Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Jolanta Solarz (spr.)

Sędzia SO Jolanta Bojko

Sędzia SO Barbara Mentel-Sznajderska

Protokolant: Izabela Grecka-Janik

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2013r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. H.

przeciwko E. L.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu

z dnia 26 czerwca 2012r.

sygn. akt XI C 729/11

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 1227/12

UZASADNIENIE

Powódka E. H. wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 20.12.2001 r. (sygn. akt I C 68/99), zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22 października 2002 r. (sygn. I ACa 742/02), w stosunku do odsetek w kwocie 41 324,01 zł, które uległy przedawnieniu, wskazując, że zapłata kwoty głównej została przez nią dokonana w dniu 28 maja 2011 r.

Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2012 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej pozbawił wykonalności punkt II tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2001 r., sygn. akt I C 68/99, zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22 października 2002 r., sygn. akt I A Ca 742/02, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 27 grudnia 2010 r., w części dotyczącej odsetek ustawowych od kwoty 22.354,60 zł liczonych od dnia 28 lutego 2004 r. do dnia 6 marca 2008 r.; w pozostałym zakresie powództwo oddalił i zasądził od pozwanej E. L. na rzecz powódki E. H. kwotę 537,42 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego dokonał następujących istotnych ustaleń faktycznych:

Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2001 r., sygn. akt I C 68/99, zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, sygn. akt I ACa 742/02, od którego kasacja została oddalona wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2004 r. w sprawie o sygn. akt V CK 272/03, zasądzono w punkcie II od E. H. na rzecz E. L. kwotę 22 354,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 maja 1997 r. do dnia 27 października 1997 r. oraz odsetki ustawowe od kwoty 22 354,60 zł liczone od dnia 3 marca 2000 r. do dnia zapłaty.

Postanowieniem z dnia 27 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu nadał klauzulę wykonalności wyrokowi Sądu Okręgowego we Wrocławiu w zakresie pkt. II i III, zmienionych pkt. 1 wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu.

7 marca 2011 r. E. L.złożyła u Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Fabrycznej Bartłomieja Gorczycywniosek egzekucyjny w przedmiocie wszczęcia egzekucji komorniczej na podstawie tytułu wykonawczego, tj. wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu I C 68/99, wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu I ACa 742/02, wyroku Sądu Najwyższego V CK 212/03 w celu wyegzekwowania pretensji głównej 22 354,60 zł oraz odsetek zasądzonych jak w tytule wykonawczym. Na dzień 25 marca 2011 r. odsetki wynosiły 41 324,01 zł.

W dniu 20 maja 2011 r. E. H. otrzymała od dłużniczki E. L. kwotę 22 354,60 zł, którą zaliczyła na poczet odsetek od egzekwowanego długu i zasądzonych kosztów postępowania.

Na podstawie powyższych ustaleń Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie, na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

Sąd Rejonowy zauważył, że bezsporne w niniejszej sprawie było istnienie tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 20.12.2001 r. (sygn. akt I C 68/99), zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 22 października 2002 r. (sygn. I ACa 742/02), które uprawomocniło się w dniu 27 lutego 2004 r., tj. w dacie wydania orzeczenia przez Sąd Najwyższy (sygn. akt V CK 272/03) oddalającego kasację od wyroku Sądu Okręgowego w zakresie zasądzonych odsetek od kwoty należności głównej, a także dokonanie przez powódkę w dniu 20 maja 2011 r. zapłaty kwoty 22 354,60 zł, zatem rozpoznanie sprawy ograniczało się do oceny zasadności podniesionego przez powódkę zarzutu przedawnienia odsetek zasądzonych w tytule wykonawczym, które według powódki uległy przedawnieniu.

Sąd Rejonowy przywołując art. 125 § 1 k.c. wskazał, że z przywołanych przepisów jednoznacznie wynika, że termin przedawnienia roszczeń zasądzonych prawomocnym orzeczeniem jest przedłużony do lat 10. Jedyny wyjątek dotyczy roszczeń obejmujących świadczenia okresowe należne w przyszłości, które podlegają trzyletniemu terminowi przedawnienia. Orzeczenie Sądu, które po nadaniu mu klauzuli wykonalności stało się tytułem wykonawczym uprawomocniło się w dniu wydania wyroku przez Sąd Najwyższy, tj. w dniu 27 lutego 2004 r. , stąd też roszczenie o zasądzone w tytule wykonawczym ustawowe odsetki od kwoty 22 354,60 zł liczone od dnia 13 maja 1997 r. do dnia 27 października 1997 r. oraz liczone od dnia 3 marca 2000 r. do dnia 27 lutego 2004 r. podlegają dziesięcioletniemu terminowi przedawnienia. Pozwana złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej w dniu 7 marca 2011 r., a zatem przed upływem ich terminu przedawnienia. Tym samym powództwo przeciwegzekucyjne w tym zakresie jest bezzasadne.

Natomiast roszczenie o odsetki, które stały się wymagalne już po uprawomocnieniu wyroku, tj. odsetki zasądzone od kwoty 22 354,60 zł od dnia 28 lutego 2004 r. do dnia zapłaty, jako świadczenia okresowe należne w przyszłości, podlega trzyletniemu terminowi przedawnienia; przy tym przerwanie biegu przedawnienia tych roszczeń nastąpiło dopiero w dniu 7 marca 2011 r. na skutek wszczęcia przez pozwaną egzekucji komorniczej. Oznacza to, że odsetki ustawowe liczone od kwoty 22 354,60 zł od dnia 28 lutego 2004 r. do dnia 6 marca 2008 r. przedawniły się. Roszczenie w tym zakresie wobec złożonego zarzutu przedawnienia nie może być egzekwowane i powództwo przeciwegzekucyjne w tym zakresie było zasadne.

Sąd I instancji wskazał, że pozwana uprawniona jest do egzekwowania dalszych odsetek od kwoty 22 354,60 zł tj. od dnia 7 marca 2008 r. do dnia zapłaty, gdyż przed złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji komorniczej nie nastąpił w stosunku do roszczenia o te odsetki upływ terminu przedawnienia, dlatego powództwo w tym zakresie należało oddalić.

Według Sądu Rejonowego na rozstrzygnięcie nie miało wpływu to, że powódka w dniu 20 maja 2011 r. zapłaciła pozwanej kwotę 22 354,60 zł tytułem spłaty zadłużenia, kwota ta została bowiem uwzględniona przez pozwaną i komornika przy egzekucji spornych świadczeń i zgodnie z wolą pozwanej (w myśl art. 451 § 1 zd. 2 k.c.) zaliczona na poczet odsetek.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania punkcie III wyroku Sąd oparł na art. 100 k.p.c., dokonując jego stosunkowego rozdzielenia, przy uwzględnieniu, że powódka wygrała proces w 26 %.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, zaskarżając wyrok w części oddalającej powództwo co do odsetek od 3.03.2000 roku do 27.02.2004 roku.

Wskazała, że odsetki są świadczeniem okresowym i przedawniają się w okresie trzech lat, a Sąd nie miał podstaw do stworzenia okresu zamkniętego dla odsetek, zmieniając tym samym ich charakter.

Na poparcie swojego stanowiska powódka powołała się na uchwałę Sądu Najwyższego III CZP 42/04 z 26.01.2005 roku.

Skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego również co do odsetek za okres od 3.03.2000 roku do 27.02.2004 roku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Ustalenia faktyczne poczynione w niniejszej sprawie przez Sąd I instancji nie były w istocie kwestionowane i Sąd Okręgowy przyjął je za własne. Sąd Rejonowy dokonał też prawidłowej oceny materiału dowodowego, zgodnej z zasadami określonymi w art. 233 § 1 k.p.c.

Skarżąca kwestionuje ocenę prawną dokonaną przez Sąd I instancji, a zatem zastosowanie i interpretację art. 125§ 1 k.c.

W uchwale z 26.01.2005 roku III CZP 42/04, na którą od początku procesu powoływała się powódka, Sąd Najwyższy wskazał, że zasadą jest 3-letni, ustanowiony w art. 118 k.c., termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe, który stosuje się do roszczeń o odsetki za opóźnienie także wtedy, gdy roszczenie główne ulega przedawnieniu w terminie krótszym (w uchwale chodziło o art. 554 k.c.), przy czy czym roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego.

Jednocześnie w uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że szczególny, odmienny termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe może wynikać tylko z takiego przepisu, którego treść wskazuje na to, iż przewidziany w nim termin dotyczy takich właśnie roszczeń, bowiem inaczej niejasny stałby się sens dokonanego w art. 118 k.c. wyodrębnienia roszczeń o świadczenia okresowe i ustanowienia dla nich oddzielnego ogólnego terminu przedawnienia.

Przykładem takiego właśnie przepisu, przewidującego dłuższy szczególny termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe jest art. 125 § 1 k.c., który w zdaniu pierwszym ustanawia dziesięcioletni termin przedawnienia także dla stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem roszczeń o wymagalne świadczenia okresowe.

Natomiast roszczenia o świadczenia okresowe stwierdzone prawomocnym orzeczeniem, jeżeli dotyczą świadczeń należnych w przyszłości, nadal ulegają przedawnieniu trzyletniemu.

Zgodnie z tymi zasadami wskazanymi w przepisie art. 125 § 1 k.c. Sąd I instancji ocenił, które z odsetek wskazanych w tytule wykonawczym w postaci prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2001 r., sygn. akt I C 68/99, zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, sygn. akt I ACa 742/02, uległy przedawnieniu.

Sąd I instancji miał przy tym na uwadze, że bieg przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem rozpoczyna się z dniem uprawomocnienia się orzeczenia, a od wyroku Sądu Apelacyjnego wywiedziona została kasacja, która została oddalona wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2004 r. w sprawie o sygn. akt V CK 272/03 i w tym dniu wyrok uprawomocnił się.

Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, które odsetki uległy przedawnieniu, z uwagi na wszczęcie egzekucji komorniczej w dniu 7 marca 2011 r. (od dnia prawomocności wyroku tj. od dnia 28 lutego 2004 r. do dnia 6 marca 2008 r.), a tym samym, w jakim zakresie żądanie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego podlegało uwzględnieniu na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

Dla oceny zasadności żądania w niniejszej sprawie, w której powódka powoływała się na przedawnienie, nie miał znaczenia fakt uiszczenia przez pozwaną kwoty 22 354,60 zł w dniu 20 maja 2011 r. Okoliczność ta, jak i oświadczenie złożone przez pozwaną, zgodnie z art. 451 § 1 k.c. będzie miało znaczenie dla postępowania egzekucyjnego.

Zatem skoro Sąd I instancji wydał prawidłowe rozstrzygnięcie odpowiadające przepisom prawa, a apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu, na podstawie art. 385 k.p.c.