Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2015r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie - II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Paweł Rysiński (spr.)

Sędziowie: SA – Marzanna Piekarska-D.

SA – Rafał Kaniok

Protokolant: – sekr. sąd. Kazimiera Zbysińska

przy udziale Prokuratora Marka Deczkowskiego

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2015 r.

sprawy 1)P. S.

2)A. G.

oskarżonych z art. 296 § 3 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 4 lutego 2014 r. sygn. akt XII K 34/12

1.  uchyla zaskarżony wyrok;

2.  uznając, że czyn zarzucany oskarżonym w akcie oskarżenia wyczerpuje dyspozycję art. 296 § 4 k.k. – na podstawie art.
414 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. postępowanie
karne przeciwko Przemysławowi P. S. i A.
M. G. o przestępstwo z art. 296 § 4 k.k. zarzucone w akcie oskarżenia umarza;

3.  kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Przemysław P. S. i Anna M. G. oskarżeni zostali o to, że:

w dniu 15 marca 2000 roku w W. pełniąc funkcję Zastępców Dyrektora Generalnego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej (...), będąc zobowiązani do zajmowania się sprawami majątkowymi tego przedsiębiorstwa na podstawie art. 31 ust. 2 i 3 w związku z art. 13 ust. 2 Ustawy o przedsiębiorstwie użyteczności publicznej (...) z dnia 30.07.1997, działając wspólnie i w porozumieniu ze sobą nie dopełnili ciążącego na nich obowiązku racjonalnego gospodarowania mieniem, w ten sposób, że nie zachowując ostrożności wymaganej w sytuacji, gdy (...) nie posiadała wdrożonych kodów kreskowych, systemu teleinformatycznego zainstalowanego w żadnym węźle pocztowym ani dokumentacji technologicznej wymaganej dla stworzenia takiego systemu, zawarli kontrakt numer(...) ze spółką (...) o.o., na mocy którego (...) zleciła spółce (...) wykonanie systemu teleinformatycznego w jednym tylko węźle pocztowym, mianowicie Centrum (...)Rozdzielczym w W., co spowodowało, że system został wykonany z dwuletnim opóźnieniem w stosunku do terminów wskazanych w kontrakcie, na skutek czego (...)poniosła szkodę majątkową w kwocie 1.346.214,91 zł wynikającą ze wzrostu kursu euro w stosunku do PLN, a także polegającą na tym, że wykonany system nie spełnia elementarnego zadania systemu teleinformatycznego, jakim jest śledzenie przesyłek z uwagi na brak innych węzłów pocztowych, z którymi mógłby się komunikować oraz wobec braku kodów kreskowych, które mógłby odczytywać, podczas gdy baza sprzętu i oprogramowania wykonana na potrzeby systemu podlegała systematycznej dewaluacji,

tj. o czyn z art. 296 § 3 k.k.

Wyrokiem z dnia 4 lutego 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uniewinnił oskarżonych od popełnienia zarzucanego im aktem oskarżenia czynu.

Apelacje od wyroku wnieśli: oskarżyciel posiłkowy – (...)i prokurator.

Oskarżyciel posiłkowy zarzucił orzeczeniu:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że zgłoszona przez spółkę (...) sp. z o.o. oferta w przetargu zorganizowanym przez skarżącą jest ofertą najkorzystniejszą, bez przeprowadzenia przez Sąd ku temu jakichkolwiek czynności, a oparcie tego stwierdzenia na zeznaniach świadków biorących udział w postępowaniu przetargowym, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego przyjęcia, iż oskarżeni musieli podpisać kontrakt ze spółką (...) sp. z o.o. w wyniku realizacji którego (...) poniosła szkodę majątkową w kwocie 1.346.214,91 zł i w konkluzji wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Jak wynika z motywów wniesionego środka zaskarżenia skarżący uznaje, że gdyby nie owo błędne ustalenie faktyczne oskarżeni winni być skazani za popełnienie czynu im zarzucanego przez niezachowanie ostrożności wymaganej w danych okolicznościach – a więc za przestępstwo nieumyślne – art. 9 § 2 k.k. – kwalifikowane z art. 296 § 4 k.k.

Prokurator zarzucił orzeczeniu błąd w ustaleniach faktycznych przez uznanie, że oskarżeni nie popełnili czynu im zarzucanego, podczas gdy, prawidłowa ocena stanu faktycznego i dowodów winna prowadzić do odmiennych wniosków.

Również w motywach tej skargi zawarto stwierdzenie, że oskarżeni winni być skazani za popełnienie czynu im zarzucanego wobec „niezachowania należytej ostrożności” a więc za przestępstwo nieumyślne z art. 296 § 4 k.k. (k. 10 apelacji), co w konkluzji doprowadziło skarżącego do wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że już w akcie oskarżenia zawarty został błąd, który zaciążył na całym dalszym postępowaniu.

Otóż, czyn opisany w akcie oskarżenia jako popełniony przez „niezachowanie wymaganej ostrożności” to uprzywilejowany nieumyślny typ karalnej niegospodarności, który winien być kwalifikowany § 4 art. 296 k.k. a nie, jak to uczynił oskarżyciel, z § 3 tegoż przepisu. Nie mniej owa błędna kwalifikacja o tyle nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, że to nie kwalifikacja prawna, a opis czynu decyduje o tym jakie przestępstwo i jaki jego typ został w istocie zarzucony oskarżonemu.

W sprawie niniejszej, co niezrozumiałe, owej reguły nie respektował Sąd pierwszej instancji.

Jak wynika z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku (vide: k. 57-58 uzasadnienia) Sąd ten ustalił, że oskarżeni nie wyczerpali swym działaniem znamion zarzucanego im czynu, gdyż w ich działaniu „nie można doszukać się jakiegokolwiek zamiaru działania na niekorzyść (...)”. Innymi słowy Sąd uniewinnił oskarżonych od popełnienia przestępstwa umyślnego, a więc przestępstwa, którego nie zarzucono im w akcie oskarżenia. W tym to kontekście uznać należy za zasadne zarzuty obu apelacji kwestionujące ustalenia Sądu pierwszej instancji i wskazujące na konieczność rozważenia czy oskarżeni winni odpowiadać za nieumyślone popełnienie przestępstwa karalnej niegospodarności. Dlatego zaskarżony wyrok nie mógł się ostać i należało go uchylić. Orzeczeniem następczym nie mogło być, jak wnioskowali skarżący, przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Przestępstwo karalnej niegospodarności w jej uprzywilejowanym, nieumyślnym typie zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.

Karalność takiego przestępstwa ustaje, po myśli art. 101 § 1 pkt 4 k.k. i art. 102 k.k. po upływie lat 10. Ponieważ oskarżonym zarzucono popełnienie przestępstwa opisanego w akcie oskarżenia w dniu 15 marca 2000 r., jego karalność ustała z dniem 15 marca 2010 r. Zachodzi zatem negatywna przesłanka procesowa z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. wymuszająca umorzenie postępowania karnego przeciwko obojgu oskarżonym, po myśli art. 414 § 1 k.p.k. Należy nadto zauważyć, że w sprawie niniejszej w ogóle nie powinien być wniesiony do Sądu akt oskarżenia. Nastąpiło to bowiem 30 kwietnia 2010 r., a więc już po przedawnieniu karalności przestępstwa w tym a/o zarzucanego.

Z tych wszystkich przyczyn orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.