Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 listopada 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie I Wydział Cywilny w składzie następującym

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2013 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy
z powództwa (...) Budowlanych Sp. z o.o. z siedzibą w R.

przeciwko Miastu i Gminie S.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 12 września 2013 r., sygn. akt I C 596/13

p o s t a n a w i a:

I.  z m i e n i ć zaskarżone postanowienie tylko o tyle, że
zwalnia powoda od opłaty sądowej od pozwu w części przekraczającej 30.000 zł (trzydzieści tysięcy),

II.  o d d a l i ć zażalenie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym przez powoda postanowieniem Sąd Okręgowy w Przemyślu oddalił jego wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych wskazując w uzasadnieniu, że stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentów dołączonych do pozwu nie pozwala na przyjęcie, iż powód nie jest w stanie uiścić opłaty stosunkowej od pozwu w kwocie 100.000 zł. Zdaniem Sądu Okręgowego przemawia za tym fakt, że powód w chwili składania wniosku o wydanie koncesji na wydobywanie kruszywa naturalnego ze złoża (...), to jest w dniu 17 lipca 2012 r. podawał, że posiada kapitał zakładowy w wysokości 250.000 zł, środki w kasie w wysokości 100.000 zł, środki zgromadzone na koncie bankowym w wysokości 30.000 zł, a ponadto sprzęt do wydobycia kruszywa. Wskazał nadto Sąd Okręgowy, iż powód nie uzyskał możliwie wysokiego wynagrodzenia za przeniesienie koncesji na Kopalnię (...) sp. z o.o. w L., które mógłby następnie przeznaczyć na poniesienie kosztów sądowych. Podniósł Sąd Okręgowy także i to, że powód był dzierżawcą nieruchomości położonych w G. i U. – Piaskownia (...), (...) o znacznie większej powierzchni, co pozwalało mu czerpać stosowne zyski i tym samym pokryć opłatę stosunkową. Według Sądu Okręgowego, wymagana opłata może być także pokryta z kredytu bądź pożyczki bankowej, gdyż powód nie podał, aby miał podobne obciążania.

Żaląc się na powyższe postanowienie powód zarzucił mu naruszenie art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż sytuacja materialna powoda nie uzasadnia zwolnienia go od kosztów sądowych, podczas gdy prawidłowa ocena obecnej sytuacji powoda nie daje podstaw do twierdzenia , iż jest on w stanie uiścić opłatę od pozwu w całości.

Mając na uwadze powyższy zarzut, powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zwolnienie go od ponoszenia kosztów sądowych w całości, ewentualnie w przypadku przyjęcia, iż brak jest podstaw do zwolnienie powoda od kosztów sądowych w całości, wniósł o zwolnienie od kosztów opłaty sądowej od pozwu w części.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarżący mylnie powołuje w zażaleniu przepis art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Przepis ten dotyczy zwolnienia od kosztów sądowych osób fizycznych i z tej racji nie ma w rozpoznawanej sprawie zastosowania.

Zgodnie z treścią przepisu art. 103 u.k.s.c., Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie będącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Cytowany wyżej przepis nie powinien być rozumiany w ten sposób, że chodzi w nim o sytuację, w której zainteresowana strona wykaże, że nie posiada w danej chwili odpowiedniej nadwyżki w swoich środkach finansowych, ale jako obowiązek wykazania trwałej niemożności uzyskania środków na uiszczenie kosztów sądowych w całości lub w części. Istotna więc, dla oceny tak rozumianej przesłanki, powinna być analiza kondycji finansowej osoby prawnej w szerszej prospektywnie czasowej oraz porównanie wysokości wymaganych kosztów sądowych do zasobów i obrotów takiego podmiotu.

Analizując z tej perspektywy dane przedstawione przez powoda, zgodzić się trzeba z argumentacją żalącego się, iż uiszczenie przez powoda opłaty sądowej od pozwu w pełnej wysokości oznaczałoby wyzbycie się całości, a przynajmniej znacznej części, posiadanych środków finansowych, a to z kolei, bezsprzecznie skutkowałoby uniemożliwieniem dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. Ten sam skutek wystąpiłby w przypadku wyzbycia się przez powoda reszty posiadanego, tj. niezajętego przez komornika, sprzętu. Jeśli nadto weźmie się pod uwagę, że od kilku lat powód odnotowuje stratę w swojej działalności gospodarczej, toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, istnieją podstawy do przyjęcia, że nie ma on dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych w całości, w tym zwłaszcza całej opłaty sądowej od pozwu. Z kolei, poziom posiadanych przez powoda zasobów i jego ogólna kondycja finansowa, usprawiedliwia przyjęcie, iż dysponuje on środkami na uiszczenie opłaty sądowej od pozwu w części, tj. w kwocie nie przekraczającej 30.000 zł oraz ewentualnych dalszych opłat i wydatków, jeżeli konieczność ich poniesienia powstanie w dalszym toku postępowania.

Kierując się powyższą argumentacja zażalenie powoda częściowo uwzględniono na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.

W pozostałej części, z podanych już wyżej względów podlegało ono oddaleniu, jako bezzasadne (art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.).