonanych przez H. S., spółka (...) uznać miała te prace za wykonane prawidłowo.

Kopia umowy została przesłana pozwanej wraz z pismem z dnia 19.09.2011 r.

Dowód:

- umowa z dnia 8.08.2011 r. k. 66-70

- umowa o zasadach koordynacji k. 71

- wykaz podwykonawców k. 72

- wymagania w zakresie jakości i ochrony środowiska k. 73

- aneks nr (...) do umowy nr (...) k. 182

- faktura VAT nr (...) k. 183

- protokół odbioru robót k. 184

- wyciąg z rachunku k. 185

- pismo z dnia 19.09.2011 r. k. 373

- zeznania świadka H. S. k. 417

- zeznania świadka A. W. k. 490-492

- zeznania świadka B. K. k. 493-494

W dniu 5 października 2011 r. spółka (...) wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 406.786,42 zł (330.720,67 zł netto). Faktura obejmowała wynagrodzenie za prace, których wykonanie zostało potwierdzone w protokole odbioru robót z dnia 30 września 2011 r., podpisanym przez inspektora nadzoru i kierownika budowy.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 5.10.2011 r. k. 28

- protokół odbioru robót z dnia 30.09.2011 r. k. 29

W dniu 30 października 2011 r. spółka (...) wystawiła fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 325.352,15 zł (264.513,94 zł netto). Faktura obejmowała wynagrodzenie za prace, których wykonanie zostało potwierdzone w protokole odbioru robót z dnia 30 października 2011 r., podpisanym przez inspektora nadzoru i kierownika budowy.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 30.10.2011 r. k. 32

- protokół odbioru robót z dnia 30.10.2011 r. k. 33

W dniu 30 grudnia 2011 r. spółka (...) wystawiła fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 202.169,77 zł (164.365,67 zł netto). Faktura obejmowała wynagrodzenie za prace, których wykonanie zostało potwierdzone w protokole odbioru robót z dnia 30 grudnia 2011 r., podpisanym przez inspektora nadzoru i kierownika budowy.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 30.12.2011 r. k. 30

- protokół odbioru robót z dnia 30.12.2011 r. k. 31

W dniu 14 lutego 2012 r. spółka (...) wystawiła fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 257.576,71 zł (209.411,96 zł netto). Faktura obejmowała wynagrodzenie za prace, których wykonanie zostało potwierdzone w protokole odbioru robót z dnia 31 stycznia 2012 r., podpisanym przez inspektora nadzoru i kierownika budowy.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 14.02.2012 r. k. 34

- protokół odbioru robót z dnia 31.01.2012 r. k. 35

- protokół odbioru robót z dnia 31.01.2012 r. k. 36

W dniu 16 marca 2012 r. spółka (...) wystawiła fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 200.329,95 zł (162.869,88 zł netto). Faktura obejmowała wynagrodzenie za prace, których wykonanie zostało potwierdzone w protokole odbioru robót z dnia 29 lutego 2012 r., podpisanym przez inspektora nadzoru i kierownika budowy.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 16.03.2011 r. k. 37

- protokół odbioru robót z dnia 29.02.2012 r. k. 38

W dniu 13 kwietnia 2012 r. spółka (...) wystawiła fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 112.448,78 zł (91.421,77 zł netto). Faktura obejmowała wynagrodzenie za prace, których wykonanie zostało potwierdzone w protokole odbioru robót z dnia 30 marca 2012 r., podpisanym przez inspektora nadzoru i kierownika budowy.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 13.04.2012 r. k. 39

- protokół odbioru robót z dnia 30.03.2012 r. k. 40

W dniu 16 maja 2012 r. spółka (...) wystawiła fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 32.379,27 zł (26.324,61 zł netto). Faktura obejmowała wynagrodzenie za prace, których wykonanie zostało potwierdzone w protokole odbioru robót z dnia 30 kwietnia 2012 r., podpisanym przez inspektora nadzoru i kierownika budowy.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 16.05.2012 r. k. 41

- protokół odbioru robót z dnia 30.04.2012 r. k. 42

Pismem z dnia 9 maja 2012 r. spółka (...) wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 1.812.215 zł z tytułu należności, wynikających ze wskazanych powyżej faktur.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania k. 43-44

Pozwana kilkakrotnie zwracała się do spółki (...) z wnioskiem o wyrażenie zgody na rozłożenie płatności na raty. Wniosek taki zawarty został w piśmie z dnia 29 lutego 2012 r., 21, 23 i 30 maja 2012 r. Upadła spółka (...) nie przychyliła się do powyższych wniosków.

W piśmie z dnia 24 maja 2012 r. upadła spółka złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy z winy pozwanej, powołując się na brzmienie art. 694 ⁴ § 1 k.c. i zaniechanie udzielenia gwarancji zapłaty.

Dowód:

- pisma stron k. 45-54

W dniu 20 lipca 2012 r. spisany został protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji w związku z odstąpieniem od umowy przez spółkę (...). Inwentaryzacji podlegały roboty budowlane wykonane w ramach realizacji II etapu do dnia 24 maja 2012 r. W protokole wskazano, że w związku z realizacja II etapu rozbudowy spółka (...) wystawiła 9 faktur VAT o łącznej wartości 2.143.132,96 zł netto, to jest faktury o numerach: (...). Pozwany nie zakwestionował zasadności powyższych faktur, jak również załączonych kosztorysów powykonawczych. H. S. został upoważniony prze spółkę (...) do uczestnictwa w inwentaryzacji w zakresie branży sanitarnej.

Dowód:

- inwentaryzacja prac k. 254-260

- księga obmiaru robót k. 161-175

- kosztorys powykonawczy k. 276-285

- upoważnienie k. 286

Pozwany zwracał się do spółki (...) o przedstawienie dowodów zapłaty podwykonawcom realizującym prace w branży sanitarnej, elektrycznej i gazów medycznych. Spółka odmówiła udzielenia informacji powołując się na tajemnice handlową.

Pozwany przesłał spółce (...) wezwania do zapłaty pochodzące od podwykonawców - (...) Spółki Akcyjnej oraz Przedsiębiorstwa Usług (...) spółki jawnej, wnosząc o ustosunkowanie się co do zasadności zgłaszanych roszczeń. Upadła zaprzeczyła istnieniu wymagalnych zobowiązań wobec podwykonawców, w szczególności H. S.. Potwierdziła jednak zobowiązania w łącznej kwocie 98.411, 23 zł wobec spółki jawnej (...). Wskazała jednak, że potwierdzenia istnienia wymagalnych i niewymagalnych zobowiązań nie jest równoznaczne z obowiązkiem świadczenia spółki (...).

Dowód:

- pisma stron k. 74-75, 292-295

- zeznania świadka H. S. k. 417

- zeznania świadka E. P. k. 529-530

- zeznania świadka J. P. k. 531-532

W dniu 30 sierpnia 2012 r. pozwana uiściła na rzecz spółki (...) kwotę 332.379,27 zł jako tytuł zapłaty wskazując częściowe należności wynikające z faktur o numerach (...). W dniu 28 września 2012 r. pozwana przelała na konto upadłej spółki kwotę 32.379,27 zł z tytułu należności stwierdzonych fakturą nr (...), kwotę 112.448,78 zł z tytułu należności stwierdzonych fakturą nr (...), kwotę 200.329,95 zł z tytułu należności stwierdzonych fakturą nr (...), kwotę 254.842 zł z tytułu należności stwierdzonych fakturą nr (...). W dniu 1 października 2012 r. pozwana uiściła kwotę 29.201,45 zł w tytule przelewu wskazując dopłatę do faktury nr (...).

Po dokonanych wpłatach do zapłaty pozostała należność w wysokości 52.879,23 zł, wynikająca z faktury nr (...).

Nadto w dniu 28 czerwca 2012 r. pozwana przelała na rzecz podwykonawcy spółki (...) H. S. kwotę 82.080,68 zł. Przed dokonaniem wypłaty pozwana nie weryfikowała zasadności wystawienia faktury.

H. S. dokonał korekty faktury, w związku z czym zwrócił on część wypłaconej kwoty w wysokości 29.000 zł pozwanemu. Następnie zaś kwotę 29.000 zł pozwana zapłaciła spółce (...).

Dowód:

- wyciąg z rachunku k. 76-77

- zestawienie faktur i płatności k. 163-164

- wyciągi bankowe k. 165-170

- zeznania świadka A. W. k. 490-492

- zeznania świadka E. P. k. 529-530

- zeznania świadka J. P. k. 531-532

Spółka (...) kwestionowała istnienie zadłużenia wobec H. S. w wysokości uiszczonej przez pozwanego, wskazując iż należność ta nie została zatwierdzona przez (...).

H. S. realizował na rzecz upadłej roboty stwierdzone fakturami, w których należność została potwierdzona protokołami odbioru robót. Z uwagi na zaniechanie przedstawienia protokołów odbioru spółka zwróciła H. S. faktury nieuzupełnione o protokoły pomimo wezwania, to jest faktury VAT o numerach (...) z dnia 31 maja 2012 r., (...) z dnia 31 maja 2012 r., (...) z dnia 31 maja 2012 r. i (...) z dnia 31 maja 2012 r. Wskazała, że faktury nie zostały opatrzone podpisem przedstawiciela spółki i nie dołączono do nich kosztorysu powykonawczego, bądź przyjęto niewłaściwą cenę z kosztorysu powykonawczego. Faktycznie protokoły, w których stwierdzono wykonanie robót objętych ww. fakturami były akceptowane przez inspektorów nadzoru robót branżowych z ramienia pozwanego – inspektora nadzoru robót sanitarnych E. K.. Część protokołów nie została opatrzona datą, pozostałe datowane są na 10 maja 2012 r.

Dowód:

- korespondencja elektroniczna k. 171-173

- faktura VAT nr (...) k. 183

- protokół odbioru robót k. 184

- wyciąg z rachunku k. 185

- pismo z dnia 10.05.2012 r. k. 186

- faktury VAT k. 187, 189, 194, 196, 198, 201, 202, 209, 210

- pismo z dnia 8.06.2012 r. k. 188

- protokoły odbioru k. 190, 195, 197, 199, 203, 211

- kosztorysy k. 191, 193, 204-206, 212-214

- pismo z dnia 9.07.2012 r. k. 200

- pismo z dnia 31.08.2012 r. k. 207

- pismo z dnia 12.07.2012 r. k. 208

- pismo stron k. 215-218

- zeznania świadka H. S. k. 417

- zeznania świadka A. W. k. 490-492

- zeznania świadka B. K. k. 493-494

Pismem z dnia 6 listopada 2013 r. spółka jawna (...) (podwykonawca spółki (...)) wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 110.650,01 zł z tytułu realizacji umowy nr (...), powołując się na brzmienie art. 647 ¹ § 5 k.c.

Dowód:

- pisma stron k. 389-392

W dniu 19 lutego 2014 r. pomiędzy pozwanym a spółką jawną (...) zawarte zostało porozumienie, w którym stwierdzono że spółka (...) zalega wobec spółki jawnej z zapłatą wynagrodzenia z tytułu świadczonych wykonanych robót budowlanych w łącznej kwocie 98.411,23 zł. Pozwana przelała na rzecz podwykonawcy kwotę 87.485,03 zł, stanowiącą wierzytelność wymagalną wynikającą z wystawionych faktur w dniu 20 lutego 2014 r. Według porozumienia pozostała kwota (10.926,20 zł z tytułu potrąconej kaucji gwarancyjnej) miała zostać zwrócona do dnia 4 sierpnia 2015 r.

Dowód:

- porozumienie z dnia 19.02.2014 r. k. 406-411

- wyciąg z rachunku k. 412

Pismem z dnia 27 sierpnia 2014 r. pozwana zgłosiła wierzytelność w wysokości 98.364,43 zł w postępowaniu o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku upadłej spółki (...). Dotychczas nie umieszczono wierzytelności na liście wierzytelności.

Dowód:

- zgłoszenie wierzytelności

- e-mail z dnia 16.01.2015 r.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo - po jego ograniczeniu - zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, a w szczególności umów, faktur i dowodów wpłaty. Żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności powołanych dokumentów. Podstawę poczynienia ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków H. S., A. W., B. K., E. P. oraz J. P.. Zeznania powołanych świadków dotyczyły współpracy i rozliczeń stron z H. S., stąd w konsekwencji pozwoliły na odtworzenie okoliczności związanych z kwestiami spornymi.

Sąd oddalił wnioski dowodowe o przesłuchanie świadków D. K. i P. S., jak również wnioski o przesłuchanie świadków na okoliczności wskazane w piśmie z dnia 21 lutego 2014 r. (k. 413 i nast.), odnoszące się do zarzutu naruszenia zasad współżycia społecznego przez spółkę (...). Sąd doszedł do przekonania, że twierdzenia uzasadniające zarzut sprzeczności z zasadami współżycia społecznego żądania zapłaty odsetek były spóźnione w kontekście brzmienia art. 493 § 1 k.p.c. W ocenie Sądu twierdzenia dotyczące przebiegu współpracy stron, terminów realizacji prac pozwany winien zgłosić już w wywiedzionych zarzutach od nakazu zapłaty skoro wiązały się one z opóźnieniem w płatnościach należności na rzecz powoda. Tymczasem w wywiedzionych zarzutach jako przyczyny opóźnienia pozwany wskazywał wyłącznie na brak środków finansowych, brak zwrotu przez Narodowy Fundusz Zdrowia środków za zrealizowanie ponadlimitowych świadczeń. Ponadto w ocenie Sądu prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczności uzasadniające analizowany zarzut spowodowałoby zwłokę w postepowaniu, a to z uwagi na fakt, że dotyczyły z zasadzie przebiegu całej współpracy pomiędzy stronami i licznych jej aspektów. Co prawda liczba osób, które miały zostać przesłuchane nie zmieniła się, niemniej jednak znacznie zostały rozszerzone okoliczności mające być przedmiotem dowodu, co znacznie wydłużyłoby czas trwania postępowania. Z powyższych względów Sąd omawianego wniosku dowodowego nie uwzględnił uznając, że te twierdzenia powinny być zgłoszone już w zarzutach od nakazu zapłaty.

Co się zaś tyczy wniosków o przesłuchanie świadków D. K. i P. S. Sąd uznał, iż przeprowadzenie powyższych dowodów było bezprzedmiotowe w kontekście okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Świadek D. K. miała zostać przesłuchana na okoliczność „konieczności zapłaty wynagrodzenia H. S.”. Ustalenie czy taka konieczność istniała, a w efekcie czy zapłata wynagrodzenia podwykonawcy powodowała zwolnienie pozwanego od zapłaty na rzecz powoda w tej części, należy do oceny Sądu i nie jest to kwestia, która leży w sferze spostrzeżeń świadka co do faktów. Odnośnie świadka P. S. dowód z jego przesłuchania miał zostać przeprowadzony na okoliczność sytuacji finansowej pozwanego oraz przebiegu współpracy z powodową spółką. Pierwsza z powołanych okoliczności pozostawała bez wpływu na istnienie obowiązku zapłaty po stronie pozwanej, aktualizowała się ewentualnie przy ocenie zasadności wniosku o rozłożenie na raty, który jednak stracił aktualność z uwagi na ograniczenie powództwa i upływ czasu. Po wtóre zaś nie sposób uznać, aby określenie tezy dowodowej jako „przebieg współpracy” było wystarczająco precyzyjne, tym bardziej że pozwana nie podała w jaki sposób twierdzenia świadka przekładają się na żądanie oddalenia powództwa.

Podstawę prawną powództwa stanowi art. 647 k.c., zgodnie z którym przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Bezsporne były pomiędzy stronami okoliczności związane z zawarciem umowy, jej wykonaniem w zakresie, za który strona powodowa domagała się zapłaty wynagrodzenia, a także istnienia podstaw do wystawienia faktur, należności z których składały się na kwotę dochodzoną pozwem. Przedmiot sporu ogniskował się zaś wokół uiszczenia wynagrodzenia bezpośrednio na rzecz podwykonawców spółki (...) przez pozwanego, co w jego ocenie miało doprowadzić do umorzenia wzajemnych należności stron.

W pierwszej kolejności zauważyć trzeba, że po złożeniu zarzutów od nakazu zapłaty przez pozwanego powódka ograniczyła powództwo do kwoty 52.879,23 zł z odsetkami, cofając jednocześnie powództwo w zakresie żądania zapłaty kwoty 961.580,72 zł. Cofnięcie nastąpiło przed rozpoczęciem rozprawy, stąd stosownie do brzmienia art. 203 § 1 k.p.c. uzyskanie zgody pozwanego nie była wymagane. Nadto Sąd uznał częściowe cofnięcie pozwu za skuteczne, przyjmując że nie wystąpiły żadne okoliczności powołane w art. 203 § 4 k.p.c. Przyczyną cofnięcia powództwa była bowiem zapłata należności. Powyższa okoliczność, stosownie do brzmienia art. 355 § 1 k.p.c.. skutkować musiała umorzeniem postępowania w części objętej cofnięciem. Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 496 k.p.c. po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Z uwagi na brzmienie powołanego przepisu Sąd uchylił zatem nakaz zapłaty i umorzył postępowania co do kwoty objętej oświadczeniem o cofnięciu, co znalazło odzwierciedlenie w pkt II wyroku.

Faktycznie zatem przedmiotem sporu pozostała kwota 52.879,23 zł z odsetkami oraz odsetki do kwot, które zostały spłacone po wniesieniu pozwu.

Przeciwstawiając się żądaniu pozwu w zarzutach od nakazu zapłaty pozwana powoływała się na fakt uiszczenia wynagrodzenia dla podwykonawcy spółki (...) H. S. w wysokości 82.080,68 zł. Podniesienie powyższego zarzutu w ocenie Sądu nie doprowadziło jednak do uznania, że żądanie zapłaty kwoty dochodzonej pozwem jest bezzasadne.

Odnosząc się do kwestii zasadności roszczenia H. S. Sąd uznał, że w kontekście zgromadzonego materiału dowodowego zasadne było przyjęcie wysokości wynagrodzenia objętego fakturami wystawionymi przez H. S.. Z dokumentów złożonych przez stronę powodową, w tym protokołów odbioru prac realizowanych przez H. S. i protokołu inwentaryzacji wynikało, że ostatecznie inwestor zaakceptował roboty wykonane przez podwykonawcę strony powodowej. Protokoły odbioru prac opatrzone zostały bowiem podpisem inspektora nadzoru robót sanitarnych, zaś z zeznań świadków A. W. i B. K. wynikało, że faktycznie odbiorów dokonywał inspektor robót, zatrudniony u pozwanego inwestora, posiadający uprawnienia z konkretnej branży; (inspektor nadzoru z ramienia spółki (...) posiadał bowiem jedynie uprawnienia ogólnobudowlane). Nadto, z zeznań powołanych powyżej świadków, będących uprzednio pracownikami strony powodowej wynikało, że przy rozliczeniu przyjęto takie założenie, że gdy określony zakres robót zostanie uwzględniony przez pozwaną i nie będzie ona zgłaszać żadnych zastrzeżeń, zaakceptowane w ten sposób prace nie będą kwestionowane przez spółkę (...).

Niemniej, Sąd nie znalazł podstaw do zaliczenia tej zapłaconej przez pozwany szpital na rzecz podwykonawcy powoda kwoty na poczet wynagrodzenia przysługującego stronie powodowej z tytułu wykonania umowy o roboty budowlane z dnia 8 czerwca 2011 r. W ocenie Sądu nie ma bowiem podstaw do przyjęcia, aby uiszczona na rzecz H. S. kwota, oraz roboty, za które przysługiwała mu omawiana należność, zostały uwzględnione w fakturach dołączonych do pozwu i stanowiących podstawę żądanie powoda. Wskazane faktury pochodzą z okresu od 5 października 2011 r. do 16 maja 2012 r., a zatem zostały wystawione w okresie poprzedzającym wystawienie spornych faktur przez H. S.. Faktury zwrócone przez spółkę (...) zostały wystawione bowiem w dniach 31 maja 2012 r. i 27 czerwca 2012 r. Z kolei protokoły odbioru, przyporządkowane do spornych faktur, przynajmniej częściowo opatrzone zostały datą 10 maja 2012 r. Oznacza to zdaniem Sądu, że przedmiotem żądania określonego w pozwie i ujętego w przedłożonych wraz z nim fakturach, które były przedmiotem sporu, nie były te prace, który były wykonane przez H. S.. Prace te zostały bowiem odebrane i zafakturowane w terminie późniejszym, już po dokonaniu czynności odbiorczych określonego zakresu prac wykonanych przez spółkę (...).

W takiej sytuacji fakt zapłaty przez pozwanego wynagrodzenia na rzecz H. S. pozostawał w niniejszym stanie faktycznym bez wpływu na zakres odpowiedzialności pozwanego. Żądanie pozwu dotyczyło bowiem innego świadczenia. W analizowanym zakresie strona pozwana powoływała się na istnienie solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy, a znajdującą oparcie w treści art. 647 ¹ § 5 k.c. W niniejszej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że istnienie odpowiedzialności solidarnej wskazanych powyżej podmiotów skutkować mogło jedynie przedstawieniem wierzytelności przysługującej pozwanemu z uwagi na zapłatę wynagrodzenia H. S. do potrącenia z wierzytelnością strony powodowej. Nie mogło zaś skutkować niejako „zaliczeniem” dokonanej wpłaty na poczet należności strony powodowej, a to z uwagi na fakt, że była to inna wierzytelność, która nie mieściła się w należności dochodzonej pozwem. Podkreślić natomiast w tym miejscu trzeba, że pozwany nie podniósł zarzutu potrącenia, który dotyczyłby wierzytelności podwykonawcy H. S..

W kontekście podniesionego zarzutu szczególnie istotne jest to, że nie wykazano w niniejszym postępowaniu, aby doszło do złożenia oświadczenia o potrąceniu przed wszczęciem sporu. Powołane powyżej okoliczności są o tyle istotne, że zaspokojenie wierzytelności strony powodowej przed wszczęciem postępowania poprzez złożenie wobec spółki (...) oświadczenia o potrąceniu spółki (...) uzasadniać mogłoby zarzut nieistnienia wierzytelności strony powodowej w dniu składania zarzutów od nakazu zapłaty.

Z zeznań przesłuchanych świadków nie wynika, aby faktycznie takie oświadczenie o potrąceniu zostało złożone spółce (...). W tym zakresie świadek E. P. posługiwała się co prawda wielokrotnie pojęciem potrącenia w odniesieniu do spółki (...), niemniej oznaczało to pomniejszenie kwoty wypłaconej na rzecz spółki o sumę wypłaconą H. S.. Z zeznań powołanego świadka wynika również, że sam fakt pomniejszenia wysokości wypłaconego wynagrodzenia i przyczyny takiego zabiegu nie zostały w żaden sposób ujawnione w jakimkolwiek piśmie czy oświadczeniu złożonym w jakiejkolwiek (...) spółce (...) przez pozwanego. W związku z powyższym nie sposób przyjąć, aby do spółki (...) dotarło takie oświadczenie, tj., by taki zamiar, wola strony pozwanej potracenia wzajemnych wierzytelności stron, dotarły do strony powodowej. Z zeznań świadka J. P. wynika co prawda, że informował on spółkę (...) o wypłacie dokonanej na rzecz H. S.. Świadek podnosił, że kwota, która została ostatecznie zapłacona H. S. była uzgodniona ze spółką (...), przy czym chodziło o kwotę zweryfikowaną, uwzględniającą zwrot 29.000 zł. Powołane twierdzenia nie znajdują jednak jakiegokolwiek potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. W szczególności z zeznań świadka nie wynikało, komu takie oświadczenie zostało złożone, w jakich okolicznościach to nastąpiło. Natomiast już chociażby z zeznań świadka H. S. wynika, że po zgłoszeniu przez niego żądania zapłaty wobec pozwanego szpitala w negocjacjach nie uczestniczyła już spółka (...). Nie interesowała się rozliczeniami pomiędzy podwykonawcą a inwestorem. W kontekście tych zeznań nie sposób również przyjąć, aby doszło do spotkania H. S., przedstawicieli spółki (...) i pozwanego szpitala, na którym by uzgodniono tę kwotę, która ostatecznie została zapłacona bezpośrednio H. S. przez stronę powodową. Z tych względów nie można było uznać, aby przed wytoczeniem niniejszego powództwa doszło do złożenia przez pozwanego spółce (...) oświadczenia o potrąceniu.

Ostatecznie zatem nie było podstaw do uwzględnienia faktu zapłaty kwoty 82.080,68 zł przy ustalaniu zakresu odpowiedzialności pozwanego za zapłatę wynagrodzenia na rzecz powoda.

Pozwana złożyła oświadczenie o potrąceniu oraz zgłosiła zarzut potrącenia z wierzytelnością strony powodowej wzajemnej wierzytelności z tytułu zapłaty wynagrodzenia innemu podwykonawcy – (...) spółki jawnej. Sąd nie mógł jednak uwzględnić tego zarzutu, a to z uwagi na ograniczenia proceduralne, wynikające z art. 493 § 3 k.p.c. Zgodnie z powołanym uregulowaniem, do potrącenia mogą być przedstawione tylko wierzytelności udowodnione dokumentami, o których mowa w art. 485. W art. 485 §1 wskazano zaś na dokument urzędowy, zaakceptowany przez dłużnika rachunek, wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczenie dłużnika o uznaniu długu; zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty, zwrócone przez bank i niezapłacone z powodu braku środków na rachunku bankowym. Analiza tych dokumentów, które zostały złożone przez stronę pozwaną nie pozwala zakwalifikować ich do kategorii dokumentów określonych w art. 485 k.p.c. W szczególności nie pozwala na uznanie że wierzytelność wzajemna została wykazana zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem bądź wezwaniem dłużnika do zapłaty i oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu. Wprawdzie sama wierzytelność podwykonawcy wobec spółki (...) została wykazana fakturami zaakceptowanymi przez spółkę, jednak nie o tego rodzaju rachunek chodzi, zdaniem Sądu w cytowanym przepisie. Powołane uregulowanie dotyczy dokumentów o znacznym stopniu pewności, które uzasadniają wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym; dokumentów które zostały wystawione w relacji pomiędzy stronami konkretnego postępowania. W analizowanej sprawie dokumenty te musiałyby zostać sporządzone w relacjach pomiędzy powodem i pozwanym, a w konsekwencji zaakceptowany musiałby zostać ewentualnie dokument rozliczeniowy sporządzony przez pozwaną, stwierdzający istnienie wierzytelności wobec strony powodowej.

Taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie.

Podobnie należy ocenić kolejną przesłankę wymienioną w art. 485 § 1 pkt 3 k.p.c., a mianowicie udowodnienie roszczenia wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu. W piśmie spółki (...) z dnia 31 stycznia 2014 r. (k. 293), w którym ustosunkowała się ona do kwestii istnienia wierzytelności (...) spółki jawnej nie wskazano bynajmniej, że spółka uznaje wierzytelność strony pozwanej z tytułu kwoty wypłaconej podwykonawcy. W piśmie tym mowa jest jedynie o tym, że podwykonawcy przysługuje należność w wysokości 98.411,23 zł wobec spółki (...). Jednocześnie jednak w sposób jasny i stanowczy wskazano, że nie oznacza to, że należność ta może zostać wypłacona – spółka (...) stwierdziła, że potwierdzenie istnienia zobowiązań nie jest równoznaczne z istnieniem po jej stronie obowiązku świadczenia. Należy zatem odróżnić fakt, że wobec spółki (...) podwykonawcy przysługiwała wierzytelność od faktu przysługiwania pozwanemu szpitalowi wobec spółki (...) wierzytelności wzajemnej z uwagi na spełnienie świadczenia wobec podwykonawcy. Uznanie, które można byłoby zakwalifikować jako spełniające wymogi z art. 485 § 1 pkt 3 k.p.c., powinno dotyczyć wierzytelności pozwanego o zwrot kwoty zapłaconej podwykonawcy. Tymczasem w piśmie z dnia 31 stycznia 2014 r. można znaleźć co najwyżej potwierdzenie tego, że to (...) spółce jawnej przysługiwała wierzytelność wobec spółki (...). Treść dokumentu nie pozwala zaś na uznanie, że strona powodowa uznała istnienie wierzytelności pozwanego z tytułu zwrotu wynagrodzenia wypłaconego podwykonawcy. Z powyższych względów podniesiony przez pozwanego zarzut potrącenia nie mógł być uwzględniony.

Powołane okoliczności, stosownie do brzmienia art. 496 k.p.c., skutkowały utrzymaniem w mocy nakazu zapłaty co do kwoty 52.879,23 zł.

Podstawę rozstrzygnięcia o odsetkach od zasądzonej kwoty stanowił art. 481 § 1 k.c. Z zestawienia przedstawionego przez powoda (k. 162) wynika, że dochodzona pozwem kwota stanowi równowartość niewypłaconego dotąd na rzecz strony powodowej wynagrodzenia, a stwierdzonego fakturą VAT nr (...). Faktura została wystawiona w dniu 5 października 2011 r., zaś z umowy wynikał 30-dniowy termin płatności, liczony od dnia otrzymania faktury. Żądanie odsetek od wskazanej kwoty od dnia 3 lutego 2012 r. zostało zatem uwzględnione.

Sąd zasądził również odsetki od kwot wpłaconych już po dniu wniesienia pozwu. Sąd uznał tym samym, że nie zasługiwały na uwzględnienie spóźnione twierdzenia pozwanego odnoszące się do sprzeczności żądania w tym zakresie z zasadami współżycia społecznego.

Mając zaś na uwadze okoliczność, że pozwany nie kwestionował dat wymagalności należności, wynikających z poszczególnych faktur, a także terminów zapłaty, za zasadne uznać należało żądanie odsetek od poszczególnych kwot za okres od dnia następnego po upływie terminu zapłaty do dnia ich uiszczenia.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania stanowił art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. Powódka wygrała w całości sprawę, także w zakresie dotyczącym cofnięcia powództwa z uwagi na spełnienie świadczenia w toku sporu, stąd, mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik procesu należało kosztami niniejszego postępowania obciążyć w całości pozwanego. Na zasądzoną na rzecz powoda kwotę 13.888 zł składa się: 7.200 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, ustalonego na podstawie §6 pkt 7 w zw. z § 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t. jedn. Dz. U. 2013, poz.490), 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (k. 8) oraz 6.671 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu. Należy wskazać, że powód uiścił opłatę sądową od pozwu w wysokości 12. 681 zł (k. 7), jednak zarządzeniem z dnia 28 stycznia 2015 r. nakazano kwotę 6.010 zł zwrócić powodowi z uwagi na częściowe cofnięcie pozwu.

Sygn. akt VIII GC 276/14

S.,(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)