Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku R. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

na skutek apelacji R. M.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 20 grudnia 2011 r. sygn. akt V U 2243/11

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2011 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu oddalił odwołanie wnioskodawcy R. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 15 września 2011 r. i zasądził od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kwotę 60,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny:

Wnioskodawca, urodzony w dniu (...), na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach, nie jest członkiem OFE i nie kontynuuje zatrudnienia.

Na dzień 1 stycznia 1999 r. posiadał łącznie 23 lata 11 miesięcy i 19 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Wnioskodawca podczas zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w O. korzystał z urlopu bezpłatnego w okresie od dnia 20 lipca 1989 r. do dnia 31 grudnia 1992 r., w trakcie którego pomagał w gospodarstwie rolnym swojej teściowej, jednak nie opłacał z tego tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników.

Nadto w okresach: od dnia 17 października 1991 r. do dnia 31 grudnia 1991 r. i od dnia 1 lipca 1992 r. do dnia 30 września 1992 r. był zatrudniony na terenie Republiki Federalnej Niemiec i podlegał z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu.

Na podstawie powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy jest niezasadne.

Sąd Okręgowy wskazał, że wnioskodawca domagał się uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym swojej teściowej w trakcie korzystania z urlopu bezpłatnego w (...) Spółdzielni (...) w O.. Na potwierdzenie swojej pracy przedstawił oświadczenia świadków: S. D. i W. K.. W ocenie Sądu pierwszej instancji okres pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym nie może zostać uwzględniony, jako okres uzupełniający, gdyż nie opłacono za niego składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Sąd Okręgowy podkreślił, że byłoby to możliwe jedynie w sytuacji gdyby okres tej pracy przypadał przed dniem 1 stycznia 1983 r. W tej sytuacji dowód z zeznań w/w świadków nie miał żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia i z tego względu Sąd pierwszej instancji pominął wnioski dowodowe wnioskodawcy w tym zakresie.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy stwierdził, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa, wobec czego odwołanie wnioskodawcy podlegało oddaleniu. Orzeczenie o kosztach oparte zostało na art. 98 kpc.

Wnioskodawca zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227). Nadto zarzucił naruszenie prawa procesowego przez nieprzeprowadzenie wnioskowanych przez niego dowodów z zeznań świadków na okoliczność, iż w okresie od dnia 20 lipca 1989 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. pracował w gospodarstwie rolnym swojej teściowej M. K. w W. i że były odprowadzane za niego składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Nadto Sąd pierwszej instancji nie udzielił mu głosu przed zamknięciem rozprawy.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie odwołania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja R. M. jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, zaś w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 kpc, nie popełnił też błędów w rozumowaniu w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, albowiem prawidłowo zinterpretował i zastosował odpowiednie przepisy prawa. Sąd Apelacyjny podziela argumenty zawarte w uzasadnieniu Sądu Okręgowego i przyjmuje je za własne.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, czyli 1 stycznia 1999 r., osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn (pkt. 1) oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (pkt. 2). Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

Z kolei po myśli art. 32 w/w ustawy w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, jeżeli osiągnął wiek emerytalny (60 lat) oraz posiada 25-letni okres zatrudnienia, a w tym co najmniej 15 lat okresów pracy w warunkach szczególnych.

Poza sporem jest, że wnioskodawca spełnia przesłanki dotyczące wieku, nieprzystąpienia do OFE, rozwiązania stosunku pracy i posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Poza sporem jest również, że wykazał łącznie 23 lata 11 miesięcy i 19 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Natomiast kwestia sporna sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawca spełnia warunek 25 lat ogólnego stażu ubezpieczeniowego, a w szczególności, czy okres pracy w gospodarstwie rolnym M. K.(teściowa wnioskodawcy) od dnia 20 lipca 1989 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. może zostać uwzględniony jako okres uzupełniający.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również w niezbędnym zakresie okresy: ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki (pkt. 1), przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia (pkt. 2) i przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia (pkt. 3).

Z treści tego przepisu jasno wynika, że warunkiem koniecznym uwzględnienia pracy w gospodarstwie rolnym po dniu 1 stycznia 1983 r. jest opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne rolników z tytułu tej pracy.

Reguły dowodzenia w procesie cywilnym (art. 232 kpc) zobowiązują strony do wskazywania dowodów, z których wywodzą one skutki prawne. Zasada ta znajduje także zastosowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, których przedmiotem są odwołania od decyzji organów rentowych. Oznacza to, że w sprawie R. M. winien był wykazać, iż opłacał składki w spornym okresie na ubezpieczenie społeczne rolników. Tymczasem wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających tę okoliczność. Wręcz przeciwnie, sam w odwołaniu wyraźnie przyznał, że nie opłacał składek, gdyż nie był świadomy takiej możliwości. W tej sytuacji zawarte w apelacji twierdzenia wnioskodawcy, że opłacał w spornym okresie składki na ubezpieczenie społeczne rolników, jako sprzeczne z jego wcześniejszymi twierdzeniami i nie poparte dowodami, należy uznać za niewiarygodne. Tak więc słusznie Sąd pierwszej instancji uznał, że skoro wnioskodawca nie opłacał składek na ubezpieczenie społeczne rolników, a okres jego pracy w gospodarstwie rolnym przypadał po dniu 1 stycznia 1983 r., to nie ma podstaw do jego uwzględnienia.

W tych okolicznościach nie zachodziła więc potrzeba przeprowadzenia dowodu z zeznań wnioskowanych świadków na okoliczność pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym, skoro istota sprawy dotyczyła kwestii opłacania przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Tym samym zarzut wnioskodawcy w tym zakresie jest chybiony.

Jeżeli chodzi o zarzut nieudzielenia wnioskodawcy prawa głosu przed zamknięciem rozprawy, to również jest on bezzasadny. Należy zauważyć, że wnioskodawca został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy, co sam potwierdził własnoręcznym podpisem (k.8 – akt sprawy). Zatem jego nieobecność na rozprawie w dniu 20 grudnia 2011 r. nie może oznaczać pozbawienia go możności obrony swoich praw. Tym bardziej, że nie przedstawił dowodów świadczących o usprawiedliwionej nieobecności na rozprawie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację R. M. jako bezzasadną.

KN