Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 września 2013 roku

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2013 roku

na posiedzeniu niejawnym sprawy

z powództwa małoletniego A. D. reprezentowanego przez rodziców B. D. i E. D.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A.

w W.

o zapłatę i ustalenie

na skutek zażalenia powoda

od postanowienia Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 3 lipca 2013 r., sygn. akt I C 596/12

p o s t a n a w i a:

I.  uchylić zaskarżone postanowienie.

II.  odstąpić od obciążenia pozwanego kosztami postępowania

zażaleniowego poniesionym przez powoda.

UZASDNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił apelację powoda na podstawie art. 370 k.p.c.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, iż powód został wezwany do uiszczenia opłaty sądowej od wniesionej apelacji, lecz w wyznaczonym mu terminie jej nie uiścił.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł powód zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 370 k.p.c. poprzez odrzucenie apelacji powoda w następstwie wydania błędnego postanowienia Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 4 kwietnia 2013r. odrzucającego wniosek powoda o zwolnienie go od kosztów sądowych w postępowaniu apelacyjnym.

Wskazując na powyższe domagał się rozpoznania w trybie art. 380 k.p.c. postanowienia Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 4 kwietnia 2013r. o odrzuceniu wniosku powoda na podstawie art. 107 ust. 2 u.k.s.c. i uchylenia zaskarżonego postanowienia i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego.

Skarżący podniósł, iż we wniosku o zwolnienie go od kosztów postępowania apelacyjnego podał inne, nowe okoliczności niż we wcześniejszym wniosku. Sytuacja rodzinna powoda uległa znacznemu pogorszeniu, ponoszą oni większe wydatki na ogrzewanie i potrzeby dzieci. Rodzina żyje w skrajnym ubóstwie. Nie są oni w stanie ponieść opłaty sądowej od apelacji w wysokości ponad 25.000 zł, przy dochodach sześcioosobowej rodziny w wysokości 900 zł.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Sąd Apelacyjny rozpoznając zażalenie powoda uznał, iż kontroli instancyjnej w trybie art. 380 k.p.c. należało poddać zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 4 kwietnia 2013r. (k. 156) w zakresie odrzucenia ponownego wniosku powoda o zwolnienie go od kosztów sądowych, w tym od opłaty od apelacji.

Stosownie do art. 380 k.p.c. sąd drugiej instancji, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Przepis ten wyznacza przedmiotowy zakres rozpoznania sądu odwoławczego, a przy tym jest podstawą dla szczególnego środka zaskarżenia, niebędącego środkiem odwoławczym. Art. 380 k.p.c. upoważnia sąd drugiej instancji do przeprowadzenia kontroli postanowień niezaskarżalnych samodzielnie.

Stosownie do art. 107 u.k.s.c. w razie oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych strona nie może ponownie domagać się zwolnienia powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu. Na odrzucenie wniosku nie przysługuje zażalenie.

Sąd Okręgowy uznał, iż sytuacja powoda nie zmieniła się na niekorzyść od czasu uwzględnienia jego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w części, (postanowienie z dnia 31 maja 2012r. - k. 48), co skutkowało odrzuceniem jego wniosku o zwolnienie od opłaty od apelacji, jako wniosku ponownego, opartego na tych samych okolicznościach na podstawie cyt. przepisu.

Z powyższą oceną nie sposób się zgodzić.

Z akt sprawy wynikało, iż Sąd Okręgowy dokonał analizy sytuacji majątkowej powoda na początku procesu tj. na etapie obowiązku uiszczenia przez niego opłaty sądowej od pozwu. Na mocy postanowienia z dnia 31 maja 2012r. powód został zwolniony w całości z przedmiotowej opłaty, natomiast oddalono jego wniosek w pozostałym zakresie, wskazując na obowiązek poniesienia dalszych kosztów procesu dotyczących wydatków w sprawie.

Z tego też względu złożony przez powoda wniosek o zwolnienie go od opłaty sądowej od apelacji na etapie postępowania odwoławczego, nie można uznać za ponowny wniosek w świetle art. 107 u.k.s.c. Złożony przez niego wniosek należało rozpoznać na zasadach ogólnych.

Biorąc powyższe pod uwagę odrzucenie zażalenia powoda na postanowienie z dnia 4 kwietnia 2013r. w oparciu o art. 107 u.k.s.c. było niezasadne, a tym samym odrzucenie apelacji powoda jako nieopłaconej było co najmniej przedwczesne, co skutkowało uchyleniem zaskarżonego postanowienia na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

Z uwagi na przedmiot rozstrzygnięcia Sąd orzekł o kosztach postępowania zażaleniowego w oparciu o art. 102 k.p.c.