Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący-Sędzia SO Dariusz Gąsowski

Sędziowie: SO Krzysztof Kamiński – spr.

Del. SR Krzysztof Wildowicz

Protokolant Agnieszka Malewska

w obecności prokuratora Jerzego Duńca, po rozpoznaniu w dniu 27.02.2015 r. sprawy M. S., O. S. i K. B. oskarżonych o czyn z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 16 października 2014 r. (sygn. akt XV K 370/14):

I. Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że na mocy art. 46§1 k.k. orzeka wobec oskarżonych M. S., O. S. i K. B. solidarnie obowiązek naprawienia w całości wyrządzonej przestępstwem szkody w kwocie 1.700-zł. (jednego tysiąca siedmiuset złotych) na rzecz (...) Handel S.A. w W..

II. W pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy.

III. Zwalnia oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i obciąża nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

M. S., O. S. i K. B. zostali oskarżeni o to, że

I. w okresie od 20 do 30 stycznia 2014 roku w B. działając wspólnie i w porozumieniu w realizacji z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu i w podobny sposób, dokonali zaboru w celu przywłaszczenia wyrobów cukierniczych w postaci czekoladek M., czekolad W., czekolad M., czekolad N. o łącznej wartości 1700 zł w ten sposób, że co najmniej trzy razy, podczas pobytu na terenie sklepu (...) przy ul. (...), brali towar z półek, chowali go do podręcznego plecaka oraz kieszeni ubrania, po czym opuszczali teren sklepu nie uiszczając opłaty za wymienione artykuły, czym spowodowali straty na szkodę sklepu (...) należącego do (...) Handel S.A. tj. o czyn z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

nadto M. S. został oskarżony o to, że:

II. w bliżej nieokreślonym dniu w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia 2013 roku w B., przyjął od nieustalonego mężczyzny rower górski marki R. (...).0 nr ramy (...) o wartości 500 zł, gdzie na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i mógł przypuszczać, że został on uzyskany za pomocą czynu zabronionego, czym działał na szkodę R. G., tj. o czyn z art. 292§1 k.k.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 16 października 2014 roku w sprawie o sygn. akt XV K 370/14:

I. Oskarżonych O. S. i K. B. uznał za winnego popełnienia zarzucanego im czynu i za to na podstawie art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał ich, zaś na podstawie art. 278§1 k.k. w zw. z art. 58§3 k.k. w zw. z art. 34§2 pkt 2 k.k. w zw. z art. 35§1 k.k. wymierzył im kary po 4 (cztery) miesiące ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze po 20 (dwadzieścia) godzin w stosunku miesięcznym.

II. Oskarżonego M. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów i za to:

1)  za czyn opisany w pkt I na podstawie art. 278§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał go, zaś na podstawie art. 278§1 k.k. w zw. z art. 58§3 k.k. w zw. z art. 34§2 pkt 2 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k. wymierzył mu karę 4 (czterech) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym,

2)  za czyn opisany w pkt II na podstawie art. 292 § 1 k.k. w zw. z art. 34 § 1 i 2 pkt 2 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) miesiąca ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym,

3)  na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 i 3 k.k. wymierzył oskarżonemu M. S. karę łączną 4 (czterech) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym.

III. Pobrał od oskarżonego M. S. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 80 (osiemdziesięciu) zł tytułem częściowej opłaty i zwolnił go od ponoszenia pozostałych kosztów sądowych.

IV. Oskarżonych O. S. i K. B. zwolnił od ponoszenia kosztów sądowych.

Powyższy wyrok, na zasadzie art. 425§1 i 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k., zaskarżył w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonych prokurator i powołując się na treść art. 427§1 i 2, art. 438 pkt 1 k.p.k. zarzucił temu wyrokowi obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 46§1 k.k., polegającą na nie orzeczeniu obowiązku naprawienia szkody w wysokości 1700 zł na rzecz sklepu (...), należącego do (...) Handel SA, pomimo złożenia przez pokrzywdzonego wniosku w tym przedmiocie.

Na zasadzie art. 437§1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie na podstawie art. 46§1 k.k. wobec oskarżonych M. S., O. S. i K. B. obowiązku naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz sklepu (...), należącego do (...) Handel SA kwoty 1700 zł, utrzymanie wyroku w pozostałym zakresie w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 46§1 k.k. w razie skazania sąd na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody (w całości lub w części). Wniosek taki pokrzywdzony (także prokurator) może złożyć do zakończenia pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego na rozprawie głównej (art. 49a§1 k.p.k.), o ile nie wytoczono powództwa cywilnego.

W sytuacji gdy pokrzywdzony w toku postępowania w sprawie w ogóle nie został przesłuchany, prokurator może złożyć wniosek o zasądzenie odszkodowania, o którym mowa w art. 46§1 k.k. na zasadach ogólnych (art. 406§1 k.p.k.), tj. w głosach stron ( por. m.in. pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Lublinie z dnia 20 września 2011 r., II AKa 175/11, LEX nr 1108588, który Sąd Okręgowy w pełni akceptuje).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa oraz pisemny wniosek o naprawienie szkody powstałej w wyniku kradzieży złożyła J. Ł. – kierownik sklepu (...) w B. przy ul. (...) (k. 2 – 3 oraz 5).

Na marginesie, wprawdzie uczyniła to na druku „wniosku o skierowania pozwu adhezyjnego przez prokuratora”, niemniej jednak – jak wynika z treści pisma – jej intencja było żądanie naprawienia szkody.

Z materiału aktowego nie wynika, aby J. Ł. była upoważniona do dokonywania czynności procesowych w imieniu pokrzywdzonego, tj. (...) Handel S.A. z siedzibą w W. (k. 109), w rozumieniu art. 51§1 k.p.k. W toku sprawy nie został przesłuchany upoważniony przedstawiciel pokrzywdzonego. W tej sytuacji, zważywszy, że nie wytoczono powództwa cywilnego, prokurator uprawniony był do złożenia wniosku o zasądzenie odszkodowania w głosach stron (co uczynił, vide k. 193). Sąd I instancji zobligowany był natomiast do orzeczenia w trybie art. 46§1 k.p.k. obowiązku naprawienia szkody. Nie czyniąc tego dopuścił się obrazy prawa materialnego.

Dlatego na mocy art. 438 pkt 1 k.p.k. należało orzec stosowny obowiązek (solidarnie od wszystkich oskarżonych, zważywszy na niepodzielność kwoty 1.700-zł.) w wysokości odpowiadającej wartości wyrządzonej przez oskarżonych szkody.

Nie stwierdzając innych uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść wyroku w zaskarżonej części (zgodnie z treścią art. 447§2 k.p.k. apelację co do kary uważa się za zwróconą przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych), należało orzec, jak w pkt. II sentencji niniejszego wyroku.

Na mocy art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolniono oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze albowiem uiszczenie ich byłoby dla nich zbyt uciążliwe (bez majątku, nie pracują, z wyjątkiem M. S., który pracuje dorywczo).

Końcowo podnieść należy, że Sąd I instancji nie zaliczył oskarżonym M. S. i O. S. na poczet orzeczonych im kar ograniczenia wolności okresów rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie ( vide k. 19, 19 A) do czego zobowiązuje go treść art. 63§1 k.k. Uchybienie to, stwierdzone przez Sąd Okręgowy z urzędu, winno zostać naprawione w trybie art. 420§1 k.p.k.