Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Monika Kośka

Sędziowie: SSO Mariusz Broda (spr.)

SSO Barbara Dziewięcka

Protokolant: protokolant sądowy Beata Wodecka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2013 r. sprawy

z urzędu

z udziałem I. A., G. A.

o zmianę kuratora dla częściowo ubezwłasnowolnionego G. A.

na skutek apelacji uczestniczki I. A.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 12 czerwca 2013 r. sygn. akt III RNs 582/13

postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kielcach, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

sygn. akt II Ca 1324/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Kielcach ustanowił dla częściowo ubezwłasnowolnionego G. A. , kuratora w osobie jego żony I. A.. W uzasadnieniu takiego rozstrzygnięcia wskazał , że stosownie do treści art. 176 kr i o w zw. z art. 178 par. 2 kr i o , wzgląd na dobro ubezwłasnowolnionego przemawiał za tym , by kuratorem była jego żona , która zgodziła się na pełnienie tej funkcji.

Tej treści rozstrzygnięcia nie zaakceptowała I. A.. W wywiedzionej apelacji, zarzuciła, że zgodziła się być kuratorem G. A. pod „presją emocjonalną” , dochodząc ostatecznie do wniosku , że nie może go reprezentować, z uwagi na to , że pozostają w separacji faktycznej , mieszkają oddzielnie , zamierza się z mężem rozwieść, nie ma najmniejszych powodów do tego, by pomagać mu i dbać o niego, „nienawidzi” reprezentować jego interesów.

Sąd Okręgowy, zważył co następuje:

Apelacja , o ile prowadziła do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania , okazała się zasadna.

W pierwszej kolejności należy jednoznacznie stwierdzić, że w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia kierunek rozważań co do kręgu osób, z których należy wyłonić kuratora dla częściowo ubezwłasnowolnionego , jest właściwy. Rację ma Sąd I instancji , wskazując, że stosownie do treści art. 178 par. 2 kr i o do kurateli mają odpowiednie zastosowanie przepisy o opiece. Uzupełniająco należy jedynie wskazać, że z kolei do opieki odpowiednie zastosowanie mają przepisy o opiece nad małoletnim (art. 175 kr i o), a w konsekwencji tego doniosłości nabiera regulacja wynikająca z treści art. 149 par. kr i o. To w kontekście jego par. 1 i 2 , Sąd Rejonowy podjął próbę poszukiwania osoby , która mogłaby być kuratorem ubezwłasnowolnionego częściowo uczestnika. Niewątpliwie w tych niespornych realiach faktycznych , osoba jego żony , od strony podmiotowej , co do zasady mogłaby być takim kuratorem. Natomiast , to co ostatecznie eliminuje trafność takiego wniosku , to brak podstaw , by przyjąć , że takie rozwiązanie będzie właściwe z uwagi na wzgląd na dobro osoby, która miałaby pod taką kuratelą pozostawać. Z perspektywy postępowania apelacyjnego, okazuje się bowiem, że ta zgoda , którą I. A. wyraziła przed Sądem Rejonowym, miała charakter nieprzemyślany , incydentalny, oparty na chwilowym stanie emocjonalnym , pod wpływem przebiegu samego postępowania. Tym samym za tą formalnie wyrażoną akceptacją rozwiązania proponowanego przez Sąd I instancji , nie tylko nie szły żadne realne predyspozycje do reprezentowania kurateli , ale wręcz niechęć do wypełniania takiej roli, mało tego sygnalizowana przez uczestniczkę nienawiść do męża. Jeżeli zważyć na istotę kurateli , a więc to , co wynika z treści art. 181 par. 1 kr i o , to nie można obiektywnie przyjąć , że realną możliwość reprezentacji i zarządu majątkiem ubezwłasnowolnionego, w uwzględnieniu jego dobra ma ten, kto nie chce tego czynić. Kuratela musi jednak opierać się na akceptacji ze strony kuratora jego obowiązków. Z tym niewątpliwie łączy się zdolność właściwego postrzegania potrzeb osoby pozostającej pod kuratelą. Swego rodzaju „przymus” oparty jedynie na formalnej podstawie, towarzyszące mu dodatkowo brak zaufania oraz konflikt (pomiędzy oboma osobami , o których mowa), pozostaje daleki od gwarancji takiego właściwego pojmowania i wypełniania funkcji kuratora, raz jeszcze podkreślić należy – z pożytkiem dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej. Z tych względów, okazało się , że zaskarżone postanowienie nie ma takich stabilnych podstaw, które uwzględniałyby te kryteria. Wobec tego, doszło do niewyjaśnienia prawnomaterialnej podstawy przedmiotu, wszczętego z urzędu postępowania o ustanowienie kuratora dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, także stanowiska uczestniczki. Oznacza to, że Sąd Rejonowy nie wyjaśnił istoty sprawy.

W toku ponownego rozpoznania sprawy , Sąd Rejonowy podejmie działania zmierzające do wyłonienia kandydata na osobę kuratora , uwzględniając te w/w kryteria podmiotowe (w ostateczności z uwzględnieniem odpowiednio art. 149 par. 3 kr i o) oraz przedmiotowe (ze szczególnym uwzględnieniem tego wszystkiego, co będzie stanowiło obiektywne gwarancje predyspozycji do sprawowania kurateli , ze względu na dobro uczestnika identyfikowane przez pryzmat jego faktycznych życiowych potrzeb.

W tym stanie rzeczy , na podstawie art. 386 par. 4 kpc , art. 108 par. 2 kpc - w zw. z art. 13 par. 2 kpc orzeczono jak w sentencji.