Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędziowie: SO Danuta Morys - Woźniak

SR del. Marcin Rak

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2014 r. na rozprawie sprawy

z wniosku W. D.

z udziałem E. D.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 29 lipca 2013 r., sygn. akt I Ns 390/12

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Rudzie Śląskiej do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Leszek Dąbek SSO Danuta Morys-Woźniak

Sygn. akt III Ca 1973/13

UZASADNIENIE

Wnioskodawca W. D. żądał dokonania podziału majątku wspólnego zgromadzone w trakcie jego związku małżeńskiego z uczestniczka postępowania E. D. i nieobjętego umową o podział majątku wspólnego sporządzoną w formie aktu notarialnego w dniu 21 11 2007r. Rep. A nr (...) oraz zasądzenia na jego rzecz od uczestniczki postępowania dopłaty w kwocie 184.500zł.

Podnosił, że uczestnicy postępowania dotychczas nie dokonali podziału; wyposażenie domu położonego w R. przy ul. (...), wyposażenie domku letniskowego nad jeziorem C., oszczędności w kwocie 100.000 zł, papiery wartościowe na kwotę 150.000 zł, wartość towarów handlowych oraz wyposażenie lokali w ramach (...) samochód marki S. (...), samochód marki O. (...).

Uczestniczka postępowania E. D. wniosła o oddalenie wniosku

oraz zasądzenie na jej rzecz od wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania.

Podnosiła, że dokonując umownego podziału majątku wspólnego strony zrzekły się dalszych roszczeń oraz że dokonała spłaty na rzecz wnioskodawcy. Nadto zakwestionowała wartość składników majątkowych wskazanych przez wnioskodawcę.

Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej w postanowieniu z dnia 29 07 2013r. oddalił wniosek oraz ustalił, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane z własnym udziałem w sprawie.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia ocenił, że w dniu 21 11 2007r. uczestnicy postępowania zawarli umowę majątkową małżeńską, mocą które ustanowiły rozdzielność majątkową oraz dokonali umownego podziału majątku wspólnego i uznał wniosek za bezzasadny.

Orzeczenie zaskarżył wnioskodawca W. D. . Zarzucał, że przy ferowaniu orzeczenia błędnie ustalono, że umowa o podział majątku wspólnego sporządzona w formie aktu notarialnego w dniu 21 11 2007r. Rep. A nr (...) dotyczyła wszystkich składników majątku wspólnego podczas gdy obejmowała ona jedynie nieruchomości i określona w niej spłata w wysokości 200.000 zł odnosiła się tylko do tej nieruchomości. Wynika to z jednoznacznego brzmienia § 9 umowy, z zeznań świadka notariusz A. K. oraz z faktów mających miejsce po zawarciu umowy tj. wydawaniu składników majątku ruchomego i egzekucji prowadzonej z tego majątku.

Uczestniczka postępowania E. D. domagała się oddalenia apelacji oraz zasądzenia na jej rzecz od wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował wniosek, lecz wadliwie rozpoznał sprawę.

Zgodnie bowiem z regulacją art. 567 § 3 k.p.c. do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku, w tym regulację art. 684 k.p.c. nakładającą na sąd obowiązek ustalenia z urzędu składu i wartości majątku podlegającego podziałowi.

Wynikający z tej regulacji obowiązek działania sądu z urzędu rozciąga się również na podnoszoną przez uczestniczkę postępowania okoliczność dokonania przez uczestników postępowania umownego podziału całego majątku wspólnego, co obligowało Sąd Rejonowy do podjęcia z urzędu działań w celu zweryfikowania podanej przez nią wersji zdarzeń.

Pomimo tego w materiale sprawy brak jest jakichkolwiek informacji pozwalających w sposób wiarygodny ustalić: gdzie, kiedy, w jakich okolicznościach miało dojść do zawarcia tej umowy oraz jaka była jej treść (jakie składniki majątkowe były jej przedmiotem, czy wyczerpywały one majątek wspólny i w jaki sposób uczestnicy postępowania dokonali podziału majątku wspólnego).

Ma to istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy bowiem z zeznań świadka A. K. (k-87), notariusza, który sporządzał umowę z dnia 21 11 2007r. wynika, iż należy domniemywać, że uczestnicy postępowania w tej umowie dokonali tylko częściowego podziału majątku wspólnego (umowa miała obejmować tylko składniki, które wymagały dochowania formy aktu notarialnego), a w treści tej umowy istnieje istotna - mająca znaczenie dla oceny wiarygodności wersji uczestniczki postępowania - rozbieżność pomiędzy podaną w niej wysokością spłaty „ze strony E. D. na rzecz W. D.” (200.000zł), a podaną w niej „wartością przedmiotów umowy o podział majątku wspólnego (300.000zł), która nie zostało wyjaśniona.

W toku postępowania nie wyjaśniono również motywów jakimi kierowała się uczestniczka postępowania w toku prowadzonej przeciwko skarżącemu egzekucji (w sprawie egzekucyjnej prowadzonej przez M. W. Komornika Sądowego przy Sadzie Rejonowym w Zawierciu pod sygn. akt KMP (...)), w której twierdziła ona

że jest współwłaścicielem egzekwowanego samochodu marki (...), co w sposób istotny podważa jej wersje o całościowym podziale majątku wspólnego uczestników postępowania.

Powoduje, to że istota sprawy nie została rozpoznana, co prowadziło do uchyleniem zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Reasumując zaskarżone postanowienie jest wadliwe i dlatego apelację wnioskodawcy jako uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji na mocy regulacji art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną, uzupełni postępowania dowodowe i w tym celu zakreśli wnioskodawcy uczestniczce postępowania termin do zgłoszenia wniosków dowodowych na wskazane powyżej okoliczności, które następnie rozpozna a dopuszczone dowody przeprowadzi.

W przypadku nie zgłoszenia przez uczestników postępowania wniosków dowodowych, bądź w przypadku kiedy zawarte w nich informacje nie pozwolą na poczynienie ustaleń we wskazanych kierunkach dopuści z urzędu i przeprowadzi dowody z akt sprawy egzekucyjnej akt KMP (...)oraz uzupełniającego przesłuchania uczestników postępowania i zeznań świadka D. D..

Orzekając ponownie w sprawie ponownie oceni czy doszło do umownego podziału całego majątku wspólnego uczestników postępowania, a jeżeli tak to gdzie, kiedy to nastąpiło, co było jej przedmiotem i czy wyczerpywała ona w cały majątek.

Jeżeli nie objęła ona całego majątku wspólnego dokona podziału niepodzielonych dotychczas składników majątku wspólnego uczestników postępowania.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Leszek Dąbek SSO Danuta Morys-Woźniak