Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2013 roku

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Radosława Rejmoniaka

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2013 roku

sprawy M. G.

oskarżonego z art. 63 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

z dnia 20 grudnia 2012 roku sygn. akt III K 107/11

I.  uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonego M. G. i na podstawie art. 113 §1 k.k.s. w zw. z art. 414 § 1 k.p.k. oraz art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. i art. 2 § 2 k.k.s. oraz 44 § 1 pkt 2 k.k.s. (w brzmieniu ustawy z dnia 10 września 1999 roku Kodeks Karny Skarbowy – Dz. U. 2007, nr 111, poz. 765) i umarza postępowanie w sprawie;

II.  stwierdza, że koszty postępowania sądowego w sprawie ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

M. G. został oskarżony o to, że:

w dniu 19 marca 2002 roku we W., działając wspólnie i w porozumieniu z M. P. i osobami oskarżonymi w innym postępowaniu, wywiózł z Polski do Francji objęte reglamentacją pozataryfową wyroby tytoniowe w postaci 35.000 paczek papierosów „S. bez polskich znaków skarbowych akcyzy, o łącznej wartości rynkowej nie mniejszej niż 70.000 złotych, bez uprzedniego przedstawienia ich organom celnym, zgłaszając natomiast do odprawy wapno hydratyzowane, czym naraził Skarb Państwa na łączne uszczuplenie należności publicznoprawnych w kwocie 9.952.448 złotych, w tym: podatku akcyzowego w kwocie 8.081.080 złotych i podatku VAT w kwocie 1.871.408 złotych.

tj. o przestępstwo z art. 63 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s.

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 roku, sygn. akt III K 107/11, Sąd Okręgowy we Wrocławiu:

I.  oskarżonego M. G. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w części wstępnej z tym, że przyjął, iż naraził Skarb Państwa na uszczuplenie należności publicznoprawnych w łącznej kwocie 357.000 złotych, a to podatku akcyzowego w kwocie 280.000 złotych i podatku VAT w kwocie 77.000 złotych oraz zakwalifikował tenże czyn z art. 54 § 1 k.k.s. i art. 68 § 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 2 k.k.s. i za to na podstawie art. 54 § 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 2 k.k.s. wymierzył mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 150 stawek dziennych grzywny w kwocie po 100 złotych każda,

II.  zasądził od oskarżonego M. G. na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania oraz wymierzył mu opłatę w kwocie 3.180 złotych.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł obrońca oskarżonego i zaskarżając wyrok w całości zarzucił:

I.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, a to:

1.  art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. przez przekroczenie granic zasad obiektywizmu, swobodnej oceny dowodów i reguły in dubio pro reo w następstwie zaniechania uwzględnienia całokształtu okoliczności ujawnionych w postępowaniu przy jednoczesnym odmówieniu wiarygodności w znacznej części wyjaśnieniom oskarżonego M. G., oraz odmówieniu wiarygodności zeznaniom M. P. i Z. S. w zakresie, w jakim potwierdzają one wyjaśnienia oskarżonego, a także rozstrzygniecie wszystkich niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego,

2.  art. 5 § 2 k.p.k., art. 6 k.p.k. w zw. z art. 397 § 1 k.p.k. w zw. z art. 9 § 2 k.p.k. poprzez naruszenie prawa do obrony oskarżonego w następstwie bezzasadnego nieuwzględnienia w dniu 7 lutego 2012 roku wniosku obrońcy oskarżonego o zakreślenie oskarżycielowi publicznemu z mocy art. 397 § 1 k.p.k. stosownego terminu do przedstawienia dowodów wskazujących podstawę prawną i sposób wyliczenia ewentualnych uszczupleń należności publiczno-prawnych, wskazanych w zarzucie aktu oskarżenia, a także rozstrzygniecie wszystkich niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

3.  art. 5 § 2 k.p.k., art. 167 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. i art. 9 § 2 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 i 2 k.p.k. przez przeprowadzenie postępowania dowodowego w sposób uniemożliwiający wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w szczególności przez oddalenie w dniu 8 listopada 2012 r. wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu towaroznawstwa na okoliczność ustalenia rzeczywistej wartości jednej paczki papierosów marki (...), która była podstawą wyliczeń ewentualnych należności publicznoprawnych wskazanych w zarzucie i to w sytuacji, gdy na potrzebę przeprowadzenia takiego dowodu wskazała nawet Izba Celna we W., a także rozstrzygniecie wszystkich niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

4.  art. 443 k.p.k. przez nieuwzględnienie zakazu reformationis in peius w następstwie wydania po ponownym rozpatrzeniu sprawy wyroku surowszego od poprzednio wydanego wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej XII Wydział Karny, sygn. akt XII K 983/07 z dnia 8 kwietnia 2009 r., zaskarżonego wyłącznie na korzyść oskarżonego, to jest:

⚫

orzeczenie kary pozbawienia wolności w wymiarze 10 miesięcy, bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, podczas gdy wykonanie orzeczonej wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2009 r. kary łącznej pozbawienia wolności Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej XII Wydział Karny warunkowo zawiesił na okres próby 5 lat,

⚫

przyjęcie wartości rynkowej papierosów na kwotę nie mniejszą niż 70.000 zł, podczas gdy Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej XII Wydział Karny w wyroku z dnia 8 kwietnia 2009 r. przyjął wartość rynkową nie mniejszą niż 7.000 zł,

5.  art. 424 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. przez sporządzenie uzasadnienia wyroku z naruszeniem wymogów określonych w tym przepisie przez zamieszczenie fragmentów wolnych od treści, nielogicznych z punktu widzenia tej sprawy stwierdzeń, urwanych w kontekście zdań,

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

1.  art. 54 § 1 k.k.s. przez jego niewłaściwe zastosowanie i to w sytuacji gdy oskarżony nie był podmiotem mogącym ponosić odpowiedzialność na tej podstawie prawnej,

2.  art. 53 § 7 k.k.s. przez jego niewłaściwe zastosowanie w następstwie przyjęcia jako wpływające na stopień społecznej szkodliwości okoliczności nie wymienionych w tym przepisie,

III. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że przedmiotowe wyroby tytoniowe nie były oznaczone znakami akcyzy, podczas gdy analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego nie daje ku temu podstaw i w efekcie powyższego przypisanie oskarżonemu popełnienia czynu z art. 68 k.k.s.

ewentualnie

IV. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że nie zachodzą wobec oskarżonego M. G. podstawy do warunkowego zawieszenia wykonania kary, podczas gdy analiza materiału dowodowego nie daje ku temu podstaw.

Powołując się na wskazane powyżej okoliczności, obrońca oskarżonego wniósł o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sadowi I instancji, ewentualnie o warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Części zarzutów zgłoszonych w apelacji obrońcy oskarżonego nie można odmówić słuszności, niemniej na wstępie należy podkreślić, iż głównym powodem uchylenia zaskarżonego wyroku było stwierdzenie, iż jest on dotknięty bezwzględną przyczyną odwoławczą bowiem nastąpiło przedawnienie karalności zarzuconego oskarżonemu czynu. Z tej też przyczyny zaskarżony wyrok należało uchylić, a postępowanie w tej sprawie umorzyć.

Zarzuconego oskarżonemu M. G. czynu z art. 54 § 1 k.k.s. i art. 68 § 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. dopuścił się on w dniu 19 marca 2002 roku. Od momentu, w którym skazany dopuścił się przedmiotowego czynu, a datą orzekanie, upłynął znaczny okres i przepis art. 54 § 1 k.k.s. stanowiący podstawę skazania, był kilkakrotnie nowelizowany. Dokonując subsumcji prawnej zarzuconego czynu, Sąd I instancji – zgodnie z treścią art. 2 § 2 k.k.s. – był zobligowany do rozstrzygnięcia, która treść tego przepisu jest dla sprawcy najwzględniejsza. W wyniku dokonania takiej analizy, przypisując skazanemu sprawstwo zarzuconego czynu, Sąd Okręgowy zastosował art. 54 § 1 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym do grudnia 2005 roku. Zgodnie z ówczesną treścią tego przepisu, czyn podlegający zakwalifikowaniu z tego artykułu podlegał karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie. Uwzględniając treść przepisu art. 2 § 3 k.k.s., rozstrzygając kwestie przedawnienia karalności, również te przepisy należało stosować w brzmieniu obowiązującym do dnia 17 grudnia 2005 roku. Zastosowanie miał więc art. 44 k.k.s. w brzmieniu pierwotnym tj. ustawy z dnia 10 września 1999 roku. Zgodnie z § 1 pkt 2 tego przepisu, gdy przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą pozbawienia wolności, jego karalność ustaje po 5 latach. Zgodnie z § 5, jeżeli w okresie przewidzianym w § 1 lub § 2 wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność popełnionego przez niego przestępstwa skarbowego ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. W niniejszej sprawie postępowanie przeciwko M. G. zostało wszczęte w 5-letnim okresie od popełnienia czynu, co oznacza, że jego karalność ustała po 10 latach. Sąd uwzględnił również okoliczność, iż nawet gdyby uwzględnić treść art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2005, Nr 178, poz. 1479), zgodnie, z którym przepisy niniejszej ustawy o przedawnieniu stosuje się także do czynów popełnionych przed jej wejściem w życie, chyba że termin przedawnienia już upłynął i zastosowaniu art. 44 § 1 k.k.s. w brzmieniu po nowelizacji, przedawnienie również nastąpiłoby po 10 latach. Zważyć jednocześnie należało, że według dyspozycji art. 44 § 3 k.k.s., w wypadkach przewidzianych w § 1 lub § 2 bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności. Jeżeli sprawca przestępstwa skarbowego dopuścił się uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie należności celnej, bieg jego przedawnienia rozpoczyna się z dniem, w którym powstał dług celny; jeżeli nie jest możliwe określenie dnia powstania długu celnego, bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego rozpoczyna się z dniem najwcześniejszym, w którym istnienie długu celnego zostało ustalone. Ponieważ uszczuplenie należności publicznoprawnych będące wynikiem czynu przestępczego, jakiego dopuścił się oskarżony M. G. miało miejsce w marcu 2002 roku, okres przedawnienia dla tego czynu liczymy od zakończenia tego roku tj. od dnia 1 stycznia 2003 roku. Powyższe oznacza, że przedawnienie zarzuconego oskarżonemu czynu nastąpiło w dniu 1 stycznia 2013 roku. Uwzględniając wskazane wyżej okoliczności, zważyć należało, iż w momencie rozstrzygania sprawy przez Sąd Odwoławczy, nastąpiło przedawnienie karalności czynu zarzuconego oskarżonemu M. G., co stanowiło bezwzględną przyczynę odwoławczą (art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok i na podstawie art. 313 § 1 k.k.s. w zw. z art. 414 § 1 k.p.k. oraz art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., art. 2 § 2 k.k.s. oraz art. 44 § 1 pkt 2 k.k.s. w brzmieniu ustawy z dnia 10 września 1999 roku umorzył postępowanie przeciwko oskarżonemu M. G..

Z tej też przyczyny, nie było potrzeby rozważania zasadności argumentów podniesionych w apelacji bowiem powyższa okoliczność warunkowała konieczność uchylenia orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 436 k.p.k.).

Orzeczenie o kosztach oparto o treść art. 630 k.p.k. i stwierdzono, że w związku z umorzeniem postępowania w sprawie, koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.