Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lutego 2015 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2015 r. w Olsztynie

sprawy Z. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek odwołania Z. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 13 grudnia 2013 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje odwołującej Z. M. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w związku z niezdolnością do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy.

Sygn. akt IV U 56/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 grudnia 2013r. (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił Z. M. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego w związku z niezdolnością do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że z posiadanej dokumentacji wynika, że ZUS na podstawie ustaleń do protokołu okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy Nr (...) - ustalił, że zdarzenie z dnia 09.08.2013 r. nie zostało uznane jako wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy z powodu braku przyczyny zewnętrznej związanej z pracą. Wysokie temperatury w okresie letnim są zjawiskiem typowym w polskiej strefie klimatycznej.

Jednocześnie organ rentowy poinformował odwołującą, że ma prawo złożyć wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w związku z ogólnym stanem zdrowia.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła Z. M. - twierdząc, iż wypadek miał miejsce w pracy i nigdy wcześniej nie leczyła się ona z powodu zaburzeń, których konsekwencją mógł być udar, stąd w jej przekonaniu wypadek miał charakter nagły, spowodowany przyczyną zewnętrzną, powodującą uraz, który nastąpił w związku z pracą.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko, iż zdarzenie z dnia 09 sierpnia 2013 r. nie stanowi wypadku, traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy z uwagi na brak przyczyny zewnętrznej. W ocenie organu rentowego wysokie temperatury w okresie letnim są zjawiskiem typowym w polskiej strefie klimatycznej.

Organ rentowy wskazał również, że przyznano ubezpieczonej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 07.02.2014r. do dnia 07.05.2014r. w wysokości 90% podstawy wymiaru oraz od dnia 08.05.2014r. o dnia 05.08.2014r. w wysokości 75 % podstawy wymiaru.

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołująca Z. M. zatrudniona jest w Urzędzie Pocztowym w B. na stanowisku asystentka.

Do jej głównych zadań należy obsługa klientów, wszystkich instytucji i awizowanych przesyłek.

(dowód: zeznania odwołującej k: 27-27v, 28v)

W dniu 9 sierpnia 2013r. odwołująca pracowała, wykonując swoje obowiązki przy okienku nadawczo-oddawczym od godziny 13.00 do 21.00. Od tygodnia przed dniem 9 sierpnia 2013r. panowały na zewnątrz wysokie temperatury powietrza w okolicy 35 stopni. Dokładnie w dniu 09.08.2013r. maksymalna temperatura powietrza w O. wynosiła 26,9 stopni C., w dniu poprzednim tj. 08.08.2013r. – 35,7 stopni. Pomimo otwartych skrzydeł okiennych i drzwiowych w urzędzie pocztowym panowała podobnie , jak na zewnętrz budynku, bardzo wysoka temperatura. Było gorąco i duszno, a w urzędzie nie było zamontowanej klimatyzacji. Jedynym sprzętem chłodzącym był wiatrak, który stał w odległości ok. 30 cm od odwołującej. Około godziny 19.00 odwołująca bardzo źle się poczuła (bolała ją głowa, źle widziała i słyszała). W związku z tym K. R. (1) (współpracownica odwołującej) – poprosiła do swojego okienka wszystkich klientów, obsługiwanych przez odwołującą. W tym czasie w urzędzie pojawiła się jako klientka O. L. – lekarz rodzinny odwołującej, która zauważyła, że odwołująca bardzo źle się czuje. Po szybkiej analizie samopoczucia odwołującej – zaproponowała chorej przewiezienie jej swoim samochodem do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w B.. Odwołująca z uwagi na swój stan zdrowia zgodziła się i około godz. 19.15. została zawieziona na oddział SOR B.. Po przeprowadzonym badaniu odesłano odwołującą na Oddział Wewnętrzny z rozpoznaniem: „niedokrwienny udar mózgu”. Odwołująca przebywała na oddziale od dnia 9 sierpnia do 18 sierpnia 2013r., a następnie skierowano ją na oddział rehabilitacji neurologicznej, na którym przebywała od 19.08.2013r. do 17.09.2013r. Na zwolnieniu lekarskim przebywała od 17.09.2013r. do 17.10.2013r. .

Wcześniej nie chorowała na schorzenia sercowo-naczyniowe i nie miała czynników ryzyka sercowo-naczyniowego.

(dowód: zeznania odwołującej k: 27-27v, 28v; zeznania świadka K. R. k: 27v-28; zeznania świadka K. W. k: 28; informacja o warunkach atmosferycznych k: 41; historia choroby k: 4-15,55, 56)

Zespół powypadkowy, który dokonał w dniach od 18.09.2013r. do 01.10.2013r. ustaleń, dotyczących okoliczności i przyczyn wypadku, jakiemu uległa w dniu 9 sierpnia 2013r. odwołująca stwierdził, że wypadek ten jest wypadkiem przy pracy, ponieważ spełnia wymogi definicji wypadku przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zdarzenie to było zdarzeniem nagłym, mający związek z wykonywaną przez odwołująca pracą i było spowodowane przyczyną zewnętrzną (wysoka temperatura powietrza w granicach 35 stopni Celsjusza), powodującą uraz. Pracownik wykonywał zwykłe czynności na rzecz pracodawcy.

(dowód: akta rentowe (...) – Protokół Nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy k: 3)

W toku procesu - Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego neurologa H. F., który po zapoznaniu się z aktami sprawy, dokumentacją lekarską, i zbadaniu odwołującej uznał, że odwołująca przebyła udar mózgowy. Biegły uznał, że zdarzenie w dniu 09.08.2013r. miało związek przyczynowy (mieszany) – przyczyna zewnętrzna i wewnętrzna. W ocenie biegłego zdarzenie z dnia 09.08.2013r. spowodowało ogniskowe uszkodzenie mózgu. Odwołująca w dniu zachorowania przebywała w pomieszczeniu o podwyższonej temperaturze. Na podstawie dokumentacji – biegły wskazał że w trakcie pobyty w C. w sanatorium – odnotowano omdlenia na tle spadku ciśnienia tętniczego krwi. Dowodzi to niedostatecznego mechanizmu regulacyjnego krążenia krwi pochodzenia wegetatywnego. Przy istniejących niekorzystnych warunkach zewnętrznych odwołująca najprawdopodobniej zareagowała spadkiem ciśnienia tętniczego i wystąpieniem objawów niedokrwiennych mózgu. W ocenie biegłego – zaistniała zbieżność czynnika wewnętrznego pod postacią nieprawidłowej reakcji regulacyjnej krążenia krwi z podwyższoną temperaturą otoczenia, co skutkowało wystąpieniem udaru niedokrwiennego mózgu.

(dowód: opinia biegłego k: 58-59)

Żadna ze stron nie złożyła zastrzeżeń do przedmiotowej opinii.

Decyzją z dnia 13 grudnia 2013r. (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. - odmówił Z. M. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego w związku z niezdolnością do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy.

(dowód: k: 7 akt rentowych)

Decyzją z dnia 31 grudnia 2013r. (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. - przyznał ubezpieczonej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 07.02.2014r. do dnia 07.05.2014r. w wysokości 90% podstawy wymiaru oraz od dnia 08.05.2014r. o dnia 05.08.2014r. w wysokości 75 % podstawy wymiaru.

(dowód: decyzja k: 12 akt rentowych)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. M. zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu, zdarzenie będące podstawą ubiegania się przez odwołującą o świadczenie rehabilitacyjne, a do którego doszło w dniu 09 sierpnia 2013 r., należało uznać, wbrew ocenie dokonanej przez ZUS, za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ww. ustawy, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą tj. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia, w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Wobec powyższego, na istotę wypadku przy pracy składa się nagłość zdarzenia, przyczyna zewnętrzna zdarzenia i związek zdarzenia z pracą.

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostawała nagłość wypadku, jakiemu uległa odwołująca, jak i jego związek z pracą, albowiem zdarzenie z dnia 09 sierpnia 2013 r. nastąpiło podczas wykonywania przez nią zwykłych czynności pracowniczych. Istota sporu dotyczyła natomiast istnienia zewnętrznej przyczyny, która go wywołała. Organ rentowy odmawiał bowiem prawa do uznania - wysokich temperatur powietrza - za taką przyczynę podkreślając, iż w okresie letnim wysokie temperatury są typowym zjawiskiem w polskiej strefie klimatycznej ( k.17).

Na wstępie warto zaznaczyć, iż zgodnie z ugruntowanym w judykaturze poglądem, zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik, pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, zdolny – w istniejących warunkach – wywołać szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1999 r., II UKN 87/99, OSNP 2000/20/760, lex 42325).

Przy kwalifikacji konkretnej okoliczności jako przyczyny zewnętrznej, ważne jest przy tym, aby stanowiła ona przyczynę sprawczą zdarzenia, natomiast nie musi być przyczyną wyłączną czy jedyną (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 1990 r., II PR 52/90, lex 13637). Nierzadkie są sytuacje, w których nagłe zdarzenie wywołuje nie jedna lecz więcej przyczyn, w tym w szczególności przyczyny o charakterze mieszanym (zewnętrzna i wewnętrzna).

W oparciu o opinię biegłego lekarza – neurologa - Sąd ustalił, iż w przedmiotowej sprawie wystąpiła przyczyna mieszana – przyczyna zewnętrzna i wewnętrzna. Biegły wskazał bowiem, że odwołująca w dniu zachorowania przebywała w pomieszczeniu o podwyższonej temperaturze. W związku z tym, że na podstawie dokumentacji lekarskiej odnotowane były - w trakcie pobytu w C. w sanatorium – omdlenia odwołującej na tle spadku ciśnienia tętniczego krwi. Dowodzi to niedostatecznego mechanizmu regulacyjnego krążenia krwi pochodzenia wegetatywnego. A zatem - przy istniejących niekorzystnych warunkach zewnętrznych - odwołująca najprawdopodobniej zareagowała spadkiem ciśnienia tętniczego i wystąpieniem objawów niedokrwiennych mózgu. W ocenie biegłego – zaistniała zbieżność czynnika wewnętrznego pod postacią nieprawidłowej reakcji regulacyjnej krążenia krwi z podwyższoną temperaturą otoczenia, co skutkowało wystąpieniem udaru niedokrwiennego mózgu.

Sąd w pełni podzielił opinię powołanego w spawie biegłego, uznając ją za rzeczową, odpowiadającą przekonująco na postawione pytania i logiczną.

Biegły w sposób szczegółowy i jasny ustosunkował się do istotnych dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie zagadnień. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do kwestionowania tej opinii oraz wniosków w niej zawartych.

Należy podkreślić, że ani odwołująca, ani też ZUS w zakreślonym przez Sąd 7-dniowym terminie - nie zgłosili żadnych zastrzeżeń do przedmiotowej opinii

W dniu zdarzenia 09.08.2013r. faktycznie na zewnątrz panowały wysokie temperatury. Wynika to nie tylko z zeznań odwołującej i świadków K. R. (1) i K. W., które przyznały, że: „w tym dniu było bardzo gorąco, temperatura była powyżej 30 stopni. W Urzędzie było tak duszno, że nie było czym oddychać, nie ma żadnej wentylacji (…)”, ale także z informacji, otrzymanej z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowego Instytutu Badawczego, zgodnie z którą w dniu 09.08.2013r. maksymalna temperatura powietrza w O. wynosiła 26,9 stopni Celsjusza, w dniu poprzednim tj. 08.08.2013r. – 35,7 stopni.

Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 3 ust. 1 , art. 6 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.) oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., uwzględnił odwołanie Z. M. i zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z dnia 13 grudnia 2013 r., przyznając jej prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w związku z niezdolnością do pracy, spowodowaną wypadkiem przy pracy.

SSR Grażyna Giżewska-Rozmus