Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2014 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa T. F. i W. F. (1)

przeciwko K. D. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 9 maja 2014 r. sygn. akt IX GC 760/10

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 5 400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Krakowie na rzecz radcy prawnego M. S. kwotę 6 642 zł, w tym 1242zł podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt : I ACa 1158/14

UZASADNIENIE

Powodowi T. i W. - małżonkowie F. w pozwie wniesionym w postępowaniu upominawczym, domagali się od członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialności (...) w K. zasądzenia solidarnie kwoty 365 955, 40 złotego wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu.

Motywując zgłoszone żądanie wskazali , że zawarli ze spółką dwie umowy których przedmiotem miało być przeniesienie na ich rzecz prawa do garażu wielostanowiskowego oraz lokalu mieszkalnego.

Pierwsza z nich, została zawarta przez strony w dniu 7 października 2007, a druga 22 lipca 2008r. W odniesieniu do obydwóch wykonali swoje obowiązki wobec kontrahentki z tytułu zapłaty ceny. Ponieważ realizacja obowiązków umownych przez drugą stronę okazała się nierealna , w dniu 7 sierpnia 2008r złożyli oświadczenie o odstąpieniu od obu umów i wnieśli o zwrot spełnionych świadczeń , który nie nastąpił.

Dlatego wystąpili przeciwko spółce (...) na drogę sadową przed Sąd Okręgowy w Krakowie i Sąd Rejonowy w Krakowie , które prawomocnymi , w dacie wniesienia obecnego pozwu , orzeczeniami zasądziły na ich rzecz od przeciwniczki procesowej odpowiednio : Sąd Okręgowy , wyrokiem z dnia 28 stycznia 2009r , kwotę 301 794 złote tytułem zwrotu ceny za lokal mieszkalny , wraz z odsetkami umownymi oraz 22 290 złotych kosztów procesu , a Sąd Rejonowy dla Krakowa- Krowodrzy w Krakowie , w dniu 16 kwietnia 2009r kwotę 36 000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi , jako zwrot ceny zapłaconej z tytułu nabycia garażu oraz sumę 4200 złotych tytułem kosztów procesu.

W obecnym sporze powodowie dochodzą łącznie stwierdzonych obydwoma orzeczeniami kwot oraz należności która obowiązani byli zapłacić tytułem kosztów zawarcia aktu notarialnego ,w wysokości 1671,40 złotego.

Mimo , że legitymowali się prawomocnymi wyrokami nie udało im się odzyskać jakiejkolwiek części stwierdzonych tam należności wobec spółki , w odniesieniu do której orzeczono upadłość likwidacyjną. Małżonkowie F. zgłosili swoje wierzytelności do masy upadłości ale nie doprowadziło to ich zaspokojenia w jakiejkolwiek części , albowiem jedynym majątkiem upadłego okazała się być nieruchomość przy ul. (...) w K. o wartości 6 milionów złotych , która była obciążona hipotekami do kwoty 30 000 000 złotych , na rzecz podmiotu trzeciego M. C. w N.. Inne wierzytelności zabezpieczone hipotecznie na majątku upadłego , zatem wyprzedzającej w procesie zaspokajania wierzytelności powodów , miały wartość 46 000 000 złotych. Wierzytelności , które w procesie likwidacji masy zostały uznane przez syndyka zamykały się wielkością 103 000 000 złotych.

Pozywając wskazane wyżej osoby powodowie podnosili , iż były one członkami zarządu Leopard - spółka z o. o. w czasie , kiedy ich wierzytelności z tytułu zwrotu uiszczonych cen stały się wymagalne. Datę wymagalności utożsamili oni z dniem złożenia oświadczeń o odstąpieniu od umów zawartych ze spółką.

Sąd Okręgowy w Krakowie wydał , w dniu 6 września 2010r , nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym , którym w całości uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwany J. H. nie wniósł od tego orzeczenia sprzeciwu i wobec niego stało się ono prawomocne.

Pozwany J. Ł. we wniesionym przez siebie środku zaskarżenia domagał się oddalenia wobec niego powództwa oraz obciążenia małżonków F. kosztami procesu.

Sąd Okręgowy wydał 4 kwietnia 2012r wyrok częściowy i uwzględnił wobec tego pozwanego roszczenie powodów w całości , a Sąd Apelacyjny w Krakowie apelację wniesioną przez A. Ł. oddalił.

Pozwany K. D. (1) , w sprzeciwie także domagał się oddalenia powództwa skierowanego wobec siebie w całości oraz zasądzenia kosztów procesu, podnosząc następujące argumenty , które miały decydować o niezasadności roszczenia powodów :

- w okresie kiedy pełnił funkcję członka zarządu(...)- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością tj. od sierpnia 2007r aż do czasu kiedy taki wniosek został przez zarząd złożony , co miało miejsce 11 lutego 2009r , brak było podstaw do jego wniesienia , a ponadto nawet uczynienie tego nie pogorszyłoby sytuacji powodów w zakresie możliwości zaspokojenia ich wierzytelności. W konsekwencji brak jest [ także ] związku przyczynowego miedzy tym zaniechaniem a szkodą , której mieli doznać. Pozwany argumentował także , że sama szkoda nie miała miejsca .

- nie została wykazana przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego albowiem powodowie nie wszczęli uprzednio przeciwko spółce postępowania egzekucyjnego w oparciu o tytuły wykonawcze , którymi dysponowali. Nie sięgnęli także po środek w postaci zobowiązania (...)do wyjawienia majątku.

W ramach tego zarzutu K. D. (1) podnosił także , że według jego informacji przed ogłoszeniem upadłości spółka miała , a na dzień składania pozwu masa dysponuje majątkiem pozwalającym na zaspokojenie roszczeń małżonków F.. Jest to w szczególności wierzytelność z tytułu udzielonej pożyczki , która (...) spółka z o. o. posiada wobec (...) - spółka akcyjna w K..

- zasadność tego stanowiska wspiera fakt , że prowadzone przez inne podmioty postępowania egzekucyjne przeciwko spółce nie zostały zakończone wobec ich bezskuteczności ale jedynie jako konsekwencja ogłoszenia jej upadłości,

- samo postępowanie upadłościowe nadal się toczy i w jego ramach napływają do masy kolejne środki finansowe , a zatem przed jego ukończeniem nie jest możliwe stwierdzenie , iż wierzytelności powodów nie zostaną zaspokojone,

- w odniesieniu do złożonego w dniu11 lutego 2009r wniosku o ogłoszenie upadłości (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością K. D. (1) podnosił , że zarząd uczynił to we właściwym z punktu widzenia wymagań ustawowych terminie, bezpośrednio po tym kiedy uzyskał informację , że pożyczka udzielona przez podmiot do którego zarządu należał , w kwocie 25 000 000 złotych nie zostanie zwrócona przez pożyczkobiorcę spółkę akcyjną (...) w K..

Wcześniej zakładał , że spółka akcyjna wywiąże się ze zobowiązania , a to zapewniłoby możliwość zaspokojenia wierzytelności powodów, tym bardziej , że nawet w dniu składania wniosku , stan kapitałów spółki był dodatni , a zobowiązania nie przekraczały wartości majątku spółki.

- od 2007r majątek spółki nie ulegał uszczupleniu a , sytuacja finansowa po ogłoszeniu upadłości , nawet się poprawiła,

- nie zgłoszenie wniosku o upadłość wcześniej nastąpiło bez jego winy

- motywując zarzut braku związku przyczynowego pomiędzy nie zgłoszeniem wniosku o upadłość w odpowiednim czasie, a szkodą, identyfikowaną przez powodów wskazywał , że niezależnie od tego kiedy taki wniosek byłyby zgłoszony powodowie i tak nie uzyskaliby zaspokojenia swojej wierzytelności gdyż w ramach kolejności zaspokajania innych wierzycieli , w tym małżonków F. , wyprzedzałaby spółka (...) , która dysponowała zabezpieczeniem hipotecznym swoich pretensji na nieruchomościach przynależnych do majątku spółki,

- podnosił również , że żądanie zgłoszone w pozwie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i jako takie nie powinno podlegać ochronie.

Wyrokiem z dnia 9 maja 2014r, Sąd Okręgowy w Krakowie :

- zasądził od K. D. (1) na rzecz T. i W. F. (1) kwotę 365 955, 40 złotego z odsetkami od sum

a/ 301 794 w wysokości 0, 01 % za każdy dzień opóźnienia od dnia 7 września 2008r ,

b/ 36 000 złotych, w wysokości ustawowej , od dnia 8 sierpnia 2008r ,

c/ 28 161, 40 złotego, w wysokości ustawowej , od dnia 21 sierpnia 2010r,

przy czym wskazał , że odpowiedzialność tego pozwanego jest solidarna z odpowiedzialnością pozwanych : A. Ł. , na podstawie wyroku częściowego , wydanego w dniu 4 kwietnia 2012r oraz J. H. , na podstawie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd w dniu 6 września 2010r , w sprawie o sygnaturze IX GNc 829/10 [ pkt I ] ,

- zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 28 315 złotych tytułem kosztów procesu , przy czym wskazał ,że jego odpowiedzialność z tego tytułu jest odpowiedzialnością solidarną, co do całości tego obowiązku z odpowiedzialnością A. Ł. , na podstawie wyroku częściowego z dnia 4 kwietnia 2012r , a w zakresie sumy kosztów stwierdzonej w nakazie zapłaty z 6 września 2010r , w kwocie 11 792 złote , jest solidarna także z odpowiedzialnością J. H.. [ pkt II],

- przyznał reprezentującemu K. D. (1) z urzędu pełnomocnikowi procesowemu , ze środków budżetowych Skarbu Państwa , wynagrodzenie w kwocie 8856 złotych. [ pkt III sentencji wyroku]

Sąd Okręgowy ustaliła na stepujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

Jako niesporne pomiędzy stronami uznał to , że K. D. (1) był członkiem zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. , począwszy od sierpnia 2007r do daty wniesienia przez niego sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w dniu 6 września 2010r oraz to , iż Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie w dniu 8 maja 2009r , ogłosił upadłość likwidacyjną spółki . W 2013r postępowanie upadłościowe zostało umorzone wobec braku środków finansowych na jego kontynuowanie.

W zakresie okoliczności spornych Sąd ustalił , że w dniu 7 października 2007r powodowie i spółka (...) zawarli przedwstępną umowę nabycia prawa do garażu wielostanowiskowego, a w dniu 22 lipca 2008r przedwstępną umowę nabycia lokalu mieszkalnego . Zawarta w formie aktu notarialnego , zstąpiła ona zawartą , w formie pisemnej, wcześniejszą umowę, z dnia 17 września 2007r o ustanowieniu odrębnej własności tego lokalu. Strony wówczas postanowiły , że kwoty uiszczone tytułem realizacji umowy wcześniejszej zostają zaliczone na poczet wykonania umowy późniejszej.

Spółka zbywca potwierdziła , że na poczet wykonania obowiązków umownych powodowie zapłacili tytułem ceny kwotę 287 803 złote. Łącznie w realizacji swoich obowiązków z obu umów małżonkowie F. zapłacili 337 794 złote. [ 301 794 zł za lokal mieszkalny i 36 000 zł za garaż ]

Powodowie ponieśli także koszty zawarcia umowy z dnia 22 lipca 2008r, w kwocie 1671,40 złotego.

Już latem 2008r spółka zaprzestała prowadzenia swojej działalności operacyjnej i spłacania swoich zobowiązań. Wstrzymała prowadzenie prac budowlanych.

Korzystając z zastrzeżonego umownie prawa do odstąpienia od umów nabycia tak lokalu mieszkalnego jak i garażu , które mogło być wykonane w każdym czasie , bez spełnienia dodatkowych warunków , powodowie skorzystali z niego składając oświadczenie o odstąpieniu w dniu 7 sierpnia 2008r , następnie , bezskutecznie , wzywając spółkę (...) do zwrotu spełnionych przez siebie świadczeń.

Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 28 stycznia 2009r zasądził od spółki z o.o. (...) w K. na rzecz powodów kwotę 301 794 złote z umownymi odsetkami w wysokości 0, 01 % za każdy dzień opóźnienia a także 22 290 tytułem kosztów procesu. Sąd Rejonowy dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie, wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2009r , zasądził od niej na rzecz powodów sumę 36 000 złotych z ustawowymi odsetkami oraz 4 200 złotych tytułem kosztów postępowania

Rozważania prawne Sąd I instancji rozpoczął od przedstawienia przesłanek ustawowych odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością , w sytuacji, gdy wierzyciel nie może zaspokoić swojej wierzytelności w postępowaniu egzekucyjnym przeciwko samej spółce.

Ocenił , że T. i W. F. (2) , będąc zobowiązanymi jedynie do tego by udowodnili , iż przysługuje im sama wierzytelność oraz , że nie mogą jej zaspokoić w drodze postępowania egzekucyjnego , ten obowiązki te , w sporze , zrealizowali.

Oto bowiem ich wierzytelności wobec byłej kontrahentki zostały stwierdzone prawomocnymi orzeczeniami Sądów : Okręgowego w K. i Rejonowego dla K. w K. , a fakt uiszczenia przez nich sumy 1671, 40 złotego został potwierdzony w akcie notarialnym obejmującym umowę z 22 lipca 2008r.

W tym kontekście jako nietrafny uznał zarzut pozwanego , że nie została udowodniona przez nich przesłanka bezskuteczności egzekucji. Zdaniem Sądu fakt , że rzeczywiście powodowie nie inicjowali postępowania egzekucyjnego, w celu zaspokojenia wierzytelności , którymi dysponowali wobec spółki - dłużnika samo przez się nie decyduje o wyłączeniu odpowiedzialności członka zarządu wynikającej z brzmienia art. 299 §1 k.sh. Domagający się przypisania mu odpowiedzialności odszkodowawczej mogą dowodzić tej bezskuteczności za pomocą wszystkich dostępnych dowodów a nie tylko wskazując na formalne orzeczenie organu egzekucyjnego stwierdzającego tę bezskuteczność. Sąd powołał się przy tym na pismo komornika prowadzącego postępowania egzekucyjne zainicjowane przez innych wierzycieli spółki z o. o. (...) , z dnia 31 grudnia 2008r , z którego wynikało , że spółka nie jest w stanie spłacać zadłużeń. Opierało się ono na informacji A. Ł. , naówczas głównego księgowego w spółce , który stwierdzał taki stan finansowy(...)

W ramach przeprowadzonej oceny tego zarzutu odwołał się Sąd także do dalszych zdarzeń , które potwierdzały niemożność zaspokojenia się powodów , w ramach postępowania egzekucyjnego o ile by takie wszczęli , a to na : decyzję Sądu Rejonowego o ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej spółki mimo , że we wniosku z dnia 11 lutego 2009r ówczesnego zarządu [ w tym pozwanego ] wskazano , iż upadłość powinna być ogłoszona z możliwością zawarcia układu z wierzycielami . Za oceną przeciwną niż ta , którą wyrażał K. D. w zarzucie , przemawiało także to , że samo postępowanie upadłościowe zostało umorzone dla braku środków na jego kontunuowanie , po tym kiedy , w 2013r , wyczerpana została zaliczka złożoną przez jednego z wierzycieli na jego prowadzenie.

Następnie analizując wszystkie zarzuty K. D. (1) , które miały decydować o wyłączeniu jego odpowiedzialności odszkodowawczej wobec powodów , Sąd Okręgowy , oceniając je jako niezasadne , a zatem nie prowadzące do takiego skutku wskazał co następuje :

a/ nie można uznać , ze wniosek zarządu o ogłoszenie upadłości , złożony w dniu 11 lutego 2009r był wnioskiem złożonym w odpowiednim czasie. Już wcześniej, bo po tym kiedy spółka, w lecie 2008r , zaprzestała prowadzenia działalności operacyjnej i zaniechała kontynuacji prac budowlanych , które była głównym przedmiotem jej działalności jako spółki developerskiej, co więcej , przestała realizować swoje zobowiązania wobec kontrahentów, taki wniosek należało złożyć. Nie ma racji pozwany , gdy w motywach tego zarzutu , wiąże sytuację powodującą konieczność złożenia wniosku z odmową zwrotu przez(...)- spółkę akcyjną pożyczki w kwocie 25 000 000 złotych , co miało mieć miejsce 28 stycznia 2009r.

Wskazując , że udzielenie wcześniej tej pożyczki bez ustanowienia właściwych zabezpieczeń jej spłaty świadczy dodatkowo o nieprawidłowym wykonywaniu swoich obowiązków przez zarząd w zakresie prowadzenia spraw spółki , Sąd podzielił stanowisko powodów , argumentujących że już w listopadzie 2008, a zatem po tym kiedy (...) zaniechała prowadzenia działalności budowlanej zaczęły być ujawniane wpisy hipotek obciążających majątek nieruchomy spółki , obejmujące wierzytelności jej kontrahentów. Zatem już wcześniej musiała powstać sytuacja , w której ich pretensje finansowe nie były przez (...) regulowane.

W ramach oceny tego zarzutu Sąd Okręgowy nie uznał za zasadne argumentów K. D. (1) , że przed końcem stycznia 2009r sytuacja finansowa spółki , która współzarządzał była dobra , nie rodząc obowiązku złożenia wniosku o upadłość. Wskazał , iż przeciwko ich trafności przemawia okoliczność bezskutecznych wezwań powodów o dobrowolne spełnienie świadczeń z tytułu zapłaconych przez nich cen za garaż i lokal mieszkalny , co powinno , przy twierdzonej dobrej kondycji finansowej developera , prowadzić do zaspokojenia tych wierzytelności , bez potrzeby późniejszego dochodzenia przez powodów swoich pretensji na drodze sądowej.

b/ nietrafnie pozwany powołuje się na to , że zaniechanie wcześniejszego złożenia wniosku o upadłość nie było przez niego zawinione.

Zdaniem Sądu każdy z członków zarządu, w tym powód , winien samodzielnie oceniać sytuację finansową spółki i gdy zaprzestała ona realizować swoje obowiązki finansowe , decydować o jego złożeniu. Zatem zbyt późne zainicjowanie postępowania upadłościowego świadczy także o winie pozwanego.

c/ nie można także podzielić stanowiska K. D. (1) co do tego , że pomiędzy zbyt późnym złożeniem wniosku o upadłość, a szkodą powodów nie zachodzi związek przyczynowy,

Uznając , że i ten zarzut jest nietrafny Sąd Okręgowy wskazał , że podpisując umowę w dniu 22 lipca 2008r spółka developer zapewniła nabywców o bezpieczeństwie samej inwestycji , potwierdzając , iż wywiąże się ze swoich obowiązków jakie na sobie przyjęła. Powodowie odstąpili od obu umów niemal niezwłocznie , bo po upływie dwóch tygodni , a mimo to nie zdołali odzyskać wyłożonych , znacznych środków finansowych.

Ponieważ już w tym czasie [ zawarcia umowy z lipca 2008] spółka nie prowadziła działalności budowlanej , i nie regulowała zobowiązań wobec wykonawców, to złożenie wniosku wcześniej , który Sąd ocenił jako mający poprzedzać jej zawarcie, doprowadziłby do tego , że szkoda po stronie powodów w ogóle nie miałaby miejsca .

d/ Sąd w ramach oceny prawnej roszczenia za zupełnie nieuzasadniony uznał zarzut jego sprzeczności z zasadami współżycia społecznego , wskazując , że to powodowie wyłożyli ponad 300 000 złotych nie uzyskując świadczenia wzajemnego , które (...) spółka z o. o. wykorzystała na własne potrzeby , w tym dla zabezpieczania wierzytelności podmiotów trzecich , własnych praw z tego tytułu dostatecznie nie chroniąc , co ostatecznie doprowadziło do jej upadłości. W żadnym zatem razie nie może obecnie dochodzone roszczenie być oceniane jako stanowiące przejaw nadużycia przez T i W F. ich praw podmiotowych.

W konkluzji uznając , że powodowie dowiedli zasadności swojego roszczenia w pełnej wysokości, a pozwany nie wykazał , iż po jego stronie zachodzą przesłanki egzoneracyjne , uwzględnił powództwo

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc i wynikająca z niej , dla wzajemnego pomiędzy stronami ich rozliczenia, zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

W apelacji od tego orzeczenia , kwestionując je w całości , K. D. (1) podniósł w pierwszej kolejności zarzut nieważności postępowania poprzedzającego jego wydanie dla realizacji podstawy z art. 379 pkt 5 kpc.

Braku możliwości obrony swoich praw procesowych upatrywał on po pierwsze w tym , że Sąd I instancji nie uwzględnił jego wniosku o odroczenie rozprawy odbytej w dniu 23 listopada 2011r i w przeprowadzeniu , podczas jej przebiegu , postępowania dowodowego w postaci przesłuchania świadków , którym , z racji nieobecności, pozwany nie mógł zadawać pytań.

Po wtóre uznawał , iż zarzut ten jest usprawiedliwiony jako następstwo oddalenia przez Sąd , jako spóźnionych , bądź zbędnych , złożonych przezeń na rozprawie w dniu 22 listopada 2013r wniosków dowodowych , których treść była istotna dla wykazania przesłanki egzoneracyjnej braku jego winy w nie zgłoszeniu w odpowiednim czasie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. W szczególności wskazywał na konsekwencje zaniechania w przeprowadzeniu dowodu z zeznań G. A. w sprawie karnej, oznaczonej sygnaturą III K 399/12. Podnosił przy tym , że wniosków tych nie mógł zgłosić wcześniej z uwagi na swój stan zdrowia oraz na to , że dopiero tok postępowania karnego pozwolił na ujawnienie okoliczności doniosłych dla potwierdzenia tej przesłanki , która decyduje o wyłączeniu jego odpowiedzialności za szkodę jaką ponieśli powodowie.

Ponadto apelacja , której wniosek postulował w pierwszej kolejności wydanie orzeczenia kasatoryjnego i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania , a w drugiej zmianę wyroku i oddalenie powództwa w całości , została oparta na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego, a to art. 233 §1 kpc w zw z art. 299 kpc jako konsekwencji zastąpienia swobodnej oceny dowodów oceną dowolną , opartą na niewszechstronnym rozważeniu materiału procesowego oraz nie uwzględnieniu wniosków o przesłuchanie powoda w charakterze strony i oddaleniu tych , które zgłosił na rozprawie w dniu 22 listopada 2013 , mimo ich istotności dla ustaleń faktycznych doniosłych dla rozstrzygnięcia,

Zarzut procesowy dotyczył także nietrafnego, zdaniem K. D. (1), zastosowania przez Sąd I instancji art. 100 kpc wobec przyjęcia , że wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika procesowego powodów winna wyznaczać kwota odpowiadająca 1, 5 stawki minimalnej tegoż mimo , że brak było do takiego podwyższenia wystarczających podstaw,

- błędu w ustaleniach przyjętych za podstawę orzeczenia .

Zdaniem pozwanego został on zrealizowany poprzez to , że Sąd Okręgowy nie zastosował art. 299 §2 ksh , wadliwie uznając , że nie dowiódł on braku winy w niezgłoszeniu w odpowiednim czasie wniosku o upadłość spółki.

Apelujący wnosił także o przeprowadzenie w postępowaniu przed Sądem II instancji , oddalonego przez Sąd Okręgowy dowodu z relacji G. A. złożonej w postępowaniu karnym o sygnaturze III K 399/ 12 , prowadzonym przez Sąd Okręgowy w Krakowie , która miała potwierdzać kto był w spółce odpowiedzialnym za finanse oraz , że K. D. (1) nie zawinił spóźnienia w złożeniu wniosku o upadłość Leopard - spółka z o. o.

W odpowiedzi na apelację powodowie domagali się jej oddalenia oraz obciążenia przeciwnika procesowego kosztami postępowania przed Sądem II instancji.

W jej motywach obszernie i polemicznie odnieśli się do wszystkich zarzutów podniesionych przez pozwanego.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy pozwanego nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu nie można bowiem podzielić jako zasadnego , żadnego z zarzutów na jakich opiera się jego konstrukcja.

W pierwszej kolejności należy odeprzeć najdalej idący zarzut nieważności postępowania przed Sądem Okręgowym , której przyczynę pozwany identyfikuje z podstawą opisaną w art. 379 pkt 5 kpc.

Zgodnie z utrwaloną wykładnią tego przepisu , ukształtowaną przez orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz doktrynę prawa cywilnego procesowego , pozbawienie strony możliwości obrony jej praw procesowych polega na tym , że z powodu wadliwych czynności procesowych Sądu lub strony przeciwnej , nie mogła ona brać i nie brała udziału tak w toku całego jak i istotnej części postępowania , przy czym chodzi o całkowite , faktyczne pozbawienie możności prezentacji swojego stanowiska przez stronę .

Pogląd ten należy uznać za utrwalony , wobec czego , jedynie dla przykładu należy powołać wypowiadające właśnie takie zapatrywanie : postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2002r , sygn., II CKN 399/01 , powołane za zbiorem Lex nr 19607 oraz stanowisko T. W. w : Kodeks postępowania cywilnego - komentarz t II s. 77-78 Wydawnictwo Wolters Kluwer business 2011.

Taka sytuacja po stronie K. D. (1) nie miała, w postepowaniu przed Sądem I instancji miejsca. Nie tylko złożył zarzuty od nakazu zapłaty ale także miał możliwość prezentowania swojego stanowiska na kolejnych etapach postępowania rozpoznawczego, w tym zgłaszania wniosków dowodowych z której to możliwości korzystał , a dla zapewnienia swojego osobistego udziału w sprawie , zgłaszał wnioski o odroczenie kolejnych posiedzeń , które Sąd I instancji w części uwzględniał , nawet mimo , że zwolnienia lekarskie przedkładane przezeń tuż przed kolejnymi terminami rozpraw nie spełniały wymagań jakie wynikają z brzmienia art. 214 [ 1] kpc. Nie można przy tym nie uwzględniać , że wprawdzie w motywach apelacji pozwany powołuje , że nie mógł wówczas uzyskiwać tego rodzaju zaświadczeń lekarskich , ale okoliczności z tym związanych w żaden sposób nie wykazuje , co pozwala na ocenę , iż są to jedynie gołosłowne stwierdzenia.

Bliższa analiza motywów tego zarzutu wskazuje , że apelujący upatruje jego realizacji przede wszystkim w tym , że Sąd I instancji nie uwzględnił złożonych przezeń wniosków dowodowych.

Ta decyzja procesowa [ , której przyczyny zostały przekonująco przez Sąd Okręgowy wskazane w uzasadnieniu kontrolowanego instancyjnie orzeczenia ] mogłaby ewentualnie stanowi podstawę do twierdzenie , że tym samym Sąd niższej instancji dopuścił się naruszenia przepisów procesowych ale to , nawet potencjalnie przyjmowane naruszenie , nie może być uznawane za takie , które zdecydowało o pozbawieniu powoda możliwości obrony jego praw procesowych.

O podnoszonej w apelacji przyczynie nieważności postępowania można mówić dopiero wówczas, gdyby obydwie przesłanki : nieprawidłowość proceduralna Sądu i jej skutek w postaci całkowitego wykluczenia możliwości prezentowania stanowiska przez stronę , w czasie całego podstępowania lub istotnej jego części , spełnione równocześnie , mogłyby zdecydować o trafności zarzutu apelanta.

/ por. w tej materii , zgodny z prezentowaną tu oceną , pogląd Sądu Najwyższego zawarty , w powołanym jedynie przykładowo , judykacie z 28 marca 2008r , sygn.V CSK 488/07 , zbiór Lex nr 424315/

Nie można podzielić jako zasadnego zarzutu naruszenia prawa procesowego , a to art. 233 §1 kpc , mającego być zrealizowanym przez brak wszechstronności w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Ponownie odwołując się do utrwalonego stanowiska Sądu Najwyższego , wypracowanego na tle wykładni tej normy , które Sąd Apelacyjny podziela , skuteczne odwołanie się przez stronę do zarzutu naruszenia tego przepisu wymaga od niej udowodnienia przyczyn , które dyskwalifikują postępowanie Sądu niższej instancji w zakresie ustaleń. Skarżący musi wykazać które sposób kryteriów oceny , wskazanych w art. 233 §1 kpc zostały naruszone , odnosząc to zindywidualizowanych dowodów, poprzez to ,że Sąd jednym nadał walor wiarygodności , innym tego waloru odmawiając.

/ por. bliżej w tej kwestii , przetoczone dla przekładu, orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001r , sygn.. IV CKN 970/00 i z dnia 6 lipca 2005r , sygn.. IIICK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex nr 52753 i 180925/

Gdy wziąć pod uwagę argumenty jakie pozwany powołuje by zarzut ten uzasadnić , które w istocie sprowadzają si do tezy o nieprawidłowym oddaleniu przez Sąd I instancji wniosków dowodowych zgłoszonych przez apelującego na rozprawie 22 listopada 2013r oraz nieustaleniu przezeń, w jakiej dacie zaistniały w sytuacji spółki , przesłanki faktyczne zobowiązujące zarząd lub poszczególnych jego członków do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, to stwierdzić trzeba , że taka motywacja nie jest wystarczającą by skutecznie podważyć , zważywszy na stanowisko wyżej zaprezentowane , oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji.

Przyczyny oddalenia wskazanych wyżej wniosków, wbrew stanowisku pozwanego zostały przez Sąd Okręgowy podane w motywach kontrolowanego orzeczenia.

Jak wynika to wprost z poświęconej temu zagadnieniu części uzasadnienia wyroku z dnia 9 maja 2014r / por str 7 -8 motywów – k. 876- 877 akt /, Sąd uznał je bądź to jako spóźnione bądź to jako nieprzydatne dla poczynienia na ich podstawie ustaleń doniosłych dla rozstrzygniecie albo też zbędnych dla nich - jak ocenił prowadzenie dowodu z przesłuchania pozywanego w charakterze strony w sytuacji , gdy uprzednio uznał , że wszystkie fakty doniosłe dla rozstrzygnięcia zostały ustalone.

Te szczegółowo w uzasadnieniu podane motywy oceny poszczególnych wniosków dowodowych zgłoszonych przez K. D. należy zaaprobować i dodatkowo wskazać, że dowód z opinii biegłego także wówczas złożony , trafnie Sąd ocenił jako spóźniony skoro pozwany miał możliwość jego powołania już w sprzeciwie od nakazu zapłaty , a wobec podniesionych tam przezeń zarzutów dowód ten wydawał się dowodem zasadniczym.

Nie uczynił jednak tego wówczas w sposób stanowczy , co więcej , pozostawiając ocenę celowości jego przeprowadzenia Sądowi. Zatem powrót do tego wniosku po trzech latach od wydania nakazu zapłaty , trafnie zostało uznane przez Sąd Okręgowy jako decydujące o spóźnieniu samego wniosku.

Nie ma racji autor apelacji , gdy podnosi nie dokonanie przez Sąd Okręgowy ustaleń dotyczących okresu w którym zarząd spółki lub poszczególni jego członkowie mieli już ustawowy obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości(...)

Ustalenia takie zostały dokonane i wynika z nich ,że już w lipcu 2008 , kiedy spółka zaniechała kontynuacji działalności operacyjnej , a w szczególności prowadzenia prac budowlanych oraz nie wywiązywała się ze swoich zobowiązań wobec swoich kontrahentów - wykonawców prac , taki wniosek należało złożyć.

Trzeba także wskazać , że Sąd Okręgowy odwołuje się także w motywach wyroku do tego że w listopadzie 2008r zaczęły być intensywnie ujawniane w księgach wieczystych, prowadzonych dla nieruchomości powódki zabezpieczenia hipoteczne wierzytelności , na kwotę około 3 000 000 złotych , co przekonuje ,że musiały one powstać wcześniej , zatem właśnie w okresie lata 2008r , kiedy zawierając umowę z powodami spółka zapewniała ich o wywiązaniu się z przyjętych na sobie wobec nich obowiązków umownych.

Ustalenia te trafnie posłużyły Sądowi I instancji do nie podzielenia depozycji pozwanego , które nota bene podtrzymał w motywach apelacji , iż właściwym okresem do złożenia wniosku był ten , który wybrał zarząd (...) spółka z o. o., składając go 11 lutego 2009r , co miało nastąpił bez zwłoki po tym , kiedy(...)- spółka akcyjna odmówiła zawrotu pożyczki zaciągniętej u spółki - dłużnika powodów- w kwocie 25 000 000 złotych.

W ramach motywacji tego zarzutu pozwany podtrzymuje stanowisko, zgodnie z którym , wcześniej sytuacja spółki była dobra o czym miały świadczyć dane z przeprowadzanych regularnie audytów biegłych rewidentów , które nie potwierdzały utraty przez nią płynności finansowej . Należy wobec tego zapytać , odwołując się do ustaleń Sądu , które nie są przez apelującego kwestionowanej , dlaczego spółka nie świadczyła powodom pieniędzy z tytułu uiszczonych uprzednio cen za lokal mieszkalny i garaż , i to mimo systematycznych monitów z ich strony , a wierzyciele wykonawcy, sięgali po zabezpieczenia rzeczowe niespłaconych wobec nich zobowiązań.

Fakt te , w odwołaniu się również do doświadczenia życiowego , przeczą stanowisku pozwanego zgodnie z którym wcześniej, aniżeli przed 28 stycznia 2009r , kiedy spółka akcyjna oświadczyła , iż nie zwróci pożyczki [ w żaden sposób nie zabezpieczonej na rzecz spółki z o. o.] nie było , przez pryzmat sytuacji finansowej(...), podstaw do powstania , po stronie członków zarządu obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Uznanie zarzutu naruszenia art. 233 §1 kpc za nietrafny ma i to następstwo , że ustalenia , które Sąd I instancji uczynił podstawą faktyczną ocenianego instancyjnie wyroku , Sąd Apelacyjny , przy aprobacie dla nich , przyjmuje za własne.

Jakkolwiek K. D. (1) formułuje także zarzut błędu w ustaleniach faktycznych tym nie mniej , zważywszy na to , jak ten zarzut motywuje , zasadnym jest przyjęcie , iż w istocie jest on środkiem służącym nie negacji samych ustaleń ale procesu stosowania relewantnych dla rozstrzygniecie norm prawnych.

Oto bowiem , jak wynika wprost z treści tego zarzutu, miałby być on zrealizowany w następstwie nie zastosowania przez Sąd I instancji , w ustalonym stanie faktycznym , normy art. 299 §2 ksh.

Zatem jest to w istocie zarzut materialnoprawny , który jednak także należy uznawać za nietrafny.

Na wstępie należy zwrócić uwagę , iż mimo , że w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany powołał wszystkie zarzuty , które na podstawie art. 299 §2 ksh , przy ich potwierdzeniu, powodowałyby wyłączenie jego odpowiedzialności odszkodowawczej wobec małżonków F. , w apelacji odwołuje się już tylko do jednego , który , jego zdaniem ,nietrafnie nie został uznany za wykazany , przez Sąd niższej instancji.

Jest nim zarzut braku winy pozwanego w niezgłoszeniu wniosku o upadłość(...)- spółki z o. o. w odpowiednim czasie.

Tego rodzaju ograniczenie argumentacji mającej wspierać omawiany zarzut ma tę konsekwencję , iż Sąd II instancji ograniczy dalszy wywód do oceny tej przesłanki egzoneracyjnej , wskazując jedynie w odniesieniu do pozostałej części oceny prawnej roszczenia powodów , że aprobuje w pełni tę część oceny jaką , w odniesieniu do niego zaprezentował w motywach zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy. Jej uzupełnianie wobec stanowiska profesjonalnie zastępowanego apelanta , jest bowiem zbędne.

Powołując się na to , że nie zawinił opieszałego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości pozwany akcentuje dwie kwestie.

Po pierwsze , że prowadząca postępowanie wyjaśniające , Prokuratura Okręgowa w Krakowie nie dopatrzyła się żadnych nieprawidłowości w pracy zarządu spółki , który pozwany współtworzył oraz drugą sprowadzającą się do tezy , że za finanse obu , powiązanych ze sobą gospodarczo spółek,(...)- z ograniczoną odpowiedzialnością oraz (...) SA odpowiadał G. A., co miały potwierdzić jego zeznania ze sprawy karnej , który to dowód Sąd Okręgowy nietrafnie, zdaniem apelującego, oddalił.

Żaden z powołanych argumentów nie podważa zasadności stanowiska prawnego Sądu I instancji zgodnie z którym ten zarzut wskazujący na zrealizowanie przesłanki egzoneracyjnej braku winy po stronie pozwanego nie jest uzasadniony, co wyklucza tym samym ocenę , jako trafnego, zarzutu naruszenia art. 299 §2 ksh , wobec jego niezastosowania.

Odwołanie się przez K. D. (1) do wyników postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową jest o tyle nietrafne , że pozwany nie podaje jaki był przedmiot tego postępowania , a tym samym zakresu tych czynności. Poprzestaje jedynie na bardzo ogólnych stwierdzeniach , które są pozbawione doniosłości prawnej. Nie uwzględnia też tego , iż ocena organu prowadzącego postępowanie tego rodzaju nakierowana jest na prawno - karną kwalifikację weryfikowanych czynności nie natomiast taką , która byłaby istotna dla stwierdzenia ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie normy , która ma ściśle cywilny charakter

Odwołanie się natomiast do tego , że kto inny zajmował się finansami spółki , w domyśle wykluczając K. D. (1) od realnego wpływu na ich stan , co miałoby wyłączać po jego stronie możliwość wcześniejszej oceny kondycji(...), a zatem i złożenia wniosku o upadłość w czasie o jakim mowa w art. 21 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze nie może być uznane za wystarczające dla oceny , że tym samym może on skutecznie powoła się na przesłankę braku winy.

W ocenie Sądu II instancji przyjęcie na sobie obowiązków związanych ze sprawowaniem funkcji w zarządzie podmiotu korporacyjnego , jakim jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością rodzi po stronie osób , które ją przyjęły, niezależnie od motywów , którymi się kierowały , nakaz stałego zainteresowania , nadzoru i pieczy nad sposobem działania przedsiębiorstwa spółki , w tym także, stanu jej finansów. To że pomiędzy osobami współtworzącymi zarząd doszło do wewnętrznego podziału zadań , decydujących o tym , że jedynie niektórzy spośród nich mają realny wgląd w ten stan , jest okolicznością dla ewentualnej odpowiedzialności odszkodowawczej wobec osób trzecich opartej na przepisie art. 299 §1 k.sh. prawnie nie doniosłą. Może ona mieć znaczenie tylko w relacjach pomiędzy samymi członkami organu zarządzającego.

Tym bardziej taka odpowiedzialność nie jest zniesiona wobec członka zarządu , który utracił rzeczywisty wpływ na sposób funkcjonowania spółki , godząc się albo to wprost na swoją bierną rolę w jego strukturze albo też na sytuację w której prowadzenie spraw spółki , w sposób faktyczny , zostało przejęte przez podmiot trzeci spoza jej struktury organizacyjnej czy kapitałowej.

Wobec takiego stanowiska prawnego , w ramach oceny roszczenia powodów, Sąd II instancji zdecydował o oddaleniu wniosku o przeprowadzenie dowodu z zeznań G. A. , o co wnosił pozwany , w motywach apelacji wskazując na taką właśnie rolę tej osoby , która w jego ocenie , wykluczała zawinienie.

Zatem skoro rzeczą każdego z członków zarządu (...) spółka z o. o. była samodzielna ocena sytuacji stanu finansów zarządzanego podmiotu , a także, okoliczności świadczących o kamieniczności złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości , kiedy okazało się , że nie spłaca ona zobowiązań , podejmuje decyzje o pożyczaniu bez zabezpieczeń znacznych kwot innej spółce i nie zabiega konsekwentnie o ich zwrot , to zaniechanie jego złożenia, w odpowiednim , wskazanym przez ustawę czasie przez K. D. , zupełnie niezależnie od bierności pozostałych współtworzących ten organ, decyduje o jego zawinieniu , które nieskutecznie podważa, w omawianym zarzucie apelacyjnym .

Należy odeprzeć także zarzut nieprawidłowego rozstrzygnięcia w zakresie kosztów procesu. Pomijając już nawet , iż nie został on bliżej , poza jednozdaniowym twierdzeniem uzasadniony , uznać trzeba , wbrew stanowisku autora apelacji , iż zarówno charakter samej sprawy , jej podmiotowe rozbudowanie po stronie biernej, a także długotrwałość postępowania oraz różnorodność argumentów pozwanego , które pełnomocnik powodów był zobowiązany odpiera słusznie stała się podstawą dla Sądu Okręgowego do podwyższenia jego wynagrodzenia, tym bardziej , że było to zwiększenie jedynie nieznaczne.

Z podanych n wyżej przyczyn , w uznaniu apelacji za niezasadną , Sąd Apelacyjny orzekł o jej oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego była norma ar 98 §1 kpc w zw z art. 108 §1 i 391 §1 kpc i wynikająca z niej , dla rozliczenia kosztów pomiędzy stronami , zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna powodom z tego tytułu od przeciwnika procesowego została ustalona, biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu, na podstawie §6 pk7 w zw z 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych [ …] z dnia 28 września 2002r [ jedn. tekst DzU z 2013 poz. 490]

Na tej samej podstawie Sąd II instancji ustalił kwotę wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego za pomoc prawna świadczoną K. D. (1) z urzędu, w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd obok powołanych wyżej przepisów Rozporządzenia zastosował również jego §2 ust.3 , na podstawie którego suma przyznanego wynagrodzenia została powiększona o sumę podatku od towarów i usług.