Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 września 2012 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Wojciech Kościołek

SSA Maria Kus-Trybek

SSA Jerzy Bess

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2012 roku w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi M. M., M. G. (1), M. G. (2) i B. G.

o stwierdzenie przewlekłości postępowania toczącego się pod sygnaturą I C 657/10 przed Sądem Okręgowym w Krakowie

postanawia:

I.  stwierdzić przewlekłość postępowania przed Sądem Okręgowym w Krakowie w sprawie pod sygnaturą I C 657/10

II.  przyznać każdemu ze skarżących od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 3 000 zł (trzy tysiące złotych)

III.  zwrócić każdemu ze skarżących 100 zł tytułem uiszczonej opłaty od skargi

IV.  oddalić skargę w pozostałej części.

Sygn. akt I S 94/12

UZASADNIENIE

Powodowie M. M., M. G. (1), M. G. (2) i B. G. dnia 4 września 2012 r. złożyli skargę na przewlekłość postępowania toczącego się pod sygnaturą I C 657/10 przed Sądem Okręgowym w Krakowie. Wnieśli o zasądzenie od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie łącznej kwoty 20 000 zł, po 5 000 zł na rzecz każdego z nich. W uzasadnieniu wskazano, że w dniu 22 stycznia 2007 r. został wniesiony do Sądu Rejonowego w Krakowie pozew o zapłatę łącznie kwoty 34 000 zł tytułem odszkodowania związanego z pogorszeniem rzeczy poprzez posadowienie urządzenia przesyłowego na nieruchomości powodów, wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres jednego roku oraz zwrot podatku od nieruchomości płaconego od zajętej przez pozwanego części działki. Po upływie roku od dnia złożenia powództwa Sąd powołał pierwszego biegłego w sprawie. Dnia 25 stycznia 2010 r. powodowie rozszerzyli powództwo do kwoty ponad 400 000 zł, w związku z czym sprawa została przekazana do Sądu Okręgowego. W dniu 14 lipca 2010 r. powodowie zwrócili się do Sadu z wnioskiem o przyspieszenie rozpoznania sprawy. Kolejne pismo o wyznaczenie rozprawy zostało złożone w dniu 20 września 2011 r. i udokumentowane było realną obawą, że taka przewlekłość w prowadzeniu sprawy doprowadzi do dezaktualizacji sporządzonych w sprawie opinii biegłych. Podniesiono także, iż w sumie od chwili wniesienia pozwu w sprawie minęło już prawie 6 lat, a sprawa ciągle oczekuje ona na rozpoznanie. Wskazano również na zachowanie strony pozwanej, która na przestrzeni całego długotrwałego procesu wielokrotnie zmienia swoje stanowisko procesowe, a w dniu 24 kwietnia 2012 r. złożyła wniosek o powołanie kolejnego biegłego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna co do istoty sprawy, jednak kwota, jakiej zasądzenia domagali się powodowie musi zostać uznana za wygórowaną.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że zaskarżona została w sprawie jedynie przewlekłość w postępowaniu przed Sądem Okręgowym. Powodowie – reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika – tylko od tego sądu domagają się zasądzenia kwoty pieniężnej, również w petitum skargi wyraźnie wskazano jedynie ten sąd. Co prawda w uzasadnieniu skargi także jest mowa o etapie postępowania przed sądami niższych instancji z okresu sprzed przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu, to jednak nie zostało wyraźnie wskazane, o który sąd chodzi. Skarżący określają go jako „Sąd Rejonowy w Krakowie”, a tymczasem sądów rejonowych w Krakowie jest cztery, z czego w dwóch z nich – tj. w Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Podgórza i Sądzie Rejonowym dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie toczyło się postępowanie. W takiej sytuacji należy uznać, że skarżący domagają się stwierdzenia przewlekłości postępowania jedynie przed Sądem Okręgowym w Krakowie i jedynie to jest przedmiotem niniejszego postępowania.

Stosownie do treści art. 2 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki postępowanie jest przewlekłe jeśli trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (ust. 1). Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (ust. 2).

W przedmiotowej sprawie za przewlekłe postępowanie należy uznać w szczególności brak jakichkolwiek czynności podjętych przez Sąd Okręgowy w okresie od 21 kwietnia 2010 r., kiedy do sądu tego wpłynęły akta (k. 359), aż do dnia 11 października 2010 r., kiedy wydano zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy (k. 367). Następnie na rozprawie w dniu 30 listopada 2010 r. dopuszczono dowód z opinii biegłego (k. 375), ale odezwę skierowano do biegłej dopiero w dniu 18 stycznia 2011 r. (k. 378), wyznaczając jej trzymiesięczny termin. Biegła sporządziła jednak opinię dopiero dnia 9 maja 2011 r. (k. 413). Jakkolwiek nieterminowe wykonanie opinii przez biegłą nie jest działaniem Sądu, to jednak Sąd ma możliwość kontroli terminowości sporządzania opinii, z której nie skorzystał. Dla porównania w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dla Krakowa-Krowodrzy kierował do poprzedniego biegłego ponaglenia (k. 111, 128). Następnie pomimo wykonania opinii i złożeniu do niej dnia 2 czerwca 2011 r. zarzutów (k. 485), a także otrzymaniu odpowiedzi biegłej na zarzuty dnia 10 sierpnia 2011 r. (k. 489) Sąd Okręgowy zwlekał z wyznaczeniem rozprawy, a uczynił to dopiero w dniu 27 września 2011 r. (k. 514), kiedy otrzymał kolejne ponaglenie pełnomocnika powodów (k. 513).

Uzasadnione było natomiast późniejsze dwukrotne odroczenie rozprawy, najpierw na wniosek pełnomocnika powodów z uwagi na jego chorobę, później ze względu na chorobę sędziego referenta. Nie można również obarczać Sądu Okręgowego winą za obstrukcyjne – jak twierdzą powodowie – zachowania strony pozwanej, a zwłaszcza za to, że zmienia ona stanowisko procesowe. Podkreślić należy, iż także powodowie zmieniali swoje stanowisko procesowe rozszerzając powództwo, co doprowadziło do zmiany właściwości sądu, co również wpłynęło na długość trwania procesu.

Stosownie do treści art. 12 ust. 4 cytowanej wyżej ustawy, uwzględniając skargę, sąd na żądanie skarżącego przyznaje od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez komornika – od komornika, sumę pieniężną w wysokości od 2.000 złotych do 20.000 złotych. Powodowie domagają się przyznania na rzecz każdego z nich kwoty 5 000 zł. Żądanie to jest wygórowane. Przede wszystkim, fakt iż sprawa toczy się już – jak wskazano w skardze – prawie sześć lat jest tylko częściowo spowodowane działaniami Sądu, częściowo natomiast działaniami obu stron lub czynnikami niezależnymi, takimi jak choroba sędziego referenta czy koniecznością sporządzania złożonych opinii. Sprawa toczy się przed Sądem Okręgowym ok. trzy lata, z czego zaniedbania sądu doprowadziły do około rocznej przewlekłości. W takiej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał za zasadne przyznanie na rzecz każdego z powodów kwoty 3 000 zł. Przy ustalaniu wysokości tej kwoty Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę, oprócz wskazanych wyżej okoliczności, także wielopodmiotowy charakter sprawy i łączną wysokość sumy przyznanej na rzecz powodów, którzy przez cały okres procesu występują razem, reprezentowani przez jednego pełnomocnika.

Mając na względzie powyższe, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji postanowienia.