Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 listopada 2014 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSA Józef Wąsik

Sędziowie : SA Maria Kus - Trybek

: SA Robert Jurga - sprawozdawca

Protokolant : ------------------------------------------------

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2014 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa K. M.

przeciwko (...) Bank (...) SA w W. i C. R.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w Kielcach Wydział I Cywilny z dnia 12 sierpnia 2014 r., sygn. akt I C 897/13

postanawia:

oddalić zażalenie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowym w Kielcach w pkt. I podjął zawieszone postępowanie na podstawie art. 178 Kpc a w pkt. II zawiesił je na podstawie art. 177 § 1 pkt. 4 Kpc. W jego uzasadnieniu wskazano, że niniejszej sprawie powód domaga się zasądzenia od pozwanych kwoty 1.352.588 zł wskazując, iż pozwana C. R. będąc w jego ocenie pracownikiem banku (...) S.A. w W. zawierała z nim aneksy do umów dotyczących lokat, które pozwany, w swoim mniemaniu, otwierał w pozwanym banku. Faktycznie bank nie potwierdził tej okoliczności, co skutkowało zgłoszeniem zarówno przez powoda jak i pozwany bank zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W chwili obecnej Prokuratura Rejonowa Kielce-Wschód nadzoruje postępowanie przygotowawcze – śledztwo o sygn.1Ds.334/13/Spc przeciwko pozwanej w niniejszej sprawie C. R. podejrzanej o popełnienie przestępstwa fałszowania dokumentów i oszustwa. W postępowaniu przygotowawczym w dniu 27 maja 2014 r. wydane zostało postanowienie o powołaniu biegłego z zakresu finansów i bankowości mające między innymi na celu przeprowadzenie analizy rachunków bankowych podejrzanej pod kątem przepływu środków finansowych pomiędzy owymi rachunkami. Jak wynika z informacji uzyskanej z Prokuratury Rejonowej w Kielcach biegłemu zakreślono 6 miesięczny termin do sporządzenia tejże opinii. W ocenie Sądu Okręgowego zależność prejudycjalna postępowania cywilnego od wyniku innego postępowania występuje wtedy, gdy kwestia będąca lub mająca być przedmiotem innego postępowania stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Charakter relacji zachodzącej pomiędzy zagadnieniem prejudycjalnym oraz przedmiotem postępowania cywilnego jest taki, że bez uprzedniego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnej niemożliwe jest rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu. Jest oczywistym, że skoro przeciw pozwanej C. R. toczy się postępowanie karne, wyrok w nim zapadły będzie miał decydujące znaczenie dla ustalenie jej odpowiedzialności w postępowaniu cywilnym. Ubocznie Sąd Okręgowy wskazał, że w niniejszym postępowaniu niezbędnym byłoby przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów i bankowości, który zweryfikowałby przepływy środków finansowych pomiędzy kontami, na którą to okoliczność w chwili obecnej sporządzana jest opinia w postępowaniu karnym. Zdaniem Sądu I instancji nie ma jakiegokolwiek uzasadnienia równoległe przeprowadzanie tych samych czynności przez drugiego biegłego, którego musiałoby powołać w postępowaniu cywilnym. Kłóci się to ewidentnie z zasadą ekonomiki procesowej jak i wiąże się z koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów wynagrodzeń za sporządzenie takowej opinii.

Pkt. II powyższego postanowienia został zaskarżony przez powoda, który zarzucając mu :

- błąd w ustaleniach faktycznych, skutkujących przyjęciem, iż czyn C. R. może mieć wpływ na wynik rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, co legło u podstaw zawieszenia postępowania z urzędu, podczas gdy ustalenie czy działanie pozwanej znamiona przestępstwa nie ma znaczenia dla odpowiedzialności cywilnej pozwanego Banku,

- naruszenie art. 177 1 pkt. 4 Kpc poprzez nieuzasadnione zastosowanie skutkujące brakiem możliwości podjęcia przez powoda czynności procesowych zmierzających do ochrony jego praw tj. ograniczenia powództwa do pozwanego Banku,

wniósł o :

- uchylenie pkt. II przedmiotowego postanowienia,

- przyznanie kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego.

W złożonej odpowiedzi na zażalenie pozwany Bank domagał się oddalenia zażalenia i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje

Zażalenie powoda jest bezzasadne i jako takie podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na to, że zakres zaskarżenia zażaleniem nie jest adekwatny do podnoszonych nim zarzutów. Powód zaskarża bowiem pkt. II postanowienia w całości zgłaszając tak naprawdę zarzuty co do prawidłowości zawieszenia postępowania w stosunku do pozwanego Banku. Co prawda w uzasadnieniu zażalenia jest mowa o braku podstaw zawieszenia postępowania w ogóle ale najbardziej eksponowana jest sprawa relacji prawnych łączących pozwanych i braku podstaw przyjęcia, że odpowiedzialność karna pozwanej C. R. ma znaczenie dla odpowiedzialności pozwanego Banku gdyż oczywistym jest, że ta pierwsza wykonywała operacje na środkach pieniężnych powoda w imieniu i na rzecz pozwanego Banku. Z treści zażalenia wynika także, iż zawieszenie postępowania jest kwestionowane przez powoda z tej przyczyny, że uniemożliwia mu ograniczenie powództwa w stosunku do pozwanego Banku co miał zamiar uczynić.

Zastosowanie przepisu art. 177 § 1 pkt. 4 Kpc, na który powołał się Sąd Okręgowy zawieszając postępowanie w niniejszej sprawie, wymaga rozważenia wszystkich okoliczności sprawy i wydania w takiej sytuacji decyzji celowej. Pogląd taki prezentuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 lipca 2002 r. II CKN 826/00 opublikowanym w LEX nr 146172 a Sąd Apelacyjny w pełni go podziela zwracając uwagę, iż zaskarżona decyzja Sądu I instancji spełniając te wymogi nie może być uznana za dowolną. Przy stosowaniu powołanego przepisu należy mieć na uwadze przede wszystkim treść art. 11 Kpc, zgodnie z którym ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Przede wszystkim art. 11 Kpc aczkolwiek zależność między postępowaniem karnym a postępowaniem cywilnym nie musi być tak kategorycznie postrzegana, że rozstrzygnięcie sprawy cywilnej zależeć musi od wyniku toczącego się postępowania karnego. Powoływany już art. 174 § 1 pkt. 4 Kpc nie mówi o zależności od wyniku innego postępowania a wpływie który postępowanie karne może mieć na prowadzone postępowanie cywilne. O wpływie takim można mówić, co trafnie wskazał Sąd Okręgowy jeżeli kwestia będąca przedmiotem postępowania karnego stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Takie oddziaływanie postępowania karnego na prowadzone postępowanie cywilne ma miejsce w niniejszej sprawie. Przeciwko pozwanej C. R. prowadzone jest postępowanie przygotowawcze, w którym podejrzewana jest o popełnienie przestępstwa fałszowania dokumentów i oszustwa na szkodę m.in. powoda. Nie jest to zatem postępowanie w sprawie lecz przeciwko osobie pozwanej, którego przedmiotem jest nie już tylko to czy przestępstwo zostało popełnione ale także to czy popełniła je pozwana. Ustalenie w ramach postępowania karnego tego czy działania bądź zaniechania pozwanej C. R. podejmowane były w ramach działalności pozwanego Banku czy też poza nimi ma także znaczenie z punktu widzenia odpowiedzialności cywilnoprawnej tego ostatniego co przesądza o potrzebie zawieszenia postępowania w stosunku do obu pozwanych. Skoro dodatkowo w prowadzonym postępowaniu karnym przeprowadzane są dowody, które musiałyby zostać przeprowadzone w niniejszej sprawie zawieszenie postępowania jest tym bardziej uzasadnione. Postępowanie prowadzone w niniejszej sprawie znajduje się na takim etapie, że dopiero przesądzenie o odpowiedzialności karnej C. R. określi w jakim zakresie postępowanie dowodowe, którego granice wyznaczają wnioski stron, powinno zostać przeprowadzone. Przeszkoda sygnalizowana przez powoda odwołującego się do orzeczeń Sądu Najwyższego, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie uniemożliwia jego zawieszenia, w tym postępowaniu.

Z kolei fakt zawieszenia postępowania nie stoi na przeszkodzie ograniczenia powództwa przez powoda. Obawy zgłaszane przez powoda, że zawieszenie postępowania uniemożliwi mu realizację zamiaru cofnięcia powództwa w stosunku do pozwanego Banku nie są uzasadnione. Oświadczenie o cofnięciu pozwu może być złożone nawet po zawieszeniu postępowania.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny oddalił wniesione zażalenie jako bezpodstawne na podstawie art. 385 Kpc w zw. z art. 397 § 2 Kpc. O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnie Sąd Okręgowy w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji stosownie do art. 108 § 1 Kpc.