Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Beata Stachowiak (spr.)

Sędzia SO Patrycja Gruszczyńska-Michurska

Sędzia SR del. Anna Prędota

Protokolant: Elżbieta Biała

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2013r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. B., M. B. i B. K.

przeciwko A. W.

o nakazanie

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu

z dnia 31 października 2011r.

sygn. akt VI C 646/10

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że nakazuje pozwanemu A. W., aby w terminie 1 miesiąca rozebrał ścianę wybudowaną w miejsce drzwi łączących korytarz z garażem oraz zakończył roboty budowlane związane z remontem instalacji elektrycznej w korytarzu na parterze i klatce schodowej w nieruchomości położonej we W. przy ulicy (...), nie naruszając dalszego rozstrzygnięcia tego punktu; zmienia go także w punkcie II w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie J. B., M. B. i B. K. 100 zł kosztów procesu;

II.  oddala apelację dalej idącą;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki B. K. 617 zł oraz na rzecz powodów B. K., J. B. i M. B. solidarnie 100 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 1188/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 31 października 2011 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu oddalił powództwo S. B. przeciwko A. M. o dopuszczenie do korzystania i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 240 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

Powód jest właścicielem i zamieszkuje lokal mieszkalny nr (...) znajdujący się na piętrze budynku położonego przy ul. (...) we W.. Pozwany jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego na parterze w/w budynku;

pozwany nigdy tam nie mieszkał. Strony są współwłaścicielami części wspólnych nieruchomości w udziale 1/2 oraz współużytkownikami wieczystymi gruntu, na

którym budynek jest posadowiony. Do części wspólnych należą: korytarz, klatka schodowa, kotłownia i skład opału położone na parterze. Poprzedni właściciel lokalu należącego do pozwanego - matka pozwanego wykonała remont lokalu mieszkalnego nr (...) oraz części wspólnych budynku. Remont polegał m.in. na wymianie instalacji co.

i instalacji elektrycznej oraz zabudowaniu wejścia z korytarza do garażu. Powód przez swojego pełnomocnika kilkukrotnie zwracał się do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz Wydziału Architektury i Budownictwa Urzędu Miejskiego W., a także do Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia-Krzyki informując o samowolnie wykonanych pracach w częściach wspólnych budynku położonego przy

ul. (...) we W.. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział

I Cywilny prawomocnym postanowieniem z dnia 18.10.2010 r. zezwolił A. M. na: korzystanie z istniejącego przyłącza wodociągowego i kanalizacyjnego oraz wykonanie rozdziału tych instalacji, celem osobnego zapewnienia dostawy wody

i odbioru ścieków w lokalu pozwanego, wystąpienie do (...) Sp. z o.o. we W. o wydanie warunków odrębnego przyłączenia do sieci gazowej oraz dokonanie rozdziału istniejącej sieci gazowej, celem osobnego zapewnienia dostawy gazu do lokalu pozwanego, wystąpienie do (...) S.A. we W. o wydanie "warunków przyłączenia do sieci energetycznej oraz dokonanie rozdziału istniejącej sieci elektrycznej, celem osobnego zapewnienia dostawy gazu do lokalu pozwanego.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział I Cywilny prawomocnym postanowieniem z dnia 10.03.2011 r. oddalił wniosek A. M. o zezwolenie do wykonanie otworu w ścianie oddzielającej klatkę schodową od garażu i wykonanie stopni zbiegowych, wybudowanie ściany działowej obudowującej zbieg schodów oraz zmianę drzwi garażowych z pełnych na bramę z drzwiami. Powód ma dostęp do korytarza na parterze budynku oraz kotłowni, który uzyskał jakiś czas temu. Nadto, powód ma nie ma problemu z dostępem do schodów prowadzących na piętro budynku do jego lokalu mieszkalnego . W korytarzu wewnątrz budynku wejście do garażu zostało zabudowane, dostęp do garażu jest możliwy z zewnątrz. W lokalu

mieszkalnym powoda działa instalacja elektryczna, prądu nie ma w częściach wspólnych budynku. Na suficie widoczne są wyprowadzone z w/w pomieszczeń kable elektryczne.

Na podstawie powyższych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo

nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd I instancji stwierdził ,iż powód domagał się dopuszczenia go do korzystania z części wspólnych nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) we W. tj. części wspólnych budynku -korytarza, klatki schodowej, kotłowni i składu opału położonych na parterze budynku, wskazując, że dotychczasowe zachowania pozwanego mu to uniemożliwiają. Współwłaścicielowi, który został pozbawiony współposiadania przez pozostałych współwłaścicieli, przysługuje ochrona petytoryjna, tj. oparte na prawie powództwo o dopuszczenie do współposiadania. Jednakże zakres tej ochrony zależy od rodzaju współposiadania. Z tego punktu widzenia można je podzielić na współposiadanie,

które wymaga zgodnego współdziałania przez zainteresowanych współwłaścicieli, na przykład współposiadanie gospodarstwa rolnego, przedsiębiorstwa, i współposiadanie, które takiego współdziałania nie wymaga, na przykład współposiadanie drogi, klatki schodowej, które ma miejsce w rozpoznawanej sprawie. Z powyższego wynika zatem, że warunkiem uwzględnienia przez Sąd żądania pozwu, było wykazanie przez

powoda, iż na skutek działań pozwanego został on pobawiony współposiadania części wspólnych budynku tj. korytarza, klatki schodowej, kotłowni i składu opału położonych na parterze oraz możliwości oświetlenia korytarza i klatki schodowej.

W ocenie Sądu jednak, materiał dowodowy sprawy daje podstawy do stwierdzenia, że powód nie został pozbawiony przez pozwanego możliwości korzystania z w/w części nieruchomości. Z protokołu przeprowadzonej wizji lokalnej w spornej nieruchomości jednoznacznie wynika, że dostęp do korytarza nie jest utrudniony, powód ma

swobodny dostęp do kotłowni i składu opału, który uzyskał jakiś czas temu. Powód nie ma także problemu z dostępem do schodów prowadzących na piętro budynku - do jego lokalu mieszkalnego. Podczas wizji lokalnej, stwierdzono także, że wejście z korytarza budynku do garażu stron zostało faktycznie zabudowane. Fakt ten jednak nie uniemożliwia powodowi dostępu do garażu, albowiem, jak sam powód przyznał, ma dostęp do garażu z zewnątrz budynku. Tym samym, Sąd Rejonowy nie dał wiary zeznaniom świadka B. K., w zakresie, w jakim twierdziła, że pozwany odciął powodowi centralne ogrzewanie oraz uniemożliwił dostęp do schodów. Zeznania te ,bowiem stoją w oczywistej sprzeczności z protokołem przeprowadzonej wizji lokalnej. Jednocześnie, na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd uznał, iż występujący brak napięcia w nowo wykonanej przez pozwanego instalacji elektrycznej znajdującej się w częściach wspólnych budynku, jest stanem przejściowym i wymaga również dobrej woli ze strony powoda, aby doprowadzić ją

do stanu używalności poprzez zamontowanie przy poprowadzonych przewodach elektrycznych puszek elektrycznych i włączników światła. Orzeczenie o kosztach procesu zawarte w punkcie II sentencji orzeczenia Sąd wydał na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c. i § 7 ust. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r . w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .

Na powyższe rozstrzygnięcie apelację złożył powód zaskarżając orzeczenie w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił :

- naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię, w szczególności naruszenie art. 222 § ł i 2 k.c. w zw. z art. 206 k.c. przez przyjęcie, że warunkiem uwzględnienia powództwa o dopuszczenie do korzystania z części wspólnych nieruchomości jest wykazanie przez powoda, iż na skutek działań pozwanego został on pozbawiony współposiadania części wspólnych, tj. korytarza, klatki schodowej, kotłowni i składu opału położonych na parterze oraz możliwości oświetlenia korytarza

i klatki schodowej, oraz że powództwo jest nieuzasadnione ,bowiem od dobrej woli stron należy doprowadzenie do używalności instalacji elektrycznej znajdującej się w częściach wspólnych budynku, podczas gdy na podstawie art. 222 § 2 k.c. w zw. z 206 § k.c. powodowi przysługiwało roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem

również w sytuacji naruszenia jego własności w inny sposób aniżeli przez pozbawienie go współposiadania nieruchomości;

- rażące naruszenie przepisów prawa procesowego, które miały wpływ na treść wyroku, w tym art. 233 § 1 k.p.c. przez brak wszechstronnego rozważenia zebranego

w sprawie materiału dowodowego, w tym pominięcie dowodu z akt w sprawie Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków I Wydział Cywilny sygn. akt I Ns 990/09 w szczególności postanowienia nr (...)/2006 r. Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta W.z dnia 22.09.2006 r., oraz decyzji z dnia 29.05.2009 r. nr (...), oraz przez przyjęcie, że nie zachodzą w niniejszej sprawie podstawy do przypisania pozwanemu działań, które uniemożliwiałyby powodowi korzystanie z części wspólnych nieruchomości i w konsekwencji oddalenie powództwa, oraz art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie o dopuszczeniu powoda S. B.do korzystania z części wspólnych nieruchomości położonej we W.przy ul. (...) (...) we W., dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi KwNr WR1 (...)tj. części wspólnych budynku korytarza, klatki schodowej, kotłowni i składu opału położonych na parterze budynku przez nakazanie pozwanemu A. W.rozebrania wymurowanej ściany odgradzającej klatkę schodową, rozebrania ściany wymurowanej w miejsce drzwi łączących korytarz z garażem, przywrócenie odciętej instalacji elektrycznej na korytarzu i klatce schodowej, oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

W toku postępowania apelacyjnego ustalono ,iż pozwany zmienił w trybie administracyjnym nazwisko z "M."na „ W."

Dowód : - odpis skrócony aktu urodzenia pozwanego

Sąd Okręgowy zważył ,co następuje :

Apelacja jest częściowo uzasadniona .

Ustalenia faktyczne Sądu I instancji - niekwestionowane w apelacji -Sąd Okręgowy przyjął za swoje ,uzupełniając je w zakresie zmiany nazwiska pozwanego . Natomiast nie da się zaakceptować stanowiska Sądu Rejonowego uzależniającego udzielenie ochrony powodom od konieczności wykazania ,iż na skutek działań pozwanego zostali oni pozbawieni posiadania określonych części nieruchomości. Istotnie roszczenie pozwu zostało sformułowane niezbyt zręcznie jako żądanie dopuszczenia do współposiadania lecz już treść uzasadnienia oraz podanie podstawy prawnej żądania nie pozostawia wątpliwości ,iż powód domagał się ochrony negatoryjnej jako właściciel garażu oraz współwłaściciel części wspólnych budynku tj. korytarza ,klatki schodowej ,instalacji energetycznej .Z faktów przytoczonych przez poprzednika prawnego powodów ,a które znalazły potwierdzenie w postępowaniu przed Sądem I instancji wynikało ,iż na skutek działań podjętych przez najpierw matkę pozwanego ,a potem przez pozwanego powód został m.in. pozbawiony wejścia do swego garażu ,prowadzącego z części wspólnych budynku .Oddalając powództwo w zakresie żądania usunięcia zabudowy wykonanej w miejsce drzwi prowadzących do garażu Sąd I instancji błędnie uznał ,iż decydujące znaczenie ma okoliczność ,iż powód nie został jednak pozbawiony dostępu do tego garażu ,gdyż istniej dodatkowe wejście z zewnątrz .W tym zakresie Sąd Rejonowy niewątpliwie naruszył art.222§2 k.c. Poza rozważaniami Sądu I instancji pozostała okoliczność ,iż garaż stanowił wyłączną własność S. B. , a teraz jego następców prawnych, a zatem zamurowując drzwi do garażu pozwany naruszył własność powodów w inny sposób niż przez pozbawienie do władztwa nad rzeczą .W związku z powyższym powodowie mogą skutecznie domagać się przywrócenia stanu zgodnego z prawem poprzez usunięcie zabudowy wejścia do garażu .Powołany powyżej przepis w zw. z art.206 k.c. ma także odpowiednie zastosowanie do ochrony praw powodów jako współwłaścicieli części wspólnych nieruchomości. Art. 206 k.c. jest podstawą roszczeń współwłaścicieli między sobą rozumianą jako ochrona uprawnień wzajemnych w rodzaju tej, którą przewiduje dla właścicieli art. 222 k.c. Konstrukcja tych roszczeń zbliżona do konstrukcji ochrony własności w art. 222 k.c. różni się tym, że w art. 206 k.c. są te roszczenia korygowane zakresem współposiadania i korzystania

przez współwłaścicieli z rzeczy wspólnej, którego granice zakreślają uprawnienia pozostałych współwłaścicieli. One wyznaczają zasięg kognicji sądu, mogącego w uwzględnieniu zgłoszonego żądania i wyników postępowania dowodowego orzec nakaz przywrócenia stanu zgodnego z prawem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 1997 r., I CKN 931/97 ,LEX nr 1226977 ) .

W związku z powyższym należy podzielić stanowisko apelujących ,iż naruszeniem art.222§2 k.c. w zw. z art.206 k.c. jest niezakończenie remontu instalacji elektrycznej na korytarzu na parterze budynku .W tym zakresie żądanie nie mogło być uwzględnione w pełni tj . poprzez nakazanie przywrócenie odciętej instalacji elektrycznej na korytarzu i klatce schodowej .Sąd Okręgowy uznał ,iż w zakresie wykonania w zakresie przebudowy instalacji elektrycznej pozwany uzyskał zgodę na podstawie postanowienia Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków z dnia 18.10.2010 r. Wyklucza to przywrócenie „stanu poprzedniego" tej instalacji. Podkreślić przy tym należy ,iż stan, którego przywrócenia żąda właściciel na podstawie art. 222 § 2 k.c. nie musi być stanem poprzednim, istniejącym przed dokonaniem naruszenia. Może to być stan inny, byleby był zgodny z prawem, a więc nie naruszał bezwzględnie obowiązujących przepisów regulujących sposób korzystania z nieruchomości ,W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał ,iż uwzględnieniu roszczenia petytoryjne w tym zakresie winno polegać na nakazaniu pozwanemu dokończenia remontu instalacji w terminie .

Mając na uwadze powyższe rozważania zaskarżony wyrok podlegał zmianie poprzez nakazanie pozwanemu rozebrania ściany wybudowanej w miejsce drzwi łączących korytarz z garażem oraz zakończenia robót budowlanych związanych z remontem instalacji elektrycznej w korytarzu na parterze i klatce schodowej w nieruchomości położonej we W. przy ulicy (...).

Natomiast w pozostałym zakresie zarzuty apelacyjne nie były zasadne .Powodowie podtrzymali żądanie dopuszczenia do posiadania kotłowni i składu opału ,mimo niezakwestionowania ustaleń Sądu I instancji ,iż w dacie orzekania przez Sąd I instancji S. B.władał tymi pomieszczeniami .Jednocześnie skarżący nie wskazali w jaki inny sposób pozwany narusza prawo powodów do współposiadania kotłowni i składu opału .Nadto brak jest podstaw do uwzględnienia roszczenia nakazania pozwanemu rozebrania wymurowanej ściany odgradzającej klatkę schodową .Z materiału dowodowego wynika ,iż prace pozwanego polegały na położeniu na istniejących ścianach klatki chodowej płyt gipsowo-kartonowych .

W ocenie Sądu Okręgowego tego rodzaju roboty ,mające na celu poprawienie walorów estetycznych klatki schodowej ,nie przekraczają zwykłego zarządu rzeczą wspólną. Tym samym roszczenie powodów w tej części nie znajduje usprawiedliwienia w treści art.222§2 k.c. w zw. z art.206 k.c.

Z tych tez przyczyn na podstawie art.386§l k.p.c. orzeczono jak w sentencji .O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto zgodnie z art. 100 k.p.c.