Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 29 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant:Irmina Szawica

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa J. K. (1), M. C.

przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi W.

o ustalenie

I.  oddala powództwo;

II.  nie obciąża powodów obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej;

III.  przyznaje adwokatowi R. K. kwotę 3.600 zł oraz równowartość podatku VAT liczonego od tej kwoty tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu;

IV.  nie obciąża stron kosztami sądowymi.

UZASADNIENIE

Powodowie J. K. (1)i M. C.wskazując jako stronę pozwaną Skarb Państwa reprezentowany przez Prezydenta W.wnieśli sprzeciw od orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W.z dnia 12.01.2010 r. Powodowie domagali się uchylenia tego orzeczenia wskazując, że decyzja Kolegium odmawiająca aktualizacji stawki procentowej opłaty rocznej z 3 % na 1% z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych położonych we W.przy ul. (...), oznaczonych geodezyjnie jako działki nr (...)obręb Ż., działki nr (...)obręb Ż., działki nr (...)obręb Ż.w udziale wynoszącym 1/3, działka nr (...), obręb Ż.w udziale wynoszącym 1/3, oraz działka nr (...)obręb Ż.w udziale wynoszącym 1/5 jest nieuzasadniona.

W uzasadnieniu powodowie podali, że postępowanie przed organem I instancji nie było prowadzone w trybie przepisów o postępowaniu administracyjnym a uczestnikom odmówiono dostępu do akt i odebrania pisma. W kolejnym piśmie (k. 20) powodowie kwestionując wysokość stawki procentowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste nieruchomości przy ul. (...)we W.wyjaśnili, że decyzjami administracyjnymi wydanymi przez Wojewodę (...)i Prezydenta W.nieruchomości wskazane przez powodów zostały przeznaczone na cele publiczne związane z budową (...), a powodowie jako użytkownicy wieczyści od 2001 r. nie mogą z niej korzystać zgodnie z przeznaczeniem na jaki zostały te nieruchomości nabyte. Taka zmiana przeznaczenia uzasadnia zmianę stawki procentowej opłaty rocznej.

W kolejnym piśmie (k. 35 -37) powtórzyli dotychczasową argumentację i domagali się zmiany stawki procentowej opłaty rocznej dla tych nieruchomości z 3 % na 1% podając, że błędne są ustalenia zawarte w uzasadnieniu odmowy.

Wyjaśnili, że decyzją nr (...)z dnia 31.12.2005 r. Prezydent W.zatwierdził podział działki nr (...), obręb Ż.oraz decyzją nr (...) działki nr (...), obręb Ż.. Kolejną decyzją nr (...) dokonano podziału działki nr (...). Działki te zostały wydzielone pod cel publiczny - budowę (...). Na skutek tych decyzji administracyjnych użytkownicy od 1998 r. nie mogą korzystać z gruntu ani zagospodarować go według ich pierwotnego przeznaczenia. Działki te nie mogą zostać zabudowane, podzielone, ani zbyte tak więc w sposób trwały utraciły swoje przeznaczenie i nie mogą być wykorzystywane przez użytkownika wieczystego w sposób zgodny z celem. Ponieważ zostały wydzielone pod budowę powinny zostać wykupione bądź wywłaszczone za odszkodowaniem. Ze względu na to, że wydzielone działki stanowią pas wzdłuż całej nieruchomości nie można dokonać także podziału pozostałej części nieruchomości ponieważ oddziela tę część nieruchomości od dostępu do drogi publicznej. Dokonano też z urzędu zmian w ewidencji gruntów przeznaczenia nieruchomości z BA na DR czyli zmieniono działki budowlane przemysłowe na drogi pomimo, że nie były użytkowane jako drogi. Prawomocna decyzja lokalizacyjna jest równoznaczna z aktualnym planem miejscowym. Na skutek tej decyzji w sposób trwały został zmieniony plan przeznaczenia. Na nieruchomości są prowadzone prace związane z budową (...)(widoczne podczas wizji lokalnej). Prace są prowadzone na działkach nr (...)obręb Ż., zaś działka nr (...)została przeznaczona decyzją Wojewody (...)z dnia 15.04.2003 r. pod budowę (...)i utraciła swoje dotychczasowe przeznaczenie.

Skarb Państwa działający przez Prezydenta Miasta W. w odpowiedzi na pozew (k.85-90) wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał po pierwsze, że prawidłowość orzeczenia oddalającego wniosek powodów powinna zostać skontrolowana przez Sąd. W razie ustalenia, że doszło do uchybienia terminowi prawa materialnego do złożenia wniosku kwestionującego zasadność odmowy zmiany stawki (a tak było w ocenie pozwanego), powództwo powinno podlegać oddaleniu a limine bez merytorycznej analizy. Z ostrożności procesowej pozwany podnosił dalej, że dla skuteczności żądania dokonania zmiany stawki procentowej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego uprzednio oddanego w użytkowanie konieczne jest spełnienie wymogów, o których mowa w art. 73 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 73 ust. 2 stawkę procentową zmienia się jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości powodująca zmianę celu na który nieruchomość została oddana. Użytkownik wieczysty domagając się weryfikacji stawki opłaty powinien wykazać zatem, że:

1. doszło do zmiany sposobu korzystania z nieruchomości tj. stanu faktycznego użytkowania nieruchomości,

2. zmiana w faktycznym sposobie użytkowania ma charakter trwały tj. „istniejący”, „nie ulegający zmianom”, „stały”, „ciągły”,

3. w wyniku zmiany korzystania z nieruchomości doszło do zmiany celu, na który nieruchomość została oddana.

Wykładnia gramatyczna przesądza, że do wykazania trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości nie wystarczy legitymowanie się w dacie złożenia wniosku pozwoleniem na budowę obiektu mieszkalnego (tu decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego), czy też nawet rozpoczęcie prac budowlanych. Okoliczności te mogą, co najwyżej, świadczyć o zakończeniu dotychczasowego sposobu użytkowania, jednak nie powodują automatycznie trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości na cel, o którym mowa w art. 73 ust. 3 pkt 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przesłanka trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości powinna być spełniona najpóźniej w dacie złożenia wniosku skoro ma prowadzić do zmiany wysokości stawki ze skutkiem co do zasady prospektywnym, począwszy od następnego okresu rozliczeniowego. Tymczasem ze zgromadzonego materiału wynika, że przedmiotowa nieruchomość, która ma zostać przeznaczona na cel publiczny, jest porośnięta krzakami i nie jest zagospodarowana co zostało stwierdzone podczas wizji przeprowadzonej z udziałem użytkownika wieczystego J. K. (1)w dniu 18 marca 2009 r. Z protokołu oględzin i zdjęć widać, że przedmiotowe nieruchomości ani w chwili złożenia wniosku ani w powyższej dacie nie były wykorzystywane na cel publiczny o którym mowa w decyzji Wojewody (...)z dnia 15.04.2003 r. o ustaleniu lokalizacji (...). Na odcinku obwodnicy, na przedmiotowej nieruchomości nie podjęto prac budowlanych związanych z realizacją (...). Mając na uwadze powyższe, nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające zmianę stawki procentowej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego z 3% do 1 %. W aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że trwała zmiana sposobu korzystania następuje dopiero z wydaniem decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku nie zaś z wydaniem decyzji ustalającej warunki zabudowy i zagospodarowania terenu czy też decyzji o pozwoleniu na budowę. Zmianę celu przesądza uprzednia zmiana sposobu korzystania z gruntu. Dopiero z chwilą zakończenia robót budowlanych można mówić o zmianie sposobu korzystania jako czynności dokonanej , dlatego nawet przy przyjęciu ostrożnego założenia, że w chwili obecnej na nieruchomości trwają prace związane z realizacją inwestycji celu publicznego - czego pozwany nie przyznawał- powództwo również było bezzasadne.

Jednocześnie Skarb Państwa podnosił, że M. C.aktem notarialnym z dnia 4 września 2009 r. przeniósł prawo użytkowania wieczystego niezabudowanych działek gruntu (...) obręb (...) Ż.oraz niezabudowanych działek (...), obręb (...) Ż.na rzecz K. N., co wpływać miało na ocenę legitymacji matrialno-prawnej powoda w odniesieniu do zbytego prawa.

Powodowie ustosunkowując się do stanowiska pozwanej, działając przez ustanowionego w sprawie pełnomocnika, wskazali po pierwsze, że odwołanie od stanowiska Prezydenta Miasta W.zostało wniesione w otwartym terminie, stąd odmowa merytorycznego rozpatrzenia wniosku powodów była niezasadna. Powódka osobiście zapoznała się z treścią decyzji w dniu 19.06.2009 r. a odwołanie wniosła w dniu 20.07 2009 r. (poniedziałek) zachowując przewidziany w przepisach 30-dniowy termin. Dalej podawano, że zbycie w trakcie trwania postępowania działek nr (...) K. N. nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy. Co się zaś tyczy kwestii merytorycznych wskazano na następujące kwestie:

- działki nr (...) Ż.zostały przeznaczone decyzją Wojewody (...)z dnia 15.04.2003 r. pod budowę (...) straciły swoje dotychczasowe przeznaczenie,

-działki nr (...) Ż.zostały także przeznaczone pod budowę (...) straciły swoje dotychczasowe przeznaczenie (załącznik do decyzji wojewody z 15.04.2003 r.),

- działki nr (...) Ż. też zostały przeznaczone na cel publiczny (wyciąg z wykazu zmian danych ewidencyjnych),

-działka (...) Ż. objęta została stałym zajęciem (obwieszczenie Wojewody (...) 18.10.2007),

-działki nr (...) Ż. zostały zajęte czasowo w oparciu o decyzję Wojewody z dnia 7.08.2008 r. ( obwieszczenie z dnia 7.08.2008r.)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzjami Wojewody (...) wydanymi w dniu 11.07.1991 r. oraz w dniu 18.09.1991 r. stwierdzono nabycie z mocy prawa przez (...) Fabrykę (...) z/s we W. prawa użytkowania wieczystego m.in. gruntów oznaczonych geodezyjnie jako działki nr (...) obręb Ż., działki nr (...) obręb Ż. i ustalono stawkę procentową opłaty rocznej z tytułu użytkowania w wysokości 3%.

W wyniku zawartej w formie aktu notarialnego umowy sprzedaży z dnia 24.06.1992 małżonkowie J. K. (1)i M. C.nabyli prawo użytkowania wieczystego działek o numerach (...)obręb Ż.(po podziale (...)) (...), obręb Ż., dla których prowadzona jest księga wieczysta (...), oraz działki nr (...)obręb Ż.(po podziale (...)), a także działki (...), obręb Ż.(po podziale (...), obręb Ż.) i działki nr (...), obręb Ż., dla których prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

W wyniku kolejnej umowy sprzedaży z dnia 16.04.1997 r. powodowie nabyli prawo użytkowania wieczystego w udziale wynoszącym:

1.  udział wynoszący 1/5 w działce nr (...), obręb Ż.,

2.  udział wynoszący 1/3 w działce nr (...), obręb Ż.,

3.  udział wynoszący 1/3 w działce nr (...)(po podziale (...), obręb Ż..

Inwestycja budowlana pod nazwa (...) (...)realizowana jest w oparciu o decyzję Wojewody (...)z dnia 15.04.2003 nr (...), która stała się ostateczna w dniu 5 sierpnia 2003 r. Wojewoda (...)na wniosek (...)Dyrekcji (...)wszczął postępowanie w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego, w tym projektu zagospodarowania terenu oraz udzielenia na rzecz (...)Dyrekcji (...)pozwolenia na budowę dla zamierzenia budowlanego: (...). Ostateczne zatwierdzenie projektu budowlanego i udzielenie na rzecz (...)Dyrekcji (...) pozwolenia na budowę nastąpiło decyzją Wojewody (...)z dnia 19 listopada 2008 r. nr (...).

Zgodnie z tą decyzją dokonano stałego zajęcia na nieruchomościach tam wymienionych, w tym na będących w użytkowaniu powodów działkach nr (...).

Dowód: decyzja Wojewody (...) z dnia 15.04.2003 r. k. 219

Działki nr (...) zostały przeznaczone decyzją Wojewody (...) z dnia 15.04.2003 r. pod budowę autostradowej obwodnicy i straciły swoje dotychczasowe przeznaczenie

Dowód: pisma (...) k. 256

Działki nr (...) zostały przeznaczone na cele publiczne ( budowę autostrady)

Dowód: załącznik do decyzji wojewody z 15.04.2003 r. k.257

Działki (...) przeznaczono również na drogi publiczne.

Dowód: wyciąg z wykazu zmian danych ewidencyjnych k.259- 260

Działka (...) objęta została stałym zajęciem.

Dowód: obwieszczenie wojewody (...) 18.10.2007r. k. 261-264

Działki nr (...) zostały zajęte czasowo w oparciu o decyzję wojewody z dnia 7.08.2008 r.

Dowód: obwieszczenie z dnia 07.08.2008 r. k. 261-264

Decyzją nr (...)z dnia 31.12.2005 r. Prezydent W.zatwierdził podział działki nr (...), obręb Ż., decyzją nr (...)podział działki nr (...), obręb Ż., oraz decyzją nr (...) działki nr (...). Działki te zostały wydzielone z urzędu pod cel publiczny: budowę (...).

Dnia 8 września 2008 r. wpłynął do Urzędu Miejskiego W.wniosek z dnia 4 września 2008 r. J. K. (1)i M. C.o zastosowanie stawki opłat w wysokości 1% za użytkowanie wieczyste gruntu i udzielenie bonifikaty w opłatach za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej położonej we W.przy ul. (...), obręb Ż. (...), działek nr (...)( KW nr (...)), działek nr (...)(KW nr (...)), oraz działek nr (...)(KW nr (...)) od 2002 r. w związku z przeznaczeniem w/w gruntów na cele publiczne związane z budową (...). Wnioskodawcy podnieśli, iż nie mogli wykonywać prawa użytkowania wieczystego zgodnie z celem na jaki nieruchomości zostały nabyte.

Dowód: wniosek z dnia 4 września 2008 r. o zastosowanie stawki opłat w wysokości 1%- akt postępowania prze SKO

W odpowiedzi na wniosek J. K. (1)i M. C.Prezydent Miasta W.w piśmie z dnia 14 maja 2009 r. odmówił zmiany stawki procentowej opłaty rocznej. W uzasadnieniu Prezydent podniósł, iż zgodnie z art. 73 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stawkę procentową zmienia się jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana. W sytuacji gdy użytkownik wieczysty kwestionuje wysokość obowiązującej stawki powinien zainicjować postępowanie w trybie przewidzianym w art. 81 ust. 1 w zw. z art. 73 ust. 2 ustawy. Prezydent Miasta W.na podstawie materiału dowodowego stwierdził (protokół i zdjęcia z oględzin z 18 marca 2009 r.), że nieruchomości te ani w chwili złożenia wniosku, ani w chwili obecnej (14 maja 2009 r.) nie są wykorzystywane na cel publiczny, o którym mowa w decyzji Wojewody (...)z dnia 15 kwietnia 2003 r. nr (...)o ustaleniu lokalizacji (...)dla odcinka (...)w województwie (...). Na nieruchomości tej nie toczą się żadne prace budowlane związane z realizacją (...). Przedmiotowa nieruchomość jest porośnięta krzakami i nie jest zagospodarowana, co zostało stwierdzone podczas wizji przeprowadzonej z udziałem użytkownika wieczystego J. K. (1)w dniu 18 marca 2009 r. Prezydent W.ustalił, że nie nastąpiły na przedmiotowej nieruchomości takie zmiany, które spowodowałyby trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości i które uzasadniałyby zmianę stawki procentowej opłat rocznych.

Dowód: pismo Prezydenta z W. z 14 maja 2009 r. akta postępownia przed SKO

Powodowie jako użytkownicy wieczyści złożyli wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W.o stwierdzenie, że odmowa zmiany stawki procentowej jest nieuzasadniona. Wnioskodawcy podnieśli, że na mocy decyzji Prezydenta W.z dnia 31 grudnia 2005 r. nr (...)o podzieleniu działki na (...) Ż., decyzji nr (...)o podzieleniu działki nr (...)/ (...) Ż.i decyzji nr (...)o podzieleniu działki nr (...) Ż., działki te zostały wydzielone z urzędu na cel publiczny-budowę (...) (...)i w związku z tym nie mogą zostać zabudowane, podzielone ani zbyte ze względu na rygory zawarte w ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych. Wnioskodawcy twierdzili, że działki te w sposób trwały utraciły swoje przeznaczenie i nie mogą być wykorzystywane przez użytkownika wieczystego w sposób zgodny z celami na jakie użytkowanie wieczyste zostało ustanowione. Dokonano też zmian w ewidencji gruntów przeznaczenia nieruchomości, w wyniku których działki przemysłowe przekształcono na drogi publiczne. Użytkownicy zakwestionowali również stanowisko Prezydenta W.odnośnie tego, iż nie są prowadzone na tych nieruchomościach żadne prace związane z budową (...). Według nich od lutego 2009 r. trwają prace związane z budową (...) prowadzone przez wykonawcę firmę (...) S.A.i jej podwykonawców, a od sierpnia 2008 r. prace przygotowawcze, co było widoczne podczas wizji lokalnej w dniu 18 marca 2009 r. Wnioskodawcy twierdzili, iż odmówiono im dostępu do akt sprawy i nie mogli obejrzeć zdjęć.

Dowód: wniosek z dnia 16 lipca 2009 r.

W dniu 2 stycznia 2009 Samorządowe Kolegium Odwoławcze wydało orzeczenie oddalające wniosek J. K. (1) i M. C. o ustalenie, że dokonana przez Prezydenta W. opisem z dnia 14 maja 2009 odmowa aktualizacji zmiany stawki procentowej opłaty jest niezasadna. W uzasadnieniu SKO odniosło się do błędów formalnych i wskazano, że użytkownik wieczysty złożył wniosek kwestionujący zasadność odmowy zmiany stawki po upływie ustawowego terminu 30 dni od dnia otrzymania odmowy. Jak wynika z akt sprawy oświadczenie właściciela odmawiające zmiany stawki doręczone zostało użytkownikowi w trybie awizo ( art. 44 kpa) ze skutkiem doręczenia na dzień 8 czerwca 2009r., tak więc termin do złożenia wniosku upłynął w dniu 8 lipca 2009 r., natomiast w niniejszej sprawie wniosek został złożony w dniu 20 lipca 2009 r.

Dowód: orzeczenia SKO

Od lutego 2009 r. rozpoczęły się przy ul. (...)prace związane z budową (...) prowadzone przez wykonawcę firmę (...) S.A.i jej podwykonawców, a od sierpnia 2008 r. prace przygotowawcze.

(okoliczności bezsporne)

Działka nr (...), która zgodnie z decyzją Wojewody (k. 219) przeznaczona została na stałe zajęcie, zarówno przed dokonaniem podziału na działki (...)(pierwotnie (...)), jak i po, sposób korzystania z tych działek wskazany w rejestrze był taki sam jak obecnie - działki te były przeznaczone na drogi.

Podobnie sytuacja wygląda odnośnie działek (...), które zarówno wcześniej jak i obecnie wykorzystywane są jako działki przeznaczone na cele komunikacyjne.

(okoliczności bezsporne)

Sąd zważył co następuje:

Powodowie domagali się obniżenia stawki według której naliczana jest opłata roczna za 14 działek wskazanych w piśmie powodów z 2008 r. co do których są użytkownikami wieczystymi.

Zgodnie z art. 73 ustawy 2 z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (u.g.n.) „ jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się stosownie do tego celu.

Przy dokonywaniu zmiany stawki procentowej stosuje się tryb postępowania unormowany w przepisach art. 78-81 ustawy o g n. I tak art. 81 ust 1 ustawy wskazuje, że „ użytkownik wieczysty może żądać od właściwego organu dokonania aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, jeżeli wartość nieruchomości uległa zmianie. Stosowne odniesienie oznacza więc, że żądanie zmiany stawki procentowej opłaty rocznej stosuje się, jeżeli zachodzą okoliczności wskazane w art. 73 ust 2 u.g.n. Art. 81 ust. 4 dalej stanowi, że „ nowa wysokość opłaty rocznej, ustalona przez właściwy organ w wyniku realizacji żądania, o którym mowa w ust. 1, albo w wyniku prawomocnego orzeczenia kolegium lub ugody zawartej przed kolegium, obowiązuje począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym użytkownik wieczysty zażądał jej aktualizacji.

Przepisy ust. 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli sprawę rozstrzygnięto prawomocnym yrokiem sądu lub zawarto ugodę sądową, w następstwie wniesienia sprzeciwu”.

Te zapisy ustawy uprawniają zatem użytkownika wieczystego do złożenia wniosku o zmianę stawki procentowej według której naliczana jest opłata roczna i jednocześnie wskazują, że - jak wynika z powyższej cyt. przepisu art. 81 ust. 4 u.g.n.- nowa opłata roczna ma być liczona od 1 stycznia roku następnego po tym kiedy użytkownik zażądał aktualizacji.

W sytuacji, gdy powodowie zażądali zmiany opłaty w roku 2008 , nowa stawka winna obowiązywać od stycznia 2009 r. Oznacza to, że przy ustaleniu czy mamy do czynienia z trwałą zmianą sposobu korzystania z nieruchomości, Sąd obowiązany jest brać pod uwagę stan rzeczy jaki był w 2008 r. tj. w tym roku w którym użytkownicy żądali zmiany tej stawki.

Jak wynika wprost z cytowanych przepisów, podstawową, pierwszą przesłanką niezbędną do spełnienia by można było mówić o możliwości zastosowania nowej, niższej stawki opłaty rocznej, jest nastąpienie trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości. Dopiero konsekwencją tej trwałej zmiany sposobu korzystania będzie zmiana celu.

Odnosząc się do tej kwestii trwałej zmiany sposobu korzystania z tych konkretnych działek wskazanych w tej sprawie należy zauważyć, że jak wynika z ostatniego pisma pełnomocnika powodów- w istocie o zmianie sposobu korzystania, nawet zdaniem powodów, można mówić tylko w odniesieniu do części działek, które zostały opisane w piśmie powodów z dnia 24 maja 2010 r. Pełnomocnik powodów wskazuje, że zgodnie z dokumentami (obwieszczenie, decyzje wojewody (...)) jedynie kilka działek spośród wszystkich opisanych we wniosku wszczynającym postępowanie przeznaczonych zostało pod budowę (...), część z nich miała zostać objęta trwałym zajęciem, część zajęciem czasowym. Są to działki (...)( k. 255).

Odnosząc się do sposobu korzystania z tych wyżej wymienionych działek w ocenie Sądu należy stwierdzić, że według stanu na 2008 r., nie możemy mówić o trwałej zmianie sposobu korzystania tych działek. Jak wynika z orzeczeń Sądu Najwyższego -jest to ugruntowane stanowisko i Sąd w tym składzie ten pogląd w całości podziela- z trwałą zmianą sposobu korzystania z nieruchomości mamy do czynienia wówczas, gdy faktyczne korzystnie z nieruchomości wygląda inaczej niż przed tą zmianą. Jednocześnie podkreśla się, że ta zmiana korzystania nie może sprowadzać się jedynie do wydania formalnych decyzji, w której poszczególne podmioty uprawnia się do realizacji pewnych inwestycji. Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał się na ten temat analizując kwestię przeznaczenia określonych nieruchomości na cele mieszkalne. W tych sytuacjach wskazywano, że realizacja procesu budowlanego w tym wydanie pozwolenia na budowę nie jest wystarczające do uznania, że doszło do trwalej zmiany sposobu korzystania. Zdaniem SN takim decydującym momentem, pozwalającym na przyjęcie, że doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania jest dopiero wydanie pozwolenia na użytkowanie. Kierując się więc analogią do tych poglądów wyrażonych na gruncie wykładni art. 73 uogn, należało stwierdzić, zdaniem sądu, że w 2008 r. nie doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania z przedmiotowych nieruchomości. Zdaniem Sądu wykładnia językowa przepisu art. 73 ust. 2 nie daje podstaw do przyjęcia, iż samo przeznaczenie nieruchomości na cele publiczne, uzyskanie pozwolenia na budowę a nawet rozpoczęcie prac budowlanych wystarcza by przyjąć, że nastąpiła trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości. Wg stanu z końca 2008 r. inwestor dopiero rozpoczynał prace budowlane, prace były wówczas dalekie od zakończenia, wobec czego nie mogło być mowy o uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie. Dopiero wówczas (wraz z uzyskaniem pozwolenia na inny sposób użytkowania), zdaniem Sądu, można byłoby mówić o zmianie sposobu korzystania z nieruchomości uzasadniającej zmianę stawki opłaty rocznej. Zdaniem Sądu jednak mając na uwadze dotychczasowy sposób korzystania, nawet w 2012 r. nie można mówić o trwałej zmianie sposobu korzystania.

Jeżeli chodzi o jedyną działkę (jest to działka (...)), która zgodnie z decyzją (k. 219) przeznaczona została na stałe zajęcie, to nie ulega wątpliwości, że zarówno przed dokonaniem podziału na działki (...)(pierwotnie (...)), jak i po, sposób korzystania z tych działek wskazany w rejestrze był taki sam jak obecnie - działki te były przeznaczone na drogi.

Podobnie sytuacja wygląda odnośnie działki (...), aczkolwiek tutaj mowa jest jedynie o czasowym zajęciu, dlatego też nie sposób w tej sytuacji mówić o trwałej zmianie sposobu korzystania.

Te same uwagi można poczynić, co do działki (...), która zarówno wcześniej jak i obecnie wykorzystywana jest jako działka przeznaczona na cele komunikacyjne.

Stwierdzić zatem trzeba, że w odniesieniu do tych działek również na dziś nie doszło do trwałej zmiany pierwotnego sposobu korzystania. Pierwotne jak i obecne przeznaczenie tych działek i sposób korzystania jest taki sam. W przypadku czasowej zmiany korzystania przy realizacji inwestycji nie ma zastosowania przepis art. 73 ust. 2 u.o.g. n.. Nie jest to bowiem trwała zmiana o jakiej mowa w tym przepisie. W takich sytuacjach należy rozważyć inne instrumenty prawne przysługujące użytkownikom wieczystym wobec osób, które dokonują takiego zajęcia.

Jeśli chodzi o pozostałe działki wskazane w piśmie powodów zarówno wg stanu z końca 2008 r. jak i obecne nie sposób mówić, że nastąpiła trwała zmiana sposobu korzystania w rozumieniu art. 73 ust. 2 cyt. wyżej ustawy.

Z tych względów należało powództwo oddalić.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc i nie obciążył powodów- jako przegrywających proces- tymi kosztami z uwagi na ich trudną sytuację materialną, która była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych.

Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat R. K. koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu w wysokości 3.600 zł powiększone o wartość podatku VAT.

Z. 1) odnotować uzasadnienie,

2) odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powodów oraz stronie pozwanej (na adres (...))