Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Andrzej Struzik
Sędziowie:	SSA Grzegorz Krężołek (spr.) SSA Sławomir Jamróg
Protokolant:	st. prot. sądowy Marta Matys

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2013 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością w P.

przeciwko S. W. (1)

o ochronę dóbr osobistych

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 24 kwietnia 2013 r. sygn. akt IX GC 148/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I poprzez nadanie mu brzmienia:

„I. zobowiązuje pozwanego S. W. (1) do złożenia w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku oświadczenia następującej treści: „Ja S. W. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Budowlanych (...) w P. wnoszę o aktualizację wpisu zgłoszonego w dniu 24 maja 2007 r. poprzez zastąpienie wskazanej w nim sumy wierzytelności 446.169,66 zł sumą 70.655,90 zł” i przesłania go przesyłką poleconą do Krajowego Rejestru Długów Biuro (...) we W. ul. (...)”;

2.  uchyla zawarte w punkcie II zaskarżonego wyroku postanowienie o umorzeniu postępowania i punktowi temu nadaje brzmienie: „w pozostałym zakresie powództwo oddala”;

3.  w pozostałym zakresie apelację oddala;

4.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt : I ACa 927/13

UZASADNIENIE

Strona powodowa B. - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. w pozwie skierowanym przeciwko S. W. (1) domagała się nakazania mu złożenia oświadczenia następującej treści :

„ Ja S. W. (1), prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Budowlanych mgr inż. S. W. (1) wnoszę o wykreślenie / zmianę wpisu w Krajowym Rejestrze Długów , w związku z dokonaniem potrącenia wzajemnych wierzytelności ze spółką (...) sp. z o.o.”

Domagałą się ponadto obciążenia pozwanego kosztami postępowania.

Uzasadniając zgłoszone roszczenie powódka wskazała , że pozwany złożył wniosek do Biura (...) - Krajowego Rejestru Długów we W. o wpisanie jej jako podmiotu , który jest jego dłużnikiem z tytułu niezaspokojonej wierzytelności mającej wynikać z rozliczeń umowy zawartej przez strony na wykonanie przez pozwanego prac budowlanych / ułożenia kostki brukowej przy budynku stacji benzynowej w P. , prowadzonej przez powódkę/ . Ponieważ roboty zostały wykonane wadliwie zamawiająca we własnym zakresie wady te usunęła , a następnie pomiędzy stronami doszło do zawarcia porozumienia mającego za przedmiot dokonanie wzajemnych rozliczeń wynikających z zawartej umowy. W oparciu o nie doszło do kompensaty wzajemnych wierzytelności w konsekwencji której spółka nie jest już dłużnikiem pozwanego. Pomimo tego S. W. (1) nie złożył do Krajowego Rejestru Długów wniosku o wykreślenie dokonanego wcześniej wpisu , potwierdzającego po stronie powódki status dłużnika mimo , że na podstawie art. 20 ust 1 ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych - mającej w sprawie zastosowanie - miał taki obowiązek , który winien był wykonać w terminie 14 dni od daty , kiedy zobowiązanie strony powodowej , na skutek dokonanego potracenia , wygasło . W tych okolicznościach powódka uznawała swoje roszczenie za usprawiedliwione.

Odpowiadając na pozew S. W. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz obciążenia przeciwniczki procesowej kosztami postępowania.

W swoim stanowisku procesowym wskazywał , że składając wniosek do Krajowego Rejestru Długów miał ku temu podstawę albowiem wówczas spółka (...) pozostawała zobowiązaną wobec niego. Podstawą do tego była zawarta 19 września 2006r umowa cesji na podstawie której stała dłużnikiem pozwanego z tytułu zapłaty ceny za wykonane roboty budowlane , które realizował on w oparciu o umowę z daty 1 czerwca 2006r z M. B. , prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe (...)

Pomiędzy pozwanym , a stroną powodową rzeczywiście doszło w dniu 21 grudnia 2007r do zawarcia ugody mającej doprowadzić do dokonania wzajemnych rozliczeń z tytułu realizowanych robót w tym także nieprawidłowości w sposobie ich wykonania , tym nie mniej postanowienia te przestały wiązać, w sytuacji gdy powódka w wyznaczonym w niej terminie nie zapłaciła pozwanemu uzgodnionej kwoty 58 000 złotych.

Wobec tego zaniechania pozwany był wolny także od wykonania przyjętego na siebie w akcie ugody obowiązku złożenia do Krajowego Rejestru Długów wniosku o wykreślenie dokonanego uprzednio wpisu , ujawniającego spółkę (...) jako dłużnika wykonawcy , gdyż warunkiem jego złożenia była uprzednia zapłata wskazanej wyżej sumy.

Rozstrzygając sprawę po raz pierwszy , Sąd Okręgowy w Krakowie , wyrokiem z dnia 9 marca 2010r powództwo oddalił, nie przyznając pozwanemu kosztów procesu wobec nie wykazania przezeń ich poniesienia.

Apelacja spółki została przez Sąd Apelacyjny w Krakowie , po dokonanym uzupełnieniu postępowania dowodowego o przesłuchanie w charakterze świadka M. B. oraz w charakterze strony S. W. (1) / k. 150 – 151 akt /, wyrokiem z 27 lipca 2010r, oddalona.

Na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 26 października 2011r objęty nią wyrok Sąd II instancji uchylił , przekazując sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania wraz z obowiązkiem rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego / k. 198 akt/.

W stanowisku prawnym orzeczenia kasatoryjnego Sąd Najwyższy stanął na stanowisku , że ewentualną podstawą normatywną roszczenia strony powodowej , która domagała się [ czego nie dostrzegł Sąd Apelacyjny ] zobowiązania pozwanego do wykreślenia wpisu w Krajowym Rejestrze Długów lub też jego zmiany poprzez obniżenie wskazanej w nim wysokości wierzytelności nie zaspokojonej dotąd przez B. do sumy odpowiadającej rzeczywistemu rozmiarowi jej zobowiązania, są przepisy o ochronie dobra osobistego osoby prawnej w postaci dobrego imienia jako rzetelnego przedsiębiorcy. Na tej podstawie powódka ewentualnie może ubiegać się o zobowiązanie S. W. do złożenia oświadczenia woli o określonej treści , które doprowadzi poprzez wykreślenie lub aktualizację dokonanego uprzednio wpisu , do usunięcia skutków wywołanego ewentualnie stwierdzonym naruszeniem .

Takiej podstawy natomiast nie stanowi , powoływany przez powodową spółkę norma art. 20 ust. 1 i 2 ustawy O udostępnianiu informacji gospodarczych z 2003r albowiem w istocie na jej podstawie powódka nie może skutecznie skonstruować roszczenia o zobowiązanie swojego kontrahenta do dokonania aktualizacji wpisu w prowadzonym przez Biuro (...) we W. rejestrze.

W ocenie Sądu Najwyższego o naruszeniu tego dobra można mówić w sytuacji, gdy wskazana w tym wpisie wierzytelność w rzeczywistości nie istnieje albo też przysługuje wierzycielowi / autorowi wniosku na podstawie którego wpis nastąpił /, w wysokości tak istotnie niższej , że zaniechanie dokonania aktualizacji przez pozwanego może być ocenione jako to dobro naruszające. Natomiast gdyby pozwany zaniechał realizacji swojego obowiązku dlatego ,że pretensja we wskazanej we wpisie wysokości nadal istniała lub też skala niezgodności pomiędzy treścią wpisu a wielkością rzeczywistego zobowiązania była niższa chociaż nie w rozmiarze tak istotnie niższym niż ustalony w niniejszej sprawie [ 58 000 złotych ] to jego zaniechanie nie mogłoby zostać ocenione jako bezprawne.

Wobec przyjętego stanowiska uznał , że konieczne jest uchylenie zaskarżonego orzeczenia Sądu II instancji albowiem prawidłowe rozpoznanie sprawy wymaga w szczególności dokonania ustaleń faktycznych dotyczących tego jaki rozmiar wierzytelności pozwanego wobec spółki (...) jest ujawniony w Krajowym Rejestrze Długów Biura (...) we W. oraz jaki jest rzeczywisty rozmiar tego zobowiązania.

Rozpoznając sprawę po raz kolejny Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 10 lutego 2012r uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego.

W wyrażonej w motywach orzeczenia ocenie prawnej oraz wskazaniach co do dalszego postępowania , powołując się na stanowisko Sądu Najwyższego , nakazał :

- zwrócenie uwagi , że poza żądaniem zobowiązania pozwanego S. W. do złożenia oświadczenia o wykreśleniu wpisu ,powódka wnosiła także o spowodowanie niego aktualizacji , by odzwierciedlał on rzeczywisty wymiar niezaspokojonego zobowiązania powodowej spółki , przy czym wskazał , że roszczenie powódki winno zostać sprecyzowane, dla braku jego , w aktualnym brzmieniu , ścisłości, o ile miało by być instrumentem prowadzącym do usunięcia skutków naruszenia sfery dóbr osobistych powódki,

- przeprowadzenie oceny roszczenia strony powodowej z punktu widzenia przepisów o ochronie dóbr osobistych osoby prawnej , w tym w szczególności , naruszenia jej dobrego imienia ,

- dokonania ustaleń faktycznych dających podstawę do stwierdzenia czy i w jakiej wysokości zobowiązanie powodowej spółki wobec S. W. (1) nadal istnieje. Tylko bowiem stwierdzenie , że informacja zawarta w kwestionowanym wpisie nie jest prawdziwa , może być podstawą do ewentualnego uwzględnienia żądania spółki (...)

W toku ponownie prowadzonego przez Sąd Okręgowy postępowania rozpoznawczego strona powodowa , która zmieniła swoją siedzibę z B. na P. , w piśmie procesowym z dnia 11 maja 2012r / k. 235 akt/ sprecyzowała żądanie pozwu wnosząc o :

Zobowiązanie pozwanego do złożenia , w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, pisemnego oświadczenia , wysłanego listem poleconym do Krajowego Rejestru Długów , Biuro (...) we W. ul. (...), następującej treści :

„ Ja S. W. (1) , prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Budowlanych mgr inż. S. W. (1) wnoszę o aktualizację wpisu zgłoszonego w dniu 24 maja 2007r , poprzez wpisanie skorygowania kwoty 446 169, 66 zł do kwoty 55 351, 91 zł , zgodnie z ugodą z dnia 21 grudnia 2007r oraz zgodnie z kompensatą z dnia 10 kwietnia 2007r „

Korekta żądania nie została połączona z cofnięciem pozwu o dotychczasowym zakresie żądania.

Poza opisaną modyfikacją treści żądania, strony podtrzymały dotąd prezentowane stanowiska procesowe. W szczególności pozwany podnosił , że wobec faktu nie wywiązania się przez powódkę z zawartego w ugodzie z dnia 21 grudnia 2007r zobowiązania do zapłaty na jego rzecz kwoty 58 000 złotych , ugoda przestała wiązać, wobec czego wskazana we wpisie do Krajowego Rejestru Długów suma dotąd nie zaspokojonej wierzytelności , w wysokości 446 169, 66zł odzwierciedla właściwy rozmiar długu strony powodowej wobec niego. Nie kwestionował natomiast / k. 257 akt/ , skuteczności potrącenia przez spółkę (...) z tą wierzytelnością wzajemnej pretensji w kwocie 2 648, 09 zł , wynikającej we wzajemnych rozliczeń stron z innego tytułu niż realizacja robót budowlanych przy stacji benzynowej w P., dokonaną na podstawie dokumentów z 20 marca 2007 i 10 kwietnia 2007r. /k. 93 i 94 akt/

Strona powoda natomiast wskazywała , że w jej ocenie wierzytelność S. W. (1) związana z realizacją tej umowy i dokonanej cesji wierzytelności z tytułu zapłaty ceny za zrealizowane roboty, wprawdzie nie istnieje tym nie mniej z uwagi na charakter sporu , obecnie domaga się jedynie zobowiązania S. W. (1) do zaktualizowania istniejącego w rejestrze wpisu tak , by wierzytelność tam wskazana wynosiła 55 351, 91 zł.

Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013r Sąd Okręgowy w Krakowie :

- zobowiązał S. W. (1) do złożenia, w terminie 14 dniu od daty uprawomocnienia się wyroku oświadczenia skierowanego do Krajowego Rejestru Długów , Biura (...) we W. ul. (...) o następującej treści : „ Ja S. W. (1) , prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Budowlanych mgr inż. S. W. (1) wnoszę o aktualizację wpisu zgłoszonego w dniu 24 maja 2007r poprzez skorygowanie kwoty 446 169, 66 zł do kwoty 55 351, 91 zł , zgodnie z ugodą z dnia 21 grudnia 2007r oraz zgodnie z kompensatą z dnia 10 kwietnia 2007r,” [ pkt I sentencji ]

- w pozostałym zakresie postepowanie umorzył [ pkt II sentencji ] ,

- zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 2817 złotych tytułem kosztów procesu.[ pkt III sentencji]

Sąd Okręgowy i ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

W dniu 1 czerwca 2006r S. W. (1) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, jako wykonawca, zawarł z M. B. , jako zamawiającym, umowę na realizację prac budowlanych przy stacji paliw w P.. Wynagrodzenie powoda zostało ustalone na kwotę 1 348 338 złotych zł.

W dniu 19 września 2006r pomiędzy pozwanym i spółką z o. o. (...) doszło do zawarcia umowy cesji na podstawie której S. W. (1) zbył tę wierzytelność z tytułu zapłaty ceny , jaką dysponował wobec zamawiającego, na rzecz powódki za kwotę 1 179 292, 95 złotego.

Na skutek reklamacji dotyczącej wad jakościowych zrealizowanych przez wykonawcę prac w zakresie położenia kostki brukowej na powierzchni (...). kw i wobec uznania zasadności tych zarzutów, strony zawarły w dniu 21 grudnia 2007r ugodę , której przedmiotem było nie tylko jej uwzględnienie ale także dokonanie ostatecznych wzajemnych rozliczeń finansowych.

W ramach ugody pozwany przyznał , że wykonane prace nie są prawidłowo z punktu widzenia jakości położenia kostki na w/w powierzchni wykonane , a wobec tego jego wierzytelność wobec spółki (...) jest mniejsza o kwotę 371 958, 85 zł, odpowiadając wartości tego materiału , którego S. W. nie musiał , zgodnie z porozumieniem, dostarczać już na plac budowy.

Dla całkowitego rozliczenia stron z tytułu zawartej miedzy nimi umowy strona powodowa zobowiązana była zapłacić w wyznaczonym, siedmiodniowym terminie S. W. (1) kwotę 58 000 złotych, a spełnienie tego obowiązku było warunkiem złożenia przez pozwanego wniosku do Krajowego Rejestru Długów Biura (...) we W. o wykreślenie dokonanego w nim wpisu , wskazującego spółkę (...) jako jego dłużnika w zakresie kwoty 446 169 , 55 zł. Składały się na nią : suma 430 865, 56 zł mająca mieć swoje źródło w umowie cesji oraz suma 15 303 , 99 zł z tytułu [ skapitalizowanych ] odsetek za opóźnienie w terminowym świadczeniu kwot stanowiących częściową realizację zobowiązania powódki , jeszcze przed zawarciem ugody.

Zapłata ta nie nastąpiła , a S. W. (1) wniosku o wykreślenie nie złożył. Figuruje tam nadal wpis , dokonany na wniosek pozwanego z dnia 24 maja 2007r wskazujący na taki rozmiar niezaspokojonej przez powódkę wierzytelności pozwanego .

Wierzytelność w kwocie 58 000 złotych powódka skutecznie ograniczyła dokonując jej potracenia z wynikającymi z innych tytułów swoimi należnościami wobec pozwanego o kwotę 2 648,09 zł , co potwierdziła kompensata z dnia 10 kwietnia 2007r.

Z dalszych ustaleń Sądu I instancji wynika , że istniejący wpis we wskazanym wyżej rejestrze , spowodował negatywne konsekwencje dla strony powodowej jako kontrahenta , nabywcy paliw , od (...) SA

Obydwa te podmioty producenckie odmówiły spółce (...) udzielenia, właśnie z uwagi na ujawnione zadłużenie wobec S. W. prolongaty kredytu kupieckiego w ramach którego mogła ona nabywać paliwo z odroczonym terminem płatności za nie.

W rozważaniach , powołując się na wiążące Sąd Okręgowy, zapatrywania prawne Sądu Apelacyjnego wydającego orzeczenie kasatoryjne z dnia 10 lutego 2012r , mające podstawę w stanowisku Sądu Najwyższego wyrażonym w rozstrzygnięciu z dnia 26 października 2011r , wyraził ocenę , że bierność pozwanego w złożeniu wniosku do Krajowego Rejestru Długów o aktualizację ujawnionego tam wpisu dotyczącego rozmiaru niezaspokojonej przez powódkę wierzytelności wobec niego stanowi naruszenie dobra osobistego spółki w postaci dobrego imienia jej jako osoby prawnej w relacjach z kontrahentami.

O tym naruszeniu decyduje bowiem fakt , żę dalsze istnienie tego wpisu o niezmienionej treści spowodował dla spółki (...) negatywne konsekwencje gospodarcze w postaci nie udzielenia przez producentów paliw, które sprzedaje w ramach swojego przedsiębiorstwa powódka , kredytu kupieckiego na podstawie którego mogła ona płaci za zakupy z odroczonym terminie płatności ceny.

Zdaniem Sądu nie wystąpienie z wnioskiem aktualizacyjnym należy zakwalifikować jako bezprawne albowiem skala rzeczywistego zasłużenia powodowej spółki wobec S. W. (1) zamykając się aktualnie, na datę orzekania , kwotą 55 351, 91 złotych jest prawie dziesięciokrotnie niższa niż ta , która wynika z dokonanego wpisu do KRD.

U podstaw tej oceny znalazło się stanowisko Sądu I instancji zgodnie z którym wprawdzie ugoda zawarta przez strony w dniu 21 grudnia 2007r , wobec nie wykonania przez powódkę przyjętego w niej na sobie obowiązku zapłaty kwoty 58 000 złotych w uzgodnionym terminie przestała wiązać , tym nie mniej nie przestały być istotnymi dla ustalenia rzeczywistego rozmiaru długu B. wobec S. W. , zawarte w niej oświadczenia stron o okolicznościach faktycznych pozwalających to zadłużenie określić.

Odwołując się do nich , a w szczególności depozycji S. W. (1) , uzupełnionych o te , które wynikają z treści jego relacji złożonej w ramach przesłuchania przed Sądem Apelacyjnym w charakterze strony, Sąd Okręgowy ocenił , że sam pozwany potwierdził , że jego wierzytelność o ile wynika ona z wartości materiału w postaci kostki brukowej , której nie musiał dostarczyć powódce w ramach realizacji prac budowlanych przy stacji benzynowej w P. , w kwocie łącznej 371 958, 85 zł nie istnieje. Zwrócił przy tym uwagę , że z treści oświadczeń stron w ugodzie wynika ,że to oświadczenie powoda nie może być potraktowane jako rezygnacja w jej ramach z tak istotne ilościowo części wierzytelności z tytułu wynagrodzenia , po to by uzyskać jego resztę [ oznaczoną przez strony na 58 000 złotych ] ale po to by w ten sposób doprowadzić do ostatecznego rozliczenia zobowiązań wynikających wzajemnie dla stron z faktu wadliwego wykonania prac budowlanych.

Analizując wielkość zobowiązania powódki wobec pozwanego uznał , że jego rozmiaru nie zwiększa kwota 15 303, 99 zł , która mająca być należną pozwanemu z tytułu skapitalizowanych odsetek za dokonywane z przekroczeniem terminu wymagalności wpłaty cząstkowe , którą S. W. ujął we wniosku o wpis do rejestru. Zdaniem Sądu , mimo , że to na pozwanym spoczywał ciężar dowodzenia w tym zakresie , nie zdołał on wykazać , że kwota ta jest mu rzeczywiście wobec przeciwniczki procesowej należna.

Uzasadniając orzeczenie w tej jego części , którą umorzył postępowanie w pozostałym zakresie [ pkt II sentencji] Sąd Okręgowy wskazał , że było ono konieczne dla uniknięcia wątpliwości co do tego , że rozstrzygnął o całości zgłoszonego roszczenia.

Podstawa rozstrzygnięcia o kosztach sporu była norma art. 98 §kpc

Na kwotę należną z tego tytułu stronie powodowej złożyły się poniesione przez nią opłaty od pozwu , apelacji oraz skargi kasacyjnej , opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie odpowiadającej zwielokrotnionej trzykrotnie stawce minimalnej za reprezentację w postępowaniu o ochronę dóbr osobistych.

Apelację od tego orzeczenia złożył tylko pozwany i zaskarżając je w całości domagał się w pierwszej kolejności jego zmiany poprzez oddalenie powództwa i obciążenie strony przeciwnej kosztami postępowania za obydwie instancje.

Jako wniosek ewentualny sformułował żądanie uchylenia wyroku Sądu Okręgowego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania , przy pozostawieniu mu rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Środek odwoławczy S. W. (1) został oparty na następujących zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego w sposób mający wpływ na treść orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej , a art. 233 §1 kpc w zw z art. 227 kpc , wobec braku wszechstronności w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przez co dokonana ocena dowodów jest nieprawidłowa i prowadzi do wadliwego ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, a nieprawidłowość ta dotyczy :

a/ ustalenia , że apelującemu nie przysługuje wobec strony powodowej wierzytelność w kwocie 371 958, 85 złotego albowiem stanowiła ona wartość kostki brukowej , której nie musiał on dostarczać w ramach realizowanych prac budowlanych,

b/ konstatacji , iż rzeczywiście przysługująca mu wierzytelność zamyka się w kwocie 55 351, 91 zł mimo , że w rzeczywistości odpowiada ona tej , która jest ujęta w dotąd istniejącym wpisie w Krajowym Rejestrze Długów,

c/ ustalenia , że częścią składową tej wierzytelności nie jest należność odsetkowa z racji opóźnienia w zapłacie kwot , które na poczet zobowiązania spółka (...) świadczyła pozwanemu , czym jej rozmiar S. W. określił w apelacji na sumę 17 268, 05zł , a zatem wyższą niż ta , która z tego tytułu została , na jego wniosek, ujawniona wprowadzonym przez przez Biuro (...) we W. rejestrze.

d/ przyjęcia , że pozwany akceptował w całości konsekwencje skompensowania przez powódkę z jego pretensją wierzytelności własnej stwierdzonej w szczególności dokumentem datowanym na 10 kwietnia 2007r ,

Naruszenia norm procesowych upatrywał ponadto w niezastosowaniu normy art. 479 [12] §1 kpc , która z uwagi na datę wniesienia pozwu winna być zastosowaną i na jej podstawie wnioski dowodowe spółki (...) , którymi wykazywała ona naruszenie przez S. W. swego dobra osobistego , winny zostać oddalone, jako spóźnione, z konsekwencjami dla treści rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

W ramach tego zarzutu zakwestionował także pozwany trafność zastosowania art. 355 §1 kpc i zasadność decyzji o umorzeniu postępowania w pozostałym zakresie , argumentując , iż żądanie w pierwotnym jego brzmieniu nie zostało w toku sporu, także po ostatecznej jego modyfikacji , cofnięte czy to w połączeniu z równoczesnym zrzeczeniem się roszczenia czy bez niego za zgodą pozwanego , wobec czego Sąd I instancji winien był , wobec treści podjętego przez siebie rozstrzygnięcia , w pozostałym zakresie powództwo oddalić. Nadto w jego ocenie taki wynik sprawy winien zdecydować o innej treści orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu , którego podstawą normatywna , przy jedynie częściowym uwzględnieniu żądania powódki , winien był być art. 100 kpc , implikując stosunkowe rozdzielenie ich pomiędzy stronami,

- naruszenia prawa materialnego , a to art. 65 kc w następstwie dokonania jego błędnej interpretacji i w jej wyniku dokonania niewłaściwej wykładni oświadczeń woli stron w zawartej pomiędzy nimi w dniu 21 grudnia 2007r ugodzie , w części w jakiej odnosiły się do wzajemnych ustępstw.

Realizacji tego zarzutu upatrywał także pozwany w naruszeniu art. 6 kc w zw z art. 24 kc wobec nieprawidłowej interpretacji tych norm na podstawie której Sąd Okręgowy nietrafnie przyjął , że to na pozwanym ciążył w sporze obowiązek dowiedzenia tego w jakiej wysokości służy mu wierzytelność wobec strony powodowej , ujawniona w KRD , podczas gdy rozkład tegoż jest , jego zdaniem, przeciwny.

W odpowiedzi na apelacje strona powodowa domagała się jej oddalenia jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia powoda kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy S. W. (1) jest częściowo uzasadniony , prowadząc do zreformowania orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej, w sposób wskazany w sentencji wyroku Sądu II instancji.[ pkt 1 i 2 orzeczenia ]

W pozostałym zakresie , jako nietrafna , apelacja pozwanego podlegała oddaleniu. [pkt 3 sentencji]

Kwestionując dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne pozwany powołuje zarzut naruszenia art. 233 §1 kpc w zw z art. 227 kpc wskazując , że ocena ta jest wadliwa , wobec braku jej wszechstronności , a także sprzeczności tejże z zasadami doświadczenia życiowego i regułami logicznego rozumowania. Nieprawidłowości te miały, jego zdaniem , doprowadzić także do konsekwencji w postaci błędów w tych ustaleniach.

Analiza motywów jakimi posłużył się S. W. (1) by zarzut ten uzasadnić nie pozwala ocenić , że zarzut ten jest tylko częściowo usprawiedliwiony.

Rzeczywiście norma art. 233 §1 kpc wskazuje jako kryteria swobodnej oceny dowodów zarówno reguły logicznego rozumowania jak i zasady doświadczenia życiowego , nakazując także ażeby u jej podstaw znajdowała się wszechstronna analiza zgromadzonego materiału dowodowego.

Tyle tylko , że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury , w tym przede wszystkim orzecznictwa Sądu Najwyższego służącego wykładni tego przepisu, skuteczne postawienie tego zarzutu wymaga od strony odwołującej się do niego by wykazała na czym polega , w odniesieniu do zindywidualizowanych przez nią dowodów , ta niezgodność ze wskazanymi wyżej kryteriami oceny , która przy ich zachowaniu za taką swobodną ocenę musi zostać uznana.

Nie jest przy tym wystarczające aby strona powołała jedynie własną wersję zdarzeń , odmienną od przyjętej przez Sąd , a jej zdaniem prawdziwą. Co więcej nawet w sytuacji gdy wersja ta da się wywieś z treści przeprowadzonych dowodów , jako równie możliwa jak ta , na jakiej oparł swoje orzeczenie Sad , to i tak zarzut naruszenia art. 233 §1 kpc musi by uznany za chybiony.

Argumenty jakie pozwany powołuje dla uzasadnienia tego zarzutu przekonują , że właśnie przeciwstawia on okolicznościom , które Sąd I instancji uczynił podstawą faktyczną zaskarżonego rozstrzygnięcia własną ich wersję , korzystną z punktu widzenia prezentowanego przez siebie stanowiska procesowego.

W szczególności ma to miejsce w zakresie podważania ustalenia konstatacji faktycznych dotyczących tego jakie źródło miała ta część wierzytelności ujawnionej w kwestionowanym w sporze wpisie do KRD , która zamyka się w kwocie 371 958, 85 zł. Stanowisko to nie jest trafne , nie bierze bowiem pod rozwagę zarówno twierdzenia o faktach jakie w tym zakresie złożył S. W. (1) w akcie ugody z dnia 21 grudnia 2007r , jak i będąc przesłuchany w charakterze strony w trakcie postępowania rozpoznawczego przed Sadem II instancji , po raz pierwszy rozpoznającego sprawę .

Z treści § 2 pkt 1 i 2 ugody wynika , iż pozwany potwierdził , że kwota ta , o którą dokonał fakturą nr (...)r korekty uprzedniego dokumentu rozliczeniowego nr VAT (...) , obejmującej pozostałą do zapłaty należność z tytułu umowy cesji , stanowi równowartość rozebranej przezeń , w ramach prac po reklamacyjnych , uszkodzonej kostki brukowej , w ilości 2903, 66 m. kw / k. 250 akt/

Będąc przesłuchany w charakterze strony / k. 151 akt / wskazał , że kostki [o właściwej jakości ] w ilości odpowiadającej wskazanej powierzchni ułożenia nie był już obowiązany na plac budowy dostarczać. Jej wartość odpowiadała sumie o jaką nastąpiła korekta jego należności czyli 371 958, 85 zł. Wskazał także , że po dokonaniu opisanych rozliczeń , które obrazują także oświadczenia stron zawarte w §1 pkt 3 ugody do zapłaty na jego rzecz przez stronę powodową pozostała kwota 58 000 złotych , która odpowiadała wartości materiałów rzeczywiście przez niego dostarczonych na budowę.

Stad też nie można w szczególności podzielić , jako trafnego , zapatrywania pozwanego , wyrażonego w motywach tego zarzutu , że fakt braku obowiązku dostarczenia kostki brukowej przez pozwanego pozostaje bez związku z wierzytelnością, która jest miedzy stronami przedmiotem sporu i wobec tego nie może mieć wpływu na określenie jej rzeczywistej wysokości.

Do tego dodać jeszcze należy , że za prawidłowością ustaleń faktycznych Sądu I instancji w części dotyczącej tego zagadnienia przemawia treść oświadczenia o potraceniu dokonanego przez spółkę (...) wobec apelującego wskazanej w dokumencie z daty 20 marca 2007r , a aprobowanej przez S. W. poprzez oświadczenie zawarte w dokumencie datowanym na 10 kwietnia 2007r , zatytułowanego kompensata / k. 93- 94 akt/

Z zawartego , w tym ostatnio wymienionym dokumencie, oświadczenia pozwanego wynika , że już wówczas - 10 kwietnia 2007r , a zatem jeszcze przed zawarciem ugody , potwierdzał on , że wierzytelność strony pozwanej z tytułu umowy cesji z dnia 19 września 2006r , po dokonaniu aprobowanego przez niego potrącenia została ograniczona do kwoty 55 351,91 zł. Prosty rachunek arytmetyczny potwierdza , że bez uwzględnienia sumy potracenia [ 2 648, 09 zł ] wierzytelność pozwanego , o wskazanym wyżej źródle , wobec spółki była ograniczona do kwoty 58 000 złotych

Treść wskazanych wyżej dokumentów, a w szczególności oświadczenia pozwanego z daty 10 kwietnia 2007r zatytułowanego „ kompensata „ przeczy dodatkowo trafności tej części argumentacji apelującego mającej wspierać omawiany zarzut na podstawie której neguje on konstatację faktyczną i wynikającą z niej ocenę prawną Sądu meriti o tym , że potracenie przez powódkę wierzytelności własnej w wysokości 2 648, 09 zł z wierzytelnością z tytułu umowy cesji było przez S. W. uznawane. Gdy do tego dodać , iż pozwany potwierdził fakt aprobaty dla jej skutków , odpowiadając na pytanie Sądu na rozprawie w dniu 19 września 2012 / k. 257 akt/, stanowisko pozwanego należy uznać, także w tej części , za chybione.

Oceniany zarzut jest usprawiedliwiony w tym zakresie jakim dotyczy uznania przez Sad I instancji , że pozwany nie wykazał , iż wierzytelność przysługująca S. W. (1) wobec spółki z P. obejmuje , poza kwotą 55 351, 91 zł także należność z tytułu skapitalizowanych odsetek z tytułu nieterminowych wpłat dokonanych przez nią w realizacji umowy cesji przed datami potwierdzenia przezeń skuteczności potracenia kwoty 2648, 09 zł oraz zawarcia przez strony ugody.

Stanowisko to jest konsekwencją nie dokonania w tym względzie ustaleń , o które Sąd Apelacyjny uzupełni podstawę faktyczną w ramach rozstrzygania o roszczeniu strony powodowej, przy jednoczesnej aprobacie pozostałych ustaleń dokonanych przez Sąd Okręgowy i przyjęciu ich przez Sąd II instancji za własne.

Uzupełnienie to , przedstawia się następująco :

W treści oświadczeń stron zawartych w akcie ugody z dnia 21 grudnia 2007r potwierdziły one wzajemnie , że S. W. (1) w ramach umowy o wykonanie robót budowlanych zawartej z M. B. w dniu 1 czerwca 2006r , otrzymał od zamawiającego tytułem wynagrodzenia kwotę 465 679, 41 zł , a od spółki (...) , z tytułu zawartej z pozwanym umowy przelewu wierzytelności , kwotę 748 427, 39 zł.

/ dowód : §1 pkt 3 ugody z dnia 21 grudnia 2007r k. 249 akt. /

Wpłaty te nie były dokonywane w wymaganych terminach wobec czego należność z tytułu skapitalizowanych odsetek od wpłat cząstkowych na datę 1 marca 2007r zamknęła się w kwocie łącznej 17 268, 05zł i została ujęta w nocie odsetkowej z tej daty skierowanej do strony powodowej przez S. W..

/ dowód : nota odsetkowa z dnia 1 marca 2007r wraz z dowodem jej odbioru przez powódkę w dniu 7 marca 2007r k. 304- 306 akt/

Wobec późniejszego , datowanego na 20 marca 2007r i akceptowanego przez pozwanego w dniu 10 kwietnia 2007r potrącenia przez B. wierzytelności wzajemnej w zakresie kwoty 2 648, 09 zł pozwany dokonał ograniczenia także należności odsetkowej o kwotę 1 964, 06zł uznając , że jej dotąd nie zaspokojona wysokość to kwota 15 303, 99 zł i taką jej wielkość, obok należności głównej w rozmiarze 430 865 , 56 zł, objął wnioskiem z dnia 24 maja 2007r o wpis do Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej we W.. Dwie te wielkości składają się na nadal wskazaną w tym rejestrze ogólną sumę zobowiązania powódki wobec pozwanego - 446 169, 55 złotego.

Dowody z tych dokumentów , na podstawie treści których Sąd II instancji uzupełnił ustalenia faktyczne nie były przez strony kwestionowane co do ich wiarygodności. W prawdzie powódka twierdziła , że nie jest w chwili rozstrzygania zobowiązana wobec S. W. żadną kwotą / por. oświadczenie pełnomocnika B. k. 257 akt/ tym nie mniej nie podważała w sporze wskazanych wyżej dokumentów.

Uzupełnienie to daje podstawę do uznania , że omawiany zarzut procesowy jest w tym zakresie usprawiedliwiony , co ma tę konsekwencję , iż prowadzi do wyrażenia oceny prawnej , że wierzytelność pozwanego wobec strony pozwanej z tytułu realizacji zawartej przez strony w dniu 19 września 2006r umowy cesji , dotąd nie zaspokojona , zamyka się w kwocie nie 55 351, 91 zł , jak przyjął to Sad Okręgowy, a 70 655, 90 złotego [ 55 351, 91 zł + 15 303, 99 zł ] . Zatem do takiej kwoty winien zostać skorygowany wpis w Krajowym Rejestrze Długów , oparty na wniosku S. W. (1) z dnia 24 maja 2007r.

Ma też rację apelujący ponosząc zarzut procesowy naruszenia art. 355 §1 kpc.

W takiej sytuacji procesowej jaka miała miejsce w rozstrzyganej sprawie modyfikacja żądania pozwu przez powódkę w sposób wskazany w piśmie procesowym z dnia 11 maja 2012r / k. 235 akt / , którego treść po zmianie nie dawała się pogodzić z pierwotnym jego brzmieniem , przy braku aktu dyspozycji procesowej w postaci cofnięcia żądania w tym zakresie w sposób skuteczny z punktu widzenia wymagań procesowych nie dawał podstawy , co słusznie zarzuca apelujący w środku odwoławczym, do umorzenia postępowania. Wynik postępowania rozpoznawczego winien był prowadzić do oddalenia powództwa w tej części.

Dlatego też Sąd Apelacyjny , w uznaniu tego zarzutu za trafny, zmodyfikował treść pkt II sentencji orzeczenia z dnia 24 kwietnia 2013r , w sposób wskazany w pkt 2 sentencji wydanego przez siebie rozstrzygnięcia.

Pozostałe zarzuty procesowe zawarte w środku odwoławczym nie są usprawiedliwione.

Wbrew stanowisku pozwanego wnioski dowodowe zgłoszone przez powódkę dla wykazania faktu naruszenia przez niego jej dobra osobistego w postaci dobrego imienia i renomy jako rzetelnego partnera w kontraktach gospodarczych nie mogą być ocenione jako spóźnione i wobec tego z mocy mającego w sprawie zastosowanie art. 479 [ 12] §1 kpc podlegające oddaleniu, rodząc na etapie postępowania odwoławczego konieczność nie uwzględniania okoliczności faktycznych ustalonych na ich podstawie przez Sąd niższej instancji.

Ich zgłoszenie dopiero na etapie postępowania rozpoznawczego po uchyleniu orzeczenia przez Sąd Apelacyjny wyrokiem kasatoryjnym z dnia 10 lutego 2012r /k. 214 akt / było konsekwencją wyrażenia przez Sąd II instancji , wiążącej dla Sądu Okręgowego oceny prawnej w zakresie kwalifikacji prawnej roszczenia powódki jako mogącego by opartym na przepisach o ochronie dóbr osobistych osoby prawnej. Zatem należy ocenić , że to właśnie ta kwalifikacja normatywna wywołała potrzebę posłużenia się nimi dopiero na tym etapie procesu.

Nie ma racji pozwany także gdy neguje sposób rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Podważając jego trafność , nawet uwzględniwszy , że powództwo w części winno ulec oddaleniu , w miejsce umorzenia postepowania , nie bierze on pod uwagę tego , iż co do zasady spółka (...) spór wygrała , a taki jego wynik uzasadniał zastosowanie , w zakresie rozliczeń stron z tytułu jego kosztów , reguły wynikającej z normy art. 98 §1 kpc.

Nie można podzielić , jako zasadnych także tych zarzutów , które dotyczą sposobu wykładni i zastosowania przez Sąd Okręgowy norm prawa materialnego.

Jednym z zasadniczych dóbr osobistych osoby prawnej , w tym w szczególności przedsiębiorcy jest jego dobre imię , dobra sława gospodarcza /renoma/ , w relacjach z jego partnerami gospodarczymi jako podmiotu rzetelnie wywiązującego się ze swoich zobowiązań tak pieniężnych jak i niepieniężnych. Ukształtowanie jej wymaga niejednokrotnie długotrwałych , konsekwentnych starań , związanych także z dodatkowymi nakładami wynikającymi z wejściem na rynek i utrzymaniem na nim swojej pozycji. Tak rozumiana renoma ułatwia przy tym podtrzymywanie dotychczasowych kontaktów i nawiązywanie nowych, co przekłada się również na wzrost powodzenia gospodarczego.

Wobec powyższego nieuprawnione przypisywanie przedsiębiorcy sposobu postępowania jako nierzetelnego , prowadzącego do sytuacji w której przedsiębiorca ich nie zaspokaja wierzytelności kontrahentów w wymaganych terminach, stanowi naruszenie jego dobrego imienia.

W takiej sytuacji może on sięgnąć skutecznie po roszczenie ochronne przeciwko naruszycielowi wywodzone z normy art. 24 §1 kc w zw z art. 43 kc .

Ustalenia faktyczne poczynione w sprawie dają podstawę do oceny , że roszczenie sformułowane przez powódkę jest usprawiedliwione właśnie w świetle powołanych wyżej norm. Ujawnienie w rejestrze jakim jest , Krajowy Rejestr Długów Biura Informacji Gospodarczej we W. , informacji , są takimi które nie tylko powszechnie dostępne i , jak wykazało postępowanie, branymi pod uwagę przez innych potencjalnych kontrahentów podmiotu wskazanego w nim jako dłużnik , przy ocenie jego rzetelności.

Zatem istnienie , w tym rejestrze niezgodnego ze stanem rzeczywistym wpisu zgodnie z którym spółka (...) jest nierzetelnym dłużnikiem albowiem zalega wobec autora wniosku kwotą ponad 446 tysięcy złotych , w sytuacji gdy prawidłowo określona wysokość tej wierzytelności jest niemal siedmiowięciokrotnie niższa, stanowi naruszenie, opisanego wyżej , dobra osobistego powódki.

Trzeba przy tym jednoznacznie wskazać , że działaniem prowadzącym do naruszenia po stronie S. W. (1) nie było to , że zdecydował się na złożenie wniosku o wpis do rejestru skoro w dacie jego składania spółka (...) rzeczywiście była jego dłużnikiem wobec niezaspokojenia jego wymagalnej pretensji ale to , że wskazany przezeń rozmiar tej wierzytelności nie odpowiadał rzeczywistej jej wysokości , a rozbieżność była tak bardzo istotna z punktu widzenia interesu dotkniętego naruszeniem podmiotu.

Decyduje o nim także fakt późniejszego zaniechania ze strony powoda złożenia wniosku o aktualizację dokonanego wpisu do czego obligował go przepis art. 20 ust. 1 i 2 ustawy O udostępnianiu informacji gospodarczej z dnia 14 lutego 2003r [Dz U Nr 50 poz.424 ] , a obecnie zobowiązuje norma art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010r O udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych [ DzU Nr 81 poz. 530 z poźn. zm]

Udzieloną powódce ochronę mogłoby wykluczyć jedynie wykazanie przez pozwanego , że jego działanie , prowadzące do tego naruszenia nie było bezprawne.

Zgodnie ze stanowiskiem prawnym tak Sądu Najwyższego oraz będącego jego konsekwencją zapatrywaniem prawnym Sądu Apelacyjnego wydającego orzeczenie w dniu 10 lutego 2012r , legalność postępowania pozwanego , który złożył wniosek o wpis do KRD identyfikując swoją nie zaspokojoną wierzytelność z kwotą 446 169 , 55 zł byłaby przezeń wykazana wówczas, gdyby w sporze dowiódł , że formułując wniosek o wpis , a po jego dokonaniu nie podejmując działań zmierzających do jego aktualizacji , w taki sposób by odzwierciedlał on rzeczywisty rozmiar zadłużenia spółki (...) wobec niego , miał ku takiemu sposobowi postępowania rzeczywistą podstawę faktyczną.

Oto bowiem - wbrew stanowisku wyrażonemu przez S. W. (1) w motywach zarzutu naruszenia prawa materialnego to na nim spoczywał obowiązek wykazania rzeczywistej wysokości wierzytelności , której jest beneficjentem wobec strony powodowej. Taki rozkład ciężaru dowodzenia wynika stad , że potwierdzenie tego , iż rzeczywiście wierzytelność wskazana we wpisie odzwierciedla właściwie stan zadłużenia powódki wobec niego wykluczałoby bezprawność działania pozwanego , decydując o wyniku rozstrzygnięcia. Nie sposób zatem obronić stanowiska przeciwnego wobec stwierdzenia , że z ustaleń tej treści to dla S. W. (1) wynikałyby pozytywne skutki prawne.

Pozwany nie podołał temu obowiązkowi skoro poczynione ustalenia dają podstawę do konstatacji , że rzeczywisty wymiar wierzytelności jaką dysponuje wobec powódki zamyka się w kwocie 70 655,90 zł , w konsekwencji czego spowodowanie przezeń dokonania wpisu w rejestrze w kwocie wielokrotnie wyższej oraz zaniechanie podjęcia później działań zmierzających do aktualizacji dokonanego wpisu ocenić należy jako niezgodne z prawem , szczególnie w świetle wskazanych wyżej obowiązków aktualizacyjnych wynikających z powołanych wyżej przepisów ustaw z 2003 i 2010r

Z podanych wyżej przyczyn Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt 1 , 2 i 3 sentencji wyroku, na podstawie art. 386 §1 i 385 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego[ pkt 4 sentencji ] Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 100 kpc , w zw. z art. 108 § i 391 §1 kpc , a dokonane na podstawie tej normy wzajemne zniesienie tych kosztów jest konsekwencją częściowego uwzględnienia apelacji pozwanego.