Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim Zamiejscowy VIII Wydział Karny z siedzibą w Siemiatyczach w składzie:

Przewodniczący: SSR Elżbieta Smoktunowicz

Protokolant: Marta Kobus

Przy udziale Prokuratora Ewy Grykowskiej

po rozpoznaniu w dniach 19 listopada 2014 roku, 14 stycznia 2015 roku sprawy:

M. W. s. W. i J. z domu B.

Urodzonego w dniu (...) w miejscowości M.

oskarżonego o to, że:

w okresie od 19 września 2011 roku do 22 września 2011 roku w O., reprezentując (...) sp. z o.o. z/s w O., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim wprowadzeniu w błąd przedstawicieli podmiotu U. S..J. z/s w S. tj. Z. M. i B. R., co do przekazania przedmiotu transakcji w postaci- E. E.-1000, doprowadził U. S.. J. z/s w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci wypłaty zaliczki w kwocie 44.045,89 zł

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

I.  Oskarżonego M. W. uznaje za winnego tego, że : w okresie od 19 września 2011 roku do 22 września 2011 roku reprezentując (...) sp. z o. o. w O., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przywłaszczył wpłaconą przez U. Z. M., (...) Spółka Jawna w S. zaliczkę w kwocie 44.045,89 złotych i kwalifikuje wyżej opisany czyn z art. 284 § 2 kk i za to na podstawie art. 284 § 2 k.k. skazuje oskarżonego na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata.

III.  Na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeka od oskarżonego M. W. na rzecz pokrzywdzonego U. Z. M., (...) Spółka Jawna w S. obowiązek uiszczenia kwoty 44.045,89 (czterdzieści cztery tysiące czterdzieści pięć złotych osiemdziesiąt dziewięć groszy) złotych tytułem naprawienia wyrządzonej szkody.

IV.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty i obciąża go pozostałymi kosztami procesu.

VIII K 162/14

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

M. W. jest prezesem firmy (...) Sp. z o.o. w O.. Prezesem firmy (...). j. w S. jest Z. M. . We wrześniu 2014 roku Z. M. postanowił zakupić do swojej firmy urządzenie o nazwie ekstruder, którego producentem jest firma (...) mająca swoją siedzibę na Ukrainie, a przedstawicielem regionalnym tej firmy na Polskę jest właśnie firma (...) Sp. z o.o. w O..

Z. M. zwrócił się telefonicznie do prezesa (...) Sp. z o.o. – M. W. w celu wstępnego ustalenia możliwości zakupu ekstrudera. W związku z powyższą rozmową firma (...) sp. z o.o. w O. złożyła firmie (...). J. w S. pismem z dnia 19 września 2011 roku ofertę dostawy ekstrudera (...)1000 (dla zboża). Cena ekstrudera w powyższej ofercie opiewała na kwotę 20.380 euro, a termin dostawy został wyznaczony do 14 dni od złożenia zamówienia oraz wpłaty zaliczki (40% ceny) na konto sprzedającego. W dniu 21 września 2011 roku M. W. przyjechał do siedziby U. w S. i wówczas wystawił fakturę VAT Nr (...) z dnia 21 września 2011 roku stwierdzającą sprzedaż przez (...) sp. z o.o. w O. ekstrudera (...)100 za kwotę 110.045,.89 złotych.

Zgodnie z ofertą firma (...). J. w S. była zobowiązana do wpłacenia na konto firmy (...) zaliczkę w wysokości 40% wartości urządzenia czyli kwotę 44.045,89 złotych. Firma (...) powyższą kwotę przelała w dniu 22 września 2011 roku na rachunek bankowy firmy (...) podany na fakturze. Zgodnie z ustaleniami pozostałą kwotę firma (...) miała wpłacić na rzecz firmy (...) po dostarczeniu ekstrudera. Mimo upływu 14 dni od wpłaty zaliczki firma (...) nie wywiązała się z umowy i nie dostarczyła ekstrudera . Prezes firmy (...) wielokrotnie telefonicznie kontaktował się z M. W. w celu uzyskania informacji dotyczących przyczyn niewywiązania się z umowy przez kontrahenta. Podczas jednej z takich rozmów M. W. przyznał, że wpłaconą zaliczkę na zakup ekstrudera przeznaczył na inny cel.

W dniu 20 października 2011 roku firma (...) wysłała firmie (...) wezwanie do zwrotu zaliczki.

Powyższych ustaleń faktycznych dokonano w oparciu o zeznania świadków Z. M., B. R., T. R. oraz w oparciu o pozostały materiał dowodowy zebrany w sprawie.

Oskarżony M. W. przyznał się jedynie do przyjęcia zaliczki w kwocie 44.045,89 złotych, która wpłynęła na konto firmy (...) od firmy (...) w S. .

Oskarżony nie przyznał się natomiast do tego, że jego działanie było zaplanowane i od początku zmierzało do tego aby firmę (...) oszukać. Oskarżony wyjaśniał dalej, że jest prezesem i właścicielem (...) sp. z o.o. w O. i był również przedstawicielem ukraińskiego producenta ekstrudera i w 2011 roku skontaktowała się z nim firma (...), która chciała dokonać zakupu ekstrudera, B. R. zwrócił się do niego o przesłanie oferty cenowej ekstrudera, on udał się więc na rozmowę do firmy (...), rozmawiał z p. R., który nalegał na sporządzenie faktury „proforma” całego kosztu ekstrudera. Oskarżony twierdził, że taką fakturę wystawił i kilka dni później na konto jego firmy wpłynęła zaliczka na zakup ekstrudera, a pozostała część sumy miała być zapłacona po dostarczeniu ekstrudera. Oskarżony wyjaśniał dalej, że wówczas skontaktował się z T. R., z którym już wcześniej przeprowadzał transakcje sprowadzania maszyn z Ukrainy i zwrócił się do niego o dofinansowanie ceny fabrycznej maszyny czyli 30.000 złotych. T. R. nie zgodził się na dofinansowanie transakcji informując go, że ma środki pieniężne zaangażowane w inne projekty. Oskarżony twierdził, że nie miał z firmą (...) zawartej konkretnej umowy z określonym terminem, więc sprawa zaczęła się przeciągać, przedstawił on firmie (...) inną propozycję zakupu maszyny jednak firma (...) nie zgodziła się na to i zażądała zwrotu zaliczki wraz z odsetkami, on jednak nie miał już całej kwoty zaliczki, ponieważ część zaliczki przeznaczył na koszty wyjazdu na Ukrainę, na bieżące opłaty za wynajem biura, przygotowanie innych transakcji, zaproponował wówczas zwrot zaliczki w ratach, ale firma (...) nie zgodziła się na to i przysłała mu pisemne wezwanie do zwrotu zaliczki.

Sąd zważył co następuje :

W ocenie Sądu treść wyjaśnień oskarżonego należało uznać za wiarygodne i tworzące z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie spójną całość. Z wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków B. M. i B. R. zgodnie wynika, że w dniu 21 września 2011 roku pomiędzy firmą (...). J. w S., a firmą (...) Sp. z o.o. w O. została zawarta umowa zakupu ekstrudera (...)100 za kwotę 110.045,.89 złotych. Zgodnie z tą umową, termin dostawy ekstrudera został wyznaczony do 14 dni od złożenia zamówienia oraz wpłaty zaliczki (40% ceny) na konto sprzedającego. Bezsporne jest w sprawie, że w dniu 22 września 2011 roku firma (...). J. w S. wpłaciła na rachunek bakowy firmy (...) Sp. z o.o. w O. zaliczkę w wysokości 40% wartości urządzenia czyli kwotę 44.045,89 złotych, a oskarżony nigdy maszyny nie dostarczył oraz mimo wielokrotnych upomnień pokrzywdzonego nie zwrócił zaliczki, w związku z czym pokrzywdzony złożył pozew o zasądzenie na jego rzecz kwoty 44.045,89 złotych.

Sąd oceniając zeznania świadków – pokrzywdzonych nie miał żadnych wątpliwości co do ich wiarygodności. Zeznania te są jasne, konsekwentne i pozbawione wewnętrznych sprzeczności. Wskazać tez należy, że zeznania B. R. i Z. M. korespondują z dokumentami ujawnionymi w toku postępowania, a szczególności z kserokopią oferty sprzedaży z dnia 19 września 2011 roku i kserokopią faktury VAT Nr (...) z dnia 21 września 2011 roku.

Przestępstwo określone w art.284 § 2 kk polega na przywłaszczeniu powierzonej rzeczy ruchomej i należy do kategorii tzw. przestępstw kierunkowych co oznacza, że zachowanie sprawcy musi być ukierunkowane na określony cel, a tym celem jest włączenie cudzej rzeczy ruchomej lub cudzego prawa majątkowego do majątku sprawcy lub postępowanie z tą rzeczą jak z własną. Zamiar pozbawienia osoby uprawnionej własności rzeczy uzewnętrzniać się może przez bezprawne zatrzymanie cudzej rzeczy przez sprawcę, odmowę jej zwrotu, zaprzeczanie otrzymania, zapewnienie o zwrocie, ukrycie, przekazanie jej osobie trzeciej, bezprawne jej zużycie, przerobienie itp.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy, Sąd stwierdził, że oskarżony swoim postępowaniem wyczerpał wszystkie znamiona określone w art. 284 § 2 kk.

Otóż oskarżonemu powierzono pieniądze w kwocie 44.045,89 złotych przez wpłatę powyższej kwoty na rachunek bankowy oskarżonego, a powierzenie tych pieniędzy nastąpiło w określonym celu – nabycia urządzenia o nazwie e. (...)-1000 i dostarczenia go pokrzywdzonemu w terminie 14 dni od daty wpłaty zaliczki. Oskarżony, ani w umówionym terminie, ani po jego upływie nie dostarczył urządzenia i nie zwrócił również pokrzywdzonemu powierzonych pieniędzy. Zachowanie oskarżonego po otrzymaniu kwoty zaliczki, w ocenie Sądu wskazuje na jednoznaczny zamiar przywłaszczenia powierzonych pieniędzy. Jak wynika bowiem z zeznań pokrzywdzonych, oskarżony w żaden sposób nie poinformował ich o przyczynach niedostarczenia w terminie zamówionej maszyny, a początkowo nawet usiłował wprowadzić ich w błąd, przekonując pokrzywdzonych o swojej chęci wywiązania się z zobowiązania, w końcu jednak przyznał, że powierzone mu pieniądze przeznaczył na inny cel.

Oskarżony składając wyjaśnienia jako przyczynę niewywiązania się z zobowiązania podał fakt niedofinansowania transakcji przez T. R.. Jak wyjaśniał oskarżony jego współpraca z T. R. polegała na tym, że gdy on dysponował zaliczką wpłaconą przez zamawiającego, zwracał się o dopłacenie pozostałej ceny przedmiotu transakcji do T. R., gdy T. R. dofinansował zakup maszyny, on kupował ją od producenta, a następnie sprzedawał zamawiającemu.

Świadek T. R. potwierdził fakt wcześniejszej jego współpracy z oskarżonym przy transakcjach zakupu maszyn z Ukrainy i przyznał, że kojarzy sobie sytuację z 2011 roku, kiedy to zwrócił się do niego oskarżony o uczestniczenie w zakupie ekstrudera przedstawiając mu warunki zakupu i sprzedaży maszyny, on mając na uwadze swoją sytuację finansową, nie przystąpił do jej realizacji. Świadek dodał, że oskarżony zwracając się do niego o uczestniczenie w przedmiotowej transakcji, mógł mieć nadzieję, że on do niej przystąpi ponieważ zgodnie z ich umową, oskarżony miał informować go o kolejnych tego typu transakcjach.

Sąd nie znalazł podstaw aby zakwestionować treść zeznań powyższego świadka.

Mając na uwadze treść świadka T. R., w ocenie Sądu, oskarżony powziął zamiar przywłaszczenia powierzonych pieniędzy w momencie kiedy uzyskał informację od świadka T. R. o braku możliwości dofinansowania transakcji zakupu ekstrudera. Mając powyższe okoliczności na uwadze, zdaniem Sądu nie ma wątpliwości, ze oskarżony swoim zachowaniem pozbawił właściciela posiadania i możliwości dysponowania swoim mieniem i postąpił z nim jak z własnym. W sprawie niniejszej bezsporna jest okoliczność, że oskarżony na żądanie pokrzywdzonego nie zwrócił zaliczki i rozdysponował otrzymaną kwotę zaliczki jak właściciel. Sam bowiem oskarżony w swoich wyjaśnieniach przyznał, że część zaliczki przeznaczył na koszty wyjazdu na Ukrainę, na bieżące opłaty za wynajem biura, przygotowanie innych transakcji. Fakt ten znajduje też potwierdzenie w zeznaniach świadków Z. M. i B. R., którzy zeznali, że gdy domagali się od oskarżonego zwrotu zaliczki on nie ukrywał, że przeznaczył zaliczkę na inne cele.

W ocenie Sądu oskarżony podjął działania, które świadczą jedynie o zamiarze przywłaszczenia powierzonej rzeczy.

Stosownie do treści art. 286 § 1 kk odpowiada za oszustwo ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Wprowadzenie w błąd oznacza, że sprawca swoimi podstępnymi zabiegami doprowadza inną osobę do mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy. Ponadto istotnym elementem przestępstwa oszustwa jest dobrowolność rozporządzenia mieniem przez osobę pokrzywdzoną na rzecz sprawcy. Dla przypisania oskarżonemu przestępstwa z art. 286 § 1 kk konieczne jest wykazanie, że oskarżony działał w zamiarze bezpośrednim jego popełnienia, a ponadto zamiar bezpośredni sprawcy powinien obejmować zarówno cel (korzyść majątkową) jak również sposób działania sprawcy, przy czym oba wskazane elementy powinny być objęte świadomością sprawcy.

Okoliczność, że oskarżony nie działał z zamiarem oszustwa znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadka T. R., który jak wyżej już wskazano, potwierdził relację oskarżonego odnośnie braku możliwości dofinansowania przedmiotowej transakcji.

Z powyższych okoliczności wynika więc, że oskarżony nie mógł przewidzieć braku możliwości dofinansowania transakcji ze strony T. R., co świadczy z kolei, że nie było jego zamiarem niewywiązanie się z zobowiązania i wprowadzenie w błąd pokrzywdzonego co do tego zamiaru już w chwili zawarcia umowy.

Mając więc na uwadze powyższe okoliczności, nie można przyjąć, że oskarżony swoim zachowaniem zrealizował znamiona oszustwa i dlatego Sąd zmienił opis czynu zarzucanego oskarżonemu przez przyjęcie, że oskarżony swoim zachowaniem zrealizował znamiona czynu z art. 284 § 2 kk.

Wymierzając oskarżonemu karę Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 § 1 i § 2 kk.

Zgodnie z art. 53 § 1 kk sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego. Z kolei § 2 wskazanego przepisu wskazuje, że wymierzając karę sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie po jego popełnieniu.

Biorąc pod uwagę powyższe dyrektywy wymiaru kary, Sąd uznał, że wystarczającą karą dla oskarżonego będzie kara 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Zgodnie z art. 69 kk warunkowe zawieszenie wykonania kary może mieć zastosowanie w przypadku występowania pozytywnej prognozy kryminologicznej to jest uzasadnionego przypuszczenia, że oskarżony nie popełni kolejnych przestępstw i wykona nałożone obowiązki próby. W celu ustalenia przesłanek do warunkowego zawieszenia wykonania kary Sąd analizuje między innymi właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz sposób jego życia przed oraz po popełnieniu przestępstwa.

W związku z przyjęciem wobec oskarżonego pozytywnej prognozy kryminologicznej Sąd zastosował wobec niego dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania kary. Sąd uznał, że tak ukształtowany rodzaj i wymiar kary będzie wystarczający dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary, w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Na podstawie art. 46 § 1 kk Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego (...)w S. kwotę 44.045,89 złotych tytułem naprawienia wyrządzonej szkody.

O opłacie orzeczono na podstawie art. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 ( Dz. U. Nr. 49 poz 223 z późń. zm) zaś o kosztach na podstawie art. 627 kpk.

.