Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący:	SSA Wiesław Pędziwiatr
Sędziowie:	SSA Edward Stelmasik (spr.) SSA Bogusław Tocicki
Protokolant:	Anna Turek

przy udziale prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Ludwika Uciurkiewicza

po rozpoznaniu w dniach 25 października 2012 r. i 29 października 2012 r.

sprawy M. W. (1)

oskarżonej z art. 286 § 1 k.k., art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k., art. 230 § 1 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., art. 230 § 1 k.k.
i art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k., art. 230 § 1 k.k. w zw. z art. 65 k.k., art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., art. 230 § 1 k.k., art. 270 § 3 k.k.

I. P. (1)

oskarżonej z art. 230 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

J. H. (1)

oskarżonego z art. 230 § 1 k.k., art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżycieli posiłkowych A. B. (1), J. D. (1) i oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 21 marca 2012 r. sygn. akt III K 229/10

I.  zmienia zaskarżony wyrok co do oskarżonej M. W. (1) w ten sposób, że:

1.  orzeczeniu z punktu II części dyspozytywnej nadaje brzmienie: na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umarza postępowanie przeciwko oskarżonej M. W. (1) odnośnie czynów opisanych w punktach II, III, IV, V, VI, VII części wstępnej tego wyroku, ustalając równocześnie, że nie wiązały się one z wprowadzeniem w błąd osób udzielających jej korzyści majątkowej i w konsekwencji stwierdza, że umorzenia te odnoszą się do czynów z art. 230 § 1 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2003 r., a kosztami procesu z tą częścią sprawy związanymi obciąża Skarb Państwa,

2.  z rozstrzygnięcia zawartego w punkcie IV części dyspozytywnej eliminuje zawarte na wstępie sformułowania: „w okresie od lipca 2003 roku do kwietnia 2004 roku we W. i innych miejscowościach” oraz „w łącznej kwocie 294 000 złotych” a nadto powołany w tym punkcie, w podstawie prawnej wymiaru kary przepis „art. 65 k.k.” uzupełnia o „§ 1”,

3.  z orzeczenia zawartego w punkcie V części dyspozytywnej eliminuje zwarte na wstępie sformułowania: „w okresie od kwietnia 2004 roku do marca 2005 roku” oraz „w łącznej kwocie 276.954,17 złotych”, a nadto powołany w tym punkcie, w podstawie prawnej wymiaru kary „art. 65 k.k.” uzupełnia o „§ 1”,

4.  z rozstrzygnięcia zawartego w punkcie VIII części dyspozytywnej eliminuje zawarte na wstępie sformułowania: „w okresie od czerwca 2005 roku do marca 2006 roku we W., w U. województwo (...)” oraz „w kwocie łącznej 1 460 000 złotych”, a nadto powołany w tym punkcie podstawy prawnej wymiaru kary „art. 65 k.k.” uzupełnia o „§ 1”,

5.  orzeczoną w punkcie XXV części dyspozytywnej wysokość kwoty przepadku określa na 264 000 złotych (dwieście sześćdziesiąt cztery tysiące)” i precyzuje, że odnosi się ona do korzyści uzyskanych z przestępstw przypisanych tej oskarżonej w punktach IV, VII, IX części dyspozytywnej,

6.  precyzuje, że środki karne orzeczone w punkcie XXVI części dyspozytywnej wiążą się ze skazaniami:

- w punktach V, VI, VIII co do zobowiązania naprawienia szkody na rzecz T. G. (1),

- w punkcie VIII co do zobowiązania naprawienia szkody na rzecz E. O.,

7. zawarty w punkcie IV lit.b wyraz „dotacji” zastępuje wyrazem „pomocy finansowej”,

II. na podstawie art. 435 k.p.k. zmienia zaskarżony wyrok co do oskarżonej E. J. (1) w ten sposób, że wydanemu wobec niej orzeczeniu zawartemu w punkcie XI nadaje brzmienie: „na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umarza postępowanie przeciwko oskarżonej E. J. (2) odnośnie czynów opisanych w punktach XXVII i XXIX części wstępnej tego wyroku, przy równoczesnym ustaleniu, że nie wiązały się one z osiągnięciem korzyści majątkowych w następstwie wykorzystania błędu osób wskazanych w tych punktach i w konsekwencji stwierdza, że umorzenia te odnoszą się do czynów z art. 230 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2003 roku”,

III. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonej I. P. (1) w ten sposób, że zawarty w punkcie XIX wyraz „dotacji” zastępuje wyrazem „pomocy finansowej”,

IV. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok co oskarżonych M. W. (1) i I. P. (1) oraz tenże wyrok co do oskarżonego J. H. (1) utrzymuje w mocy,

V. obciąża oskarżonych M. W. (1), I. P. (1) i J. H. (1) oraz oskarżycieli posiłkowych: A. B. (1) i J. D. (1) wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu apelacyjnym w częściach równych i wymierza tytułem opłaty za drugą instancję:

- oskarżonej M. W. (1) - 7600 zł

- oskarżonym J. H. (2) i I. P. (1) po 1180 zł

- oskarżycielom posiłkowym A. B. (1) i J. D. (1) po 200 zł

UZASADNIENIE

W sprawie III K 229/10 Sąd Okręgowy we Wrocławiu osądził 6 oskarżonych, a mianowicie: M. W. (1), E. J. (1), G. B., I. P. (1), G. N. i J. H. (1).

Postępowanie apelacyjne dotyczy natomiast jedynie 3 z tych osób a mianowicie: M. W. (1), I. P. (1) i J. H. (1), stąd też w niniejszym uzasadnieniu przedstawiona zostanie treść wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 21.03.2012 r. co do tych 3 oskarżonych.

Prokurator Okręgowy we Wrocławiu oskarżył:

a) M. W. (1) o popełnienie 26 przestępstw, a konkretnie o to, że:

I.  w okresie od 8 marca 2001 roku do 16 sierpnia 2001 roku we W., działając w warunkach czynu ciągłego, wspólnie i w porozumieniu z E. J. (1), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie stale źródło dochodów, wprowadziła Prezesa Zarządu spółki T. G. (1) w błąd co do faktycznego wykonania usług prawnych na rzecz (...) sp. z o.o. przez Kancelarię (...) radcy prawnego J. M. (1), a następnie przedłożyła wymienionemu pięć uprzednio podrobionych przez E. J. (1) faktur VAT o nr (...) z dnia 08.03.2001r., nr (...) z dnia 14.03.2001r., nr (...) z dnia 3.04.2001r., nr (...) z dnia 16.08.2001r. oraz o nr (...) z dnia 16.08.2001r. na podstawie których to dokumentów wyłudziła od T. G. (1) łączną kwotę 100.040 zł, czym działała na szkodę (...) sp. z o.o.

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 kk

II.  w okresie od czerwca 2001 roku do lipca 2001 roku we W. oraz Ł., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, czyniąc sobie stale źródło dochodów, powołując się przed T. G. (1), działającym wspólnie z I. P. (2), na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa we W., podjęła się zawarcia na rzecz wymienionych umowy kupna pałacu w miejscowości S. należącego do Zasobu Agencji w zamian za korzyść majątkową w wysokości 100.000 zł otrzymaną uprzednio od I. P. (2), którą mimo odstąpienia zainteresowanych nie zwróciła

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

III.  w okresie od czerwca 2001 roku do lipca 2001 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie stale źródło dochodów, powołując się na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarb Państwa we W. podjęła się pośrednictwa w zakupie przez M. P. (1) i W. P. (1) pałacu w miejscowości B. wprowadzając wymienionych w błąd co do faktycznych możliwości odsprzedania nabytej nieruchomości z zyskiem nieustalonemu kontrahentowi z zagranicy, otrzymując w zamian za pośrednictwo korzyść majątkową w wysokości 130.000 z której to kwoty w zamian za doprowadzenie do zawarcia umowy przekazała kwoty po 20.000 złotych B. K. oraz G. B. pełniącym funkcje publiczne specjalisty oraz kierownika w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Sekcja w L. czym działała na szkodę M. P. (1) i W. P. (1)

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 229 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

IV.  we wrześniu 2001 roku we W., czyniąc sobie stałe źródło dochodów, powołując się przed T. G. (1) oraz A. i D. P. (1) na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, podjęła się pośrednictwa w nabyciu działki nr (...) o powierzchni 1ha 90a 02m ² w P., wprowadzając wymienionych w błąd co do faktycznych możliwości odsprzedania następnie nabytych gruntów z zyskiem nieustalonemu kontrahentowi z zagranicy w zamian za otrzymaną od wymienionych korzyść majątkową w wysokości 120.000 zł, z której to kwoty w zamian za doprowadzenie do zawarcia umowy przekazała kwotę po 30.000 złotych tytułem korzyści majątkowej B. K. oraz G. B., pełniącym funkcje publiczne specjalisty oraz kierownika w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Sekcja w L. czym działała na szkodę A. i D. P. (1) i T. G. (1),

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 229 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11§2 kk

V.  w okresie od października do listopada 2001 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie stale źródło dochodów, powołując się na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa we W. oraz w Oddziale w L., podjęła się pośrednictwa w nabyciu przez A. B. (1), M. O. (1), J. D. (1) oraz W. i M. D. (1), działek nr (...) na terenie P., wprowadzając wymienionych w błąd co do faktycznych możliwości odsprzedania następnie nabytych gruntów z zyskiem nieustalonemu kontrahentowi z zagranicy, w zamian za otrzymaną od wymienionych korzyść majątkową w wysokości 260.000 złotych, z której to kwoty w zamian za doprowadzenie do zawarcia umowy przekazała kwotę 100.000 zł tytułem korzyści majątkowej B. K. oraz G. B., pełniącym funkcje publiczne specjalisty i kierownika w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Sekcja w L., czym działała na szkodę A. B. (1), M. O. (1), J. D. (1) oraz W. i M. D. (1)

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 229 § 1 kk i art. 286 § 1 kk i art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

VI.  w okresie od listopada 2001 roku do grudnia 2001 roku we W., czyniąc sobie stałe źródło dochodów, powołując się przed T. G. (1) oraz A. i D. P. (1) na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa podjęła się pośrednictwa w nabyciu zespołu pałacowo folwarcznego z parkiem w K. gm. G., należącego do zasobu Agencji otrzymując w zamian za załatwienie sprawy korzyść majątkową w wysokości 120.000zł działając na szkodę A. i D. P. (1) oraz T. G. (1)

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

VII.  w okresie od listopada 2001 roku do grudnia 2001 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, wspólnie i w porozumieniu z E. J. (1), czyniąc sobie stale źródło dochodów, powołując się na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa we W. oraz w Oddziale w L., podjęła się pośrednictwa w nabyciu przez J. K. (1) od Agencji działki o nr (...) o powierzchni 28 ha 16 a 40 m ² w obrębie P. gm. L. wprowadzając wymienionego w błąd co do faktycznych możliwości odsprzedania nabytych gruntów z zyskiem nieustalonemu kontrahentowi z zagranicy, otrzymując w zamian za pośrednictwo korzyść majątkową w wysokości 210.000 zł z której to kwoty w zamian za doprowadzenie do zawarcia umowy przekazała kwotę 20.000 zł tytułem korzyści majątkowej B. K. oraz G. B., pełniącym funkcje publiczne specjalisty oraz kierownika w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Sekcja w L.,

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 229 § 1 kk i art. 286 § 1 kk i art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

VIII.  w styczniu 2002 roku w L., w związku z publicznym przetargiem którego przedmiotem była sprzedaż nieruchomości położonej w granicach działki (...) obręb O., gmina L. pozostającej w zasobach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w L., w zamian za korzystne dla siebie rozstrzygniecie przetargu weszła w porozumienie z B. K., pełniącą funkcję publiczną specjalisty Administracji Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w L. oraz Przewodniczącej Komisji Przetargowej, wręczając wymienionej korzyść majątkową w wysokości 50.000 złotych czym działała na szkodę instytucji organizującej przetarg,

tj. o czyn z art. 229 § 1 kk i art. 305 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

IX.  w dniu 20 listopada 2002 roku we W., czyniąc sobie stale źródło dochodów, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem J. i T. G. (1) w ten sposób, że działając z góry powziętym zamiarem wyłudzenia mienia pożyczyła od wymienionych tytułem pożyczki gotówkowej kwotę 12.000 zł, nie mając przy tym zamiaru wywiązania się ze zwrotu wskazanej kwoty czym też działała na szkodę J. i T. G. (1),

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 65 kk

X.  w styczniu 2003 roku we W., czyniąc sobie stale źródło dochodów, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. G. (1) w ten sposób, że działając z góry powziętym zamiarem wyłudzenia mienia z dniem 17 stycznia 2003r. zawarła z wymienionym notarialną umowę przedwstępną sprzedaży dwóch działek położonych we wsi G. P. gm. J. oraz w obrębie R. gm. L., na podstawie której to umowy otrzymała tytułem zaliczki łączną kwotę 80.000 zł, nie mając przy tym zamiaru zawarcia końcowego aktu przeniesienia prawa własności jak również zwrotu pobranej zaliczki czym działała na szkodę T. G. (1),

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 65 kk

XI.  w okresie od lipca do października 2003 roku we W., czyniąc sobie stałe źródło dochodów, powołując się przed J. J. (1) i R. K. (1) na wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnych odział we W. i w L. podjęła się załatwienia sprawy wykupu działki nr (...) w P. w Agencji, polegającej na bezprawnym wywarciu wpływu na decyzje i działanie urzędników (...) we W. oddział w L., w zamian za otrzymanie korzyści majątkowej, czym działa na szkodę Skarbu Państwa

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 kk

XII.  w okresie od 19 stycznia 2004 roku do maja 2004 roku we W., czyniąc sobie stałe źródło dochodów , w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, przywłaszczyła powierzone mienie T. G. (1) w postaci pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 181.826,86 złotych pochodzących ze sprzedaży wkładu na zakup lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) we W., który faktycznie dokonał wpłaty niniejszej kwoty na konto dewelopera (...)” SA, czym działała na szkodę T. G. (1) w wysokości 181.826,86 złotych,

tj. o czyn z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

XIII.  w okresie od stycznia 2004 roku do kwietnia 2004 roku we W., działając wspólnie i w porozumieniu z I. P. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, czyniąc sobie stale źródło dochodów, powołując się na wpływy w Zarządach oraz Wydziałach Kredytowych Central Banków, w Agencji Nieruchomości Rolnych, w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, oraz na znajomości z osobami pełniącymi funkcje publiczne, podjęła się pośrednictwa w uzyskaniu dla J. i W. D. (1) kredytu konsolidacyjnego w wysokości 200.000.000 zł wprowadzając wymienionych w błąd co do faktycznej możliwości uzyskania kredytu, w zamian za otrzymaną od wymienionych korzyść majątkową w wysokości 94.000 złotych, czym działała na szkodę J. i W. D. (1)

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

XIV.  w okresie od marca 2004 roku do kwietnia 2004 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, czyniąc sobie stale źródło dochodów, powołując się na wpływy w Urzędzie Miasta we W., w zamian za otrzymaną korzyść majątkową w wysokości 200.000 zł, podjęła się pośrednictwa w nabyciu nieruchomości przy ul. (...) we W., wprowadzając Z. G. (1) w błąd co do faktycznej możliwości nabycia przez wymienionego przedmiotowej nieruchomości, czym działała na szkodę Z. G. (1),

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 286 § 1 kk i art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

XV.  w kwietniu 2004 roku we W., czyniąc sobie stałe źródło dochodów, działając z góry powziętym zamiarem wyłudzenia mienia, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. G. (1) w ten sposób, że bez zgody i wiedzy T. G. (1) korzystając z przekazanego jej wcześniej pełnomocnictwa do czynności prawnych nie obejmującego zgody na dokonanie opisanych transakcji, na podstawie aktu notarialnego z dnia 22 kwietnia 2004r. zbyła na rzecz E. J. (1) dwie działki o nr (...) położone w M. o rzeczywistej wartości wynoszącej kwotę nie mniejszą niż 90.000 zł za kwotę 15.000 zł.

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 65 kk

XVI.  w okresie od 1 października 2004 roku do 6 października 2004 roku we W., działając w warunkach czynu ciągłego, wspólnie i w porozumieniu z E. J. (1), poprzez dokonanie szeregu wypłat z bankomatów przy pomocy karty V. E. o nr (...) wystawionej przez (...) Bank S.A., dokonała zaboru w celu przywłaszczenia kwoty 18.000 zł działając tym samym na szkodę (...) sp. z o.o.

tj. o czyn z art. 278 § 1,5 kk w zw. z art. 12 kk

XVII.  w dniu 24 listopada 2004 roku we W. , czyniąc sobie stale źródło dochodów, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. R. i A. S. w ten sposób, że działając z góry powziętym zamiarem wyłudzenia mienia z dniem 24 listopada 2004 roku zawarła z T. R. notarialną umowę przedwstępną sprzedaży działki nr (...) położonej we wsi G. P. gm. J. na podstawie której to umowy otrzymała tytułem zaliczki i rat łączną kwotę 86.000 zł, nie mając przy tym zamiaru zawarcia końcowego aktu przeniesienia prawa własności jak również zwrotu pobranej zaliczki czym działała na szkodę T. R. i A. S.

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 65 kk

XVIII.  w okresie od lutego 2005 roku do marca 2005 roku we W., czyniąc sobie stale źródło dochodów, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, powołując się na wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnych we W., podjęła się pośrednictwa w utrzymania dzierżawy obiektu zorganizowanego w N. i M. prowadzonych przez dzierżawców S. i J. Z. (1) jak również gwarantując wymienionym cofnięcie powództwa przez Agencję Nieruchomości Rolnych we W., w zamian za co przyjęła od wymienionych korzyść majątkową w wysokości 20.000 zł, którą to kwotę przekazała jako korzyść majątkową G. B. pełniącej funkcję kierownika w Agencji Nieruchomości Rolnych Sekcja w L.

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 229 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

XIX.  w okresie od czerwca 2005 roku do 2 października 2005 roku we W., czyniąc sobie stale źródło dochodów, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. G. (1) w ten sposób, że posługując się uprzednio podrobioną przez inna osobę deklarację wekslową datowaną na dzień 15 czerwca 2005r. z którego to dokumentu wynikało, iż stanowi on zabezpieczenie wierzytelności w wysokości 500.000 zł, posłużyła się następnie uprzednio podrobionym w opisany sposób dokumentem, w sierpniu 2005 roku wezwała wymienionego do wykupu przedmiotowego weksla w terminie do 19 sierpnia 2005 roku, a następnie po uzyskaniu w oparciu o wskazaną deklarację wekslową nakazu zapłaty, doprowadziła do zawarcia z dniem 2 października 2005 roku ugody z T. G. (1), wyłudzając tym samym od wymienionego wskazaną kwotę, czym też działała na szkodę T. G. (1),

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk i art. 294 § 1 kk zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

XX.  w okresie od czerwca 2005 roku do 2006 roku we W., czyniąc sobie stale źródło dochodów, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłowała doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. G. (1) w ten sposób, że wykorzystując czystą kartkę papieru zawierającą wyłącznie nieczytelny podpis in blanco złożony uprzednio przez T. G. (1), sporządziła nieautentyczną deklarację wekslową datowaną na dzień 15 czerwca 2005r. z którego to dokumentu wynikało, iż stanowi on zabezpieczenie wierzytelności w wysokości 600.000 zł, który to dokument jako autentyczny zbyła za kwotę nie mniejszą niż 360.000 zł wraz z wekslem na rzecz E. O., w oparciu o które to dokumenty wymieniony uzyskał wobec T. G. (1) nakaz zapłaty wskazanej kwoty, lecz zamierzonego celu nie osiągnęła z uwagi na bezskuteczną egzekucję z majątku dłużnika, czym działała na szkodę T. G. (1),

tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art.286 § 1 kk i art. 270 § 2 kk i art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

XXI.  w okresie od lutego do marca 2006 roku w U. województwo (...), czyniąc sobie stale źródło dochodów, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, wspólnie i w porozumieniu z E. J. (1) doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem E. O. o znacznej wartości w wysokości 360.000 złotych w ten sposób, że zbyła na jego rzecz weksel in blanco wystawiony przez T. G. (1) z wypisaną kwotą 613.232,88 złotych wraz z podrobioną deklaracją wekslową na kwotę 600.000 zł wiedząc, że roszczenie to jest bezpodstawne, czym działała na szkodę E. O.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 270 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk

XXII.  w marcu 2006 roku w L., w związku z publicznym ustnym przetargiem, który odbył się w dniu 10 marca 2006 roku na sprzedaż nieruchomości nie rolnej zabudowanej położonej w K. gmina L. w granicach działki (...) o powierzchni 3,1500 ha pozostającej w zasobach Agencji Nieruchomości Rolnych we W., w zamian za korzystne dla siebie rozstrzygniecie przetargu w przedmiotowym przetargu, weszła w porozumienie z B. K. oraz G. B. pełniącymi funkcje publiczne specjalisty oraz administratora Administracji Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w L., wręczając wymienionym osobom korzyść majątkową w kwocie nie mniejszej niż 10.000 złotych, czym działała na szkodę instytucji organizującej przetarg,

tj. o czyn z art. 229 § 1 kk i art. 305 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

XXIII.  w maju 2006 roku w L., w związku z publicznymi ustnymi przetargami, których przedmiotem była sprzedaż nieruchomości rolnych położonych w obrębie B. K. gmina K. w granicach działki (...) o powierzchni 1,49 ha, w obrębie W. gmina K. w granicach działki (...) o powierzchni 13,1800 ha, w obrębie W. gmina K. w granicach działki (...) o powierzchni 7,0100 ha oraz położonej w obrębie W. gmina K. w granicach działki (...) o powierzchni 37,2000 ha pozostających w zasobach Agencji Nieruchomości Rolnych w zamian za korzystne dla siebie rozstrzygniecie przetargu w przedmiotowym przetargu, weszła w porozumienie z B. K. oraz G. B. pełniącymi funkcje publiczne specjalisty oraz administratora Administracji Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w L., wręczając wymienionym osobom korzyść majątkową w kwocie nie mniejszej niż 210.000 złotych, czym działała na szkodę instytucji organizującej przetargi,

tj. o czyn z art. 229 § 1 kk i art. 305 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

XXIV.  wiosną 2006 roku we W., czyniąc sobie stale źródło dochodów, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, wspólnie i w porozumieniu z E. J. (1) powołując się na wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnych we W., w zamian za otrzymaną korzyść majątkową w wysokości nie mniejszej niż 150.000 zł, podjęła się pośrednictwa w załatwieniu sprawy związanej z zakupem zespołu pałacowo-dworskiego z areałem gruntów położonego w miejscowości R. gm. R. powiat (...) województwo (...), wchodzącego w skład z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział we W., polegające na bezprawnym wywarciu wpływu na decyzje i działanie urzędników (...) we W. odpowiedzialnych za przeprowadzenie przetargu licytacyjnego na sprzedaż przedmiotowej nieruchomości, czym dział na szkodę Skarbu Państwa

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 kk

XXV.  w maju 2008 roku w U., powiat (...) województwo (...), działając z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z J. H. (1), przedstawiając go jako Urzędnika Ministerstwa Rolnictwa oraz Agencji Nieruchomości Rolnych w W. i powołując się na wpływy w tych instytucjach, podjęła się pośrednictwa załatwienia sprawy wykupu przez E. O. dzierżawionego zespołu pałacowo-parkowego w U., w zamian za otrzymanie korzyści majątkowej w wysokości nie mniejszej niż 20.000 złotych, czym działała na szkodę E. O.

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

XXVI.  w sierpniu 2008 roku w M., powiat (...), województwo (...), posiadała podrobione dokumenty w postaci dyplomu i odpisu dyplomu ukończenia studiów magisterskich na Wydziale Prawa (...) imienia B. B. (1) we W. czyniąc tym przygotowanie do ich użycia jako autentycznych,

tj. o czyn z art. 270 § 3 kk

b) I. P. (1) o to, że:

XLVIII.  w okresie od dnia 4 marca 2003 roku do dnia 31 października 2003 roku we W., działając z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowych doprowadziła do niekorzystnego rozporządzeniem mieniem J. i W. D. (1) w ten sposób, że zawarła z J. D. (2) pozostającą we wspólnocie majątkowej ze swoim mężem W. dwie umowy pożyczki na łączną kwotę 105.000 złotych nie mając zamiaru wywiązania się z nich, czym działała na szkodę J. i W. D. (1), a w tym w dniu 04 marca 2003 roku pobrała kwotę 100.000,-zł, w dniu 31 października 2003 roku pobrała kwotę 5.000,-zł

tj. o czyn z art. 286§1 kk w zw. z art. 12 kk

XLIX.  w okresie od stycznia 2004 roku do kwietnia 2004 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1), powołując się na wpływy w Zarządach oraz Wydziałach Kredytowych Central Banków, w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, powołując się na znajomości z osobami pełniącymi funkcje publiczne, podjęła się pośrednictwa w uzyskaniu dla J. i W. D. (1) kredytu konsolidacyjnego w wysokości 200.000.000 zł wprowadzając wymienionych w błąd co do faktycznej możliwości uzyskania kredytu, w zamian za otrzymaną od wymienionych korzyść majątkową w wysokości 94.000 złotych, czym działała na szkodę J. i W. D. (1)

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

c) J. H. (1) oskarżonego o to, że:

LI.  w maju 2008 roku w U., powiat (...) województwo (...), działając z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1), przedstawiając się jako Urzędnik Ministerstwa Rolnictwa oraz Agencji Nieruchomości Rolnych w W. i powołując się na wpływy w tych instytucjach, podjął się pośrednictwa załatwienia sprawy wykupu przez E. O. dzierżawionego zespołu pałacowo-parkowego w U., w zamian za otrzymanie korzyści majątkowej w wysokości nie mniejszej niż 20.000 złotych, ale pieniędzy nie otrzymał, czym działał na szkodę E. O.

tj. o czyn z art. 230 § 1 kk i 13 § 1 kk w zw. art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Sąd Okręgowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 21.03.2012 r. orzekł (sygn. akt III K 22 9/10):

A.  co do osk. M. W. (1) w ten sposób, że:

I. uniewinnił ją od 7 zarzucanych w p. VIII, IX, X, XVII, XXII, XXIII i XXIV ;

II. umorzył na podstawie art. 17 § 1 pkt. 6 kpk postępowanie odnośnie 6 czynów zarzuconych w p. II-VII części modyfikując ich opis przez przyjęcie, że polegały na tym, iż w okresie od czerwca 2001 roku do grudnia 2001 roku we W. i innych miejscowościach, działając w warunkach ciągu przestępstw, w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, czyniąc sobie stałe źródło dochodów, powoływała się wobec różnych osób na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział we W. oraz w Sekcji Terenowej w L., podjęła się zawarcia na rzecz tych osób umów sprzedaży nieruchomości wywierając bezprawny wpływ na decyzje i działania urzędników Agencji Własności Rolnej, w zamian za korzyść majątkową w łącznej kwocie 940.000 złotych, a w tym:

a) w okresie od czerwca 2001 roku do lipca 2001 roku we W. oraz Ł., powołując się przed T. G. (1), działającym wspólnie z I. P. (2), na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział we W. oraz Sekcji Terenowej w L. podjęła się zawarcia na rzecz wymienionych umowy sprzedaży pałacu w miejscowości S. należącego do Zasobu Agencji w zamian za korzyść majątkową w wysokości 100.000 zł otrzymaną uprzednio od I. P. (2), którą mimo odstąpienia zainteresowanych nie zwróciła;

b) w okresie od czerwca 2001 roku do lipca 2001 roku we W., powołując się na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział we W. podjęła się pośrednictwa w zakupie przez M. P. (1) pałacu w miejscowości B., otrzymując za pośrednictwo w doprowadzeniu do zawarcia umowy sprzedaży korzyść majątkową w wysokości 130.000 złotych;

c) we wrześniu 2001 roku we W., powołując się przed T. G. (1) oraz A. i D. P. (1) na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział we W. i w Sekcji Terenowej w L., podjęła się pośrednictwa w nabyciu działki nr (...) o powierzchni 1ha 90a 02m ² w P., otrzymując od wymienionych korzyść majątkową w wysokości 120.000 zł,

d) w okresie od października do listopada 2001 roku we W., powołując się na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział we W. i w Sekcji Terenowej w L., podjęła się pośrednictwa w nabyciu przez A. B. (1), M. O. (1), J. D. (1) oraz W. i M. D. (1), działek nr (...) na terenie P., otrzymując od A. B. (1), M. O. (1), J. D. (1) korzyść majątkową w wysokości 260.000 złotych,

e) w okresie od listopada 2001 roku do grudnia 2001 roku we W., powołując się przed T. G. (1) oraz A. i D. P. (1) na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział we W. i w Sekcji Terenowej w L., podjęła się pośrednictwa w nabyciu zespołu pałacowo - folwarcznego z parkiem w K. gm. G., należącego do zasobu Agencji otrzymując w zamian za załatwienie sprawy korzyść majątkową w wysokości 120.000 zł;

f) w okresie od listopada 2001 roku do grudnia 2001 roku we W., wspólnie i w porozumieniu z E. J. (1), powołując się na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział we W. i Sekcji Terenowej w L., podjęła się pośrednictwa w nabyciu przez J. K. (1) od Agencji działki o nr (...) o powierzchni 28 ha 16 a 40 m ² w obrębie P. gm. L., otrzymując w zamian za pośrednictwo korzyść majątkową w wysokości 210.000 zł

tj. czynów z art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 kk w zw. z art. 91 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk

III. uznał tę oskarżoną za winną popełnienia pozostałych 13 zarzucanych przestępstw i za to skazał:

1) za czyn zarzucony w pkt. I – na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 kk oraz art. 33 § 2 i 3 kk na kary:

- roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- oraz 100 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda;

2) za czyny zarzucane w pkt. XI, XIII i XIV , przy ustaleniu, że polegały na tym, że w okresie od lipca 2003 roku do kwietnia 2004 roku we W. i innych miejscowościach, działając w warunkach ciągu przestępstw, w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, czyniąc sobie stałe źródło dochodów, powoływała się wobec różnych osób na wpływy w instytucjach państwowych i samorządowych, podjęła się zawarcia na rzecz różnych osób umów sprzedaży nieruchomości oraz kredytów i dotacji wywierając bezprawny wpływ na decyzje i działania urzędników tych instytucji, w zamian za korzyść majątkową w łącznej kwocie nie mniejszej niż 294.000,00 złotych, czym działała na szkodę Skarbu Państwa a w tym:

a) w okresie od lipca do października 2003 roku we W., powołując się przed J. J. (1) i R. K. (1) na wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnych Odział we W. i w Sekcji Terenowej w L. podjęła się załatwienia sprawy wykupu działki nr (...) w P. w Agencji, w zamian za otrzymanie korzyści majątkowej,

b) w okresie od stycznia 2004 roku do kwietnia 2004 roku we W., działając wspólnie i w porozumieniu z I. P. (1), powołując się na wpływy w instytucjach państwowych: Agencji Nieruchomości Rolnych i w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, podjęła się pośrednictwa w uzyskaniu dla W. D. (1) kredytu konsolidacyjnego oraz dotacji w wysokości 200.000.000 zł, w zamian za otrzymaną od J. D. (2) korzyści majątkowej w wysokości 94.000 złotych,

c) w okresie od marca 2004 roku do kwietnia 2004 roku we W., powołując się na wpływy w Urzędzie Miasta we W., podjęła się pośrednictwa w nabyciu przez Z. G. (1) nieruchomości przy ul. (...) we W., w zamian za otrzymaną korzyść majątkową w wysokości 200.000 zł

tj. czynów z art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 kk w zw. z art. 91 § 1 kk i za to na podstawie tych przepisów oraz art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył jej kary:

- 3 lat pozbawienia wolności,

- oraz 200 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda,

3) w ramach zarzutów postawionych w pkt. XII i XV, przy ustaleniu, że przestępstwa te polegały na tym, że w okresie od kwietnia 2004 roku do 4 marca 2005 roku, działając w warunkach ciągu przestępstw, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie stałe źródło dochodu, przywłaszczyła sobie powierzone jej mienie T. G. (1) w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 276.954,17 złotych pochodzące ze sprzedaży praw majątkowych, a w tym:

a) w okresie od kwietnia 2004 roku do 9 listopada 2004 roku we W., przywłaszczyła sobie powierzone jej mienie w postaci pieniędzy w kwocie 102.400 złotych uzyskane ze sprzedaży nieruchomości, w ten sposób, że działając na podstawie udzielonego jej przez T. G. (1) pełnomocnictwa do czynności prawnych zbyła po zaniżonej cenie na rzecz E. J. (1) dwie działki o nr (...), położone w M. a następnie ta, działając na jej zlecenie, zbyła przedmiotowe nieruchomości na rzecz K. B. oraz D. C. i K. K. (1),

b) w dniu 4 marca 2005 roku we W., przywłaszczyła sobie powierzone jej mienie T. G. (1) w postaci pieniędzy w kwocie nie mniejszej niż 174.554,17 zł pochodzące ze sprzedaży M. T. prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) we W. realizowanego przez dewelopera (...) S.A. we W.,

tj. czynów z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 65 kk w zw. z art. 91 § 1 kk i za to na podstawie tych przepisów oraz art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył jej kary:

- 2 lat pozbawienia wolności;

- 200 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda;

4) za czyn zarzucony w p. XVI, przy ustaleniu, że wyczerpuje znamiona występku z art. 278 § 1 kk na podstawie tego przepisu oraz art. 33 § 2 i 3 kk na kary:

- 8 miesięcy pozbawienia wolności;

- oraz 50 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda;

5) za czyn zarzucony w p. XVIII, przy ustaleniu, że polegał na tym, że : w okresie od lutego 2005 roku do marca 2005 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie stałe źródło dochodów, powołując się na wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział we W. oraz Sekcji Terenowej w L., podjęła się pośrednictwa w utrzymania dzierżawy obiektu zorganizowanego w N. i M. prowadzonych przez dzierżawców S. i J. Z. (1) jak również gwarantując wymienionym cofnięcie powództwa przez Agencję Nieruchomości Rolnych we W., w zamian za co przyjęła od wymienionych korzyść majątkową w wysokości 20.000 zł, i za to na podstawie art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 kk oraz art. 33 § 2 i § 3 kk wymierzył jej:

- rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- 80 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda;

6) za czyny zarzucone w p. XIX, XX i XXI, przy zmodyfikowaniu ich opisu, iż polegały na tym, że : w okresie od czerwca 2005 roku do marca 2006 roku we W. i U. województwo (...), działając w warunkach ciągu przestępstw, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz czyniąc sobie stałe źródło dochodów, w stosunku do mienia znacznej wartości, doprowadziła oraz usiłowała doprowadzić T. G. (1) i E. O. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie łącznej 1.460.000 złotych a w tym:

a) w okresie od czerwca 2005 roku do 2 października 2005 roku we W., doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. G. (1) w ten sposób, że posługując się uprzednio podrobioną przez inna osobę deklaracją wekslową datowaną na dzień 15 czerwca 2005r., z którego to dokumentu wynikało, iż stanowi on zabezpieczenie wierzytelności w wysokości 500.000 zł, posłużyła się następnie uprzednio podrobionym w opisany sposób dokumentem, w sierpniu 2005 roku wezwała wymienionego do wykupu przedmiotowego weksla w terminie do 19 sierpnia 2005 roku, a następnie po uzyskaniu w oparciu o wskazaną deklarację wekslową nakazu zapłaty, doprowadziła do zawarcia z dniem 2 października 2005 roku ugody z T. G. (1), skutkującej pokryciem przez pokrzywdzonego kwoty wierzytelności, czym działała na szkodę T. G. (1);

b) w okresie od czerwca 2005 roku do 2006 roku we W., usiłowała doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. G. (1) w ten sposób, że posługując się uprzednio podrobioną przez inna osobę deklaracją wekslową datowaną na dzień 15 czerwca 2005r., z którego to dokumentu wynikało, iż stanowi on zabezpieczenie wierzytelności w wysokości 600.000 zł, który to dokument, jako autentyczny zbyła za kwotę nie mniejszą niż 360.000 zł wraz z wekslem na rzecz E. O., w oparciu o które to dokumenty wymieniony uzyskał wobec T. G. (1) nakaz zapłaty wskazanej kwoty, lecz zamierzonego celu nie osiągnęła z uwagi na bezskuteczną egzekucję z majątku dłużnika, czym działała na szkodę T. G. (1),

c) w okresie od lutego do marca 2006 roku w U. województwo (...), czyniąc sobie stale źródło dochodów, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, wspólnie i w porozumieniu z E. J. (1) doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem E. O. o znacznej wartości w wysokości 360.000 złotych w ten sposób, że zbyła na jego rzecz weksel wystawiony przez T. G. (1) z wypisaną kwotą 613.232,88 złotych wraz z podrobioną deklaracją wekslową na kwotę 600.000 zł wiedząc, że roszczenie to jest bezpodstawne, czym działała na szkodę E. O.,

i za przestępstwa te na podstawie art. 294 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk oraz 33 § 2 i § 3 kk wymierzył jej kary:

- 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- oraz 300 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda;

7) za czyn z p. XXV, przy ustaleniu, że polegał na tym, że: w maju 2008 roku w U., powiat (...) województwo (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z J. H. (1), przedstawiając go jako Urzędnika Ministerstwa Rolnictwa oraz Agencji Nieruchomości Rolnych w W. i powołując się na wpływy w tych instytucjach, podjęła się pośrednictwa załatwienia sprawy wykupu przez E. O. dzierżawionego zespołu pałacowo-parkowego w U., w zamian za otrzymanie korzyści majątkowej w wysokości nie mniejszej niż 20.000 złotych, czym działała na szkodę Skarbu Państwa i za to na podstawie art. 230 § 1 kk oraz art. 33 § 2 i § 3 kk wymierzył jej kary:

- roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- oraz 60 stawek dziennych grzywny po 100 złotych każda;

8) za czyn zarzucony w p. XXVI na podstawie art. 270 § 3 kk wymierzył jej karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

9) na podstawie art.91 § 2 kk oraz art. 63 § 1 kk wymierzył jej kary łączne:

- 5 lat pozbawienia wolności z zaliczeniem tymczasowego aresztowania od 6 sierpnia 2008 r. do 13 stycznia 2009 r.

360 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda;

10) orzekł nadto względem tej oskarżonej środki karne:

a) na podstawie art. 45 § 1 kk przepadku 274.000 zł. korzyści majątkowej uzyskanej z przestępstwa,

b) na podstawie art. 46 § 1 kk obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę:

- T. G. (1) - 780.954, 17 zł.

- E. O. - 360.000 zł.

11) obciążył tę oskarżoną kosztami procesu zasądzając od niej na rzecz:

- Skarbu Państwa wydatki poniesione w sprawie i opłatę w kwocie 7600 zł.

- E. O. – 960 zł.

- J. D. (2) – 1680 zł.

- T. G. (1) – 2760 zł.

B.  co do osk. I. P. (1) w ten sposób, że:

1) uniewinnił ją od czynu zarzuconego w p. XLVIII, a kosztami procesu z tą częścią sprawy związanymi obciążył Skarb Państwa;

2) uznał za winną czynu zarzuconego w p. XLIX tj. tego, że: w okresie od stycznia 2004 roku do kwietnia 2004 roku we W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1), która powołując się na wpływy w instytucjach państwowych: Agencji Nieruchomości Rolnych i w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, podjęła się pośrednictwa w uzyskaniu dla W. D. (1) kredytu konsolidacyjnego oraz dotacji w wysokości 200.000.000 zł, w zamian za otrzymaną od J. D. (2) korzyści majątkowej w wysokości 94.000 złotych, i za to na podstawie art. 230 § 1 kk oraz art. 33 § 2 i § 3 kk wymierzył jej kary:

- roku pozbawienia wolności, której wykonanie zawiesił warunkowo na 3 lata (art. 69 i 70 § 1 p. 1 kk),

- 100 stawek dziennych grzywny po 50 złotych każda, z zaliczeniem zatrzymania w dniu 23.10.2008 r.

3) obciążył tę oskarżoną kosztami procesu związanymi z tą częścią sprawy, która wiąże się ze skazaniem i zasądził od niej:

- na rzecz Skarbu Państwa zwrot wydatków oraz 1180 zł. opłaty,

- na rzecz J. D. (2) – 1680 zł.

C.  co do osk. J. H. (1) w ten sposób, że:

1) uznał go za winnego czynu zarzuconego w p. LI polegającego na tym, że: w maju 2008 roku w U., powiat (...) województwo (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z M. W. (1), przedstawiając się jako Urzędnik Ministerstwa Rolnictwa oraz Agencji Nieruchomości Rolnych w W. i powołując się na wpływy w tych instytucjach, podjął się pośrednictwa załatwienia sprawy wykupu przez E. O. dzierżawionego zespołu pałacowo-parkowego w U., w zamian za otrzymanie korzyści majątkowej w wysokości nie mniejszej niż 20.000 złotych, i za to na podstawie art. 230 § 1 kk i art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył mu kary:

- roku pozbawienia wolności, której wykonanie zawiesił warunkowo na 4 lata (art. 69 § 1, 70 § 1 p. 1 kk);

- 100 stawek dziennych grzywny po 50 złotych każda.

2) obciążył go kosztami procesu, zasądzając wydatki poniesione w sprawie przez Skarb Państwa oraz wymierzając 1180 zł. opłaty (sygn. akt III K 229/10).

Wyrok ten zaskarżyli obrońcy oskarżonych: M. W. (1), I. P. (1) i J. H. (1) oraz pełnomocnicy oskarżycieli posiłkowych: J. D. (1) i A. B. (1).

1.

1.  Obrońcy osk. M. W. (1) zaskarżonemu wyrokowi zarzucili: (k.

7140 i n. Tom XXXIX):

1. obrazę przepisów prawa materialnego, a to

a) w części dotyczącej p. IV b – art. 230 § 1 kk, polegającą na jego niewłaściwym zastosowaniu i przypisaniu oskarżonej sprawstwa powoływania się na wpływy w instytucjach państwowych: Agencji Nieruchomości Rolnych i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i podjęcia się pośrednictwa w uzyskaniu dla W. D. (1) kredytu konsolidacyjnego oraz dotacji w wysokości 200 tyś. zł. w zamian za otrzymaną od J. D. (2) korzyść majątkową w wysokości 94 tyś. zł. w sytuacji gdy brak było ku temu podstaw faktycznych i prawnych,

b) w części dotyczącej p. VIII – art. 11 § 1 kk, polegającą na przyjęciu, że czyny stanowiące rzekomo przestępstwa, opisane w p. XIX, XX, XXI części wstępnej (p. VIII lit. a, b i c części skazującej), stanowią 3 czyny, podczas gdy część opisowa zachowania oskarżonej, rzekomy zamiar, elementy strony przedmiotowej, okres działania, wskazują, że ewentualnie można rozważać w sprawie popełnienia wyłącznie jednego czynu zabronionego, czego konsekwencją jest współukaranie pozostałych dwóch wyodrębnionych czynów i konsekwencja w wymiarze kary,

c) w części dotyczącej p. X – art. 270 § 3 kk, polegającą na przyjęciu, że posiadanie w miejscu zamieszkania, przez znaczny okres, podrobionego dyplomu i jego odpisu ukończenia Wydziału Prawa (...) im. B. B., który miał wg. oskarżonej być okazany wyłącznie matce, stanowi o wypełnieniu znamienia tego przepisu, stanowiącego formę stadialną przygotowania do użycia go jako autentycznego, podczas gdy brak podstaw do rozważenia komu i w jakiej sytuacji miałby zostać przedłożony jako autentyczny, kierując się ustabilizowaną sytuacją zawodową i materialną oskarżonej, w szczególności jej wiekiem, co wyklucza ubieganie się o zatrudnienie w korporacjach prawniczych, zwłaszcza z uwagi na brak możliwości aplikacji i potrzeby okazywania dyplomu ewentualnym pracodawcom, co stanowi o nieprawdopodobieństwie subsumcji opisanego zachowania pod tę normę prawną, a z ostrożności procesowej w tym zakresie nadto obrazę art. 1 § 2 kk w zw. z art. 115 § 2 kk przez ich niezastosowanie pomimo, że czyn oskarżonej charakteryzuje się znikomym stopniem społecznej szkodliwości,

d) w części dotyczącej p. XXV – art. 45 § 1 kk przez niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie przepadku od M. W. (1) kwoty 274.000 zł. tytułem rzekomej korzyści uzyskanej z przestępstwa, w sytuacji, gdy brak było ku temu podstaw,

e) w części dotyczącej p. XXVI – art. 46 § 1 kk przez jego niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie wobec M. W. (1) obowiązku naprawienia szkody, rzekomo wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę na rzecz T. G. (1) 780.954, 17 zł. oraz 360.000 zł. na rzecz E. O., w sytuacji gdy brak ku temu podstaw,

2. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a to:

a) w części dotyczącej p. II , związanej ze skazaniem za czyny z art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 kk w zw. z art. 91 § 1 kk

- art. 414 § 1 kpk w zw. z art. 17 § 1 p. 1 kpk, polegającą na umorzeniu postępowania z uwagi na przedawnienie karalności czynów zarzuconych oskarżonej, pomimo, że wszechstronna ocena dowodów, zgromadzonych w toku postępowania, dokonana zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, wskazuje, że oskarżona nie popełniła zarzucanych jej czynów, co powinno skutkować wydaniem wyroku uniewinniającego,

b) w części dotyczącej p.IV lit. b) wyroku:

- naruszenie art. 6, 16 § 1, 367 § 1 i 398 kpk przez rozszerzenie opisu czynu przypisanego oskarżonej o podjęcie się uzyskania dla W. D. (1) nie tylko kredytu konsolidacyjnego, ale także dotacji w wysokości 200 tyś. zł. o czym prowadząc obronę w śledztwie i w postępowaniu sądowym nie wiedziała oskarżona, zaś oskarżyciel nie rozszerzył zarzutu w tej części, stosownie do art. 398 kpk, co skutkuje naruszeniem art. 6 kpk, poprzez ograniczenie prawa do obrony i zasady skargowości,

- art. 7 kpk, wyrażającą się w wadliwej ocenie dowodów w tym wyjaśnień M. W. (1) i I. P. (1), zeznań świadków L. S., T. G. (1), T. Ż., W. i J. D. (2), która była sprzeczna z zasadami wiedzy oraz wskazaniami prawidłowego rozumowania i w konsekwencji skutkowała bezpodstawnym przyjęciem, że oskarżona podjęła się pośrednictwa w załatwieniu dla W. J. dotacji w Agencji Nieruchomości Rolnych i w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, podczas gdy intencją W. D. (1) było wyłącznie uzyskanie kredytu konsolidacyjnego, tym bardziej, że podmioty, na wpływy u których miała się rzekomo oskarżona powoływać nie tylko nie zajmują się udzielaniem jakichkolwiek kredytów, a także nie udzielają dotacji,

c) w części dotyczącej p. VIII – obrazę art. 8 § 2 kpk, polegającą na pominięciu zasady związania sądu karnego orzeczeniem sądu cywilnego kształtującymi prawo i stosunek prawny, w odniesieniu do T. G. (1) nakazem zapłaty Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 16.05.2006 r. sygn. I Nc 148/06 w odniesieniu do E. O.,

d) w zakresie czynów przypisanych w p: III, IV, V, VII, VIII, i IX – obrazę art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 92 kpk, art. 410 kpk i art. 424 § 1 i 2 kpk, polegającą na dowolnej, sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nieobiektywnej ocenie dowodów, dokonanej z uwzględnieniem tylko dowodów niekorzystnych dla oskarżonej i nieuwzględnieniem dowodów dla niej korzystnych, co w konsekwencji doprowadziło do rozstrzygnięcia, pomimo istnienia niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej, a także oparcie orzeczenia jedynie na części materiału dowodowego, ujawnionego na rozprawie, w tym przede wszystkim przyznanie przymiotu wiarygodności, pomawiających oskarżoną zeznań T. G. (1), bez uwzględnienia sytuacji osobistej tego świadka i oskarżonej i oczywistego motywu treści zeznań, a także przy uznaniu za wiarygodne wyjaśnień E. J. (1), częściowo I. P. (1) i J. H. (1), zeznań świadków: T. G. (1), M. D. (2), J. D. (3), J. J. (1), R. K. (1). W. D. (1), J. D. (2), Z. G. (1), S. Z. (1), J. Z. (1) i E. D. O., co w konsekwencji doprowadziło do błędów w ustaleniach, polegających na przypisaniu oskarżonej sprawstwa i winy,

e) w części dotyczącej p. VIII – naruszenie zasad wskazanych w art. 167, 163 § 2 i 366 § 1 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk, co utrudniło dokonanie poprawnych ustaleń faktycznych w tej części, przez przeprowadzenie postępowania dowodowego w sposób, który uniemożliwia wyjaśnienie istotnej okoliczności w sprawie przez zaniechanie dopuszczenia dowodu z kompleksowej opinii biegłych z zakresu ekspertyzy graficznej pisma celem ustalenia, czy treść naniesiona na deklaracjach wekslowych miała miejsce w tym samym czasie, co widniejące na tych dokumentach podpisy, co umożliwiłoby prawidłową ocenę dowodów w tej sprawie, w tym w szczególności wiarygodności zeznań T. G. (1) oraz wyjaśnień M. W. (1).

3. błędy w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia:

a) w zakresie czynu z p. VII – polegający na przyjęciu, że oskarżona powoływała się na wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnych O. we W. i Sekcji w L., czemu przeczą poza oskarżoną świadkowie M. Z. i rzekomo pokrzywdzony S. Z. (2), a nadto, w oparciu o opis czynu i wynik postępowania dowodowego, możliwe jest ustalenie w sprawie jedynie, że kancelaria (...), w imieniu której działała oskarżona, przyjęła 20.000 zł. wynagrodzenia za udział w postępowaniu administracyjnym, zmierzającym do utrzymania dzierżawy obiektów w N. i M. i prowadziła rokowania z urzędnikami realizując umowę zlecenia, co wskazuje, że traktowała wpłaconą kwotę, jako wynagrodzenie za usługi prawne, zaś wynik postępowania sądowego nie daje podstaw do zmiany takiego właśnie traktowania sprawy, co nakazuje przyjąć, że oskarżona nie wypełniła znamion występku z art. 230 kk.

b) w zakresie czynów przypisanych w p. VIII, polegający na przyjęciu sprawstwa i winy oskarżonej w zakresie doprowadzenia i usiłowania doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie łącznej 1460.000 zł. w okolicznościach opisanych we wskazanej sentencji oraz uzasadnieniu wyroku, podczas gdy:

- oskarżona miała prawo zbyć weksel za kwotę 360 tyś. zł. zaś w praktyce zbycie weksla za kwotę niższą niż suma wystawienia jest dopuszczalną transakcją handlową,

- Sąd pominął, że zgodnie z prawem wekslowym istotą zobowiązania abstrakcyjnego (z weksla) jest sam weksel, którego autentyczność nie kwestionuje prokurator, sąd i wystawca weksla T. G., zaś deklaracja wekslowa jest niezbędna jako procesowy dowód na zasadność wypełnienia weksla i skoro sąd powszechny wydał nakaz zapłaty, zaś pokrzywdzony nie zdołał zmienić w toku instancji odwoławczej swojej sytuacji prawnej i zawarł ugodę, mocą której wypłacił 500 tyś. to prawomocne orzeczenie sądu w tej spawie wiąże sąd meriti, co skutkuje nieprawdopodobieństwem uznania, że wypełnione zostało w tym zakresie znamiona przestępstwa,

c) w zakresie orzeczeń zawartych w p. II, III, IV, V, VII i VIII, polegający na przyjęciu w opisach przypisanych czynów znamion czynu zabronionego, wskazanego w pkt. 65 kk tj. działania w celu osiągnięcia korzyści i uczynienia sobie stałego źródła dochodu, podczas gdy specyfikacja działalności pośrednika w obrocie nieruchomościami zasadza się właśnie na uzyskiwanie „zysku” z transakcji własnych lub dokonywanych na zlecenie osób trzecich, przy czym podobnie jak pośrednicy w obrocie mieszkaniami, którzy zastrzegają sobie w umowach od 3 % do 5% ceny kupna, kancelaria (...) miała prawo do negocjowania wynagrodzenia od obrotu, co wyklucza, że którekolwiek ze zleceń z okresu 1994 – 2006 podjęte zostało bez woli uzyskania dochodu, zaś powtarzalność zleceń sama przez się stanowiła „ źródło dochodu”, stała, ale nie w rozumieniu działalności przestępczej.

4. rażąco niewspółmierny wymiar kary:

a) w zakresie czynu przypisanego w p. VI wyroku (czyn z art. 278 § 1 kk) z powodu wymierzenia jej w rozmiarze 8 m-cy pozbawienia wolności i 50 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda;

b) rażąco niewspółmierny wymiar kar jednostkowych orzeczonych w p. III, IV, V, VI, VII, VIII, IX i X,

c) rażąco surowy wymiar kary łącznej z p. XXII a)

Powołując się na powyższe zarzuty sformułowali apelujący obrońcy osk. M. W. szereg wniosków, które sprowadzają się do żądania:

1) przede wszystkim zmiany zaskarżonego wyroku przez:

a) uniewinnienie tej oskarżonej od czynów przypisanych w p. II, IV, V, VII, VIII, IX i X,

b) uznaniu, że czyn przypisany w p. III polegał na przedłożeniu przez oskarżoną w okresie od 8 marca do 16 sierpnia 2001 r. we W. prezesowi zarządu M. M. T. G. (3) pięć uprzednio podrobionych przez E. J. (1) faktur VAT o nr (...).(...), (...) i (...) i wymierzenie za to na podstawie art. 270 § 1 kk w zw. z art. 18 § 3 kk kary z zastosowaniem nadzwyczajnego jej złagodzenia,

2) względnie – uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania,

3) alternatywnie z tzw. „ostrożności procesowej” – zmianę tego wyroku przez wymierzenie oskarżonej znacznie łagodnych kar jednostkowych oraz kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

2.

2.  Obrońca osk. J. H. (1) zaskarżonemu wyrokowi zarzucił (Tom XXXVIII k. 7089-7092):

1. obrazę prawa procesowego, a konkretnie art. 7 kpk, wyrażającą się w wadliwej ocenie dowodów, odnoszących się do przestępstwa przypisanego temu oskarżonemu w p. XXI części dyspozytywnej, a ściśle wyjaśnień oskarżonych M. W. (1), E. J. (1) i J. H. (1) oraz zeznań E. O., K. F. (1), S. W. (1) i J. P., która to ocena była sprzeczna z zasadami wiedzy oraz wskazaniami prawidłowego rozumowania;

2. błąd w ustaleniach faktycznych, będący konsekwencją wyżej opisanej wadliwej oceny dowodów, polegający na uznaniu, że J. H. (1) jest sprawcą przypisanego mu przestępstwa, gdy tymczasem wnikliwa analiza zgromadzonych dowodów, wskazuje na to, że nie był on jego sprawcą.

W konsekwencji wniósł on o zmianę tego wyroku przez uniewinnienie osk. J. H. od zarzuconego mu czynu.

3.

3.  Obrońca osk. I. P. (1) zaskarżonemu wyrokowi zarzucił (Tom XXXVIII k. 7093-71108):

1. obrazę prawa materialnego, a konkretnie art. 230 § 1 kk, wyrażającą się w przypisaniu I. P. (1) tego przestępstwa in concreto mającego polegać na aprobowaniu dokonanego przez M. W. (1) powoływania się na wpływy w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencji Nieruchomości Rolnych i podjęciu się pośrednictwa w załatwieniu dla W. D. (1) kredytu konsolidacyjnego oraz dotacji, gdy tymczasem, przy tego rodzaju ustalenia faktycznych Sądu Okręgowego, ma miejsce dekompletacja ustawowych znamion strony przedmiotowej wskazanego typu czynu zabronionego.

2. alternatywnie - na wypadek nie uwzględnienia w/w zarzutu – obrazę prawa procesowego, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

a) art. 367 § 1 kpk w zw. z art. 6 kpk w zw. z art. 16 § 1 kpk, wyrażającą się w dokonaniu przez Sąd I Instancji zmiany opisu przestępstwa przypisanego oskarżonej w p. XIX części dyspozytywnej, polegającej na wskazaniu, że w warunkach współsprawstwa z M. W. (1), podjęła się ona pośrednictwa w uzyskaniu dla W. D. (1) kredytu konsolidacyjnego i dotacji, gdy tymczasem konkluzja aktu oskarżenia powiada wyłącznie o kredycie konsolidacyjnym, bez dokonania uprzedzenia o zmianie opisu tego czynu, co naruszyło materialne i formalne prawo do obrony oskarżonej, uniemożliwiając jej należyte przygotowanie się do możliwości dokonania takiej zmiany, zwłaszcza w ramach złożenia uzupełniających wyjaśnień oraz w ramach głosu stron,

b) art. 413 § 1 p. 4 kpk w zw. z art. 424 § 1 p. 2 kpk polegającą na przypisaniu I. P. (1) przestępstwa z art. 230 § 1 kk w warunkach współsprawstwa z M. W. (1) oraz przedstawieniu okoliczności uzasadniających przyjęcie tej sprawczej formy współdziałania na stronie 155 pisemnego uzasadnienia wyroku i przy jednoczesnym wskazaniu na stronie 125 tego samego uzasadnienia, że I. P. (1) jedynie „udzieliła pomocy” M. W. (1) w powoływaniu się na wpływy w agencjach państwowych, co znamionuje działanie w warunkach pomocnictwa a nie współsprawstwa, a zatem zachodzi sprzeczność między częścią dyspozytywną wyroku a jego pisemnym uzasadnieniem,

c) art. 7 kpk, wyrażającą się w wadliwej ocenie dowodów, odnoszących się do przypisanego tej oskarżonej przestępstwa, a konkretnie wyjaśnień M. W. (1) i I. P. (1) oraz zeznań L. S., T. G. (1), D. Ż. (1), W. i J. D. (2), która to ocena była sprzeczna z zasadami wiedzy i wskazaniami prawidłowego rozumowania, a w konsekwencji skutkowała bezpodstawnym uznaniem, że:

- oskarżona podjęła się pośrednictwa w załatwieniu dla W. D. (1) dotacji w Agencji, gdy tymczasem intencją samego W. D. (1) było wyłącznie uzyskanie kredytu konsolidacyjnego, tym bardziej, że podmioty, na wpływy u których miała się powoływać M. W., przy aprobacie I. – D. P. nie tylko nie zajmują się udzielaniem jakichkolwiek kredytów, a także nie udzielają dotacji,

- oskarżona bynajmniej nie ograniczyła się do poznania M. W. (1) z małżonkami D., lecz aktywnie uczestniczyła zarówno w powoływaniu się przez M. W. (1) na określone wpływy (w znaczeniu takim, że nie czyniąc tego osobiście, swoim zamiarem obejmowała to powoływanie się na wpływy, jak i w podjęciu się przez M. W. (1) pośrednictwa w załatwieniu sprawy.

Powołując się na powyższe zarzuty wniósł ten apelujący:

1)  o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie osk.I. P. (1) od czynu przypisanego w p. XIX,

2)  względnie – o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

4.

4.  Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego J. D. (1) zaskarżonemu wyrokowi zarzucił (Tom XXXVIII k. 7118-7122) obrazę prawa materialnego, a konkretnie:

1)  art. 11 § 1 kk oraz art. 286 § 1 kk przez ich niezastosowanie, w sytuacji, gdy istniał obowiązek ich zastosowania do czynu zarzuconego osk. M. W. (1) w p. V części wstępnej wyroku, co w konsekwencji uzasadniałoby zakwalifikowanie czynu zarzuconego tej oskarżonej nie tylko z art. 230 § 1 kk lecz nadto z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk;

2)  art. 91 § 1 kk przez jego zastosowanie, mim o braku ku temu podstaw;

3)  art. 101 § 1 p. 4 kk i art. 102 kk przez ich zastosowanie, mimo braku ku temu podstaw.

W konsekwencji wniósł ten apelujący o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

5.

5.  Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego A. B. (1) zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła (Tom XXXVIII k. 7125-7128):

1. obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, a to art. 17 § 1 pkt. 6 kpk, poprzez umorzenie postępowania w stosunku do M. W. (1) w ramach czynów opisanych w części wstępnej wyroku w pkt. II-VII, gdy tymczasem w treści aktu oskarżenia z dnia 30 czerwca 2010 r. również znalazł się zarzut dopuszczenia się przez oskarżoną czynów w zakresie objętym umorzeniem, na skutek przedawnienia karalności, które już w dacie wniesienia aktu oskarżenia powinny być w ślad za rozumowaniem Sądu przedawnione,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, iż pokrzywdzeni nie ponieśli straty w rozumieniu szkody w majątku (damnum emergens), a jedynie nie uzyskali większych zysków z transakcji obrotu nieruchomościami, które zamierzali osiągnąć, co nie stanowiło niekorzystnego rozporządzenia swoim mieniem, gdy tymczasem pokrzywdzeni ponieśli realne straty w postaci nierozliczonych środków finansowych przeznaczonych na zakup nieruchomości.

Wniosła w konsekwencji o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

I.

I.  Uwagi wstępne co do zasadności wniesionych apelacji.

Na wstępie podnieść należy, że wszystkie apelacje uznano za niezasadne. Stwierdzenie powyższe nie oznacza jednak, że zaskarżony wyrok mógł zostać bezkrytycznie zaakceptowany. Dostrzeżono mianowicie, że Sąd Okręgowy miał problemy z redagowaniem orzeczeń o umorzeniu postępowania a także skazujących za ciągi przestępstw. M.in. w treści rozstrzygnięć umarzających postępowanie zamieszono sformułowania sugerujące przypisanie winy oskarżonym oraz typowe dla orzeczeń skazujących (np. powołano art. 91 § 1 kk). Z kolei w rozstrzygnięciach skazujących za ciągi przestępstw nie dość, że bezpodstawnie określono ramy czasowej tej działalności, będącej przedmiotem kilku przestępstw (co samo w sobie nie byłoby jeszcze poważnym uchybieniem), to nadto wskazywano łączną wielkość przedmiotu tych kilku przestępstw. Przykładowo przy opisie ciągu przywłaszczeń przypisanych M. W. w p. V zaskarżonego wyroku, wskazano, że dotyczyły one mienia o łącznej wartości 276.954, 17 zł. Wskazanie takiej kwoty może sugerować, że przypisano tej oskarżonej przywłaszczenie mienia znacznej wartości w rozumieniu art. 284 § 2 kk w zw. z art. 294 § 1 kk. W innych wypadkach, gdy sumowano wartość korzyści majątkowej, osiągniętej przez M. W. z ciągu przestępstw, wyczerpujących znamiona art. 230 § 1 kk, albo oszustw, to fakt wskazywania w wyroku takich wysokich kwot, nie ma merytorycznego uzasadnienia, gdyż nie należy to do znamion ciągu przestępstw. Ponadto eksponowanie takich wysokich kwot w wyroku, może wpływać subiektywnie nieuzasadnione wyobrażenie o wyjątkowo wielkich rozmiarach przestępczej działalności tej oskarżonej (np. gdy w p. VIII wskazano kwotę 1 mln. 460 tyś. jako, przedmiot 3 oszust popełnionych w ciągu przestępstw i to na szkodę dwóch osób). Te bezpodstawne wprowadzone do rozstrzygnięć sformułowania zostały wobec tego w postępowaniu apelacyjnym skorygowane przez:

a) ich wyeliminowanie z orzeczeń odnoszących się do przypisanych M. W. (1) ciągów przestępstw,

b) nadanie rozstrzygnięciom umarzającym postępowanie takiej treści, aby nie sugerowały one, że zawierają one elementy wyroku skazującego (takie orzeczenie zapadło nie tylko co do osk. M. W., lecz na podstawie art. 435 kpk co do E. J. (1), która apelacji nie wniosła).

Nie sposób także bezkrytycznie zaakceptować orzeczeń dotyczących środków karnych z art. 45 i 46 kk Sąd Apelacyjny pomija kwestię oczywistej omyłki rachunkowej zaistniałej przy wyliczeniu kwoty orzeczonego przepadku mienia będącego przedmiotem kilku przestępstw (orzeczono przepadek kwoty 274 tyś. zł. zamiast 264 tyś. zł. ). Podstawowe uwagi kieruje się natomiast do sposobu redagowania orzeczeń o środkach karnych. Przecież środki karne orzeka się tak jak i kary za konkretny czyn przypisany sprawcy a nie w oderwaniu od tego skazania. Dopiero uzasadnienie zaskarżonego wyroku pozwala zrozumieć za co środki z art. 45 i 46 kk zostały orzeczone. Powyższe korekty były więc jedynymi, albowiem uznano, że w apelacjach nie przedstawiono takich argumentów, które zasługiwałyby na uwzględnienie. Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Odwoławczy następujące motywy.

Przed ich podaniem zwrócić należy uwagę, że w apelacjach sformułowano szereg zarzutów pod adresem zaskarżonego wyroku. M.in. obrońcy osk. M. W. kwestionują ustalenia co do 20 czynów, w tym i w zakresie 6 czynów, co do których Sąd Okręgowy umorzył postępowanie na podstawie art. 17 § 2 p. 6 kpk (domagają się wydania i w tym względzie wyroku uniewinniającego). Kwestionując zasadność tych zarzutów, ma Sąd Apelacyjny na względzie niejednokrotnie te same przesłanki, jakie dotyczyły wcześniej przedstawionych czynów. Dla uniknięcia więc zbędnych powtórzeń będzie odwoływał się Sąd Apelacyjny do swych wcześniejszych argumentów. Aby ułatwić sobie a także stronom sposób posługiwania się tym uzasadnieniem sporządza się jego plan. Oto kolejność oceny poszczególnych apelacji, a także kolejność rozważań nad podniesionymi w nich zarzutami.

I.

I.  Uwagi wstępne co do zasadności wniesionych apelacji.

II. Ocena apelacji obrońców osk. M. W. (1).

1. Przedstawianie zasad odnoszących się do oceny zarzutów zawartych w apelacji obrońców osk. M. W..

2. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. II wyroku (dotyczy umorzenia postępowania na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk co do 6 czynów zarzuconych w p.II-VII części wstępnej zaskarżonego wyroku) a także ocena argumentów podniesionych przez obrońców przeciwko uznaniu za wiarygodne tych wyjaśnień M. W. ze śledztwa, w trakcie których przyznała się do większości zarzuconych czynów.

a) ocena trafności ustaleń o roli, jaką odegrała w czerwcu i lipcu 2001 r. M. W. przy działaniach zmierzających do nabycia przez I. P. i T. G. pałacu w S., a także ocena zasadności zarzutów skierowanych przez apelujących obrońców przeciwko wiarygodności wyjaśnień tej oskarżonej z postępowania przygotowawczego, gdy przyznała się do winy.

b) ocena trafności ustaleń o roli osk.M. W. w nabyciu w drodze przetargu pałacu w B. (p. II lit. b wyroku)

c) ocena zasadności zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o roli M. W. przy nabyciu dla T. G. oraz M. i W. P. działki nr (...) w P. (czyn z p. II lit. c wyroku),

d) ocena zasadności zarzutu obrońców osk. M. W. przy nabyciu w drodze przetargu 2 działek o nr (...) w P. przez M. i W. D., M. O., J. D. i A. B.,

c) ocena zasadności apelacji obrońców M. W., skierowanej przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. II lit. e. wyroku – dotyczy przedsięwzięć podjętych przez tę oskarżoną w związku z podjęciem się pośrednictwa w nabyciu dla T. G. oraz A. i D. P. zespołu pałacowo – folwarcznego w K.,

f) ocena zasadności apelacji obrońców osk. M. W. domagającej się zmiany p. II lit. f wyroku przez uniewinnienie tej oskarżonej od popełnienia tego czynu – dotyczy uznania, że oskarżona ta, powołując się na wpływy w A.W.R.S.P. podjęła się pośrednictwa w nabyciu działki o powierzchni ponad 28 ha w P. dla J. K. w zamian za korzyść majątkową w wysokości 210 tyś. złotych,

g) ocena zasadności decyzji Sądu Okręgowego w przedmiocie umorzenia postępowania na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk o czyny z p. II – VII części wstępnej, których opis skorygowano w p. II lit. a – f wyroku, a także wskazanie powodu skorygowania p. XI wyroku na podstawie art. 435 kpk co do E. J..

3. Ocena zasadności apelacji obrońców osk. M. W. (1), skierowanej przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. III części rozstrzygającej.

4. Ocena zarzutów, skierowanych przez obrońców osk. M. W. (1) przeciwko orzeczeniu zawartemu w p. IV zaskarżonego wyroku.

A. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie przestępstw przypisanych w p. IV

a) ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV lit. a wyroku

b) ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV lit. b wyroku

c) ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV c wyrku.

B. Ocena zarzutu, jakoby kary wymierzone M. W. za ciąg przestępstw z p. IV raziły surowością a także przedstawienie krytycznych uwag pod adresem sposobu zredagowania tego punktu wyroku, a także p. XXV dotyczącego orzeczenia opartego na (art. 45 kk).

5. Ocena zarzutów skierowanych przez obrońców osk. M. W. przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. V zaskarżonego wyroku.

A. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. co do czynu przypisanego w p. V a. wyroku dot. przywłaszczenia 102.400 zł. za sprzedaż 2 działek należących do T. G..

B. Ocena zarzutów, skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie przestępstwa przypisanego w p. V lit. b – dotyczy przywłaszczenia 4 marca 2005 r. kwoty 177.554, 17 zł. pochodzącej ze sprzedaży mieszkania należącego do T. G..

C. Rozważania dotyczące oceny prawnej przestępstw przypisanych M. W. w p. V.

D. Ocena zarzutów obrońców skierowanych przeciwko karom i środkowi karnemu orzeczonym za ciąg przestępstw z p. V, a także uzasadnienie powodu dokonania korekty opisu obu tych przestępstw oraz korekty orzeczenia z art. 46 § 1 kk.

6. Ocena zasadności zarzutu skierowanego przeciwko karze, wymierzonej za przestępstwo przypisane M. W. w p. VI wyroku.

7. Rozważania nad zarzutami, skierowanymi przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. VII zaskarżonego wyroku – dot. przyjęcia przez M. W. 20 tyś. zł. korzyści majątkowej od S. i J. Z..

A. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie przypisanego jej powoływania się na wpływy A.N.R. i przyjęcia w zamian za podejmowane interwencji 20 tyś. złotych od S. Z. (1).

B. Ocena kary i środka karnego wymierzonych M. W. za czyn z p. VII.

8. Ocena zasadności zarzutów skierowanych pod adresem rozstrzygnięcia, zawartego w p.VIII zaskarżonego wyroku oszustwa popełnione na szkodę T. G. i E.D. O. w związku z podrobieniem weksli i deklaracji wekslowych.

A. Ocena trafności zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie wszystkich 3 przestępstw przypisanych jej w p. VIII.

B. Ocena zarzutów procesowych skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. VIII ( zarzut obrazy art. 8 § 2 kpk oraz 167, 169, 366 kpk a także art. 2 § 2 kpk).

C. Ocena zarzutu skierowanego przeciwko karom wymierzonym M. W. za ciąg 3 przestępstw przypisanych w p. VIII.

D. Ocena zasadności orzeczenia zawartego w p. XXVI wyroku, a także podanie przyczyn zmiany wyroku w tym zakresie oraz co do opisu przestępstw przypisanych w p. VIII.

9. Ocena zasadności zarzutów skierowanych przez obrońcę osk. M. W. przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. IX wyroku.

A. Ocena zarzutu, skierowanego przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie powoływania się przez nią i J. H. w maju 2008 r. na wpływy w Ministerstwie Rolnictwa i Agencji Nieruchomości Rolnej w W. w zamian za przyjęcie od E.D.O. korzyści majątkowej w wysokości 20.tyś. zł.

B. Ocena zarzutu, że kara wymierzona M. W. w p. IX razi surowością, a także ocena zarzutu skierowanego przeciwko środkowi karnemu z art. 45 § 1 kk orzeczonemu w p. XXV a czyn z p. IX.

10. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu z p. X zaskarżonego wyroku – dotyczy przygotowań M. W. do posłużenia się podrobionym dyplomem ukończenia Wydziału Prawa (...).

11. Ocena zarzutu, że kary łączne wymierzone M. W. rażą surowością.

III. Ocena zarzutów zawartych w apelacji obrońcy J. H. (T. 38 k. 7089-7092).

IV. Rozważania nad zarzutami zawartymi w apelacji obrońcy osk. I. P. (1) (T. 38 k. 7093 in.).

A. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie I.D. P., a także ocena kary wymierzonej tej oskarżonej.

B. Ocena zarzutu, skierowanego przez obrońcę osk. I. D. - P. przeciwko sposobowi procedowania Sądu Okręgowego.

V. Ocena apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego J. D. (1) (T. 38 k. 7118 i n.).

VI. Ocena apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego A. B. (1) (T. 38 k. 7125 i n.).

VII. Uzasadnienie rozstrzygnięcia o kosztach procesu za postępowanie apelacyjne.

II.

II.  Ocena apelacji obrońców oskarżonej M. W. (1).

1.  Przedstawienie zasad odnoszących się do oceny zarzutów zawartych w apelacji obrońców osk. M. W..

Podnieść na wstępie należy, że obrońcy osk. M. W. sporządzili wyjątkowo obszerną apelację (liczy 60 stron). Podnieśli w niej pod adresem zaskarżonego wyroku wszystkie zarzuty przewidziane w art. 438 kpk. Zauważono jednak, że w gruncie rzeczy sprowadzają się one do:

1) po pierwsze – kwestionowania trafności ustaleń o sprawstwie osk. M. W. w zakresie przypisanych jej przestępstw, w tym i co do czynów odnośnie, których umorzono postępowanie art. 17 § 1 p. 6 kpk, przy czym u podstaw tych błędnych ustaleń legła wadliwa, zdaniem skarżących, ocena materiału dowodowego i okolicznościami sprawy,

2) po drugie – alternatywnie z tzw. „ ostrożności procesowej” skierowano zarzuty pod adresem kar wymierzonych tej oskarżonej.

W apelacji podniesiono także zarzuty obrazy przepisów prawa materialnego i procesowego. Zauważono przy tym, że zarzuty te stanowiły swego rodzaju uzupełnienie podstawowego zarzutu jakim był zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

W konsekwencji, dla usystematyzowania rozważań przyjęto, że przedmiotem poszczególnych fragmentów niniejszego uzasadnienia, będzie ocena trafności ustaleń o sprawstwie oskarżonej M. W. w zakresie wszystkich przypisanych jej czynów, w tym i co do czynów, odnośnie których umorzono postępowanie na podstawie art. 17 § 1 p. 2 kpk (w tym zakresie złożono wniosek o zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonej – strona 10 apelacji). Oceniając zasadność zarzutów, skierowanych pod adresem tych ustaleń, odniesie się Sąd Apelacyjny do zarzutów obrazy prawa materialnego, a także zarzutów procesowych skierowanych głównie pod adresem oceny dowodów oraz co do zarzutu rażącej surowości kar, wymierzonych tej oskarżonej.

2. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p.II wyroku (dotyczy umorzenia postępowania na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk, co do 6 czynów zarzuconych w p. II – VII części wstępnej zaskarżonego wyroku), a także ocena argumentów podniesionych przez obrońców przeciwko uznaniu za wiarygodne tych wyjaśnień osk. M. W. (1), w trakcie których przyznała się do zarzucanych przestępstw.

Jak to już zasygnalizowano w początkowych fragmentach niniejszego uzasadnienia, Sąd Okręgowy, powołując się na przepis art. 17 § 1 p.6 kpk, umorzył postępowanie karne przeciwko M. W. (1) w zakresie 6 czynów, zarzuconych jej w p. IV – VII aktu oskarżenia. Sąd ten ustalił przy tym, że zachowania wymienionej oskarżonej polegały na osiąganiu korzyści majątkowych w związku z powoływaniem się na wpływy w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa we W. i L. a przy tym nie wiązały się z oszukiwaniem osób udzielających tych korzyści ani z korumpowaniem osób pełniących funkcje publiczne.

Apelujący obrońcy nie godzą się jednak nawet z tak skorygowanymi ustaleniami. Ich zdaniem, w sprawie nie było bowiem wiarygodnych dowodów, świadczących o powoływaniu się oskarżonej na wpływy w/w Agencjach i uzyskiwanych w ten sposób korzyściach majątkowych (patrz: zarzut 2 lit. a) – k. 4 apelacji oraz k. 15 – 17 uzasadnienia apelacji).

Stanowiska powyższego Sąd Apelacyjny nie podzielił. Uznano bowiem, że zasadne są argumenty, przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, odnoszące się do wszystkich ustaleń o zachowaniach M. W. (1) w zakresie czynów, będących przedmiotem rozstrzygnięcia z p. II. Stwierdzenie powyższe nie jest jednak równoznaczne z całkowitą akceptacją wyroku wydanego w tym zakresie przez Sąd Okręgowy. Już w początkowych fragmentach swego uzasadnienia zasygnalizował Sąd Apelacyjny swe zastrzeżenia do sposobu zredagowania orzeczenia umarzającego postępowanie co do 6 zarzuconych czynów. Mianowicie dostrzeżono w tym rozstrzygnięciu sformułowania, które mogą sugerować, że de facto doszło do wydania orzeczenia o cechach wyroku skazującego, przesądzającego winę oskarżonej, a więc niezgodnego ze wskazaniami, zawartymi w art. 414 § 1 kpk. Koniecznym więc stało się częściowe skorygowanie tego rozstrzygnięcia. Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Apelacyjny następujące motywy:

a) Ocena trafności ustaleń o roli jaką odegrała w czerwcu i lipcu 2001 r. M. W. (1) przy działaniach zmierzających do nabycia przez I. P. (2) i T. G. pałacu w S., a także ocena zasadności zarzutów, skierowanych przez apelujących obrońców przeciwko wiarygodności wyjaśnień tej oskarżonej z postępowania przygotowawczego, gdy przyznała się do zarzucanych czynów.

1. Pod adresem rozstrzygnięcia, zawartego w p. II, podniesiono w apelacji relatywnie niewiele zarzutów. Wydaje się to być konsekwencją faktu wydania orzeczenia o umorzeniu postępowania w zakresie 6 czynów zarzuconych w p. II – VII części wstępnej zaskarżonego wyroku. Mianowicie skarżący obrońcy zarzucają „cyt:

- obrazę przepisów postępowania – art. 414 § 1 kpk w zw. z art. 17 § 1 p. 1 kpk, polegającą na umorzeniu postępowania z uwagi na przedawnienie karalności czynów zarzuconych oskarżonej, pomimo, że wszechstronna ocena dowodów zgromadzonych w toku postępowania, dokonana zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego wskazuje, że oskarżona nie popełniła zarzuconych jej czynów, co powinno skutkować wydaniem wyroku uniewinniającego (k. 4 i 17 apelacji),

- błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu w p. II wyroku, w opisach przypisanych oskarżonej czynów znamienia czynu zabronionego, wskazanego w art. 65 kk tj. działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i uczynienia sobie stałego źródła dochodu, podczas gdy specyfika działalności pośrednika w obrocie nieruchomościami zasadza się właśnie na uzyskiwaniu „zysku” z transakcji własnych lub dokonywanych na zlecenie osób trzecich, przy czym podobnie jak pośrednicy w obrocie mieszkaniami, którzy zastrzegają sobie w umowach od 3 – 5 % ceny kupna, kancelaria (...) miała prawo do negocjowania wynagrodzenia od obrotu, co wyklucza, że którekolwiek ze zleceń z okresu lat 1994 – 2006 r. podjęte zostało z woli uzyskania dochodu, zaś powtarzalność zleceń sama przez się stanowiła „źródło dochodu” stałe, ale nie w rozumieniu działalności przestępczej (stron 8 apelacji).

Z powyższego wynika więc, że obrońcy nie precyzują jakie konkretnie mają zastrzeżenia do ustaleń odnośnie roli M. W. w przedsięwzięciach podjętych na rzecz nabycia pałacu w S., ale ograniczają się do ogólnikowego stwierdzenia, że wszystkie ustalenia dotyczące 6 czynów, co do których umorzono postępowanie, w tym i co do zarzuconego w p. II aktu oskarżenia są błędne. Obliguje to Sąd Apelacyjny do oceny czy argumenty, przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a odnoszące się do każdego z tych czynów, w tym i związanego z przedsięwzięciami, zmierzającymi do zakupu pałacu w S., są trafne. Na tak postawione pytanie udzielić należy odpowiedzi twierdzącej. Sąd Okręgowy powołał się w tym względzie przede wszystkim na zeznania I. P. (2) i T. G. (4) (patrz: strony 6 i 7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Są to istotne dowody, lecz jeszcze istotniejsze znaczenie w tym względzie mają wyjaśnienia samej osk. M. W. (1). W trakcie śledztwa, podczas przesłuchań w dniach 12 sierpnia 2008 r. i 11 września 2008 r. przyznała, ona, że informowała T. G. oraz I. P. (2) o możliwości korzystnego nabycia pałacu w S. z uwagi na posiadane przez nią znajomości w Agencji Własności Rolnych Skarbu Państwa we W.. Wprost miała zapewnić I. P., że „ załatwi ten przetarg w Agencji” (cytat z Tomu 24 k. 4290 oraz wyjaśnienia z k. 4163 Tom 23). W związku z takimi zapewnieniami I. P. (2) przekazała tej oskarżonej 100 tyś. zł. Jest więc oczywistym, że zachowaniem swym wyczerpała osk. M. W. znamiona występku z art. 230 k.k. w zw. z art. 65 kk w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2003 r.

2. W apelacji zarzuca się, jakoby Sąd Okręgowy bezpodstawnie przyjął za podstawę ustaleń wyjaśnienia, jakie złożyła osk. M. W. w okresie od 12 sierpnia 2008 r. do 9 stycznia 2009 r. a w zakresie czynu związanego z zakupem pałacu w S. nawet do 9.02.2010 r. (Tom 23 k. 4163, Tom 24 k. 44290 i Tom 25 k. 4483). Na uzasadnienie swego stanowiska powołują się obrońcy na twierdzenia tej oskarżonej, jakoby wyjaśnienia składane zwłaszcza w okresie od 12 sierpnia 2008 r. do 9 stycznia 2009 r. były wynikiem:

- negatywnych przeżyć związanych z pobytem w warunkach więziennych,

- oddziaływaniami przedstawicieli (...), nakłaniającymi ją do obciążania różnych osób (urzędników, adwokatów),

- sugestiami policjanta P. B., że w wypadku obciążania innych osób dojdzie do uchylenia aresztu tymczasowego,

- stosowania przez prowadzących śledztwo niekonwencjonalnych metod w postaci umożliwiania bliskich kontaktów z synem, dostarczania przez bliskie osoby domowego jedzenia i kosmetyków a także umożliwianie umycia się w łazience policyjnej,

- przeniesienie tej oskarżonej oraz M.B. do innej celi.

Zważyć należy, że okoliczności te były przedmiotem rozważań w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (patrz: strony 107-111 uzasadnienia). Należy podzielić argumenty Sądu Okręgowego, że przedstawione przez oskarżoną a w ślad za nią i przez obrońców argumenty nie przekonują. W szczególności nie sposób zgodzić się z twierdzeniami, jakoby zimno panujące w celi miało negatywnie wpłynąć na jej samopoczucie, albowiem te szczegółowe zeznania składane były głównie w sierpniu i wrześniu 2008 r., a więc w czasie gdy była jeszcze pora letnia. Nie sposób wyolbrzymiać także znaczenia faktu przeniesienia oskarżonej oraz innej aresztowanej przedstawicielki tzw. biznesu do dwuosobowej celi, albowiem z treści zeznań M. B. wynika niedwuznacznie, że odbyło się to na ich życzenie. (Tom 36 k. 6615-6616). W każdym bądź razie M.B. zeznała, iż nie protestowały przeciwko tej decyzji administracji aresztu, bo wolały być razem w dwie osoby niż w celi wieloosobowej ze zdemoralizowanymi osadzonymi. Podobnie ocenić należy opisywane przez oskarżoną przejawy zachowania osób przesłuchujących. Są oni bowiem nie tylko uprawnieni, lecz wręcz zobowiązani do informowania osób przesłuchiwanych, że postawa w procesie nie jest obojętna, dla oceny sylwetki moralnej oskarżonego i ma wpływ zarówno na wymiar kary jak i na ocenę, czy istnieje potrzebna stosowania środków zapobiegawczych. W konsekwencji nie podzielono sugestii, wyrażonych przez apelujących, jakoby wyjaśnienia M. W. zostały złożone w warunkach uniemożliwiających swobodę wypowiedzi. Są one zatem pełnoprawnym dowodem w sprawie. Stanowiska tego nie zmienia fakt, że Sąd Okręgowy nie dał wiarę tym fragmentom wyjaśnień M. W., w których pomawia ona niektórych adwokatów o zachowanie stanowiące naruszenie prawa a także o fakty korumpowania urzędników zwłaszcza Agencji Własności Rolnych Skarbu Państwa. Wydaje się, że u podstaw takich pomówień leżą cechy charakteru tej oskarżonej. Jest ona osobą wysoce zdemoralizowaną. Oszustwa były metodą jej funkcjonowania od wielu lat. Z zeznań pokrzywdzonej J. M. wynika, że zna M. W. jeszcze z okresu, gdy razem rozpoczęły studia na Wydziale Prawa. Osoba tej oskarżonej została jednak zapamiętana z tego powodu, że podobno skreślono ją z listy studentów, gdyż sfałszowała wpis w indeksie ( Tom 36 k. 6614-6615). Fakt zaliczenia jedynie pierwszego roku studiów nie przeszkadzał jej jednak w przestępczym zdobyciu podrobionego dyplomu ukończenia studiów magisterskich. Nastąpiło to wg. jej twierdzeń przed ok. 30 laty, po to aby oszukiwać matkę. W tym miejscu jedynie zauważyć należy, że zapewne na skutek oczywistej omyłki pisarskiej, w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sugeruje się, jakoby M. W. była studentką jedynie przez 7 dni tj. od 1 października 1977 r. do 7 października 1997 r. Faktycznie rozpoczęła ona studia 1 października 1975 r. (Tom VII k. 1322). Przedstawioną wyżej ocenę wartości dowodowej wyjaśnień tej oskarżonej z okresu, gdy przyznawała się do zarzucanych czynów, nie traci Sąd Apelacyjny z pola widzenia i tych fragmentów zeznań osób, mających z nią styczność, w których przedstawiają oni tę oskarżoną jako osobę wyjątkowo zachłanną na majątek, manipulującą otoczeniem, traktującą inne osoby w sposób instrumentalny.

W konsekwencji uznano, że ocena dowodów, dokonana przez Sąd Okręgowy, odnośnie roli jaką odegrała M. W. przy przedsięwzięciach, zmierzających do nabycia przez I. P. i T. G. pałacu w S., nie narusza sugerowanych przez apelujących obrońców, przepisów procesowych.

3. Nie budzi zastrzeżeń także ocena prawna tego czynu, dokonana przez Sąd Pierwszej Instancji w tym i ustalenie, że czynu tego dopuściła się wymieniona oskarżona w warunkach określonych w art. 65 kk tj. w związku z uczynieniem przez nią z działalności przestępczej, polegającej na czerpaniu korzyści z powoływania się na wpływy w instytucjach państwowych, z dokonywania oszustw oraz przywłaszczeń mienia stałego źródła dochodu. Z relacji wielu osób wynika, że swoim niekonwencjonalnym ubiorem manifestowania bogactwa (biżuteria, futra, drogie samochody), a także informowaniem o znajomościach z osobami, które mają wpływ na podejmowanie rozmaitych decyzji, wywoływała przeświadczenie o możliwości załatwienia praktycznie każdej sprawy. Jest znamiennym, że w aktach niniejszej sprawy nie natrafiono na żaden ślad takiego przejawu zarobkowej działalności tej oskarżonej, który miałby legalny charakter. Przecież nawet u źródeł tzw. „ legalnego” świadczenia doradztwa prawniczego przez M. W. legło kłamliwe zapewnienie o ukończeniu studiów prawniczych, a także o rzekomej pracy w przeszłości w charakterze prokuratora. Trafnie więc uznał Sąd Okręgowy, że z działalności przestępczej uczyniła to oskarżona metodę funkcjonowania w społeczeństwie. Fakt zakwalifikowania więc czynu będącego przedmiotem niniejszego fragmentu uzasadnienia, jak i pięciu pozostałych opisanych w p. II zaskarżonego wyroku, a także i innych przypisanych w tym wyroku jako popełnionych w warunkach uczynienia z działalności przestępczej, stałego źródła dochodu w rozumieniu art. 65 kk, nie budzi zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego. Odmienne zapatrywania, prezentowane w tym zakresie przez apelujących obrońców, uznano więc za niezasadne. Przecież w tych wszystkich przypisanych sytuacjach nie chodzi o legalne świadczenie usług prawniczych w zakresie pośredniczenia w transakcjach handlowych. Podstawą tych transakcji były bowiem albo fakt powoływania się na wpływy w instytucjach, bądź też rozmaite oszukańcze przedsięwzięcia. Jest przy tym wysoce prawdopodobne, że cały i to niemały majątek, który zgromadziła osk. M. W. pochodzi z przestępstw. Trudno bowiem racjonalnie wytłumaczyć, aby osoba o średnim ogólnym wykształceniu, nie posiadająca zawodu, który przynosiłby znaczne dochody była w stanie z legalnej pracy dorobić się:

- domu w M. o pow. 146 m ² z działką (...) ara (Tom 31 k. 5681),

- domu w M., sprzedanego w trakcie niniejszego procesu za 2, 5 mln. zł. (T. 31 k. 5789),

- gruntu budowlanego o pow. 20, 4 ara w M. (Tom 31 k. 5681)

- gruntu w B. K. (T. 31 k. 5750),

- 3 działek przekazanych synowi M. (T. 11 k. 2104),

- nowego M. nabytego w salonie – wyjaśnienia (T. 31 k. 5681),

- biżuterii o wartości 74.081 zł. (T. 21 k. 3717 – 3718).

Zwrócić przy tym należy uwagę, że wymienione mienie to aktualny stan posiadania osk. M. W., a także ostatnie podjęte przez nią transakcje majątkowe. Analiza akt sprawy wskazuje bowiem, że oprócz tzw. „ pośredniczenia” w transakcjach zakupu nieruchomości oskarżona ta również nabywała takie grunty z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i wkrótce je sprzedawała. Jest przy tym znamiennym, że nabycie niektórych nieruchomości poprzedzone było uzyskaniem fikcyjnego meldunku w miejscowościach gdzie grunt był położony (patrz: zeznania S. G.). W konsekwencji jeszcze raz powtórzyć należy stanowisko, że niezasadne okazały się także zastrzeżenia obrońców skierowane przeciwko ustaleniom o uczynieniu przez M. W. z działalności przestępczej, w tym i polegającej na powoływanie się na wpływy w instytucjach państwowych, stałego źródła dochodu.

Kończąc ten fragment rozważań, zasygnalizować równocześnie należy, że powyższe argumenty będą odnosiły się także do następnych fragmentów uzasadnienia, gdy oceniane zostaną zarzuty obrońców osk. M. W., skierowane przeciwko pozostałym rozstrzygnięciom zaskarżonego wyroku. W tym miejscu stwierdza się, że na temat zasadności orzeczenia o umorzeniu postępowania, odnośnie czynu, będącego przedmiotem niniejszego fragmentu rozważań tj. co do roli M. W. przy działaniach związanych z nabyciem pałacu w S. dla I. P. i T. G., wypowie się Sąd Apelacyjny w końcowym fragmencie, po ocenie zarzutów skierowanych przez obrońców przeciwko pozostałym 5 czynom tej oskarżonej opisanych w p. II zaskarżonego wyroku (tj. w p. II ust. 2 lit. g).

b) O cena trafności ustaleń o roli osk. M. W. w nabyciu w drodze przetargu pałacu w B. (czyn z p. II lit. b wyroku).

1. Przypomnieć na wstępie należy, iż Sąd Okręgowy ustalił, iż M. W. (1), powołując się na wpływy w A.W.R.S.P we W., podjęła się, za przyjęcie od M. P. 130 tyś. złotych, pośrednictwa w nabyciu dla niego od w/w Agencji pałacu B.. Wg oskarżonej kwota ta miała być przeznaczona na „ łapówki” dla pracowników Agencji. W drodze przetargu M. P. (1) nabył wspomniany wyżej pałac (patrz: strony 7-9 uzasadnienie zaskarżonego wyroku).

W apelacji swej obrońcy oskarżonej nie przedstawiają konkretnych zarzutów pod adresem tego rozstrzygnięcia ograniczają się, tak jak to miało miejsce do 6 stanów faktycznych, będących przedmiotem rozstrzygnięcia z p. II, do stwierdzenia, że ustalenia te są błędne i oskarżona winna być uniewinniona. W kwestii tej przedstawiono ich stanowisko w poprzednim fragmencie uzasadnienia, gdy oceniano ustalenia dotyczące przetargu na nabycie pałacu w S. (patrz: p. II ust.2 list.a). Sąd Apelacyjny sugestii skarżących obrońców nie podziela i w tej części. Zważyć przecież należy, że wymieniona oskarżona w trakcie śledztwa potwierdziła okoliczności wynikające z zeznań braci W.i M. P. a pośrednio także i zeznań świadków W. i M. D.. Przyznała się bowiem do tego, że na poczet tzw. „ ustawienia przetargu” przyjęła od M. P. 130 tyś. złotych. To prawda, że w trakcie rozprawy wyjaśnień tych nie podtrzymała. Jej postawa nie uszła jednak uwadze Sądu Okręgowego. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku podano powody, dla których uznano za prawdziwą tę wersję ze śledztwa, gdy przyznała się do winy. Także Sąd Apelacyjny w poprzednich fragmentach swego uzasadnienia podał powody, dla których nie podzielił zarzutu obrońców skierowanego przeciwko wiarygodności przyznania się M. W. do zarzuconych czynów, w tym i do okoliczności związanych z jej udziałem przy nabyciu dla M. P. pałacu w B..

2. Sąd Apelacyjny nie widzi także podstaw do kwestionowania oceny prawnej tego czynu jako występku z art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 kk w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2003 r. Podnieść w tym miejscu należy, że w pełni zachowują swą aktualność argumenty przedstawione w poprzednim fragmencie (tj. dotyczącym udziału M. W. w przedsięwzięciach zmierzających do nabycia dla I. P. pałacu w S.) a odnoszące się do zarzutów skierowanych przez apelujących obrońców pod adresem uznania, że z działalności przestępczej uczyniła M. W. stałe źródło dochodu w rozumieniu art. 65 kk (patrz: p. II ust. 2 lit. a).

3. Ocenę orzeczenia o umorzeniu postępowania o ten czyn jak i co do pozostałych 5 czynów, przedstawi Sąd Apelacyjny w końcowych fragmentach niniejszej części uzasadnienia (p. II ust. 2 lit. g).

c)  ocena zasadności zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o roli M. W. przy nabyciu dla T. G. oraz M. i W. P. działki nr (...) w P. (czyn z p. II lit. c wyroku).

1. Sąd Apelacyjny uznał, że nie ma także podstaw do kwestionowania ustaleń o działaniach podjętych we wrześniu 2001 r. przez osk. M. W. (1) przy nabyciu w drodze przetargu działki nr (...) w P. dla T. G. oraz małżonków A. i D. P. (1). Powoływała się ona przed tymi nabywcami na znajomości w A.W. R.S.P w L. sugerując, że może nabyć atrakcyjną działkę, którą zainteresowany jest V.. Za pomyślne przeprowadzenie tej transakcji zażądała od wymienionych nabywców łącznie 120 tyś. złotych, sugerując, że 100 tyś. złotych przeznaczy na łapówkę dla pracowników Agencji Własności Rolnej. Istotnie w drodze przetargu nabyła dla tych nabywców wspomnianą działkę, z tym, że w praktyce transakcja ta nie okazała się tak opłacalna jak to przedstawiała oskarżona.

Jak to już w poprzednich fragmentach uzasadnienia sygnalizowano, apelujący obrońcy ograniczyli się do stwierdzenia, że powyższe ustalenia tak i 5 pozostałych dotyczących rozstrzygnięcia z p. II wyroku, są wadliwe. Można dorozumiewać, że kierują się postawą oskarżonej, która w trakcie rozprawy zaprzeczyła, aby przy przetargu dotyczącym tej działki, przyjęła jakąkolwiek korzyść majątkową, a także aby powoływała się na wpływy w Agencji Własności Rolnej.

Dla uniknięcia zbędnych powtórzeń odwołuje się Sąd Apelacyjny do swych wcześniejszych rozważań, gdy przedstawiono argumenty odnoszące się do wiarygodności wyjaśnień M. W. a także w przedmiocie oceny prawnej zachowań dotyczących przetargu na sprzedaż pałacu w S.. Argumenty te zachowują bowiem swą aktualność i w zakresie oceny dowodów dotyczących przetargu na sprzedaż działki nr (...) w P. dla małżonków M.i W. P. oraz T. G.. W konsekwencji, Sąd Apelacyjny akceptuje ocenę dowodów dokonaną w tym zakresie w zaskarżonym wyroku, podkreślając, że wyjaśnienia oskarżonej stanowią jedynie uzupełnienie danych wynikających z zeznań M. i W. P. oraz T. G..

2. Z przyczyn w/w, zaakceptowano także ocenę prawną czynu, będącego przedmiotem rozstrzygnięcia zawartego w p. II lit. c zaskarżonego wyroku. Odwołuje się Sąd Apelacyjny w tym względzie zwłaszcza do rozważań zawartych w p. II ust. 2 lit. a niniejszego uzasadnienia.

3. Ponownie przy tym przypomnieć należy, że ocena prawna rozstrzygnięcia z p. II zaskarżonego wyroku przedstawiona zostanie na zakończenie tej części rozważań po dokonaniu oceny zasadności ustaleń dotyczących wszystkich 6 czynów, będących przedmiotem rozstrzygnięcia z p. II (patrz: p. II ust. 2 lit. g).

d)  ocena zasadności zarzutu obrońców oskarżonej M. W. skierowanego przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. II d) zaskarżonego wyroku tj. związanego z rolą M. W. przy nabyciu w drodze przetargu 2 działek o nr (...) w P. przez M. i W. D., M. O., J. D. i A. B..

1. Na wstępie zauważyć należy, że orzeczenie, zawarte w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia, kwestionowane jest nie tylko przez obrońców oskarżonej M. W., lecz także przez dwóch oskarżycieli posiłkowych – konkretnie J. D. i A. B.. Apelacje oskarżycieli posiłkowych ocenione zostaną w dalszej części uzasadnienia. W tym fragmencie rozważony zostanie wniosek obrońców M. W. o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie tej oskarżonej od czynu zarzuconego w p. V części wstępnej a będącego przedmiotem rozstrzygnięcia wskazanego w tytule tj. p. II lit. d) części rozstrzygającej.

Przypomnieć wobec tego należy, że Sąd Okręgowy ustalił, iż M. W. w okresie od października do listopada 2001 r.. powołując się na znajomości z pracownikami Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w L. i wpływy w tej instytucji, podjęła się zakupu, początkowo jednej a następnie 2 działek dla osób wymienionych w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia w zamian za korzyść majątkową w łącznej wysokości 260 tyś. zł. Zastrzegła się przy tym, że 100 tyś. złotych z tej kwoty przeznaczy na „ łapówki”. Wg. jej zapewnień miały to być wyjątkowo atrakcyjne działki, na których sprzedaży osiągną nabywcy znaczny zarobek. W praktyce jednak oskarżyciele posiłkowi nie byli zadowoleni z tego zakupu ( o czym szerzej przy okazji oceny apelacji oskarżycieli).

Sąd Apelacyjny nie widzi podstaw do kwestionowania tych ustaleń. Zważyć przecież należy, że ustalenia powyższe mają wsparcie nie tylko w zeznaniach pięciu nabywców działek, lecz przede wszystkim w wyjaśnieniach samej oskarżonej M. W. (k. 4297 T. 24, k. 4483 T. 25 oraz k. 4167 – 4168 T. 23). Wprawdzie w trakcie rozprawy wyjaśnień tych nie podtrzymała, lecz zarówno Sąd Okręgowy jak i Sąd Apelacyjny uznały, że nie ma żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności tych wyjaśnień, jakie składała i to trzykrotnie wymieniona oskarżona w trakcie śledztwa. Stosowne argumenty w tym względzie przedstawiono wcześniej, gdy oceniono rozstrzygnięcie zawarte w p. II lit. a zaskarżonego wyroku (patrz: p. II ust. 2 lit. a).

2. Także i w tym wypadku, podobnie jak w trzech poprzednio przedstawionych, dokonał Sąd Okręgowy trafnej oceny prawnej zachowania, jakiego dopuściła się przy nabywaniu tych nieruchomości osk. M. W.. W celu uniknięcia zbędnych powtórzeń, odwołuje się Sąd Apelacyjny do rozważań, przedstawionych wcześniej, gdy oceniono z karno-materialnego punktu widzenia zachowania tej oskarżonej przy przetargu na kupno pałacu w S. (p. II ust. 2 lit. a uzasadnienia).

3. Zaakceptowano, chociaż z pewnymi uwagami, także decyzję Sądu Okręgowego o umorzeniu postępowania odnośnie tego czynu na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk. Stosowne argumenty w tym względzie w dalszej części uzasadnienia (patrz: p. II ust. 2 lit. g.).

e)  ocena zasadności apelacji obrońców M. W., skierowanej przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. II lit. e wyroku – dotyczy przedsięwzięć podjętych przez tę oskarżoną w związku z podjęciem się pośrednictwa w nabyciu dla T. G. oraz A. i D. P. zespołu – pałacowo – folwarcznego z parkiem w K..

1. Nie podzielono także zastrzeżeń obrońców, skierowanych ustaleniom odnoszącym się do roli jaką odegrała M. W. przy nabyciu w drodze przetargu zespołu pałacowo-folwarcznego o łącznej powierzchni ponad 11 ha w K.. Nabywcami były te same osoby co wymienione wcześniej pod lit. c, a mianowicie T. G. oraz A. i D. P.. Oskarżona powoływała się na wpływy w Agencji Własności Rolnej we W., a konkretnie u W. S. (1). Za swój udział otrzymała od tych nabywców łącznie 120 tyś. złotych, sugerując, jakoby 100 tyś,. miało być „łapówką” dla W. S.. Sąd Apelacyjny nie widzi podstaw, aby ustalenia te kwestionować. Mają one bowiem nie tylko wsparcie w zeznaniach wymienionych nabywców, lecz nadto w wyjaśnieniach, jakie składała M. W. w sierpniu i wrześniu 2001 r. (T. 23 k. 4168 – 4270 i Tom 24 k. 4297). W początkowych fragmentach niniejszego uzasadnienia ocenił Sąd Apelacyjny zasadność zarzutów obrońców tej oskarżonej, skierowanych przeciwko wiarygodności jej wyjaśnień ze śledztwa. Rozważanie te zachowują swą aktualność i w tym fragmencie uzasadnienia (patrz: p. II ust. 2 lit. a).

2. Brak także podstaw by kwestionować karno-materialną ocenę czynu tej oskarżonej w tym i fakt uznania, że czyn ten wiązał się z uczynieniem przez nią z działalności przestępczej stałego źródła dochodu. Stosowne argumenty w tym względzie przedstawiono wcześniej, gdy rozważano zarzuty obrońców skierowane przeciwko ustaleniom o roli M. W. przy zakupie pałacu w S. (p. II ust. 2 lit. A).

3. Podobnie ocenić należy decyzję Sądu Okręgowego w przedmiocie umorzenia postępowania przeciwko tej oskarżonej o wymieniony czyn na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk. Kwestii tej poświęcone zostaną szersze rozważania w dalszej części uzasadnienia (patrz: p. II ust. 2 lit. g).

f)  ocena zasadności apelacji obrońców osk. M. W., domagających zmiany p. II lit. f wyroku, przez uniewinnienie oskarżonej od popełnienia tego czynu - dotyczy uznania, że wymieniona oskarżona, powołując się na wpływy w (...), podjęła się pośrednictwa w nabyciu działki o powierzchni ponad 28 ha w P. dla J. K. w zamian za korzyść majątkową w kwocie 210 tyś. zł.

1. Także i ustalenia o sprawstwie M. W. w zakresie czynu, wymienionego w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia, nie budzą zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego. Kolejny raz powtórzyć należy stwierdzenie, ze apelujący obrońcy ograniczają się do złożenia wniosku o uniewinnienie oskarżonej od tego zarzutu, chociaż stanowiska tego bliżej nie uzasadniają. Stwierdzają jedynie, że cyt. „ wszechstronna ocena dowodów zgromadzonych w toku postępowania, dokonana zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, wskazuje, że oskarżona nie popełniła zarzuconych jej czynów, co powinno skutkować wydanie wyroku uniewinniającego” – cytat z k. 4 apelacji i uzasadnienia apelacji k. 17).

Sąd Apelacyjny prezentuje jednak pogląd, że ocena dowodów, dokonana przez Sąd Okręgowy w pełni odpowiada wskazaniom wyżej wymienionym. Jest znamiennym, że okoliczności związane z nabywcami w drodze przetargu od Agencji Własności Rolnej nieruchomości o powierzchni ponad 28 ha w P. przez J. K. wynikają nie tylko z zeznań tego świadka, lecz i wyjaśnień M. W.. W trakcie śledztwa przyznała ona przecież, że powoływała się przed J. K. na wpływy w/w Agencji i w związku z tym wyceniła swoją rolę w udziale w przetargu na 210 tyś. złotych, wyjaśniając przy tym wymienionemu nabywcy, że część tej kwoty stanowi łapówkę – konkretnie sugerowała, że dla pracownicy Agencji z L. o nazwisku B.K. miała przekazać 100 tyś. złotych (k. 4170 Tom 23). W poprzednich fragmentach swego uzasadnienia Sąd Apelacyjny podał powody, dla których nie uwzględnił zastrzeżeń obrońców skierowanych pod adresem wiarygodności tych przesłuchań, gdy M. W. przyznawała się do winy. Te wywody, zwłaszcza zawarte w p. II ust. 2 lit. a, zachowują swą aktualność i w odniesieniu do czynu opisanego w p. II lit. f zaskarżonego wyroku.

2. Nie budzi zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego także ocena prawna przedmiotowego zachowania wymienionej oskarżonej. Stosowne argumenty na poparcie tego stanowiska przedstawiono we wcześniejszych fragmentach uzasadnienia, zwłaszcza w p. II ust. 2 lit. a.

3. Co do zasadności decyzji Sądu Okręgowego o umorzeniu postępowania na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk o ten czyn wypowie się Sąd Apelacyjny w następnym fragmencie uzasadnienia.

g)  ocena zasadności decyzji Sądu Okręgowego w przedmiocie umorzenia postępowania na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk odnośnie czynów zarzuconych M. W. w p. II – VII części wstępnej, których opis skorygowano w p. II lit. a – f części rozstrzygającej wyroku, a także wskazanie powodu skorygowania wyroku z p. XI na podstawie art. 435 kpk co do osk. J..

1. Jak to wynika z poprzednich fragmentów niniejszego uzasadnienia, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku obrońców, aby zmienić zaskarżony wyrok przez uniewinnienie osk. M. W. od czynów zarzuconych w p. II – VII części wstępnej a będących przedmiotem orzeczenia z p. II lit. a – f części rozstrzygającej. W tej sytuacji brak przesłanek do kwestionowania decyzji Sądu Okręgowego w przedmiocie umorzenia postępowania o te czyny na podstawie art. 17 § 1 p. 6 kpk.

2. Powyższe stwierdzenie nie jest jednak równoznaczne z pełną akceptacją rozstrzygnięcia zawartego w p. II części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku. Przypomnieć należy, że w zakresie sześciu zarzuconych M. W. czynów zapadły orzeczenia o umorzeniu postępowania z uwagi na upływ okresu przedawnienia ich karalności. W takiej zaś sytuacji, przy redagowaniu orzeczenia, nawet korygującego ustalenia i kwalifikację prawną czynu należy unikać powoływania takich sformułowań i takich przepisów, które mogą sugerować, że zapadł wyrok skazujący. Tymczasem w zaskarżonym wyroku takich sformułowań i przepisów charakterystycznych dla wyroku skazującego użyto. Najbardziej charakterystyczne to:

1) określenie ram czasowych działalności, będącej przedmiotem czynów zarzuconych w p. II-VII, chociaż nie chodzi tu o jeden czyn ciągły, popełniony w pewnym okresie, lecz o 6 różnych czynów, dokonanych w różnych okresach,

2) wskazanie łącznej kwoty mienia, będącego przedmiotem korzyści majątkowej 6 różnych przestępstw, co także jest takim samym uchybieniem jak wyżej podano, a nadto może stanowić przesłankę do szczególnie negatywnej oceny czynów oskarżonej z uwagi na wskazaną kwotę tej korzyści.

3) powołanie w podstawie prawnej tych 6 czynów przepisu art. 91 § 1 kk co może sugerować, że wydano wyrok skazujący, a nie umarzający postępowanie. Powołany przepis wskazuje bowiem zasady wymiaru kary za przestępstwa pozostające w ciągu.

W konsekwencji też wyrok ten skorygowano, nadając mu takie brzmienie, aby nie było żadnych wątpliwości, że jest to orzeczenie umarzające postępowanie co do 6 czynów, wyczerpujących znamiona wyłącznie art. 230 kk w zw. z art. 65 kk w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2003 r.

Z tych samych powodów na podstawie art. 435 kpk skorygowano p. XI wyroku w odniesieniu do osk. E. J..

3.  Ocena zasadności apelacji obrońców osk. M. W. (1), skierowanej przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. III części rozstrzygającej.

1. Za niezasadne uznano także zarzuty obrońców M. W. (1) skierowane przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. III zaskarżonego wyroku. Przed podaniem argumentów, uzasadniających powyższe stanowisko, przypomnieć należy, iż Sąd Okręgowy uznał, że wymieniona oskarżona, świadcząc usługi prawnicze na rzecz firmy (...) należącej do T. G., działając – od marca do sierpnia 2001 r. wspólnie z inną oskarżoną tj. E. J. (1), przedłożyła T. G. pięć podrobionych faktur VAT, wprowadzając tego pokrzywdzonego w błąd, jakoby usługi te i faktury wykonała kancelaria prawna radcy prawnego J. M., wyłudzając w ten sposób od. T. G. 100 040 zł. i za to, przy ustaleniu, że czyn ten stanowił element działalności przestępczej, zmierzającej do uzyskiwania stałych dochodów z takiej przestępczej działalności, skazał ją na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 65 kk oraz art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na kary:

- roku, 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- oraz 100 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda,

Apelujący obrońcy kwestionują powyższe ustalenia. Ich zdaniem można oskarżonej M. W. przypisać jedynie popełnienie w tym zakresie czynu z art. 18 § 3 kk i w zw. z art. 270 § 1 kk tj. że udzieliła pomocy T. G. w posłużeniu się 5 podrobionymi fakturami VAT. W konsekwencji wnioskują o zmianę zaskarżonego wyroku przez wymierzenie oskarżonej kary z nadzwyczajnym złagodzeniem jej wykonania.

Argumenty te uznano za niezasadne.

To prawda, że M. W. jedynie częściowo przyznała się do tego czynu. Sugerowała bowiem, że to T. G. był inspiratorem tego przestępczego przedsięwzięcia. Jej wyjaśnienia nie uszły jednak uwagi Sądu Okręgowego. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku podano przekonujące powody, dla których dano wiarę w tym względzie zeznaniom T. G.. Niezależnie od powyższego znamiennym jest fakt zaangażowania przez M. W. (1) do podrobienia tych faktur osoby E. J. (1). Zdawała ona bowiem sobie sprawę z faktu, że charakter jej pisma był znany T. G., stąd też gdyby sama sporządziła te faktury, wówczas zorientowałby się on co do tego, że został oszukany.

2. Chybione są także zarzuty, skierowane przeciwko ustaleniom, że oszustwo będące przedmiotem czynu przypisanego w p. III części rozstrzygającej, stanowiło element szerszej działalności przestępczej tej oskarżonej, polegającej na osiąganiu stałych dochodów z tego rodzaju działalności. Na uzasadnienie swego stanowiska odwołuje się Sąd Apelacyjny do wcześniejszych fragmentów niniejszego uzasadnienia poświęconych tej kwestii (patrz: p. II ust. 2 lit. a uzasadnienia poświęconych przedsięwzięciu M. W. związanych z nabyciem pałacu w S.).

3. Niezasadny jest także alternatywnie sformułowany zarzut rażącej surowości kary wymierzonej M. W. za to przestępstwo. Zważyć przecież należy, że przedmiotem oszustwa było mienie wartości ponad 100 tysięcy złotych. Należy przy tym mieć na uwadze, że czyn ten popełniony został w 2001 r. kiedy mienie takiej wielkości znaczyło więcej niż w chwili obecnej. Dla oceny kar wymierzonych oskarżonej nie można pomijać faktu, że czyn ten popełniony został w warunkach określonych w art. 65 kk. W konsekwencji rozstrzygnięcie zawarte w p. III utrzymano w mocy.

4.  Ocena zarzutów skierowanych przez obrońców osk. M. W. przeciwko orzeczeniu zawartemu w p. II zaskarżonego wyroku.

Uprzedzając dalsze rozważania, już na wstępie stwierdzić należy, że nie znaleziono podstaw do uwzględnienia zarzutów, skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. IV, części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku. Stanowisko powyższe nie oznacza jednak, że można bezkrytycznie zaakceptować sposób zredagowania tego orzeczenia przez Sąd Okręgowy ( o czym w końcowych fragmentach niniejszej części uzasadnienia).

A.

A.  Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie przestępstw przypisanych w p. IV.

W apelacji kwestionuje się w pierwszej kolejności trafność ustaleń o winie osk. M. W. w zakresie wszystkich 3 czynów przypisanych jej w p. IV zaskarżonego wyroku. Argumenty te uznano za niezasadne z następujących powodów

a) ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV lit. a wyroku

1. Przede wszystkim nie sposób kwestionować ustaleń o winie apelującej oskarżonej w zakresie podjętych przez nią w 2003 r. przedsięwzięć wiążących się z kupnem nieruchomości dla R. K. (1) i J. J. (1) . Przestępstwo będące przedmiotem niniejszej sprawy (zarzucone w p. XI części wstępnej wyroku) było konsekwencją nabycia nieruchomości nr (...) w P.. Osk. M. W. wprowadziła w błąd obu tych mężczyzn co do wyjątkowej atrakcyjności powyższej działki, zatajając przed nimi fakt obciążenia jej hipoteką. Doprowadziła w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej wysokości 469.990 zł. Za czyn ten ona oraz współdziałająca z nią E. J. zostały skazane przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie III K 455/07 (odpis wyroku k. 4242-4244 Tom 33 oraz protokół rozprawy apelacyjnej z dnia 25.10.2012 r. przed tut. Sądem, gdy ujawniono akta tej sprawy Tom 40).

Przestępstwo będące przedmiotem sprawy niniejszej to efekt pretensji kierowanych przez R. K. i J. J. względem M. W. z powodu nabycia działki obciążonej hipoteką. W odpowiedzi oskarżona ta, powołując się na wpływy w Agencji Własności Rolnych, podjęła się wpłynąć na urzędników tej Agencji i doprowadzić ten sposób do wykreślenia hipoteki, obciążającej tę nieruchomość a także spowodować aby Agencja nie korzystała z prawa pierwokupu nabycia tej nieruchomości. Za wykonanie tych działań zażądała jednak pieniędzy. Wymienieni mężczyźni utracili zaufanie do oskarżonej i nie przekazali jej żadnych pieniędzy.

2. W apelacji kwestionuje się dokonane w tym zakresie ustalenia stwierdzając, że cyt. „ Brak było podstaw do dania wiary zeznaniom J. J. (1) i R. K. (1), co do powoływania się na wpływy i znajomości w Agencji. Zebrany w tym zakresie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przypisania oskarżonej czynu z art. 230 § 1 kk, tym bardziej, że na tym etapie załatwiania formalności nie było żadnej potrzeby powoływania się na wpływy w Agencji” (cytaty ze strony 34 apelacji k. 7179 T. 39).

Twierdzenia te są chybione. Przede wszystkim niezasadna jest sugestia, jakoby cyt. „ nie było powodu powoływania się na wpływy w Agencji”. Przecież w następstwie oszukańczych przedsięwzięć oskarżonej J. J. i R. K. nabyli nieruchomość obciążoną hipoteką. Byli więc zainteresowani, aby doprowadzić do zmiany tej sytuacji. Nie ma więc żadnych podstaw, aby kwestionować wiarygodność ich zeznań, że oskarżona podjęła się doprowadzić do zmiany charakteru tej nieruchomości, sugerując możliwość wykreślenia hipoteki.

W konsekwencji uznano, że Sąd Okręgowy, który nie stracił z pola widzenia wyjaśnień M. W., negującej swą winę, dokonał trafnych ustaleń o sprawstwie tej oskarżonej w zakresie czynu przypisanego jej w p. IV lit. a wyroku.

3. Nie ma także żadnych podstaw do kwestionowania oceny prawnej tego czynu. Wprawdzie R. K. i J. J. nie przekazali M. W. żądanych przez nią pieniędzy, ale okoliczność ta nie ma wpływu na ocenę prawną jej zachowania. Zważyć przecież należy, że dla bytu przestępstwa z art. 230 § 1 kk nie jest koniecznym, aby nastąpiło przekazanie żądanej korzyści osobie podejmującej się przedsięwzięć opisanych w tym przepisie.

Zasadne jest także stanowisko Sądu Okręgowego, że przestępstwa przypisanego w p. IV. a. dopuściła się ta oskarżona w związku z uczynieniem sobie z tego rodzaju działalności stałego źródła dochodu. Stosowne argumenty na poparcie powyższego stanowiska zaprezentowano wcześniej, gdy oceniono apelację skierowaną przeciwko orzeczeniu z p. II ust. 2 lit. a wyroku. W tym miejscu jedynie zauważyć należy, że czyn ten został popełniony od lipca do października 2003 r. a więc w czasie gdy obowiązywała znowelizowana wersja art. 65 kk. W konsekwencji powołany w wyroku art. 65 kk uzupełniono o „ § 1”. Podstawę prawną takiej korekty stanowi art. 455 kpk. Na temat zastrzeżeń co do redakcji p. IV zaskarżonego wyroku wypowie się Sąd Apelacyjny w końcowych fragmentach tej części uzasadnienia.

b) ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV b.

1. Już na wstępie stwierdzić należy, że kwestia ustaleń wiążących się z przestępstwem przypisanym M. W. w p. IV. b będzie dwukrotnie przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego. Mianowicie – uczyni to najpierw Sąd Apelacyjny w tym miejscu oceniając apelację obrońców tej oskarżonej, a następnie przy ocenie apelacji obrońcy osk. I. P. (1) (p.IV). Oceniając obie te apelacje, zauważyć na wstępie należy, że jedną z podstaw ich wniesienia była wadliwa redakcja aktu oskarżenia dotyczącego p. IV wyroku. Mianowicie w p. XIII aktu oskarżenia zrzucono, jakoby do znamion przestępstwa z art. 230 § 1 kk należało powoływanie się przez osk. M. W. na wpływy m.in. w zarządach central banków, chociaż te nie są instytucjami, o których mowa w tym przepisie. Równocześnie, ograniczono się w tym punkcie do stwierdzenia, jakoby oskarżona ta deklarowała uzyskanie dla J. i W. D. jedynie „ kredytu konsolidacyjnego w wysokości 200 mln. złotych”. W wyroku natomiast zasadnie pominięto wśród podmiotów, na które miała powoływać się M. W. centrale banków, ale rozszerzono katalog „ efektów” jakie mieli osiągnąć J. i W D. o „ dotację”. Do zastrzeżeń procesowych, skierowanych przeciwko takiemu sposobowi przypisania przestępstwa M. W. i I.D.- P., odniesie się Sąd Apelacyjny przy ocenianiu apelacji obrońcy osk. I. D. – P., bo taki zarzut został w tej apelacji sformułowany.

Wracając natomiast do meritum sprawy, to jest do oceny trafności ustaleń o winie osk. M. W. w zakresie czynu z p. IV. b., to stwierdzić należy, że ustalenia te są trafne. Sąd Apelacyjny zauważa, że przestępstwo to zostało popełnione przez tę oskarżoną (jak również i osk. I. P. (1)) na tle bardzo poważnych problemów finansowych z jakimi borykała się w 2004 r. a także i wcześniej, firma prowadzona przez J. i W. D.. Mają niewątpliwie rację apelujący obrońcy, gdy podnoszą, że intencją J.i W. D. było przede wszystkim „ protekcyjne” rozwiązanie ich problemów w bankach, bo w nich byli zadłużeni na kwotę rzędu 150-200 milionów złotych (k. 6101 – 6105 T. 34 zeznania J. D. (2)). Skarżący nie dostrzegają jednak tych zeznań J. D. (2), gdy opisuje ona swe kontakty z oskarżoną, a zwłaszcza poniższego fragmentu cyt: „ Pani W. pytała się mnie czego oczekują od niej, ja powiedziałam, że oczekuję pomocy finansowej i to dużej kwoty. W. powiedziała, że jest w mocy takie rzeczy załatwić”, „powiedziała, że ma swoje znajomości nie używała nazwisk, obiecywała, że ma dojście do osób na wysokich stanowiskach w W. i za granicą” ( cytaty z zeznań z k. 6102 T. 33).

O tym zaś jakie były instytucje świadczą zeznania W. D. (1). Mianowicie zeznał on, iż cyt. „ załatwi dotacje unijne na spłatę połowy kredytu lub kredytów”, gdyż „ ma układy w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz w samej komisji europejskiej przez osobę D. H.”. Ponadto cyt. „ chwaliła się o swoich licznych znajomościach w Agencji Własności Rolnych Skarbu Państwa we W., obecnie Agencji Nieruchomości Rolnych w tym z dyrektorem S. i byłym dyrektorem W. D. (4)” (cytaty z k. 1579 i 1581 Tom 8 w zw. z k. 6307 – 6309 T. 34). Kiedy natomiast stwierdził on w rozmowie z oskarżoną, że cyt. „ potrzebna mi kwota ok. 100 mln. złotych na tzw. konsolidację kredytów” „ to ona stwierdziła, że może załatwić 200.000.000 zł. bo trzeba mieć pieniądze na rozwój inwestycji „ (cytat z k. 1579 T. 8 w zw. z k. 6307-6309 T. 34). Świadkowie ci zgodnie przy tym zeznali, że załatwienie cyt. „ konsolidacji kredytów, „pomocy finansowej, „dotacji unijnej” będzie uzależniona od przekazania jej 100 tyś. złotych, a potem przystała na 94 tyś. zł. z czego część przeznaczy ona na tzw. „ łapówki”, a część na opłatę dla eksperta, który dokona oceny dokumentów, obrazujących sytuację finansową firmy W.D. (J. D. (2) k. 6102 – 6103 T. 33 oraz W. D. k. 6307-6309 T. 34).

W oparciu o takie zeznania miał Sąd Okręgowy wszelkie podstawy, a ustalić, że:

1) J. D. (2) powoływała się na wpływy w różnych jednostkach organizacyjnych w tym m.in. w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a więc w instytucjach o jakich stanowi art. 230 § 1 kk,

2) oskarżona ta deklarowała możliwość załatwienia w tych instytucjach „ konsolidacji kredytów”, „dotacji” i „pomocy finansowej”,

3) uzależniła jednak realizację tych spraw od otrzymania korzyści w kwocie 100 tyś. ale poprzestała na przekazanych jej pieniądzach w wysokości 94 tyś. złotych.

W świetle takich ustaleń fakt skazania M. W. za ten czyn na podstawie art. 230 § 1 kk jest w pełni uzasadniony. Oczywiście mają rację apelujący, gdy kwestionują zawarte w wyroku ustalenie o podjęciu się przez tę oskarżoną załatwienia w instytucjach wskazanych w wyroku „ dotacji”. Jest bowiem niespornym, że ani A.W.R.S.P ani też Agencja (...) nie posiadają uprawnień do udzielania „ dotacji”. Jest jednak oczywistym, że Sąd Okręgowy użył tego sformułowania w znaczeniu takim jakie nadali mu J. i W. D. oraz osk. M. W.. Nie chodziło tu bowiem o „ dotację” w rozumieniu prawnym, lecz o formę bezzwrotnej pomocy finansowej, udzielonej podmiotom gospodarczym. Potocznie taką formę pomocy finansowej także określa się mianem „ dotacji”. Jest przy tym niespornym, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w chwili, gdy zaistniały przedmiotowe zdarzenia, miała za zadanie m.in. udzielenie podmiotom gospodarczym funkcjonującym w rolnictwie (a takim było przedsiębiorstwo (...) należące do J. i W. D. ) pomocy finansowej m.in. przez (art. 3 ust. 2 ustawy z 29.12.1993 r. o utworzeniu A.R. i M.R)

- dopłatę do oprocentowanych kredytów bankowych,

- finansowanie lub udział w finansowaniu zadań wymienionych w art. 3 ust. 1 tej Ustawy,

- udzielenie gwarancji i poręczeń kredytowych,

- finansowanie wydatków związanych z rejestracją i wyposażeniem w środki techniczne grup producentów owoców i warzyw.

Uznano wobec tego, że fakt użycia w wyroku przez Sąd Okręgowy w ślad za W. i J. D. zwrotu „ załatwienia dotacji” faktycznie odnosił się do zabiegania o uzyskanie od tych instytucji, a zwłaszcza A. R i M.R. pomocy finansowej, które to kompetencje wymieniona Agencja posiadała (patrz: art. 3 Ustawy z 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa). Skoro więc zważy się, że w wyroku winny być używane pojęcia zgodne z przepisami prawa, to skorygowano w tym względzie zaskarżony wyrok przez zastąpienie błędnie użytego wyrazu „ dotacja” wyrazem „ pomoc finansowa”.

Brak także podstaw do kwestionowania ustaleń o uznaniu, że M. W. uczyniła z tego procederu stałe źródło dochodu w rozumieniu art. 65 § 1 kk. Stosowne argumenty, wspierające ustalenia o uczynieniu przez M. W. stałego źródła dochodu z działalności przestępczej, w tym i polegającej na powoływaniu się na wpływy w instytucjach określonych w art. 230 § 1 kk, przedstawił Sąd Apelacyjny w początkowych fragmentach swego uzasadnienia (patrz: p.II ust. 2 lit. a – dotyczy udziału tej oskarżonej w przedsięwzięciach zmierzających do zakupu pałacu w S.). W tym miejscu zasygnalizować jedynie należy, że z uwagi na nakaz zawarty w art. 455 kpk, skorygowano zaskarżony wyrok precyzując, że fakt uczynienia przez oskarżoną z działalności przestępczej stałego źródła dochodu uzasadnia zakwalifikowanie tego przestępstwa jako popełnionego w zw. z art. 65 § 1 kk. Przedmiotowe przestępstwo zostało bowiem popełnione po nowelizacji art. 65 kk.

2. Nie podzielono także zastrzeżeń procesowych, skierowanych pod adresem przedmiotowego rozstrzygnięcia. To prawda, że opis czynu przypisanego M. W. w p. IV lit. c odbiega od opisu zawartego w zarzucie aktu oskarżenia (patrz: p. XIII). Na rozbieżność tę zwrócono już uwagę na wstępie niniejszego fragmentu uzasadnienia. Zważyć jednak należy, że takie rozbieżności nie są czymś wyjątkowym w praktyce sądowej. Co więcej – przepis art. 413 kpk, odnoszący się do formułowania wyroku, niejako z góry zakłada, że czym innym jest „ przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, którego popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu” (art. 413 § 1 p. 4 kk), a czym innym „ dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu oraz jego kwalifikacja prawna” (art. 413 § 2 p. 1 kpk). Żaden przy tym przepis nie nakłada na sąd obowiązku uprzedzenia stron, że dokona zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonemu. Obowiązek uprzedzenia dotyczy jedynie możliwości dokonania innej w wyroku (w porównaniu do zarzuconej w akcie oskarżenia ) oceny prawnej czynu popełnionego przez oskarżoną (art. 399 kpk). In concreto taka sytuacja nie zaistniała. W konsekwencji i ten zarzut uznano za chybiony.

c) ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV c. wyroku

1. Wg. ustaleń Sądu Okręgowego w zbliżonym, jak wyżej czasie, a konkretnie, od marca do kwietnia 2004 r. osk. M. W., powołując się na wpływy w Urzędzie Miasta we W., podjęła się pośrednictwa w nabyciu dla Z. G. (1) nieruchomości przy ul. (...) we W. w zamian za korzyść w kwocie 200 tyś. złotych.

Apelujący obrońcy kwestionują te ustalenia, sugerując jakoby inna osoba a konkretnie jedynie świadek D. Ż. miał powoływać się na wpływy w Urzędzie Miejskim. Twierdzenia te są bezpodstawne. Oczywiście Sąd Apelacyjny nie traci z pola widzenia postawy osk. M. W., która zaprzeczyła, aby jej udział w czynnościach, zmierzających do nabycia dla Z. G. nieruchomości przy ul. (...), miał przestępny charakter. Wyjaśnienia tej oskarżonej nie uszły jednak uwagi Sądu Okręgowego, o czym świadczy treść pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Wyjaśnieniom tym przeciwstawiono jednak zeznania Z. G. oraz D. Ż.. O ile do zeznań tego drugiego można podchodzić z pewną ostrożnością, albowiem jego rola w tych przedsięwzięciach związanych z nabyciem przedmiotowej nieruchomości jest wysoce dwuznaczna (otrzymać miał on od M. W. część kwoty przekazanej przez Z. G.), to brak podstaw do kwestionowania wiarygodności wersji przedstawionej przez Z. G.. Uwaga powyższa odnosi się zwłaszcza do jego zeznań ze śledztwa. Podał on wówczas, że M. W. „ chwaliła się, że jest we W. dobrze umocowana, że zna wielu decydentów z Miasta i może tam wszystko załatwić” (Tom 9 k. 1597). Wprawdzie w trakcie rozprawy próbował on nieco „łagodzić” ostrość sformułowań, skierowanych przeciwko postawie M. W., zwłaszcza wówczas, gdy pouczono go o treści art. 183 § 1 kk. Konsekwentnie jednak utrzymywał, że oskarżona ta cyt. „ chwaliła się różnymi znajomościami”. Znamiennym jest przy tym, że podtrzymał on treść swoich zeznań ze śledztwa (k. 6209 – 6210 T. 34). W tym stanie rzeczy uznano, że brak podstaw do kwestionowania ustaleń o powoływaniu się przez M. W. na wpływy w Urzędzie Miasta we W..

Nie sposób także kwestionować ustaleń, że powołując się na te wpływy i obiecując pomyślne „ załatwienie sprawy” zakupu nieruchomości przy ul. (...), zażądała ta oskarżona od Z. G. 200 tyś. złotych i kwotę taką otrzymała. Charakteru prawnego tej czynności nie zmienia fakt przekazania przez nią części otrzymanych pieniędzy świadkowi D. Ż.. W konsekwencji uznano, że zarzuty apelacyjne stanowią jedynie polemikę z oceną dowodów dokonaną przez Sąd Okręgowy, chociaż ocena ta mieści się w ramach określonych przez art. 7 kpk.

2. W świetle takich ustaleń brak podstaw do kwestionowania oceny prawnej czynu oskarżonej, uznanej za występek z art. 230 § 1 kk w tym i faktu uznania, że czyn ten stanowił element działalności przestępczej, stanowiącej dla tej oskarżonej stałe źródło dochodu. Dla uzasadnienia tego stanowiska odwołuje się Sąd Apelacyjny do wcześniejszych fragmentów swego uzasadnienia, poświęconych odpowiedzialności M. W. w warunkach określonych w art. 65 § 1 kk tj. osiągającej z działalności przestępczej stałe źródło dochodu. Dla uzasadnienia tego stanowiska, odwołuje się Sąd Apelacyjny do wcześniejszych fragmentów swego uzasadnienia, poświęconych odpowiedzialności M. W. w warunkach określonych w art. 65 § 1 kk tj. osiągającej z działalności przestępczej stałe źródło dochodu (patrz: pkt. II ust. II lit. a). W tym miejscu wyjaśnić jedynie należy, że skoro przestępstwo przypisane w p IV lit. c zostało popełnione po znowelizowaniu art. 65 kk, należało dokonać stosownej w tym zakresie korekty zaskarżonego wyroku przez wskazanie, że chodzi o popełnienie tego czynu w warunkach określonych w § 1 art. 65 kk.

B.

B.  Ocena zarzutu, jakoby kary wymierzone M. W. za ciąg przestępstw, przypisanych w p. IV wyroku raziły surowością, a także przedstawienie krytycznych uwag pod adresem sposobu redakcji tego punktu wyroku, a także p. XXV dot. orzeczenia z art. 45 kk.

1. Na wstępie zauważyć należy, że Sąd Okręgowy wraził trafne stanowisko, że wszystkie 3 przestępstwa, przypisane M. W. w p. IV zaskarżonego wyroku, popełnione zostały w ciągu przestępstw o jakim mowa w art. 91 § 2 kk. Argumenty przedstawione na uzasadnienie tego stanowiska w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia zasługują na pełną aprobatę. Zauważono przy tym, że Sąd Okręgowy dostrzega różnice między czynem ciągłym (art. 12 kk) a ciągiem przestępstw (art.91 § 1 kk) (patrz: strony 157 i 158 uzasadnienia). Tym trafnym rozważaniom nie towarzyszy jednak umiejętność właściwego redagowania wyroku, ustalającego, że przestępstwa zostały popełnione w ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk. Kwestię tę sygnalizowano już wcześniej, gdy oceniono zarzuty obrońców osk.M. W. skierowane pod adresem rozstrzygnięcia zawartego w p. II. Sąd Apelacyjny jest świadom, że stosunkowo łatwo jest zredagować taki wyrok, gdy w części rozstrzygającej nie dokonuje się żadnych zmian w opisie i kwalifikacji czynów jakich zarzucił prokurator. Wówczas można poprzestać na stwierdzeniu, że „ uznaje oskarżonego za winnego czynów, zarzuconych w określonych punktach części wstępnej wyroku, przy ustaleniu, że popełnione zostały w ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk i za to na podstawie konkretnego przepisu w zw. z art. 91 § 1 kk wymierza mu karę „. Wystąpią pewne komplikacje w takiej sytuacji, jaka zaistniała w niniejszej sprawie, a mianowicie gdy w odniesieniu do dwóch czynów zaistniała potrzeba wyeliminowania znamion, wskazujących na tzw. „ oszukańczy” charakter czynów oskarżonej, wyczerpujących znamiona art. 286 § 1 kk (dotyczy czynów z p. XII i XIII części wstępnej wyroku). W takiej sytuacji istnieje kilka możliwości poprawnego zredagowania części rozstrzygającej wyroku, ale nie może to przybrać formy takiej, jaką zastosował Sąd Okręgowy. Zważyć przecież należy, że przypisano osk. M. W. popełnienie 3 różnych przestępstw, chociaż dokonane zostały one w tzw. ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk. Tymczasem zaskarżony wyrok przybrał postać, która sugeruje, że mamy do czynienia z jednym czynem ciągłym, popełnionym „ w okresie od lipca 2003 r. do kwietnia 2004 r.” którego przedmiotem jest „ korzyść majątkowa w łącznej kwocie nie mniejszej niż 294.000 złotych” (cytaty z p. IV wyroku). Te sformułowania nie należące do znamion ciągu przestępstw, a przy tym mogące negatywnie rzutować na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynów (np. co do łącznej wartości przedmiotu korzyści majątkowej), zostały więc wyeliminowane. Sąd Apelacyjny uznał, że podstawę do dokonania takiej korekty jest przepis art. 440 kpk. W przyszłości zalecić jednak należy, aby Sąd Okręgowy tak redagował część rozstrzygającą wyroków, aby nie było wątpliwości, czy przypisuje oskarżonemu czyn ciągły (art.12 kk) czy też ciąg przestępstw (art. 91 § 1 kk).

2. Już w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia zasygnalizowano, że przedmiotem rozważań będzie w tym miejscu także podniesiony przez obrońców osk. M. W. z tzw. „ ostrożności procesowej” zarzut rażącej surowości kar wymierzonych tej oskarżonej (strona 11 apelacji), a także zarzut obrazy art. 45 kk (zarzut ze strony 3 apelacji).

a) Przypomnieć wobec tego należy za 3 przestępstwa wyczerpujące znamiona art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk popełnionych w warunkach ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk wymierzono tej oskarżonej kary:

- 3 lat pozbawienia wolności;

- 200 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda.

Kar tych nie sposób uznać za rażąco surowe, gdy zważy się, iż z działalności przestępczej, trwającej kilka lat, polegającej m.in. na powoływaniu się na wpływy w instytucjach państwowych i deklarowaniu załatwienia w sposób niezgodny z prawem rozmaitych spraw, w zamian za korzyści majątkowe, uczyniła osk. M. W. metodę funkcjonowania w społeczeństwie. Już wcześniej wskazano, że działając w taki przestępczy sposób dorobiła się ona znacznego majątku (patrz: p. II ust. 2 lit. a uzasadnienia).

b) Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Okręgowy za ciąg tych przestępstw wymierzył oskarżonej na podstawie art. 45 § 1 kk środek karny przepadku korzyści majątkowych osiągniętych z tych przestępstw. Merytoryczna zasadność takiego orzeczenia, wbrew odmiennemu stanowisku apelujących obrońców, nie budzi zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego. Sposobu jednak w jaki orzeczenie to zredagowano w zaskarżonym wyroku nie sposób bezkrytycznie zaakceptować. Mianowicie w p. XXV zaskarżonego wyroku zawarto orzeczenie, cyt. „ na podstawie art. 45 § 1 kk orzeka od oskarżonej M. W. (1) kwotę 274.000 zł. tytułem przepadku korzyści uzyskanej z przestępstwa”. Tymczasem z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że przepadek ten dotyczy korzyści uzyskanej nie z jednego przestępstwa, lecz korzyści pochodzącej z przestępstw, przypisanych w p. IV, VII i IX zaskarżonego wyroku (strona 172 uzasadnienia). Z kolei wyjaśnienie jakie przedstawiono dla określenia wysokości tej kwoty, wskazuje, że w związku ze skazaniem za ciąg przestępstw przypisanych w p. IV orzeczono od tej oskarżonej przepadek kwoty 224 tyś. złotych (130 tyś. złotych jako korzyść uzyskana od Z. G. tj. 200 tyś. – 70 tyś. przekazanych D. Ż. ) oraz 94 tyś. złotych jako korzyść uzyskana od W.J. D.). Już wyżej wskazano, że taki sposób orzekania środka karnego nie może być bezkrytycznie akceptowany. Przecież środki karne, tak jak i kary, wymierza się za konkretne przestępstwa. Krytyczną ocenę takiego sposobu redagowania orzeczeń co do środków karnych jaką zastosowano w tym wyroku wyrażał wielokrotnie Sąd Najwyższy. M.in. w uzasadnieniu wyroku z dnia 5.12. 2006 r. Sąd Najwyższy stwierdził cyt. „ Trudno w tym miejscu nie wytknąć sądom obu instancji, że orzeczenia o środkach karnych nie powiązały z poszczególnymi przestępstwami przypisanymi sprawcy. Praktyk polegających na orzekaniu środków karnych po karze łącznej, obrażających przecież prawo materialne, nie sposób zaakceptować” (wyrok SN z 5.12.2006 r., III KK 273/06 – OSNKW 2007/1/8). Jeszcze dobitniej praktykę taką skrytykował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2.12. 2005 r. stwierdzając, że z brzmienia § 2 art. 413 kpk, traktowanego integralnie, wynika, że rozstrzygnięcia co do kary i środków karnych powinny odnosić się do przypisanego oskarżonemu czynu wypełniającego znamiona określonego przestępstwa. Oznacza to, że ustawodawca nie dopuszcza wymierzenia kary ani środka karnego inaczej, jak tylko za popełnienie odrębnego przestępstwa (wyjątkowo – za popełnienie ciągu przestępstw w warunkach określonych w art. 91 § 1 kk). Odmienne rozstrzygnięcia, polegające na orzeczeniu środka karnego w wyroku skazującym oskarżonego za więcej niż jedno przestępstwo, ale bez wskazania, za które z nich wymierza się ten środek karny, narusza ustawową konstrukcję wyroku skazującego, ustanowioną przepisem art. 413 § 2 kpk i zarazem sprzeciwia się pryncypialnej zasadzie odpowiedzialności za czyn zabroniony pod groźbą kary (art. 1 § 1 kk) – OSNwSK 2005/1/2324, Prok. i Pr. wkł. 2006/4/8. Prawidłowo więc winien Sąd Okręgowy nadać punktowi IV wyroku w części skazującej przykładowo brzmienie: „ i za to na podstawie art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk oraz art. 33 § 2 i 3 kk i art. 45 § 1 kk wymierza jej:

a) kary:

- 3 lat pozbawienia wolności,

- 200 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda,

b) środek karny przepadku 224.000 zł. korzyści majątkowych osiągniętych z przestępstw wskazanych pod lit. b i c „.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowiska, wyrażone w cytowanych wyrokach Sądu Najwyższego i dlatego, dążąc do wyeliminowania wskazanych uchybień, skorygował zaskarżony wyrok, precyzując, że środek karny orzeczony względem oskarżonej w p. XXV wiąże się ze skazaniami zawartymi w p. IV, VII i IX. Przy tej okazji wyjaśnić należy także powody, dla których skorygowano wysokość kwoty orzeczonego przepadku. Uznano mianowicie, że wskazana w p. XXV kwota 274 tyś. to wynik oczywistej omyłki rachunkowej (na co zresztą zwróciła uwagę prokuratorka występująca przed Sądem Apelacyjnym). Sąd Okręgowy wyjaśnił w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że orzeczenie z p. XXV stanowi sumę korzyści majątkowych, osiągniętych przez M. W. z przestępstw przypisanych w p. IV, VII i IX. Zasadność tych orzeczeń nie budzi zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego. A skoro tak, to:

- środek karny z art. 45 § 1 kk za ciąg przestępstw z p. IV winien wynieść 224.000 zł. (co już wyżej wykazano)

- środek z art. 45 § 1 kk za przestępstwo z p. VII to 20.000 zł.

- środek z art. 45 § 1 kk za czyn z p. IX to również 20.000 zł.

W sumie więc stanowi to kwotę 264.000 zł. i w takim zakresie również zaskarżony wyrok skorygowano.

5. Ocena zarzutów skierowanych przez obrońców osk. M. W. przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. V zaskarżonego wyroku.

Zarzutów zawartych w apelacji obrońców osk. M. W. pod adresem rozstrzygnięcia zawartego w p. V także nie uwzględniono. Stanowisko powyższe nie oznacza jednak, że rozstrzygnięcie powyższe może być bezkrytycznie zaakceptowane. Przy jego redagowaniu dopuszczono się bowiem takich samych nieprawidłowości, jakie wytknięto w poprzednich fragmentach uzasadnienia, a zwłaszcza gdy oceniono zasadność, zarzutów skierowanych pod adresem rozstrzygnięcia z p. IV zaskarżonego wyroku. W tym wypadku również chodzi o sposób redagowania orzeczeń przypisujących sprawcy kilku przestępstw popełnionych w ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk, a także o zasady wymierzenia środków karnych (w tym wypadku rzecz dotyczy środka karnego, orzekanego na podstawie art. 46 § 1 kk).

W związku z powyższymi uwagami stwierdzić należy, że Sąd Apelacyjny:

- nie znalazł podstaw do uwzględnienia zarzutów, skierowanych przeciwko ustaleniom o winie oskarżonej M. W. w zakresie obu przestępstw, przypisanych jej w p. V, ani też zakresie obu przestępstw, przypisanych jej w p. V, ani też do uwzględnienia wniosku o złagodzenie kar, orzeczonych za ten ciąg przestępstw,

- skorygował opis tych przestępstw, tak by jednoznacznie wynikało z niego, że chodzi o dwa przestępstwa, będące w ciągu, nie zaś, że przypisano oskarżonej jeden czyn ciągły,

- doprecyzował orzeczenie o środku karnym, orzeczonym na podstawie art. 46 § 1 kk w p. XXVI w zakresie w jakim wiąże się ono z rozstrzygnięciem zawartym w p. V.

Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Odwoławczy następujące argumenty:

A. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie czynu przypisanego w p. V lit. a wyroku – dotyczy przywłaszczenia 102.400 zł. za sprzedaż 2 działek należących do T. G..

W p. 2 d) apelacji obrońcy oskarżonej M. W. zaskarżyli wyrok praktycznie co do wszystkich czynów, za które została ta oskarżona skazana (z wyłączeniem czynu z p. VI), zarzucając, iż dokonana przez Sąd Okręgowy ocena dowodów narusza treść przepisów art. 4, 5, 92 i 91 i 410 kpk. gdyż jest:

- dowolna,

- sprzeczna z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego,

- uwzględnia jedynie dowody niekorzystne dla oskarżonej, a pomija dowody korzystne dla tej oskarżonej,

- nie uwzględnia całości materiału dowodowego.

Sąd Apelacyjny zarzutów tych nie podziela.

Przed podaniem argumentów, uzasadniających powyższe stanowisko przypomnieć należy, że nie jest sporny fakt sprzedaży przez M. W. 2 działek o nr (...) należących do T. G.. Nie są sporne także okoliczności w jakich doszło do tej sprzedaży. Mianowicie – oskarżoną i pokrzywdzonego łączyły już wcześniej bardzo bliskie związki, o charakterze niemalże konkubinatu, chociaż posiadali odrębne mieszkania. Już w poprzednich fragmentach niniejszego uzasadnienia Sąd Apelacyjny wielokrotnie zauważał, że oskarżona M. W. traktowała inne osoby w instrumentalny sposób. Nie inaczej było i z jej stosunkiem do T. G.. Chociaż przyznać należy, że przynajmniej częściowo tłumaczy jej zachowanie względem tego pokrzywdzonego fakt ujawnienia przez nią latem 2005 r. że nawiązał on romans z inną kobietą. E. J. (1) wyjaśniła, że zdradę tę oskarżona silnie przeżyła. Stąd też kolejne czyny przestępcze podjęte przez nią wobec tego pokrzywdzonego miały także charakter swoistego rewanżu.

Wracając do meritum sprawy, stwierdzić należy, że M. W. wykorzystała udzielone jej przez T. G. pełnomocnictwo i sprzedała 22.04.2004 r. obie w/w działki de facto w formie pozornych czynności swojej sekretarce E. J. (1) praktycznie za symboliczną kwotę 15.000 zł. Wkrótce potem E. J. (1) sprzedała te działki za łączną kwotę 104.900 zł. tj:

- K. K. – za 52.500 zł. (chociaż w akcie notarialnym na sugestie M. W. wpisano cenę 12.000 zł.)

- E.B. – za 52.400 zł.

E. J. (1) całą uzyskaną ze sprzedaży kwotę przekazała osk. M. W.. Ta zaś pieniądze te przywłaszczyła, odmawiając wydania ich T. G..

Obrońcy oskarżonej kwestionują te ustalenia, chociaż na ich poparcie nie przedstawiają konkretnych argumentów (patrz: strony 5 i 6 apelacji). Tymczasem Sąd Okręgowy trafnie zauważył, że w trakcie śledztwa M. W. przyznała się do tego przestępstwa, podając jako powód takiego zachowania to, że cyt. „ Byłam wściekła na T., bo dowiedziałam się o jego zdradzie” (k. 4303 T. 24). Jest znamiennym, że ustalenia Sądu Okręgowego w pełni potwierdza E. J. (1), która współdziałała z M. W. przy popełnieniu tego przestępstwa (patrz: E. J. T. 31 k. 5756 – 5752 i 5838 – 5842). Za przestępstwo to została zresztą prawomocnie skazana (p. XIII wyroku). To prawda, że w trakcie rozprawy osk. M. W. nie przyznała się do popełnienia tego przestępstwa, sugerując, jakoby miała podstawy aby sprzedać obie nieruchomości, gdyż miała ku temu odpowiednie pełnomocnictwa, udzielone przez T. G. ( Tom 31 k. 5735). Przy takich dowodach, a zwłaszcza stwierdzeniach osk. E. J., że była jedynie figurantem, nic nie płaciła M. W. (1), gdy zawierano fikcyjną umowę sprzedaży na jej rzecz tych nieruchomości, jak również, że w całości przekazała M. W. pieniądze uzyskane ze sprzedaży tych nieruchomości, brak jakichkolwiek podstaw, aby kwestionować ustalenia o winie oskarżonej w zakresie tego przestępstwa. Można co najwyżej kwestionować wysokość kwoty, jaka została przywłaszczona. Sąd Okręgowy trafnie ustala, że obie nieruchomości zostały sprzedane na łączną kwotę 104. 900 zł. bo to wynika z treści zeznań nabywców (K. K. i E. K.). Wydaje się wobec tego, że wskazana w wyroku, w ślad za aktem oskarżenia kwota 102.400 zł. to wynik oczywistej omyłki rachunkowej.

B. Ocena zarzutów, skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie przestępstwa przypisanego jej w p. V lit. b wyroku – dotyczy przywłaszczenia 4 marca 2005 r. kwoty 174. 554, 17 pochodzącej ze sprzedaży mieszkania należącego do T. G..

Nie sposób podzielić także zarzutów skierowanych, przez obrońców osk. M. W. przeciwko ustaleniom o popełnieniu przez tę oskarżoną przestępstwa przypisanego w p. V lit. b. Uprzedzając dalsze argumenty, zauważyć na wstępie należy, że przestępstwo to stanowi dalszy ciąg aktów rewanżu tej oskarżonej za fakt związania się T. G. z inną kobietą. Wykorzystała ona wcześniejsze przedsięwzięcia, wzajemnie uzgodnione z tym pokrzywdzonym co do mieszkań zamówionych u dewelopera w okresie, gdy relacje między nimi były bardzo bliskie (o czym wyżej sygnalizowano) Za swoje mieszkanie T. G. zapłacił ponad 181 tyś. złotych. Oskarżona nakłoniła go jednak do przeniesienia na siebie prawa do lokalu, sugerując, że umożliwi to korzystniejszą ich sprzedaż. Zważyć bowiem należy, że oboje nabyli te mieszkanie w celu korzystnej sprzedaży. Odbyło się to w styczniu 2004 r. a więc w czasie, gdy ich wzajemne relacje były bardzo bliskie. Później jednak, a konkretnie latem 2005 r. relacje te się zmieniły (co wcześniej zasygnalizowano) i kontynuując akty rewanżu na pokrzywdzonym osk. M. W. odmówiła przekazania mu kwoty ponad 174 tyś. złotych, otrzymanej za sprzedaż tego lokalu w marcu 2005 r.

Ustaleń tych nie sposób kwestionować. Wprawdzie osk. M. W. konsekwentnie utrzymywała, jakoby „ rozliczyła się” z pokrzywdzonym, ale jej tłumaczeniom Sąd Okręgowy nie dał wiary, uznając za wiarygodną wersję pokrzywdzonego T. G.. Taka ocena wersji obu tych osób, jaką dokonał wymieniony Sąd mieści się w ramach uprawnień nadanych przez art. 7 kpk. Przy ocenie tych wersji nie jest także obojętne i tło czynu, którego dopuściła się M. W.. Zważyć należy, że zarówno z jej wyjaśnień jak i wyjaśnień E. J. wynika, że w tym czasie silnie przeżywała fakt związania się T. G. z inną kobietą.

C.

C.  Rozważania dotyczące oceny prawnej przestępstw przypisanych M. W. w p. V zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zakwalifikował oba przestępstwa, przypisane w tym punkcie M. W. (1) jako dwa występki przywłaszczenia z art. 284 § 2 kk, popełnione w ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk. Taka ocena prawna przedmiotowych czynów nie budzi zastrzeżeń zwłaszcza, gdy uwzględni się przytoczoną w tym względzie argumentację zawartą na stronach 160-162 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Nie sposób kwestionować także stanowiska Sądu Okręgowego, że przestępstw tych dopuściła się M. W. w związku z uczynieniem z tego rodzaju działalności stałego źródła dochodu. Już w początkowych fragmentach niniejszego uzasadnienia stwierdzono, że co najmniej od 2001 r. oskarżona ta z różnego rodzaju przestępstw uczyniła metodę funkcjonowania w społeczeństwie.Argumenty, uzasadniające jej odpowiedzialność w warunkach z art. 65 § 1 kk przedstawiono w p. II ust. 2 lit. a. gdy oceniano jej rolę przy przetargu na sprzedaż pałacu w S.. Argumenty te zachowują swą aktualność i to do obu przedmiotowych przestępstw. W tym miejsc u zauważyć jedynie należy, że przestępstw tych dopuściła się oskarżona po nowelizacji w 2003 r. art. 65 kk, stąd też dokonano w tym względzie stosownej korekty zaskarżonego wyroku przez sprecyzowanie, że chodzi o § 1 tego przepisu.

D.

D.  Ocena zarzutów obrońców skierowanych przeciwko karom i środkowi karnemu orzeczonym za ciąg przestępstw z p. V, a także uzasadnienie powodu dokonania korekty opisu obu tych przestępstw oraz korekty orzeczenia z art. 46 § 1 kk.

1. Z tzw. „ostrożności procesowej” zarzucili obrońcy, że kary wymierzone M. W. za wszystkie, w tym i przypisane w p. V wyroku, przestępstwa rażą surowością. Wobec tego przypomnieć należy, że za ciąg 2 oszustw w wysokościach 102.400 zł. ( a de facto 104.900 zł.) i ponad 177 tyś. złotych, popełnionych w szczególnie obciążających warunkach tj. określonych w art. 65 § 1 kk w związku z uczynieniem z działalności przestępczej stałego źródła dochodu, Sąd Okręgowy wymierzył jej kary:

- 2 lat pozbawienia wolności,

- 200 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda.

Kar tych nie sposób uznać w żadnym wypadku za rażąco surowych. Zważyć przecież należy, że w jedynym wypadku wartość przedmiotu oszustwa uzasadniała niemalże odpowiedzialność za kwalifikowaną postać tego przestępstwa w zw. z art. 294 § 1 kk (chodzi o przywłaszczenie kwoty ponad 177 tyś. zł.). Zauważono przy tym, że z działalności przestępczej zgromadziła ta oskarżona stosunkowo znaczny majątek (patrz: rozważania z p. II ust. 2 lit. a gdy wskazywano argumenty uzasadniające jej odpowiedzialność na podstawie art. 65 kk).

W konsekwencji uznano, że orzeczone kary w pełni realizują wskazania zawarte w art. 53 kk.

2. W apelacji zawarto także zarzut obrazy art. 46 kk, chociaż nie został on bliżej uzasadniony (strony 3 i 58 apelacji). Nie sposób więc poznać argumentów skarżących. W tym zakresie uznał Sąd Apelacyjny, że decyzja o orzeczeniu środka karnego była zasadna, gdyż obligowała do tego treść art. 46 kk. Zważyć przecież należy, że pokrzywdzony T. G. złożył wniosek o nałożenie na oskarżoną obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwami popełnionymi na jego szkodę. W takiej sytuacji, w razie uznania oskarżonej za winną przestępstwa, w którego wyniku wyrządzono szkodę, orzeczenie środka karnego wskazanego w art. 46 § 1 kk jest obligatoryjne.

Akceptując więc samą decyzję podjętą, na podstawie art. 46 § 1 kk, kolejny raz wyrazić należy te same krytyczne uwagi, jakie podniesiono już wcześniej pod adresem sposobu zredagowania orzeczenia, opartego na art. 45 kk (patrz: p. 4 lit. B). Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że orzeczony w p. XXV) środek karny zobowiązujący M. W. do naprawienia wyrządzonej szkody przez zapłacenie T. G. 780.954, 17 zł. stanowi sumę szkód wyrządzonych przez nią przestępstwami opisanymi w p. V, VI i VIII. Istotnie, podsumowanie szkód wyrządzonych wymienionymi przestępstwami, dowodzi, że łączna wysokość środka karnego orzeczonego od tej oskarżonej na rzecz T. G. stanowi powyższą kwotę, albowiem:

- łączna szkoda z ciągu przestępstw z p. V to – 276.954, 17 zł.

- szkoda z czynu z p. VI (z uwagi na częściowe wyrównanie 14 tyś.zł.) to 4.000 zł.

- szkoda wyrządzona przestępstwem z p. VIII lit. a – to 500.000 zł.

W konsekwencji uznano, że decyzja o wymierzeniu za ciąg przestępstw środka karnego w łącznej kwocie 276. 954, 17 zł. jest zasadna. Sposób podjęcia tego orzeczenia nie może być jednak bezkrytycznie akceptowany. Jeszcze więc raz zwrócić należy Sądowi Okręgowemu na treść cytowanych judykatów Sądu Najwyższego i zalecić, aby środek karny „wiązał” ściśle z przestępstwem lub ciągiem przestępstw za które jest on orzekany. Z uwagi na powyższe uchybienie koniecznym stało się skorygowanie zaskarżonego wyroku przez „doprecyzowanie”, że środek karny orzeczony na podstawie art. 46 § 1 kk to „suma” takich środków wymierzonych za ciągi przestępstw z p. V i VIII oraz przestępstwo z p. VI.

Nie były to jednak jedyne korekty p. V zaskarżonego wyroku. Dostrzeżono mianowicie, że Sąd Okręgowy „ ponowił” te same błędy przy redagowaniu wyroku skazującego za ciąg przestępstw, jakich dopuścił się wcześniej redagując orzeczenie z p. II i IV tego wyroku. Koniecznym stało się wyeliminowanie takich sformułowań w tym wyroku zawartych, które mogłyby sugerować, że oskarżona dopuściła się tzw. „ przestępstwa ciągłego” w rozumieniu art. 12 kk, którego przedmiotem jest mienie znacznej wartości.

6. Ocena zasadności zarzutu skierowanego przeciwko karze, wymierzonej za przestępstwo przypisane M. W. w p. VI wyroku.

1. Już wcześniej zasygnalizowano, że przestępcze zachowanie przypisane M. W. jest jedynym, które nie zostało zakwestionowane przez obrońców tej oskarżonej. W apelacji swej zarzucają jedynie, że kary wymierzone za to przestępstwo są rażąco surowe, chociaż stanowiska tego bliżej nie uzasadniają (k. 8 oraz 59 i 60 apelacji).

Zarzut ten uznano za niezasadny.

Tak oceniając wniesioną w tym zakresie apelację przypomnieć należy, że przestępstwo to popełnione zostało czynem ciągłym od 1 do 6 października 2004 r. Do przestępstwa tego włączyła ona swą sekretarkę tj. E. J.. Przekazała jej kartę bankomatową pokrzywdzonego i podała numer (...). Ta zaś pobrała z bankomatów łącznie 18 tyś. złotych. Pieniędzmi tymi podzieliły się obie te oskarżone z tym, że znacznie większą część zatrzymała dla siebie M. W..

Za przestępstwo to skazał Sąd Okręgowy apelującą oskarżoną na podstawie art. 278 § 1 kk na kary:

- 8 miesięcy pozbawienia wolności,

- 50 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda.

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego nie ma żadnych podstaw, aby uznać, że kary te rażą surowością. Zważyć przecież należy, że wysokość kary pozbawienia wolności jedynie w niewielkim stopniu odbiega od minimum ustawowego zagrożenia, zaś grzywna stanowi zaledwie 30 % kwoty skradzionej gotówki i uwzględnia przy tym możliwości płatnicze tej oskarżonej. Zauważono ponadto, że Sąd Okręgowy podobne kary wymierzył współdziałającej z M. W. oskarżonej E. J. (p. XII). Fakt wymierzenia tej drugiej łagodniejszej grzywny jest w pełni uzasadniony, albowiem uzyskała ona z przestępstwa korzyść znacznie niższą i jej możliwości płatnicze są zdecydowanie mniejsze niż osk. M. W..

Dostrzeżono ponadto, że w p. XXVI zaskarżonego wyroku Sąd wymierzył tej oskarżonej środek karny w oparciu o art. 46 § 1 kk w postaci zobowiązania do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Z uzasadnienia tego wyroku wynika przy tym, że w tej łącznej kwocie zobowiązania, orzeczonego na rzecz T. G. wynoszącej 780.954,17 zł. mieści się także pozycja związana z rozstrzygnięciem zawartym w p. VI, przy czym Sąd Okręgowy wyjaśnia, że uwzględnił w tym względzie fakt częściowego naprawienia tej szkody w wysokości 14.000 zł. (strona 172). Istotnie dokonane przez Sąd Apelacyjny wyliczenia sprowadzające, zawarte w poprzednim fragmencie uzasadnienia, wskazują, że istotnie kwota 780.954, 17 zł. zawiera także pozostałą nienaprawioną część skradzionej kwoty wynoszącą 4000 zł. (patrz: p. 5 ust. B). W tym miejscu należy jeszcze kolejny raz zwrócić uwagę Sądowi Okręgowemu na obowiązek zgodnego z regułami zawartymi w art. 413 kpk formułowania orzeczeń skazujących, tak by środek karny i to nie tylko oparty na art. 46 kk, lecz i pozostałe wymienione w art. 39 kpk ściśle były związane z przestępstwem przypisanym oskarżonemu. Nie może być tak, żeby dopiero sąd odwoławczy był zobligowany do precyzowania, że kwota zobowiązania zawartego w p. XXVI wiąże się m.in. ze skazaniem z p. VI zaskarżonego wyroku. Kończąc ten fragmenty rozważań jeszcze raz powtórzyć więc należy stanowisko wyrażone na wstępie, że nie uwzględniono także zarzutu skierowanego przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. VI zaskarżonego wyroku.

7. Rozważania nad zarzutami skierowanymi przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. VII zaskarżonego wyroku – dot. przyjęcia przez M. W. korzyści majątkowej od S. i J. Z. za interwencje w Agencji Nieruchomości Rolnych we W. i L. w kwocie 20 tyś. zł.

Także nie podzielono zarzutów skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu wskazanemu w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia. Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Apelacyjny następujące argumenty.

A. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie przypisanego jej powoływania się na wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnych i przyjęcia w zamian za podejmowane interwencje 20 tyś. złotych od S. Z. (1).

Apelujący obrońcy, kwestionując ustalenia o winie M. W., nie polemizują z faktem przyjęcia przez tę oskarżoną 20 tyś. zł. od S. Z. (1). Zarzucają natomiast, że zdarzenie to nie miało przestępnego charakteru, gdyż wiązało się z prowadzeniem przez oskarżoną rozmaitych usług prawniczych w ramach działalności gospodarczej Kancelarii (...). W tej konkretnej sytuacji zdaniem obrońców zlecono jej, by reprezentowała braci S. i J. Z. przed Agencją Nieruchomości Rolnych im za czynność tę otrzymała stosowne wynagrodzenie.

Stanowiska tego nie podzielono. Zważyć należy, że Sąd Okręgowy dostrzegł, iż nie bez powodu S. Z. (1) zlecił właśnie oskarżonej, by zajęła się sprawą dzierżawionych przez niego gruntów rolnych. Mianowicie zeznał on, iż dotarła do niego informacja, że problemy jego może rozwiązać właśnie M. W. z uwagi na posiadane kontakty w Agencji Nieruchomości Rolnych. Sąd Apelacyjny pomija w tym względzie fakt zapewniania przez oskarżoną wymienionego świadka o posiadaniu szczególnych kontaktów w Agencji. Jeszcze bardziej istotne w tym względzie są okoliczności i miejsca tych kontaktów. Mianowicie na miejsce jednego ze spotkań wyznaczyła ona siedzibę Okręgowej Rady Adwokackiej we W. i tu poinformowała S. Z. (1), „ że potrzebuje 20.000 zł. bo tyle musi dać komuś w Agencji za tę sprawę”. Aby uwiarygodnić korupcyjny charakter tego przedsięwzięcia to poleciła wymienionemu świadkowi, by pieniądze te przyniósł jej do budynku Agencji Własności Rolnej we W.. Po otrzymaniu tych pieniędzy cyt. „ oświadczyła, że musi szybko iść na górę, bo tam zbiera się komisja w mojej sprawie a ona musi dać te pieniądze przed tą komisją jakiejś osobie z Agencji” (cytaty z zeznań S. Z. (1) k. 1481 T. 8 w zw. z zeznaniami z rozprawy T. 36 k. 6543-6545). W takiej sytuacji, nawet przy uwzględnieniu jedynie zeznań tego świadka, fakt zasadności ustaleń Sądu Okręgowego co do winy M. W. w zakresie przestępstwa przypisanego jej w p. VII jest oczywisty. Niezależnie od powyższego dowodu nie mogą być pomijane w tej sprawie także wyjaśnienia oskarżonej. Wprawdzie w trakcie rozprawy sugerowała ona, że jej rola w zakresie kontaktów z Agencją Rolną w sprawie dzierżawy gruntów przez S. Z. (1) nie miała przestępnego charakteru, lecz zupełnie inaczej kwestię tę wyjaśniała w śledztwie. Przyznała wówczas, że jej działania miały wręcz korupcyjny charakter. Na temat wiarygodności zeznań tej oskarżonej wypowiedział Sąd Apelacyjny swój pogląd we wcześniejszych fragmentach uzasadnienia, zwłaszcza w p. 2 lit. a uzasadnienia. Argumenty te zachowują swą aktualność i w tej części uzasadnienia. Trafne są także ustalenia Sądu uzasadniające fakt zakwalifikowania tego przestępstwa jako popełnionego w warunkach z art. 65 § 1 kk z uwagi na uczynienie przez oskarżoną z tego rodzaju działalności przestępczej stałego źródła dochodu. Szerzej na ten temat wypowiedział się Sąd w początkowych fragmentach swego uzasadnienia, gdy oceniono rolę M. W. w przetargu na pałac w S. (patrz: p. II ust. 2 lit. a). Wyjaśnić równocześnie należy, że na podstawie art. 455 kpk sprecyzowano, że przypisanego czynu dopuściła się M. W. w ramach art. 65 § 1 kk, a nie art. 65 kk.

B. Ocena kar i środka karnego wymierzonych M. W. za czyn przypisany w p. VII.

Jak to już wcześniej sygnalizowano z tzw. „ ostrożności procesowej” zarzucili obrońcy osk. M. W., że rażą surowością także kary wymierzone tej oskarżonej. Zarzut ten skierowano także pod adresem kar orzeczonych w p. VII, chociaż zarzutu tego dokładniej nie uzasadniono (strony 8, 9 oraz 58 i 59 apelacji).

Oceniając zasadność tego zarzutu przypomnieć należy, że za powoływanie się na wpływy w Agencji Własności Rolnej i przyjęcie od S. Z. 20 tyś. złotych korzyści, wymierzył Sąd Okręgowy M. W. (1):

- rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- 80 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda.

Kary te żadną miarą nie mogą uchodzić za rażąco surowe. Zważyć przecież należy, że wymierzono je za przestępstwo, popełnione w obciążających okolicznościach, określonych w art. 65 § 1 kk. Nie jest obojętnym dla oceny stopnia społecznej szkodliwości tego przestępstwa także i fakt sugerowania przez tę oskarżoną, że część otrzymanych pieniędzy przeznaczy ona na skorumpowanie urzędników Agencji.

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że w stosunku do oskarżonej orzeczono na podstawie art. 45 § 1 kk za czyn przypisany w p. VII także środek karny przepadku równowartości korzyści uzyskanej z tego przestępstwa. Już wcześniej wskazano, że apelujący obrońcy orzeczenie to także kwestionują (strona 3 apelacji). Sąd Apelacyjny zarzutu tego nie podziela, albowiem merytoryczna zasadność orzekania przepadku równowartości korzyści osiąganych z przestępstw zawartych w rozdziale XXIX Kodeksu Karnego wydaje się być bezdyskusyjna. Wątpliwości Sądu odwoławczego wywołał jedynie sposób zredagowania tego orzeczenia. Przypomnieć należy, że już we wcześniejszych fragmentach niniejszego uzasadnienia, gdy oceniano rozstrzygnięcia, odnoszące się do środków karnych z art. 45 i 46 kk, wskazano, że sposób, w jaki orzekł o nich Sąd Okręgowy, budzi istotne zastrzeżenie z procesowego punktu widzenia (patrz: rozważanie z p. IV. B. „Ocena zarzutu jakoby kary wymierzone M. W. za ciąg przestępstw z p. IV raziły surowością, a także przedstawienie krytycznych uwag pod adresem sposobu zredagowania tego punktu wyroku a także p.XXV, dotyczącego orzeczenia opartego na art. 45 kk). W cytowanych fragmentach uzasadnienia wskazano, że w kwocie 274.0000 zł. (a de facto po korekcie tego punktu wyroku 264.000) orzeczonej w p. XXV wyroku mieści się m.in. przepadek równowartości korzyści w rozmiarze 20.000 zł. osiągniętej przez M. W. z przestępstwa przypisanego w p. VII zaskarżonego wyroku. Zasadność tego orzeczenia jest zdaniem Sądu Apelacyjnego bezdyskusyjna. Kolejny raz jednak zalecić należy Sądowi Okręgowemu, aby orzeczenia w przedmiocie takiego środka redagował w sposób zgodny z przepisami procesu karnego. Skoro przy tym zważy się, ze rozstrzygnięcie zawarte w p. XXV było mało precyzyjne zostało ono doprecyzowane przez Sąd Apelacyjny.

8. Ocena zasadności zarzutów skierowanych pod adresem rozstrzygnięcia, zawartego w p. VIII zaskarżonego wyroku – oszustwa popełnione na szkodę T. G. i E.D.O. w związku z podrobieniem weksli i deklaracji wekslowych.

Pod adresem tego rozstrzygnięcia sformułowali apelujący obrońcy szereg zarzutów, ale wszystkie one uznane zostały za niezasadne. Stwierdzenie powyższe nie oznacza jednak, że zaskarżone rozstrzygnięcie może być bezkrytycznie zaakceptowane. Krytyczne uwagi skierować bowiem należy do sposobu zredagowania opisu przypisanych 3 przestępstw popełnionych w warunkach art. 91 § 1 kk także do sformułowania orzeczenia o środkach karnych wydanych na podstawie art. 46 § 1 kk w p. XXVI zaskarżonego wyroku. W tym jedynie zakresie zaskarżony wyrok został skorygowany. Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Apelacyjny następujące argumenty.

A. Ocena trafności zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie wszystkich 3 przestępstw przypisanych jej w p. VIII zaskarżonego wyroku.

1. Sąd Apelacyjny oceni zasadność ustaleń, będących przedmiotem 3 przestępstw, przypisanych w p. VIII wyroku, albowiem przestępstwa te pozostają ze sobą w ścisłym związku. Popełnione bowiem zostały na tle podrobienia 2 weksli i 2 deklaracji wekslowych, a przy tym w głównej mierze na szkodę tego samego pokrzywdzonego, to jest T. G.. Zauważono przy tym, że swego rodzaju inspiracją dla osk. M. W. do ich popełnienia była chęć zemsty na tym pokrzywdzonym za związanie się z inną kobietą. Podnieść w tym miejscu należy, że motyw ten legł u podstaw popełnienia także innych przestępstw przeciw temu pokrzywdzonemu, o których była mowa we wcześniejszych fragmentach niniejszego uzasadnienia.

Wracając do meritum sprawy, stwierdzić należy, że Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do kwestionowania ustaleń o winie osk. M. W. w zakresie wszystkich 3 przypisanych w p. VIII przestępstw. To prawda, że w trakcie rozprawy nie przyznała się ona do winy, twierdząc, że oba weksle tj. na 500 i 600 tyś. wystawił pokrzywdzony T. G. i on miał być rzekomo autorem obu deklaracji wekslowych (Tom 31 k. 5736). Wyjaśnienia te nie uszyły jednak uwagi Sądu Okręgowego, który dostrzegł, że inaczej opisywała ona okoliczności związane z tymi wekslami w trakcie śledztwa. Była ona w tym czasie tj. 25.09.2008 r. i 13.10.2008 r. przesłuchiwana dwukrotnie i każdorazowo przyznała się do winy. Wyjaśniła, że podstępnie zatrzymał sobie 2 weksle, wcześniej wystawione przez T. G. na okoliczność zupełnie innych czynności a także wykorzystała 2 czyste kartki, podpisane in blanco w 2001 r. przez tego pokrzywdzonego, podrabiając w ten sposób deklaracje wekslowe (Tom 24 k. 4307, 4311 i k. 4314 – 4318). Prawdziwość jej wyjaśnień wynika nie tylko z zeznań pokrzywdzonego T. G. , lecz przede wszystkim z wyjaśnień E. J., która była, sekretarką osk. M. W. (patrz: k. 3284 – 3291, 3210 Tom 17 w zw.z k. 5750-5752 i 58385842). Zważyć przy tym należy, że E. J. nie miała żadnego interesu, aby składać obciążające M. W. wyjaśnienia. W tym stanie rzeczy, przy uwzględnieniu nadto argumentów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (strony 41-47, 66, 107-109, 121) uznał Sąd Apelacyjny, że niezasadne są zarzuty, skierowane przez obrońców przeciwko ustaleniom o winie tej oskarżonej co do przestępstw przypisanych jej w p. VIII zaskarżonego wyroku.

2. Nie sposób kwestionować oceny prawnej tych 3 przestępstw, w tym m.in. uznania, że popełnione zostały w warunkach ciągu przestępstw, określonego w art. 91 § 1 kk a także w związku z faktem uczynienia sobie przez tę oskarżoną z tego rodzaju działalności przestępczej stałego źródła dochodu. Wszystkie te czyny popełnione zostały w krótkim odstępie czasu i wyczerpują znamiona tego samego przestępstwa tj. art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 § 1 kk. Nie może przy tym budzić wątpliwości fakt, ze z tego rodzaju działalności uczyniła oskarżona M. W. stałe źródło dochodu. Świadczą o tym rozważania odnoszące się do roli, jaką odegrała ona już w 2001 r. przy przetargu na kupno pałacu w S. (patrz: p. II ust. 2 lit. a). Analiza czynów, będących przedmiotem wcześniejszych fragmentów niniejszego uzasadnienia, wskazuje, że cały ten okres tj. od 2001 r. do chwili zatrzymania, to pasmo prowadzenia przez te oskarżoną działalności przestępczej, polegającej na zdobywaniu majątku w przestępczy sposób. Z powodu określonego w art. 455 kpk doprecyzowano jedynie, że podstawę skazania stanowi art. 65 § 1 kk a nie art. 65 kk.

B. Ocena zarzutów procesowych skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. VIII.

1. Jak to już wcześniej zasygnalizowano, Sąd Apelacyjny zaakceptował rozstrzygnięcie zawarte w p. VIII. Zajęto takie stanowisko, mimo podniesienia przez apelujących obrońców zarzutu, że orzeczenie to narusza treść art. 8 § 2 kpk (strona 5 apelacji). Mianowicie skarżący sugerują, jakoby wydanie orzeczenia naruszało ten przepis z powodu cyt. „ pominięcia zasady związania sądu karnego orzeczeniami sądu cywilnego, kształtującymi prawo i stosunek prawny:

- w odniesieniu do T. G. (1) nakazem zapłaty Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 24.08.2005 r. sygn. akt I C 1144/05,

- nakazem zapłaty Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 16.05.2006 r. sygn. akt I C 148/06 w odniesieniu do E. O.” (cytat ze strony 5 apelacji).

Poglądu tego nie sposób podzielić. Wymienione nakazy odnoszą się bowiem jedynie do stwierdzenia istnienia określonych należności finansowych między osobami tam wskazanymi, a nie „ kształtują prawa i stosunku prawnego” w takim sensie jak to określa art. 8 § 2 kpk. W konsekwencji stwierdzić należy, że nie było procesowych przeszkód do dokonania ustaleń, że weksle, które legły u podstaw wydania wymienionych nakazów, zostały uzyskane przez oskarżoną M. W. w przestępny sposób. Stwierdzić przy tym należy, że treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku świadczy, że przedmiotowe orzeczenie sądów cywilnych znane były orzekającemu sądowi (patrz: strony 45-47 uzasadnienia).

2. Apelujący zarzucili nadto, że Sąd Okręgowy z małą wnikliwością ocenił materiał dowodowy, a nadto nie podjął działań zmierzających do jego poszerzenia. Na temat prawidłowości ,dokonanej oceny dowodów, wypowiedział się Sąd Apelacyjny w sposób pośredni wcześniej gdy rozważał zasadność ustaleń o popełnieniu przez M. W. przypisanych jej w p. VIII przestępstw.

W tym miejscu natomiast odnieść się należy do zarzutu, jakoby błędem było „ zaniechanie dopuszczenia dowodu z kompleksowej opinii biegłych z zakresu ekspertyzy graficznej pisma celem ustalenia czy treść naniesiona na deklaracjach wekslowych miała miejsce w tym samym czasie, co widniejące na tych dokumentach podpisy” (cytat ze strony 6 apelacji). Zarzut ten jest chybiony w stopniu oczywistym. Wydaje się, że nawet osoba nie będąca fachowcem zdaje sobie sprawę, że takie badania nie doprowadziłyby do stanowczych wniosków. Zważyć przecież należy, że chodzi tu o stosunkowo niewielki odstęp czasowy między zdarzeniami o których piszą apelujący. W samej zaś rzeczy bezpodstawność tej argumentacji wynika z opinii eksperta, który wydawał opinię w tej sprawie. Stwierdził on, że cyt. „ na podstawie znanych obecnie w świecie metod badawczych nie można w sposób odpowiedzialny i rzetelny, nawet w stopniu prawdopodobnym wnioskować co do daty wykonania poszczególnych elementów deklaracji wekslowej z dnia 15 czerwca 2005 r. złożonej przez T. G. (4) dla M. W. (1) z nieczytelnym podpisem pod tekstem deklaracji oraz deklaracji wekslowej z dnia 15 czerwca 2005 r. złożonej przez T. G. (1) dla M. W. (1) z nieczytelnym podpisem” (k. 6642 Tom 36).

C. Ocena zarzutu skierowanego pod adresem kar wymierzonych M. W. za ciąg przestępstw z p. VIII.

Jak to już wcześniej kilkakrotnie wskazywano, apelujący obrońcy zarzucili z tzw. ostrożności procesowej”, że kary wymierzone M. W. rażą surowością. Zarzut ten podnieśli także co do kar orzeczonych w p. VIII. Przypomnieć wobec tego należy, że za przestępstwa te wymierzono M. W.:

- 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- 300 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda.

Kary te żadną miarą nie mogą uchodzić za rażąco surowe. Zważyć przecież należy, że zostały wymierzone za ciąg 3 przestępstw:

- których przedmiotem było każdorazowo mienie znacznej wartości,

- popełnionych w warunkach określonych w art. 65 § 1 kk a więc w związku z prowadzeniem działalności przestępczej mającej na celu osiąganie stałego dochodu.

Orzeczona za te przestępstwa kara pozbawienia wolności oscyluje nawet poniżej średniego progu ustawowego zagrożenia określonego w art. 294 § 1 kk. Zważyć przy tym należy, że w świetle wskazań z art. 65 § 1 kk i art. 91 § 1 kk mogła być ona wymierzona od 1 roku i 1 miesiąca do 15 lat pozbawienia wolności.

Nie sposób kwestionować także zasadności i wymiaru kary łącznej. Zważyć przecież należy, że z działalności przestępczej, w tym zwłaszcza z przestępstw będących przedmiotem p. VIII wyroku osiągnęła osk. M. W. korzyść sięgającą blisko 900 tyś. złotych (500 tys. + 360 tyś. zł.).

D.Ocena zasadności orzeczenia zawartego w p. XXVI wyroku a także podanie przyczyn dokonania pewnej zmiany wyroku w tym zakresie oraz co do opisu przestępstw przypisanych M. W. w p. VIII.

1. Już we wcześniejszych fragmentach niniejszego uzasadnienia zwracano uwagę, że apelujący obrońcy zakwestionowali orzeczenie zawarte w p. XXVI, chociaż stanowiska tego bliżej nie uzasadnili (str. 3 apelacji). Oceniając ten zarzut, stwierdzić należy, że merytorycznie jest on niezasadny. Zważyć bowiem należy, że w sytuacji gdy sprawca wyrządził szkodę przestępstwem, a pokrzywdzony w przewidzianym prawem terminie złoży wniosek o jej naprawienie, to obowiązkiem Sądu jest wydanie w tym względzie orzeczenia o jakim stanowi art. 46 kk. Tego rodzaju sytuacja zaistniała w zakresie przestępstw przypisanych M. W. w p. VIII zaskarżonego wyroku. Zobligowany więc był Sąd Okręgowy do podjęcia rozstrzygnięcia przewidzianego w art. 46 kk. Inną kwestią jest natomiast to czy orzeczenie to zostało podjęte w sposób odpowiadający treści art. 413 kpk. Bez wątpienia Sąd Okręgowy warunkom właściwej redakcji wyroku skazującego rażąco uchybił (co już wcześniej kilkakrotnie wytknięto – patrz: p. 4 lit. B. niniejszego uzasadnienia). Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że orzeczony w p. XXVI środek karny zobowiązujący oskarżoną M. W. do naprawienia wyrządzonej szkody jest konsekwencją skazania m. in. za ciąg przestępstw V, VI i VIII (str. 172). W rozważaniach zawartych w p. 5 lit. D „ocena zarzutów obrońców, skierowanych przeciwko karom i środkowi karnemu orzeczonym za ciąg przestępstw z p. V…..” niniejszego uzasadnienia wykazano, że za ciąg przestępstw przypisanych M. W. w p. VIII wymierzono tej oskarżonej obok kar wskazanych w tym punkcie wyroku nadto środek karny z art. 46 § 1 kk w postaci zobowiązania do naprawienia szkód wyrządzonych tymi przestępstwami przez zapłatę:

- 500 tyś. złotych – T. G.

- 360 tyś. złotych - E.D. O..

Mała precyzja orzeczenia zawartego w p. XXVI obligowała Sąd Apelacyjny do sprecyzowania, że środek ten wiąże się m.in. z rozstrzygnięciem zawartym w p. VIII.

2. W tym miejscu zwrócić kolejny raz należy uwagę, że także sposób przypisania oskarżonej M. W. trzech przedmiotowych oszustw, popełnionych w ciągu przestępstw o jakim mowa w art. 91 § 1 kk budzi poważne zastrzeżenia. Wskazywanie ram czasowych dokonania tych przestępstw a także wskazywanie łącznej wartości przedmiotu tych 3 oszustw może z jednej strony sugerować, że chodzi tu o jeden czyn ciągły w rozumieniu art. 12 kk, ale równocześnie wskazanie tak dużej kwoty przedmiotu oszustwa (blisko 1,5 mln.) może sugerować, że stopień społecznej szkodliwości tych przestępstw był większy niż to w istocie miało miejsce. Stąd w trybie art. 440 kpk skorygowano to rozstrzygnięcie, eliminując zapisy co do czasu trwania działalności, będącej przedmiotem 3 odrębnych czynów, jak i co do łącznej wartości przedmiotu tych 3 oszustw.

9. Ocena zasadności zarzutów skierowanych przez obrońców M. W. przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. IX wyroku.

Uprzedzając dalsze argumenty, stwierdzić należy, że nie zostały uwzględnione także zarzuty skierowane przez apelujących obrońców przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. IX zaskarżonego wyroku. Nie oznacza to jednak, że wydane w tym punkcie rozstrzygnięcie było bezbłędne. Mianowicie dostrzeżono, że również nie ustrzegł się Sąd Okręgowy takiego samego uchybienia jakich dopuścił się co do innych rozstrzygnięć, orzekając o środku karnym określonym w art. 45 § 1 kk. Podstawowe zarzuty jednak, co już na wstępie zasygnalizowano, uznane zostały za bezpodstawne.

Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Apelacyjny następujące argumenty:

A. Ocena zasadności zarzutu, skierowanego przeciwko ustaleniom o winie M. W. w zakresie powoływania się przez nią i J. H. w maju 2008 r. na wpływy w Ministerstwie Rolnictwa i Agencji Nieruchomości Rolnych w W. w zamian za przyjęcie od E.D. O. korzyści majątkowej w wysokości 20 tyś. zł.

W apelacji zarzucono, że ustalenia o winie M. W. w zakresie przestępstwa opisanego w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia oparto cyt: „ na dowolnej sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nieobiektywnej ocenie dowodów, dokonanej z uwzględnieniem tylko dowodów niekorzystnych dla oskarżonej i nieuwzględnieniem dowodów dla niej korzystnych, co w konsekwencji doprowadziło do rozstrzygnięcia, mimo istnienia niedających się usunąć wątpliwości, na niekorzyść oskarżonej, a także oparcia orzeczenia jedynie na części materiału dowodowego, a przede wszystkim przyznania przymiotu wiarygodności zeznań ….. E. D. O.” (cytat z apelacji k. 5 i 6 oraz argumenty zawarte w uzasadnieniu k. 41 – 43 tej apelacji). Zarzut ten jest chybiony w stopniu oczywistym. Zważyć przecież należy, że na okoliczność działań przestępnych, przypisanych M. W. w p. IX ( a także J. H. (1) w p. XXI zaskarżonego wyroku), dysponował Sąd Okręgowy nie tylko zeznaniami E.D. O., lecz nadto szeregiem innych dowodów, a w tym:

- wyjaśnieniami samej osk. M. W., która w trakcie śledztwa potwierdziła istotne okoliczności, dotyczące tego przestępstwa (Tom 24 k. 4358-4359). Przecież jej przyjęcie do D.E. O. z J. H. nie miało merytorycznego uzasadnienia. Wszak wymienionego sprawcę nie łączyły z D.E. O. żadne interesy. W samej zaś przyznała ona, że cyt: „ Wiedziałam przed tym spotkaniem u E. (dot. E.D. O.), że H. będzie kombinował i będzie się przedstawiał jako osoba z koneksjami” (cytat z k. 4359 T. 24) „ Z H. byłam u E. w U.. Tam H. oszukał go, że jest kimś innym niż jest, tzw. przedstawił się jako osoba z Agencji z W., mająca układy w A.N.R, i może E. ewentualnie pomóc w sprawie wykupu U. i sprawy z wiatrakami prądotwórczymi. Zażądał od E. kwoty 150 tyś. zł. za załatwienie tych spraw” (cytat z k. 4358 T.24). Już we wcześniejszych fragmentach uzasadnienia wskazał Sąd Apelacyjny powody, dla których uznał, że nie ma przeszkód do uznania wyjaśnień M. W. ze śledztwa za pełnowartościowy dowód w sprawie

- zeznaniami (oprócz E.D. O.) nadto K. F., E. J., z których w sposób oczywisty wynika, że osk. M. W. przyjechała do U. z J. H., przedstawiając go jako ważnego urzędnika z W.. Z zeznań E. J. (sekretarka osk. M. W.) wynika nadto, że M. W. w późniejszym czasie dzwoniła do E.D. O., sugerując, że „ ten facet się niecierpliwi” z powodu zwłoki w przekazaniu mu przez E.D. O. żądanych pieniędzy (Tom 17 k. 3319-3310, podtrzymane w trakcie rozprawy k. 5751 T. 32).

W tym stanie rzeczy zarzut apelacyjny, jakoby ustalenia o współdziałaniu M. W. i J. H. w przestępczych przedsięwzięciach podjętych w maju 2008 r. wobec E.D. O. wyczerpujące znamiona art. 230 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk są bezpodstawne i to w stopniu oczywistym. Co więcej, to właśnie wymieniona oskarżona była inspiratorką tej przestępczej mistyfikacji, a osoba J. H. została wykorzystana do jej przeprowadzenia. Przecież, co już wcześniej wskazano, J. H. nie znał wcześniej E.D. O..

Wydaje się przy tym, że Sąd Okręgowy wykazał daleko idącą tolerancję w zakresie oceny prawnej tego czynu, uznając, iż wyczerpuje ona jedynie znamiona występku z art. 230 § 1 kk bez związku z oszustwem określonym w art. 286 § 1 kk. Przecież w sposób oczywisty wprowadziła ona E.O. w błąd, przedstawiając J. H. jako ważnego urzędnika z Ministerstwa Rolnictwa i posiadającego istotne wpływy w Agencji Nieruchomości Rolnej w W.. Sąd Okręgowy wykazał także daleko idącą tolerancję w stosunku do zachowania oskarżonej, nie uznając, by przedmiotowy czyn był popełniony w warunkach określonych w art. 65 kk. Przecież ta przestępcza mistyfikacja to ciąg dalszy działań, których celem było osiąganie stałych dochodów z działalności przestępczej. W tym miejscu zauważyć trzeba, że ten czyn M. W. będzie przedmiotem rozważań także przy okazji apelacji obrońcy osk. H. (p. III uzasadnienia).

B. Ocena zarzutu, że kara wymierzona M. W. w p. IX razi surowością, a

także ocena zarzutu skierowanego przeciwko środkowi karnemu z art. 45 § 1

kk orzeczonemu w p. XXV za czyn z p. IX.

1. Jak to już wyżej kilkakrotnie stwierdzono, apelujący obrońcy podnieśli z tzw. „ ostrożności procesowej” zarzut, że wszystkie kary, wymierzone M. W. rażą surowością. Taki zarzut też skierowali co do kar wymierzonych w p. IX, chociaż zarzutu tego szerzej nie uzasadnili (strony 8-10 apelacji oraz 58 – 60 apelacji). Przypomnieć wobec tego należy, że za przestępstwo to M. W. została skazana na podstawie art. 230 § 1 kk w zw. z art. 33 § 2 i 3 kk na kary:

- roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- 60 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda.

Zasadność tych kar jest oczywista. Zważyć przecież należy, że przypisanego przestępstwa dopuściła się ta oskarżona wobec osoby, która płaciła jej stałe, i to niemałe, wynagrodzenie za „ doradztwo” prawnicze. O jakości tego „ doradztwa” najdobitniej świadczy rodzaj przygotowania zawodowego oskarżonej (ukończony I rok studiów prawniczych). Przy ocenie tych kar nie można pomijać i dodatkowych okoliczności, które pominięte zostały przez Sąd Okręgowy w zakresie oceny prawnej przedmiotowego przestępstwa (patrz: rozważania z poprzedniego fragmentu, odnoszące się do oceny prawnej tego czynu).

2. W apelacji podniesiono także zarzut obrazy art. 45 kk. Wprawdzie Sąd Okręgowy z rażącym naruszeniem przepisów proceduralnych środka tego nie „ związał” z czynem przypisanym w p. IX, ale jest oczywistym, że go wymierzył w p. XXV zaskarżonego wyroku. Już wcześniej, gdy oceniano rozstrzygnięcie z p. IV wskazano, że za przestępstwo z p. IX orzeczono względem M. W. nadto środek karny przepadku 20 tyś. zł. (patrz: p. II ust. 4 lit. B). Merytoryczna zasadność wymierzenia takiego środka jest poza dyskusją. Zalecić w tym miejscu należy jednak kolejny raz Sądowi Okręgowemu, aby orzekał w przedmiocie środków karnych w sposób prawem przewidziany, nie zaś w sposób „ zbiorczy” taki jak to uczyniono w p. XXV i XXVI zaskarżonego wyroku. Z uwagi na powyższe uchybienie Sąd Apelacyjny uznał, że przepis art. 455 kpk upoważnia do skorygowania wyroku w tym zakresie.

10. Ocena zarzutów, skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu z p. X zaskarżonego wyroku – dotyczy przygotowań M. W. do posłużenia się podrobionym dyplomem ukończenia Wydziału Prawa (...).

1. W apelacji zarzuca się, iż błędnie przypisano M. W., że czyniła przygotowania, do posłużenia się jako autentycznym, podrobionym dyplomem ukończenia Wydziału Prawa (...). Argumenty te uznano za niezasadne.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przedstawiono szereg argumentów wspierających stanowisko, że zachowaniem swym a dotyczącym podrobionego dyplomu wyraźnie wskazywała, iż czyni przygotowania do użycia go jako autentycznego. Świadczą o tym, zarówno:

a) dotychczasowy styl życia tej oskarżonej, która z oszukiwania innych osób uczyniła metodę funkcjonowania w społeczeństwie,

b) cechy jej charakteru, w tym zwłaszcza brak skrupułów przed popełnieniem praktycznie rzecz biorąc każdego oszustwa, stąd też posłużenie się w stosunkach prawnych, podrobionym dyplomem ukończenia studiów, nie stanowiłoby dla niej żadnego problemu,

c) sposób postępowania z tym dyplomem, polegający na eksponowaniu go w gabinecie tak by widziały go osoby z którymi się kontaktowała. Ustalenie to znajduje dobitnie wsparcie w zeznaniach świadka T. G. (Tom 32 k. 5926). Nieprawdziwe są wobec tego sugestie apelujących jakoby przedmiotowy „ dyplom leżał u niej w szafie od 30 lat” (k. 58 apelacji). Dyplom ten był bowiem w sposób manifestacyjny eksponowany.

Dwie okoliczności natomiast, potwierdzające tezę o czynieniu przez oskarżoną przygotowań o użycie tego dyplomu za autentyczny, znajdują wsparcie w analizie jej dotychczasowego trybu życia. Gdyby bowiem chodziło jedynie o wykazanie się przed matką, że ukończyła studia, to przecież nie było potrzeby takiego manifestacyjnego eksponowania tego dokumentu. Jest więc wysoce prawdopodobne, że zamierzała się nim posłużyć przy staraniach o przyjęcie na aplikację adwokacją, o czym zeznał wyżej wspomniany T. G. (Tom 32 k. 5926). Trafnie przy tym ustala Sąd Okręgowy, że dyplomu tego użyłaby M. W. także wówczas, gdyby zaistniała ku temu określona sytuacja prawna, wymagająca posłużenia się takim dokumentem. Przecież nie miała ona żadnych zahamowań przed zapewnieniem, że ma wykształcenie prawnicze w kontaktach przed organami administracyjnymi i w sądzie. Takie bowiem oświadczenie złożyła:

- w zgłoszeniach zameldowania i wymeldowania w Urzędzie Gminy L. – k. 1386 T. VII,

- w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu gdy była słuchana jako świadek w sprawie I C 472/06 –k. 2542 T. 14,

- w prokuraturze, gdy słuchano ją w charakterze podejrzanej w dniu 15.06. 2007 r. – k. 662 T. IV akt.

2. Niezasadny jest także podniesiony z tzw. „ ostrożności procesowej” zarzut rażącej surowości kary wymierzonej za to przestępstwo (strona 10 apelacji). Zważyć przecież należy, że Sąd Okręgowy skazał M. W. na podstawie art. 270 § 3 kk na 6 miesięcy pozbawienia wolności, więc na karę oscylującą w granicach minimum ustawowego zagrożenia. Kara ta więc w żadnym wypadku nie może uchodzić za rażąco surową.

11. Rozważania nad zarzutem, że kary łączne wymierzone M. W. (1) rażą surowością.

W apelacji zarzucono, że także kary łączne wymierzone M. W. są rażąco surowe. Zarzut ten uznano za bezpodstawny. Przypomnieć wobec tego należy, że:

a) wymierzono tej oskarżonej jako łączną karę 5 lat pozbawienia wolności, w sytuacji, gdy wg. wskazań określonych w art. 86 § 1 kk kara ta mogła być orzeczona w rozmiarze od 3 lat i 6 miesięcy (najsurowsza z kar wymierzona za ciąg przestępstw z p. VIII) do 13 lat i 8 miesięcy (suma zbiegających się kar pozbawienia wolności: 1 rok i 6 m-cy + 3 lata + 2 lata + 8 m-cy + 1 rok i 6 m-cy + 1 rok i 6 m-cy + 6 m-cy + 3 lata i 6 miesięcy),

b) oraz wymierzono jej jako karę łączną 360 stawek dziennych grzywny po 100 zł. każda w sytuacji, gdy można było ją orzec w rozmiarze od 300 stawek dziennych (najsurowsza z kar orzeczona za ciąg przestępstw z p. VIII wyroku) do 540 stawek dziennych po 100 zł. każda (suma zbiegających się grzywien, ograniczona o wysokość określoną w art. 86 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do 7.06. 2010 r.: 100 + 200 + 200 + 50 + 80 + 300 +60).

Powyższe dane świadczą więc, że Sąd Okręgowy wymierzył oskarżonej M. W. obie kary łączne z zastosowaniem zasady asperacji przy daleko idącej absorpcji kar. Choćby więc z tego powodu kar tych nie sposób uznać za rażąco surowe.

Ad. a) Dla uzasadnienia wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności a przy tym w uzupełnieniu okoliczności przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (strona 171 uzasadnienia) wyeksponować należy okoliczności świadczące o wyjątkowo daleko posuniętej demoralizacji tej oskarżonej. Zgromadzone dowody i okoliczności świadczą, że z oszustw uczyniła ona metodę funkcjonowania w całym dorosłym życiu. Dowodzą tego:

1) po pierwsze – fakt, że z czasów krótkiego okresu studiów znana była jako osoba, którą zapamiętano z powodu sfałszowania wpisu w indeksie,

2) po drugie – tryb życia po wydaleniu ze studiów, przejawiający się w oszukiwaniu matki, że kontynuuje studia (przecież fakt nabycia podrobionego dyplomu tłumaczyła chęcią wykazania się przed matką, że studia pomyślnie skończyła),

3) po trzecie – nabycie podrobionego dyplomu przemawia za utrzymywaniem stosunkowo bliskich kontaktów z osobami, zajmującymi się profesjonalnie fałszerstwami dokumentów. Jest przecież oczywistym, że taki podrobiony dyplom „załatwia” się u zaufanych osób,

4) po czwarte – czyny będące przedmiotem niniejszej sprawy, świadczą, że działalność tej oskarżonej w latach 2001-2008 to nieprzerwane pasmo oszustw i powoływania się na wpływy w instytucjach państwowych . O cechach charakteru tej oskarżonej świadczą także przestępcze działania podejmowanie wobec osoby, z którą była w bliskim związku. Ma tu na uwadze Sąd Apelacyjny okres, gdy między nią a T. G. były jeszcze relacje prawidłowe.

W tym stanie rzeczy uznano, że kara 5 lat pozbawienia wolności została orzeczona w rozmiarze uwzględniającym nie tylko wskazania z art. 86 § 1 kk, ale także dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 kk.

Ad b) Nie razi surowością także orzeczona kara łączna grzywny, skoro zważy się, iż jej wysokość tylko w niewielkim stopniu odbiega od minimum określonego w art. 86 § 1 kk. Kara ta uwzględnia także możliwości finansowe oskarżonej. Już wcześniej, gdy rozważano zasadność zastosowania wobec tej oskarżonej przepisu z art. 65 § 1 kk, zwrócono uwagę na wielkość majątku, zdobytego przez nią, jak się wydaje głównie w przestępczy sposób (patrz: rozważania z p. II ust. 2 lit. a uzasadnienia – dotyczącego przetargu na pałac w S.).

W konsekwencji rozstrzygnięcia co do kar łącznych, wymierzonych M. W. takie utrzymano w mocy.

III.

III.  Ocena zrzutów zawartych w apelacji obrońcy osk. J. H. (1) (Tom 38 k. 7089-7092).

Apelację tę, również uznano za niezasadną.

1. Skarżący obrońca podnosi pod adresem zaskarżonego wyroku jedynie zarzut wadliwej oceny zgromadzonych dowodów. Jego zdaniem właściwa ocena materiału dowodowego powinna prowadzić do wydania wyroku uniewinniającego osk. J. H. od zarzucanego mu przestępstwa. Zarzut ten – co już na wstępie zasygnalizowano jest chybiony i to w stopniu niemalże oczywistym. Stanowisko apelującego mogą wspierać jedynie wyjaśnienia J. H. negującego swą winę, a także wyjaśnienia M. W.. Zauważono jednak, że tylko osk. J. H. konsekwentnie utrzymywał, jakoby nie dopuścił się zarzuconego przestępstwa. Wyjaśnienia swe zresztą ograniczył do lakonicznego oświadczenia, iż nie przyznaje się do zarzuconego czynu i odmawia składania wyjaśnień (cytaty z k. 5038 Tom 28 i protokół rozprawy T. 31 k. 5683). Osk. M. W. współdziałająca przy popełnieniu tego przestępstwa nie była jednak już tak konsekwentna. W tym miejscu przypomnieć należy, że czyn ten był przedmiotem rozważań, gdy oceniano apelację obrońców tej oskarżonej (patrz: p. 4 A. lit. b). Przed Sądem wprawdzie zaprzeczyła, aby z J. H. powoływała się na wpływy w różnych instytucjach szczebla centralnego i uzyskała w ten sposób korzyść majątkową w kwocie 20 tyś. zł. ale w trakcie śledztwa, w sposób daleko idący potwierdziła winę J. H., a pośrednio i swoją. W samej zaś rzeczy zwrócić należy uwagę, na:

a) po pierwsze – fakt przyjazdu jej i J. H. do E. D. O. do U., który nie da się wytłumaczyć niczym innym jak tylko zamiarem „ wyłudzenia” od wymienionego pieniędzy w zamian za obietnicę korzystnego załatwienia jego spraw związanych z nabyciem zespołu pałacowo-parkowego w U.. Przecież J. H. nie miał żadnego racjonalnego powodu, aby przyjeżdżać do E.D. O.,

b) po drugie – winę J. H. potwierdzają w sposób oczywisty nie tylko E.D. O., lecz także wspomniana osk. M. W. oraz świadkowie wskazani przez apelującego obrońcę tj. E. J., k. K. F., S. W. i J.P..

W tym stanie rzeczy uznano, że brak jakichkolwiek podstaw do kwestionowania ustaleń o winie tego sprawcy. Ponownie przy tym należy wypowiedzieć stanowisko (sygnalizowane w rozdziale poświęconym apelacji obrońców M. W.), że Sąd Okręgowy wykazał daleko idącą tolerancję do oceny czynu obojga oskarżonych, traktując, iż wyczerpuje jedynie znamiona występku z art. 230 § 1 kk. Jest przecież poza sporem, że oskarżeni podjęli rozmaite oszukańcze przedsięwzięcia, mające sugerować, że J. H. jest ważnym urzędnikiem z Ministerstwa Rolnictwa.

2. Fakt kwestionowania ustaleń o winie J. H. obliguje do oceny także kary wymierzonej temu sprawcy (art. 447 § 1 kpk). Przypomnieć wobec tego należy, że podejmując rozmaite oszukańcze przedsięwzięcia a także powołując się na wpływy w instytucjach państwowych szczebla centralnego uzyskali oni od E.D. O. 20 tyś. zł. za pomyślne załatwienie starań tego przedsiębiorcy, zmierzających do kupna pałacu i parku w U.. Jest przy tym okolicznością obciążającą i to, że w późniejszym czasie żądali od tego przedsiębiorcy dalszych pieniędzy, uzależniając od tego pomyślne załatwienie spraw E.D. O.. W tej sytuacji orzeczonych przez Sąd Okręgowy wobec J. H. kar:

- roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na 4 lata

- i 100 stawek dziennych grzywny po 50 zł. każda, żadną miarą nie sposób uznać za rażąco surowe.

Zważyć przecież należy, że kara pozbawienia wolności w niewielkim stopniu odbiega od minimum ustawowego zagrożenia, a przy tym jej wykonanie warunkowo zawieszono, zaś kara wymiaru kary grzywny uwzględnia wielkość korzyści uzyskanej z przestępstwa (20 tyś. zł.) oraz możliwości finansowe tego sprawcy (patrz: sytuacja finansowa J. H. przedstawiona w jego wyjaśnieniach Tom 31 k. 5683).

W konsekwencji zaskarżony wyrok, co do tego oskarżonego utrzymano w mocy.

IV.

IV.  Rozważania nad zarzutami zawartymi w apelacji obrońcy osk. I. P. (1) (Tom 38 k. 7093 i n.)

Apelację wymienioną w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia uznano za niezasadną. Sformułowano w niej zarzuty skierowane przeciwko ustaleniom o winie I. P. (1) a także zarzuty o charakterze procesowym. Wszystkie one uznane zostały za niezasadne. Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Apelacyjny następujące argumenty.

A. Ocena zarzutów skierowanych przeciwko ustaleniom o winie osk. I. D., a także ocena kary wymierzonej tej oskarżonej.

1. Obrońca osk. I. D.-P. wprawdzie nie podniósł wprost zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, ale zarzuty sformułowane w p. I (obrazy prawa materialnego, a także w p. II ust. 3 (obrazy art. 7 kpk) de facto sprowadzają się do kwestionowania ustaleń o winie tej oskarżonej. Sąd Apelacyjny uznał, że zarzut ten jest niezasadny, chociaż przyznać należy, że niektóre sformułowania zawarte w zaskarżonym wyroku i jego uzasadnieniu, odnoszące się do znamion czynu przestępczego przypisanego I. P. (1) są mało precyzyjne z karno-materialnego punktu widzenia. Nie zmienia to jednak stanowiska, że Sąd Okręgowy zasadnie uznał tę oskarżoną za współsprawcę przestępstwa płatnej protekcji w rozumieniu art. 230 § 1 kk. Uprzedzając dalsze argumenty, przypomnieć należy, że przestępstwo to było przedmiotem wcześniejszych rozważań Sądu Apelacyjnego, gdy oceniano zarzuty obrońcy osk. M. W., skierowane przeciwko rozstrzygnięciu zawartemu w p. IV lit. b zaskarżonego wyroku (patrz: uzasadnienie z p. II ust. 4 lit. A. b.). Te wcześniejsze argumenty stanowią więc uzupełnienie niniejszej części uzasadnienia, albowiem rzecz dotyczy współudziału obu oskarżonych tj. M. W., I.D.-P., przy dokonywaniu przestępstwa z art. 230 § 1 kk.

Wracając do meritum sprawy, powtórzyć jeszcze raz należy stanowisko wyrażone na wstępie, że Sąd Apelacyjny w pełni zaakceptował ustalenia, zawarte w zaskarżonym wyroku, a odnoszące się do ustaleń o działaniach podjętych przez I. P. (1) przy popełnieniu przestępstwa płatnej protekcji a także co do oceny prawnej jej zachowania.

a) To prawda, że oskarżona ta nie przyznała się do popełnienia tego przestępstwa. Potwierdziła jednak istotne okoliczności przedmiotowego czynu. Wyjaśniła m.in., że znane były jej, problemy finansowe J. i W. D.. Przyznała przy tym, że skontaktowała ich z osk. M. W., albowiem wiedziała, iż ta może pomóc w rozwiązaniu problemów z jakimi się borykali. Zaprzeczyła jednak, aby była ona świadoma, że przedsięwzięcia M. W. będą miały charakter przestępczy, a także nie potwierdziła sugestii tej oskarżonej, że zażądała ona od M. W. pewnej kwoty pieniędzy, przekazanych przez J. i W. D., za swój udział w tym przestępczym przedsięwzięciu.

Zważyć jednak należy, że Sąd Okręgowy nie stracił z pola widzenia postawy, prezentowanej w toku procesu przez osk. I. D. – P. (strony 104 – 106 uzasadnienia). W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku podano odpowiednie powody, dla których wyjaśnieniom tym nie dano wiary i dlaczego uznano, że była ona współsprawczynią przestępstwa z art. 230 § 1 kk (patrz: strony 125 – 128). Argumenty te uznano za przekonujące i pełne w takim stopniu, iż nie ma potrzeby ich uzupełniania w niniejszym uzasadnieniu.

b) Sąd Apelacyjny podziela także pogląd, że trafna jest ocena prawna tego przestępstwa, chociaż przyznać należy rację apelującemu obrońcy, że niektóre sformułowania, zawarte w zaskarżony wyroku i jego uzasadnieniu są mało precyzyjne. Przypomnieć na wstępie należy, że Sąd Okręgowy uznał I. P. (1) za winną tego, że przestępstwa płatnej protekcji z art. 230 § 1 kk dopuściła się w formie współsprawstwa. Stanowisko to odpowiednio uzasadnił (patrz: strona 158 uzasadnienia). Zasadności tych argumentów nie osłabia fakt odosobnionego użycia sformułowania, ze cyt. „ I. P. (1) świadomie udzieliła pomocy M. W. (1) w powoływaniu się na wpływy w agencjach państwowych” (cytat ze strony 128 uzasadnienia). To mało precyzyjne sformułowanie nie można jednak interpretować w oderwaniu od wszystkich argumentów przedstawionych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a odnoszących się do przedstawienia roli jaką odegrała I. P. (1) w przestępczych przedsięwzięciach związanych z J. i W. D. (1). Cytowanie wyżej sformułowanie należy więc interpretować jako stan faktycznym, gdy współsprawcy przestępstwa wzajemnie „udzielają sobie pomocy”, przy realizacji znamion wspólnie realizowanego przedsięwzięcia.

c) Nie sposób wyolbrzymiać także znaczenia faktu niezbyt precyzyjnego skorygowania przez Sąd Okręgowy opisu czynu, przypisanego zarówno tej oskarżonej jak i M. W. a związanego z płatną protekcją podjętą na rzecz J.i W. D.. Zauważyć należy, że podobny zarzut w tym względzie podnieśli obrońcy osk. M. W., słusznie zarzucając, iż instytucje, na które powoływała się ta oskarżona to jest A.U.R i A.R. i M.R. nie są uprawnione do udzielania „ dotacji” (co Sąd Okręgowy uznał za jedno ze znamion przestępstwa z art. 230 § 1 kk ). We wcześniejszych fragmentach swego uzasadnienia, związanych z oceną apelacji M. W. wyjaśniono jednak, że Sąd Okręgowy użył tego określenia w ślad za zeznaniami małżonków D.. De facto zaś chodziło o udzielenie bezzwrotnej pomocy finansowej, będącej w gestii A.R i M.R. Jeszcze raz więc zwrócić należy uwagę na fakt, że potocznie bezzwrotna pomoc finansowa, do której udzielenia jest uprawniona w/w Agencja, określona jest mianem „ dotacji” (patrz: wcześniejsze rozważania z rozdziału poświęconego apelacji M. W.: p. II ust. 4. A. lit. b. „ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV b). W takim też sensie zostało użyte sformułowanie zawarte w p. XIX zaskarżonego wyroku.

d) Fakt kwestionowania ustaleń o winie tej oskarżonej, obliguje do oceny kar jej wymierzonych w p. XIX. Przypomnieć wobec tego należy, że Sąd Okręgowy skazał I. P. (1) na podstawie art. 230 § 1 kk na kary:

- roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na 4 lata,

- 100 stawek dziennych grzywny po 50 zł. każda.

Kar tych żadną miarą nie sposób uznać za rażąco surowe. Zważyć przecież należy, że wysokość kary pozbawienia wolności jedynie w niewielkim stopniu odbiega od minimum ustawowego zagrożenia, przewidzianym w art. 230 § 1 kk, przy czym jej wykonanie zawieszono warunkowo.

W pełni uzasadnionym było w takiej sytuacji wymierzenie tej oskarżonej kary grzywny, albowiem tylko ta kara, wobec zastosowania dobrodziejstwa z art. 69 kk w odniesieniu do kary pozbawienia wolności, spełniać będzie funkcje resocjalizacyjne. Również wymiar tej kary został dostosowany do możliwości finansowych osk. I. P. (1) a także wielkości korzyści uzyskanej z przestępstwa (przypomnieć należy, że od M. W. otrzymała ona 30 tyś. zł.).

B.Ocena zarzutu procesowego skierowanego przez obrońcę I.D.-P. przeciwko sposobowi procedowania Sądu Okręgowego.

Obrońca osk. I. D.-P. skierował także zarzut przeciwko sposobowi procedowania Sądu Okręgowego. Mianowicie dostrzegł, że między opisem czynu zarzuconego tej oskarżonej, a opisem czynu przypisanego występuje pewna różnica. Zauważyć w tym miejscu należy, że podobny zarzut sformułowali w tym względzie obrońcy osk. M. W..

Oba te zarzuty zawarte w dwóch apelacjach uznano za niezasadne. Stosowne argumenty w tym względzie przedstawiono gdy oceniano apelację obrońców M. W.. Aby uniknąć zbędnego powtarzania tych samych wywodów odwołuje się Sąd Apelacyjny do rozważań przedstawionych w rozdziale poświęconych ocenie apelacji obrońców M. W. – patrz: p. II ust. 4. A. lit. b. „Ocena trafności ustaleń co do czynu z p. IV. b. wyroku”.

V.

V.  Ocena apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego J. D. (1) (T. 38 k. 7118 i n. )

Apelacji wymienionej w tytule niniejszego fragmentu uzasadnienia nie uwzględniono. Zgodzono się jednak z niektórymi argumentami w niej zawartymi. Mianowicie podzielono krytyczne uwagi, jakie skierował pełnomocnik tego oskarżyciela posiłkowego pod adresem poglądu Sądu Okręgowego, jakoby przestępstwo płatnej protekcji z art. 230 § 1 kk nie mogło równocześnie mieć tzw. oszukańczego charakteru w rozumieniu art. 286 kk. Ten bezzasadny pogląd Sądu Okręgowego pozostał jednak bez wpływu na ocenę zaskarżonego wyroku. Zważyć bowiem należy, że Sąd ten ustalił, iż osk. M. W. nie oszukała oskarżycieli posiłkowych co do walorów nabywanych gruntów. Natomiast rozważania na temat charakteru prawnego przestępstwa z art. 230 § 1 kk a w szczególności, czy może ono pozostawać w kumulatywnym związku z oszustwem z art. 286 § 1 kk, miały jedynie dodatkowo wspierać zasadność rozstrzygnięcia zawartego w p. II lit.d zaskarżonego wyroku a odnoszącego się do czynu zarzuconego M. W. w p. V części wstępnej tego wyroku. Na uzasadnienie swego stanowiska przedstawia Sąd Apelacyjny następujące argumenty.

1. Przed podaniem jednak tych argumentów pragnie zwrócić Sąd Apelacyjny uwagę na swą wątpliwość co do tego, czy J. D. (1), A. B. (1), M. O. (1) oraz W. i M. D. mogli występować w charakterze oskarżycieli posiłkowych w niniejszej sprawie. Kierowano się w tym względzie w sposób posiłkowy treścią art. 50 kpk. Przepis ten zakazuje kumulowania w procesie ról oskarżonego i oskarżyciela posiłkowego oraz powoda adhezyjnego. Tymczasem sytuacja 5 osób w/w de facto tak się przedstawia. Ich sytuacja prawno-karna wiąże się z czynem zarzuconym M. W. w p. V części wstępnej zaskarżonego wyroku. Upraszczając treść tego zarzutu zauważyć należy, że przyjęta przez nią od 5 w/w osób kwota 260 tyś. zł. miała zostać przeznaczona na 3 cele, a mianowicie

a) na koszty poniesione przez M. W. w związku z jej pośrednictwem, które nie miały przestępczego charakteru,

b) korzyścią dla M. W. w związku z jej kontaktami w Agencji Własności Rolnej, a więc była korzyść związana z powoływaniem się na wpływy w tej instytucji w rozumieniu art. 230 § 1 kk,

c) na „ na łapówkę jaką miała przekazać M. W. dla „ warszawki” i pani z Agencji Własności Rolnej”.

Stąd też postawiono jej zarzut popełnienia przestępstwa z art. 230 § 1 kk, art. 286 § 1 kk i art. 229 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 65 kk. Postawienie zarzutu oszustwa wyczerpującego znamiona art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk wynikało z faktu uznania za wiarygodne twierdzeń tych „ pokrzywdzonych”, jakoby zlecenie M. W. zakupu nieruchomości i przekazanie na ten cel tak dużej kwoty było następstwem wprowadzenia ich w błąd co do wyjątkowej atrakcyjności tej inwestycji. W takiej sytuacji 5 osób wymienionych w p. V aktu oskarżenia nie sposób uznać jako „ pokrzywdzonych” w pełnym tego słowa znaczeniu. Zważyć przecież należy, że część z tej kwoty 260 tyś. złotych miała być:

- „ wynagrodzeniem” dla M. W. za to, że ma ona wpływy w Agencji i może dzięki temu dokonać korzystnego zakupu,

- „ łapówkę” dla „ tzw. warszawki i pań”.

Osób, które przekazują pieniądze za tzw. „ protekcję” a zwłaszcza na „ łapówkę” dla urzędników trudno określić mianem pokrzywdzonych i to nawet wówczas, gdy zostali oni wprowadzeni w błąd co do szczególnych wpływów osoby, które się na te wpływy powołuje a także co do tego czy in concreto doszło do wręczenia „ łapówki”. Osoba, która przekazuje pieniądze pośrednikowi, celem udzielenia korzyści osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z tą funkcją wyczerpuje takim zachowaniem znamiona przestępstwa z art. 229 § 1 kk w formie dokonania, gdy pośrednik udzieli „ łapówkę” albo w formie usiłowania, gdy do udzielenia łapówki nie doszło.

Skoro jednak in concreto 5 osobom, wymienionym w p. V części wstępnej wyroku, nadano status pokrzywdzonych i oskarżycieli posiłkowych a równocześnie nie oskarżono ich o popełnienie czynu z art. 229 § 1 kk, tym samym uznano, że nie ma przeszkód procesowych do merytorycznego rozpoznania apelacji osk. posiłkowego J. D.. Była więc ona (tak jak i apelacja A. B.) przedmiotem merytorycznej oceny przez Sąd Odwoławczy.

2. Apelację tę, co już na wstępie zasygnalizowano uznano za niezasadną. Przypomnieć należy, że obrońca oskarżyciela posiłkowego J. D. domaga się, aby ustalić, że czyn M. W. miał oszukańczy charakter tj. wyczerpuje znamiona nie tylko przestępstwa płatnej protekcji (co przyjął Sąd Okręgowy) ,lecz nadto znamiona art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk. Zarzutu tego nie podzielono. Zważyć bowiem należy, że u podstaw uznania, że czyn tej oskarżonej stanowi tzw. „ czystą” postać przestępstwa płatnej protekcji w rozumieniu art. 230 § 1 kk nie legło wyłącznie uznaniu, że przestępstwo to nie może wyczerpywać ponadto znamion przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 kk. Pogląd taki wprawdzie Sąd ten wyraził w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz nie on zadecydował o wydaniu rozstrzygnięcia zawartego w p. II lit. d. zaskarżonego wyroku. Wracając do tego poglądu to przyznać należy, iż Sąd Apelacyjny podziela krytyczne uwagi podniesione w tym względzie w apelacji pełnomocnika osk. posiłkowego J. D.. Mianowicie - zgodzono się z jego stanowiskiem, iż jest możliwa kumulatywna kwalifikacja występku płatnej protekcji, jeżeli u jej podstaw legły „ oszukańcze” przedsięwzięcia, podjęte przez sprawcę tego przestępstwa. Podnieść przy tym należy, że Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dostrzega stanowiska przedstawicieli doktryny prawa karnego, którzy podzielają stanowisko apelującego pełnomocnika, ale równocześnie akceptuje odosobniony pogląd wyrażony w tym względzie przez prof. L.Kubickiego. Ponadto dostrzeżono, co trafnie podkreślono w przedmiotowej apelacji, że Sąd ten powierzchownie ocenił wyrok Sądu Najwyższego, wydany w sprawie II KK 184/05 p-ko L. R.. (s. 156 uzasadnienia). Stwierdzić jednak należy, że te nietrafne zapatrywania prawne Sądu Okręgowego nie miały wpływu na merytoryczną zasadność zaskarżonego wyroku. Zważyć bowiem należy, że Sąd ten nie podzielił stanowiska, wyrażonego w akcie oskarżenia, jakoby osk. M. W. wprowadziła świadomie w błąd 5 oskarżycieli posiłkowych co do wyjątkowej atrakcyjności dokonanej transakcji zakupu nieruchomości o nr (...) w P.. Świadczą o tym zwłaszcza argumenty zawarte na stronach 133-136 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. W samej zaś rzeczy zaprzeczeniem tezy o oszukańczym charakterze czynu M. W. jest fakt, że ta oskarżona także była jednym z wspólników nabycia jednej z tych nieruchomości. W konsekwencji uznano, że apelacja oskarżyciela posiłkowego jest niezasadna.

3. Stanowisko powyższe oznacza, że trafne jest rozstrzygnięcie tego czynu na gruncie art. 17 § 1 p. 6 kpk. Argumenty przedstawione w tym względzie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku są na tyle pełne a przy tym zasadne, że nie ma potrzeby uzupełnienia ich w niniejszym uzasadnieniu (patrz: strona 157 uzasadnienia).

VI.

VI.  Ocena apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego A. B. (1) (Tom 38 k. 7125 i n.).

Także i tę apelację uznano za niezasadną. Zauważyć w tym miejscu należy, iż sprowadza się ona de facto do takiego samego wniosku co i wniosek zawarty w apelacji pełnomocnika J. D.. Szereg argumentów, przedstawionych w tym poprzednim fragmencie uzasadnienia, ma więc pełne odniesienie i do apelacji A. B. (1). Dotyczy to m.in. wątpliwości Sądu Apelacyjnego, czy wymieniony oskarżyciel był uprawniony do nadania mu statusu osoby pokrzywdzonej. Zważyć przecież należy, że i on był także jedną z osób, udzielających korzyści osobom pełniącym funkcje publiczne w Agencji (...) Skarbu Państwa. Z przyczyn wskazanych w poprzednim fragmencie, uznano jednak, że brak podstaw procesowych aby i tę apelację pozostawić bez rozpoznania. W konsekwencji była ona przedmiotem rozważań Sądu Apelacyjnego. Zarzuty w niej zawarte uznano jednak za bezzasadne.

1. Stanowisko powyższe odnosi się w pierwszej kolejności do zarzutu ,skierowanego pod adresem ustaleń, dokonanych przez Sąd Okręgowy. To prawda, że A. B. i inne osoby, które zleciły M. W. nabycie w drodze przetargu przedmiotowych działek o nr (...) w P. liczyły, że będzie to bardziej opłacalna transakcja. Fakt ten nie oznacza jednak, że wyobrażenia tych osób co do charakteru tej transakcji były spowodowane oszukańczymi przedsięwzięciami, podjętymi przez M. W.. Stosowne argumenty w tym względzie przedstawiono w poprzednim fragmencie uzasadnienia, gdy oceniano apelację pełnomocnika J. D..

2. Chybiony jest także i to w stopniu oczywistym zarzut procesowy, podniesiony w tej apelacji. Mianowicie skarżąca sugeruje, ze fakt długotrwałego prowadzenia śledztwa nie może wywoływać ujemnych konsekwencji procesowych dla pokrzywdzonych. Można więc dorozumiewać, iż winno to być przeszkodą do umorzenia postępowania z uwagi na przedawnienie karalności, a zwłaszcza cyt. „ nie może mieć negatywnego wpływu dla strony, która ma interes prawny w tym, by oskarżony poniósł odpowiedzialność karną za zarzucone mu czyny” (cytat z uzasadnienia apelacji). To prawda, iż celem procesu karnego jest, by sprawca przestępstwa poniósł odpowiedzialność karną (art. 2 § 1 p. 2 kpk). Są jednak sytuacje procesowe, które obligują do umorzenia postępowania. Jedną nich jest upływ terminu karalności przestępstwa (art. 17 § 1 p. 6 kpk).

W konsekwencji i tę apelację uznano za niezasadną.

VII.

VII.  Uzasadnienie rozstrzygnięcia o kosztach procesu za postępowanie apelacyjne.

1. Z poprzednich fragmentów uzasadnienia wynika, że nie uwzględniono żadnej z wniesionych apelacji. W tej sytuacji obciążono wszystkich apelujących, a więc 3 oskarżonych i 2 oskarżycieli posiłkowych obowiązkiem ponoszenia w częściach równych wydatkami Skarbu Państwa związanymi z postępowaniem apelacyjnym (art. 636 kpk w zw. z art. 633 i 634 kpk).

2. Konsekwencją takiej oceny wniesionych apelacji było także obciążanie tych apelujących opłatami za tę fazę postępowania określonymi w art. 8 oraz 13 p. 2 ustawy z 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.