Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 18 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant:Irmina Szawica

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko A. C. (1), J. C.

o ochronę dóbr osobistych

oddala powództwo.

I C 482/14

UZASADNIENIE

Powód S. S. wniósł w pozwie o zobowiązanie pozwanych J. C. i A. C. (1):

- aby jako właściciele posesji przy ulicy (...) we W. zaniechali stawiania przy granicy z posesją przy ul. (...) we W. jakiegokolwiek rusztowania przed upływem 30 dni od dnia zgłoszenia zamiaru montażu rusztowania do Wydziału Architektury Budownictwa Urzędu Miejskiego we W.,

- aby jako właściciele posesji przy ulicy (...) we W. każdorazowo po upływie 30 dni od dnia takiego zgłoszenia, albo bez dokonania zgłoszenia do wyżej wymienionego organu budowlanego zaniechali jakiegokolwiek montażu rusztowania przy granicy z posesja przy ul. (...) we W. niezgodnie z dokumentacją techniczną montażu przewidzianą dla danego rusztowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwani są właścicielami posesji przy ulicy (...)we W.graniczącej z działką powoda położoną przy ul. (...)we W.. W latach 2008/2009 i 2013/2014 pozwani postawili rusztowanie „(...)” o wysokości około 10 metrów między budynkiem mieszkalnym pozwanych a murem granicznym oddzielającym obie posesje. W odległości około 5 metrów od rusztowania znajduje się wejście do budynku mieszkalnego powoda przy ulicy (...). Pozwani nie zgłosili organom budowlanym potrzeby postawienia tego rusztowania, do czego zobowiązywał ich przepis art. 30.1.1. prawa budowlanego, w związku z czym organ budowlany nie mógł ocenić czy obiekt budowlany (rusztowanie) może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa mienia i życia (art. 30.7.1. prawa budowlanego). W ocenie powoda postawione rusztowanie wykazywało wiele uchybień i stworzyło niebezpieczeństwo utraty życia bądź zdrowia powoda i innych osób przebywających na posesji przy ul. (...)we W.. Nie było ono prawidłowo przymocowane do ściany budynku, deski służące za podest nie były przymocowane do rusztowania. Strefa niebezpieczna rusztowania, która powinna wynosić najmniej 6 metrów, a w której znajduje się wejście do domu powoda, nie była zabezpieczona ani daszkiem ochronnym ani ochronną siatką. Policja proszona o pomoc stwierdziła, że nie jest kompetentna w sprawie oceny bezpieczeństwa rusztowania, a Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego we W.zawiadomiony o niebezpiecznym rusztowaniu w dniu 4.11.2008 r. przeprowadził kontrolę dopiero po okresie prawie trzech miesięcy - 29.01.2009 r., ale bez powodzenia, gdyż przed kontrolą Państwowego Inspektora Pracy rusztowanie zostało przez właścicieli zdemontowane. Postępowanie administracyjne zostało umorzone. Podobnie na przełomie lat 2013/2014 pozwani ponownie stawiając rusztowania nie zawiadomili właściwego organu budowlanego o potrzebie postawienia rusztowania na posesji przy ul. (...). Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego we W.zareagował na pismo powoda z 22.10.2013 r. dopiero po 3,5 miesiącach wyznaczając kontrolę na 4.02.2014 r. Pozwany 31.01.2014 r. zdemontował w części omawiane rusztowanie, które od chwili postawienia na początku października 2013 r. nie było właściwie przymocowane do ściany budynku, deski służące za podest nie były przymocowane do rusztowania, nie było daszku ochronnego i ochronnej siatki.

W ocenie powoda rusztowanie pozwanych postawione w latach 2008/2009 i 2013/2014 było niebezpiecznym obiektem budowlanym. Pozwani naruszyli przepisy prawa budowlanego (art. 30.1.1, art. 91a prawa budowlanego). Powód, pozostali właściciele oraz inne osoby przebywające na posesji przy ul. (...) były w sumie przez osiem miesięcy zagrożone utratą zdrowia i życia ze strony niebezpiecznego rusztowania pozwanych. Stworzenie sytuacji niebezpiecznej dla zdrowia i życia było zdaniem powoda naruszeniem jego dobra osobistego przez to, że został zmuszony do przebywania w niebezpiecznej sytuacji. Powód i osoby przebywające na zagrożonej posesji żyły w permanentnym

dyskomforcie psychicznym, że niebezpieczne rusztowanie zagraża ich zdrowiu i życiu, w związku z czym działając na podstawie art. 24 k.c. w związku z art. 23 k.c. powód uważał pozew za zasadny.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości. Uzasadniając swoje stanowisko wskazali, że toczyła się już sprawa przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej o odszkodowanie dotyczące rzekomo bezprawnego postawienia rusztowania na posesji pozwanych, w której Sąd oddalił pozew w całości.

Zdaniem pozwanych zobowiązanie pozwanych do zgłoszenia montażu rusztowania na drodze sądowej było bezzasadne, tym bardziej, że wykonywanie czynności dotyczących konserwacji budynku nie musi być zgłoszone do Wydziału Architektury i Budownictwa Urzędu Miejskiego, o czym stanowią przepisy prawa budowlanego. Pozwany A. C. (2) prowadzi działalność gospodarczą - usługi ogólnobudowlane i prowadząc prace na własnej posesji zawsze prawidłowo zabezpiecza swoje miejsce pracy i stosuje się do reguł BHP. Stawiając rusztowanie pozwani kierowali się potrzebą remontu swojego domu, nie zamierzając działać na szkodę sąsiada. Pozwani podkreślali, że są ludźmi spokojnymi, kierującymi się zasadami dobrosąsiedzkimi. Pozwani zaznaczyli dalej, że S. S. nie mieszka w Polsce i nigdy nie próbował się z pozwanymi skontaktować, informując o swoich spostrzeżeniach. Działania powoda polegające na powiadamianiu Policji i Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego są całkowicie niezrozumiałe dla pozwanych i w ich ocenie uznać je należy za nękanie i prześladowanie psychiczne. W związku z powyższym pozwani wnieśli o oddalenie pozwu w całości z uwagi na bezpodstawność roszczenia.

W odpowiedzi na powyższe powód w kolejnych pismach procesowych podtrzymał swoje dotychczasowe twierdzenia podkreślając jeszcze raz, że pozwani, pomimo ciążącego na nich obowiązku wynikającego z przepisów prawa budowlanego, nie zgłosili do Wydziału Architektury i Budownictwa Urzędu Miejskiego we W. potrzeby postawienia rusztowania. Przytoczył powód przepis art. 30 ust. l pkt 1 w związku z art. 29 ust. l pkt.12 pr. bud. podnosząc, że rusztowanie jest tymczasowym obiektem budowlanym, którego ustawienie wymaga zgłoszenia, jeżeli nie jest ono związane z robotami budowlanymi wykonywanymi na podstawie pozwolenia lub zgłoszenia. Sposób zakotwienia elementów konstrukcyjnych rusztowania w ścianach obiektu budowlanego, jak i jego posadowienia na gruncie i ewentualnego stwarzania zagrożenia katastrofą budowlaną, podlega ocenie organów nadzoru budowlanego kontrolujących zgodność z przepisami (legalność) robót budowlanych. Jak stanowi przepis art. 81 ust. 1 pkt 1 lit. b prawa budowlanego, do podstawowych obowiązków organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego należy nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego, a w szczególności m.in. warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych, przy wykonywaniu robót budowlanych oraz utrzymywaniu obiektów budowlanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwani są właścicielami posesji przy ulicy (...) we W. graniczącej z nieruchomością powoda położoną przy ul. (...) we W.. Strony wspólnie zamieszkują w budynku o nr (...), który w połowie przedzielony jest na dwie odrębne posesje. Od strony podwórza, w przebiegu granicy między posesjami stoi mur, za którym, na działce pozwanych w odległości około trzech metrów od muru, znajduje się trzykondygnacyjny budynek gospodarczy dobudowany do ich budynku mieszkalnego. Przy ścianie tego dobudowanego budynku postawione zostało przez pozwanych, w okresie na przełomie lat 2013/2014, rusztowanie tzw. „ (...)” o wysokości około 10 metrów. Pozwany przywiązał rusztowanie linką do krokwi przy szczycie budynku. Pomost był umieszczony na wysokości 8 metrów, był zabezpieczony i powiązany śrubami.

(okoliczność bezsporna nadto dowód ze zdjęcia rusztowań na posesji (...) na płycie CD)

Budynek ten był wcześniej wielokrotnie remontowany przez pozwanych i były stawiane rusztowania, w tym m.in. postawione zostało rusztowanie „ (...)” we wrześniu 2008 r.

Pozwany A. C. (2) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie prac ogólnobudowlanych. Wykonuje zawodowo remonty od 30 lat. Przechodził szkolenie z zakresu bhp.

(dowód: przesłuchanie pozwanego A. C. (1), e-protokół z dnia 4.11.2014r. 18:13- 29:12).

Postawienie rusztowania wywołało u powoda obawy dotyczące utraty życia lub zdrowia. Powód odczuwał lęk przed spadnięciem rusztowania, obawiał się uszkodzeń ciała bądź poniesienia strat materialnych.

(dowód: przesłuchanie powoda e-protokół z dnia 4.11.2014r.02:550 18:13).

W okresie, kiedy postawione zostało wcześniejsze rusztowanie - we wrześniu 2008r. powód interweniował w tej sprawie na policji. W odpowiedzi na interwencję Komendant Komisariatu Policji W. pismem z 2.02.2009 r. poinformował pełnomocnika powoda, że nie jest kompetentny w sprawie oceny bezpieczeństwa rusztowania.

W dniu 4.11.2008 r. S. S. zwrócił się również do inspekcji nadzoru budowlanego z prośbą o interwencję, informując o nieprawidłowym zamontowaniu rusztowania na posesji przy ulicy (...).

Decyzją administracyjną nr (...) z 11.03.2009 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta W. umorzył postępowanie administracyjne w sprawie prowadzenia robót budowlanych związanych z budynkiem przy ulicy (...) we W.. Jak wynika z uzasadnienia decyzji administracyjnej w toku postępowania przeprowadzono oględziny posesji przy ulicy (...). W toku oględzin S. S. poinformował, że przy budynku przy ulicy (...) zostały ustawione dwie kolumny rusztowania (...) bez przymocowania do ściany i zabezpieczeń. A. C. (3) wyjaśnił, że rusztowania zostały ustawione w celu pomalowania pokrycia dachowego we wrześniu 2008r. i zdemontowane w grudniu 2008r. W toku postępowania administracyjnego ustalono, że w budynku pozwanych były prowadzone prace renowacyjne i w tym celu ustawiono rusztowania przy ścianie budynku. Roboty związane z konserwacją elementów budynku nie wymagają pozwolenia na budowę, a prowadzone przez A. C. (1) prace nie miały cech samowoli budowlanej. W związku z tym, że w dacie oględzin nie były prowadzone prace budowlane, rusztowanie nie było ustawione i nie można było stwierdzić nieprawidłowości w zakresie prowadzenia prac budowlanych.

Decyzja ta została utrzymana w mocy przez (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

(dowód: pismo powoda do (...) z dnia 04.11.2008 i z dnia 17.11.2008 r k. 8 -9, decyzja (...) o umorzeniu postępowania administracyjnego k. 46, Decyzja (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 19.05.2009r. k. 47-48).

Remonty związane z bieżącą konserwacją elementów budynku nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę jak również uprzedniego zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Rusztowanie samoistne jest tymczasowym obiektem budowlanym którego ustawienie wymaga zgłoszenia, jeżeli nie jest związane z robotami budowlanymi wykonywanymi na podstawie pozwolenia lub zgłoszenia.

(dowód: zeznania świadka P. S., e-protokół z dnia 4.09.2014r. 15:07-27:14, zeznania świadka M. K., e-protokół z dnia 4.09.2014r. 03:54- 15:07, decyzja (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 19.05.2009r. k. 47- 48).

Pozwani na początku października 2013 r. ponownie postawili, przy ścianie budynku gospodarczego położonego na wewnętrznej części działki pozwanych rusztowanie typu „ (...)” celem przeprowadzenia robót konserwacyjnych i renowacyjnych polegających na uszczelnianiu komina i rynien budynku.

Pismem z dnia 18.11.2013r. S. S. powiadomił organ nadzoru budowlanego o zamontowaniu rusztowania. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego we W. wyznaczył kontrolę na dzień 4.02.2014. W dniu czynności nie stwierdzono prowadzonych robót budowlanych. Pozwany w dniu 31.01.2014 r. zdemontował w części omawiane rusztowanie, a całkowity demontaż nastąpił dnia 4.02.2014r.

W dniu 12.02.2014r. (...) wystosował do powoda zawiadomienie, stwierdzając, że nie znalazł podstaw do wszczęcia postępowania administracyjnego (naprawczego) z uwagi na brak przedmiotu skargi (brak prowadzenia robót budowlanych) w związku z czym brak było przesłanek do wydania decyzji merytorycznej w sprawie

(dowód: pismo powoda do Wydziału Architektury i Budownictwa Urzędu Miejskiego we W.. k. 57, zawiadomienie z 12.02.2014r. k.49, przesłuchanie powoda e-protokół z dnia 4.11.2014r. 02:55- 18:13, przesłuchanie pozwanego e-protokół z dnia 4.11.2014r18:13-29:12).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wniósł o podjęcie przez pozwanych działań polegających na zaniechaniu stawiania rusztowań przy należącym do pozwanych budynku, który znajduje się jednocześnie w bezpośrednim sąsiedztwie posesji powoda, wskazując, że uprzednio postawione rusztowania były montowane w sposób niezgodny z prawem, przez co zagrażały życiu i zdrowiu powoda, prowadząc jednocześnie do naruszenia jego dóbr osobistych.

Dla oceny zasadności podniesionego w pozwie żądania niezbędne było zatem ustalenie, czy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że strona pozwana istotnie dopuściła się naruszenia wymienionych w pozwie obowiązków oraz czy fakt ten spowodował naruszenie dóbr osobistych powoda.

Podstawę prawną żądania zgłoszonego przez powoda stanowił przepis art. 23 w zw. z art. 24 k.c.

Sąd ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie oparł się na dowodach z dokumentów dotyczących prowadzonego postępowania administracyjnego oraz dowodach osobowych z przesłuchania świadków oraz z przesłuchania stron. Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia osób przebywających na posesji przy ul. (...), bowiem przeprowadzenie tego dowodu nie było konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy. Oddalił też Sąd wniosek dowodowy o przesłuchanie świadków B. L. i B. S. albowiem okoliczności na które miały zeznawać, związane z obowiązkiem zawiadomienia odpowiednich organów o montażu rusztowania, to kwestie związane z interpretacją przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w związku z czym dowodzenie takich okoliczności nie może być przedmiotem postępowania.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że to na powodzie, jako dochodzącym ochrony prawnej spoczywał ciężar dowodu, że jego dobra osobiste zostały naruszone przez działania pozwanych, czego powód w ocenie Sądu nie uczynił. Należy zauważyć, że pomimo istnienia domniemania bezprawności naruszenia dobra osobistego, które korzystnie wpływa na sytuację dowodową powoda, to jednak ciężar wykazania, że nastąpiło naruszenie dobra osobistego zgodnie z art. 6 kc spoczywa na powodzie. To osoba żądająca ochrony dóbr winna precyzyjne określić naruszane dobra i udowodnić, że do ich naruszenia doszło.

Powód S. S., wskazując do jakich naruszeń doszło odwoływał się przede wszystkim do tego, że pozwani - wbrew obowiązkowi wynikającemu z przepisów prawa budowlanego - nie zawiadomili odpowiednich organów o postawieniu rusztowania na swojej posesji, przez co nie było możliwe dokonanie oceny jego zgodności z zasadami bezpieczeństwa. W szczególności powód wskazywał, że postawione przez pozwanego rusztowanie nie było właściwie przymocowane do ściany budynku, deski służące za podest nie były przymocowane do rusztowania, nie było daszku ochronnego i ochronnej siatki. W związku z takimi działaniami pozwanego powód podejmował czynności związane z podjęciem przeciwko pozwanym postępowań administracyjnych, które nie odniosły zamierzonego skutku.

W ocenie Sądu, w działaniu czy też zaniechaniu pozwanych nie można dopatrzeć się bezprawności, ani zawinienia. Wykazane zostało, że działania pozwanych polegające na prowadzeniu prac renowacyjnych i konserwujących nie wymagały zezwolenia czy też pozwolenia na roboty budowlane. Powód nie udowodnił też, aby rusztowanie było postawione wadliwie. Przeprowadzony dowód z zeznań pozwanego pozwala na stwierdzenie, że dokonał on czynności zabezpieczających stabilność rusztowania a posiadał w tym zakresie odpowiednią wiedzę wykonując prace budowlane od 30 lat. Zarówno w poprzednim okresie, gdy pozwani remontowali dom w 2008 roku, jaki i na przełomie lat 2013/2014 r. rusztowanie się nie przewróciło ani też nie spadały z niego deski.

Gdyby jednak nawet przyjąć, że rusztowanie zostało postawione z naruszeniem przepisów budowlanych, polegającym na zaniechaniu zawiadomienia odpowiednich organów o postawianiu takiej konstrukcji (co zresztą nie zostało wykazane, albowiem prowadzone przeciwko pozwanych postępowania administracyjne zostały umorzone lub w ogóle nie podjęte ze względu na brak przedmiotu skargi), to okoliczność ta i tak nie byłaby wystarczająca do uznania zasadności wytoczonego powództwa. Podkreślić bowiem należy, że dla odpowiedzialności pozwanych niezbędne jest dodatkowo wykazanie, że na skutek bezprawnych działań pozwanych doszło u powoda do naruszenia dobra osobistego, które pozostaje w związku przyczynowy z tymi działaniami pozwanych.

Powód wskazując na naruszenie swoich dóbr osobistych wskazywał, że postawienie rusztowań powodowało u niego obawy dotyczące utraty życia lub zdrowia. Powód nie twierdził, aby nastąpił u niego rozstrój zdrowia wywołany długotrwałymi cierpieniami psychicznymi i moralnymi z uwagi na postawienie nieprawidłowego w jego ocenie rusztowania. Z jego zeznań wynika, że odczuwał tylko lęk o siebie i inne osoby. Nawet nie twierdził, aby wystąpił rozstrój zdrowia wymagający jakiejkolwiek pomocy lekarskiej. Subiektywne przekonanie powoda o grożącym jemu bądź innym, nieokreślonym osobom niebezpieczeństwie nie jest jednak wystarczające do uznania że dochodzi do naruszenia dobra osobistego. Taka ocena znajduje uzasadnienie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9.05.2007 r. II CSK 42/07 LEX nr 393861. Zgodnie z jego stanowiskiem brak jest podstaw do wykreowania samodzielnego dobra w postaci „lęku o stan zdrowia” czy „poczucia niebezpieczeństwa” zdrowotnego.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że w wyniku postawienia przez pozwanych rusztowania nie powstała również żadna szkoda materialna. W działaniu czy też zaniechaniu pozwanych nie można dopatrzeć się więc także okoliczności przemawiającej za powstaniem odpowiedzialności pozwanych ex delicto (415 k.c). Nie ulega wątpliwości, bowiem takich twierdzeń faktycznych powód nawet nie powoływał, iż w wyniku postawienia rusztowania nie doszło np. do jego wywrócenia czy spadnięcia odeskowania, co mogłoby skutkować powstaniem szkody czy krzywdy u powoda. Niezależnie od tego Sąd uznał, że powód nie wykazał ażeby na skutek takich działań pozwanych doznał uszczerbku na zdrowiu, nie stanowią bowiem krzywdy cierpienia moralne i psychiczne spowodowane obawą rozstroju zdrowia lub utraty życia.

W związku z powyższym Sąd powództwa nie uwzględnił i w całości je oddalił.