Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2013 r.

Sąd Rejonowy w Zgorzelcu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Krzysztof Skowron

Protokolant: Ewelina Urbańska

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2013 r.

w Zgorzelcu

sprawy z powództwa Gminy W. – Zakładu Usług (...) w W.

przeciwko M. J. (1), T. J., E. J., M. J. (2), S. J. (1) i S. J. (2)

o eksmisję i zapłatę

1.  nakazuje pozwanym M. J. (1) i T. J., żeby opróżnili, opuścili i wydali powodowi, Gminie W. – Zakładowi Usług (...) w W., lokal mieszkalny nr (...) w P.,

2.  przyznaje pozwanym M. J. (1) i T. J. prawo do lokalu socjalnego, nakazując wstrzymanie wykonania wobec nich obowiązku określonego w pkt 1 wyroku do czasu złożenia im przez Gminę W. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego,

3.  zasądza od pozwanych M. J. (1) i T. J. solidarnie na rzecz powoda, Gminy W. – Zakładu Usług (...) w W., kwotę 10.455,39 zł (dziesięć tysięcy czterysta pięćdziesiąt pięć złotych trzydzieści dziewięć groszy), wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty,

4.  umarza postępowanie co do kwoty 40,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty,

5.  dalej idące powództwo oddala,

6.  zasądza od pozwanych M. J. (1) i T. J. solidarnie na rzecz powoda kwotę 1.810 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

7.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego S. J. (2) kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 1380/12

UZASADNIENIE

Powódka, Gmina W. – Zakład Usług (...) w W., wniosła o zasądzenie na swoją rzecz solidarnie od pozwanych M. J. (1), T. J., E. J., M. J. (2), S. J. (1) i S. J. (2) kwoty 20.321,28 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (4 grudnia 2012 r.) do dnia zapłaty; niezależnie od tego wniosła o nakazanie im (z wyłączeniem S. J. (2)), żeby opróżnili, opuścili i wydali jej lokal mieszkalny nr (...) w P. oraz o ustalenie, że żadnemu z pozwanych nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego; wreszcie też wniosła o zasądzenie na swoją kosztów procesu. W uzasadnieniu żądania wyjaśniła, że jest właścicielką lokalu mieszkalnego nr (...) w P.; podała przy tym, że lokal ten był oddany w najem pozwanemu M. J. (1), który zamieszkał tam z żoną T. J. i dziećmi: E. J., M. J. (2), S. J. (1) i S. J. (2). Podniosła, że z uwagi na zaległości w zapłacie czynszu, w 2011 r. wypowiedziała łączącą ją z pozwanym umowę najmu. Zaznaczyła, że S. J. (2) w kwietniu 2012 r. opuścił lokal nr (...) w P. i zamieszkał w innym miejscu. Wskazała, że zadłużenie pozwanych z tytułu czynszu (a po rozwiązaniu umowy – odszkodowania) i opłat za media w okresie od września 2006 r. do marca 2012 r. wraz ze skapitalizowanymi odsetkami naliczonymi do dnia 3 grudnia 2012 r. i obciążającymi pozwanych kosztami korespondencji wynosi 20.321,28 zł.

Pismem z dnia 16 kwietnia 2013 r. powódka cofnęła pozew co do kwoty 40,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami; w piśmie tym przedstawiła też szczegółowe wyliczenie dochodzonej należności.

Pozwana E. J. wniosła o oddalenie powództwa w stosunku do niej, zarzucając, że w lokalu nr (...) w P. nie mieszka od 2000 r.

Pozwane M. J. (2) i S. J. (1) również wniosły o oddalenie powództwa. Podały, że razem z resztą rodzeństwa nie mieszkają w lokalu nr (...) w P., zakwestionowały prawidłowość wyliczenia zadłużenia i podniosły zarzut przedawnienia roszczenia.

Pozwani M. J. (1) i T. J. także wnieśli o oddalenie powództwa. Wskazali, że w lokalu mieszkają sami, zakwestionowali prawidłowość wyliczenia zadłużenia i podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia. Podali przy tym, że są osobami bezrobotnymi.

Wreszcie i pozwany S. J. (2) wniósł o oddalenie powództwa; zażądał także zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu. Zarzucił, że od 2004 r. nie mieszka w lokalu nr (...) w P..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 stycznia 2004 r. Gmina W. – Zakład Usług (...) w W. zawarła z M. J. (1) umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...) w P.. Razem z najemcą w lokalu tym zamieszkała jego żona, T. J., oraz ich dzieci: E. J., M. J. (2), S. J. (1) i S. J. (2). Najdalej do końca 2008 r. wszystkie dzieci najemcy wyprowadziły się z mieszkania w P. (...) (E. J. nie mieszkała tam od 2000 r., M. J. (2) – najpóźniej od 2005 r., a S. J. (2) – od 2004 r.). Aktualnie lokal zajmują tylko M. J. (1) i T. J.. W dniu 22 sierpnia 2011 r. Gmina W. – Zakład Usług (...) w W. uprzedziła najemców - w związku ze zwłoką z zapłatą czynszu za ponad 3 miesiące - o zamiarze wypowiedzenia umowy, zakreślając im jednocześnie miesięczny termin do uregulowania zadłużenia. Z dniem 30 listopada 2011 r. umowa najmu została wypowiedziana. M. J. (1) i T. J. są osobami bezrobotnymi.

(dowód:

-

umowa najmu z dnia 1 stycznia 2004 r. [ k 10-11];

-

zawiadomienie z dnia 17 sierpnia 2011 r. wraz z potwierdzeniem odbioru [k 14, 18];

-

wypowiedzenie z dnia 13 października 2011 r. wraz z potwierdzeniem odbioru [k 19];

-

zaświadczenie z dnia 7 stycznia 2013 r. [k 59];

-

informacja z dnia 25 października 2011 r. [k 77];

-

oświadczenia z dnia 17 maja 2011 r., 18 maja 2011 r. i 28 października 2011 r. [k 78-80];

-

zeznania świadków: J. M., B. M., M. W., D. J., R. P., M. P. i G. P. [k 127-128];

-

zaświadczenie z dnia 4 maja 2012 r. wraz z tłumaczeniem [k 131-132];

-

informacyjne wysłuchanie stron [k 169])

Zgodnie z umową najmu z dnia 1 stycznia 2004 r. najemca zobowiązany był do uiszczania czynszu i opłat za wywóz nieczystości stałych, zimną wodę, ścieki i energię, z góry, do piętnastego dnia każdego miesiąca kalendarzowego. Wysokość czynszu została ustalona jako iloczyn powierzchni lokalu (75 m ²) i komórki (26,70 m ²) oraz stawki pieniężnej wynoszącej pierwotnie 1,30 zł – w przypadku lokalu i 0,80 zł – w przypadku komórki. W okresie od grudnia 2009 r. do marca 2012 r. stawka czynszu za lokal wynosiła 2,55 zł (przy stawce bazowej 3 zł za m ² powierzchni lokalu, z uwzględnieniem czynników obniżających ją o 15 %) , a za komórkę – 1,05 zł. Od kwietnia 2009 r. we Wspólnocie Mieszkaniowej w P. nr 3 obowiązywały zaliczki: na poczet opłat za wywóz nieczystości stałych – w wysokości 5 zł za każdą z osób zajmujących lokal i na poczet opłat za usuwanie nieczystości płynnych (ścieków) – w wysokości 3 zł za każdego lokatora. Od lutego 2010 r. zmniejszyła się stawka zaliczki na poczet opłat za usuwanie nieczystości płynnych - do 2 zł od osoby; jednocześnie jednak została ustalona zaliczka na utrzymanie hydroforu w wysokości 2,10 zł za m ³ wody, z ustalonym ryczałtem wynoszącym 2,4 m ³ wody na osobę. W dniu 28 października 2011 r. M. J. (1) zgłosił wynajmującemu, że w lokalu nr (...) w P. zamieszkują już tylko dwie osoby. Wcześniej – w maju 2011 r. – zwracał się o umorzenie zaległości czynszowych, nie określając jednak ich wysokości, ani okresu za jaki go obciążają; w październiku 2011 r. zobowiązał się do spłaty zadłużenia, znowu nie precyzując jego wysokości, ani okresu, w którym powstało.

(dowód:

-

wniosek o umorzenie zadłużenia z dnia 20 maja 2011 r. [k 29];

-

podanie z dnia 23 października 2011 r. [k 76];

-

informacja z dnia 25 października 2011 r. [k 77];

-

zarządzenie nr (...) Burmistrza Gminy i Miasta W. z dnia 26 maja 2009 r. [k 84];

-

uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej (...) nr (...) z dnia 12 stycznia 2012 r., nr (...) z dnia 13 stycznia 2010 r., nr (...) z dnia 7 kwietnia 2009 r. i nr (...) [k 87-89, 91];

-

rozliczenie 2006-2012 [k 100-102];

-

załącznik do uchwały nr (...) Rady Miejskiej w W. z dnia 27 listopada 2008 r. [k 159])

Sąd zważył, co następuje:

W sprawie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy najmu lokalu mieszkalnego (art. 11 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego); osoby zajmujące lokal zobowiązane były zatem do jego wydania.

Najpóźniej od 2008 r. w lokalu mieszkalnym nr (...) w P. zamieszkiwali już tylko M. J. (1) i T. J.. W 2000 r. dom rodzinny opuściła E. J. (zamieszkała w J.), w 2004 r. – S. J. (2) (który swoje centrum życiowe przeniósł do szkolnego internatu w Ż. [tam skoncentrowały się wszystkie jego sprawy osobiste i majątkowe, było to zatem miejsce jego stałego zamieszkania - por. wyrok SN z dnia 12 września 2001 r., V CKN 1827/00], a następnie, po ukończeniu nauki, w 2008 r. zamieszkał w D.), a najpóźniej w 2005 r. – M. J. (2) (która przeprowadziła się do G.). Jak w każdym razie wynikało z zeznań świadków (w szczególności R. P.) w 2008 r. żadne z dzieci M. J. (1) i T. J. nie mieszkało już razem z nimi ( jestem dziewczyną S. J. (2). Znamy się sześć lat, razem jesteśmy od 5 lat (…) Odkąd jestem z S. każde z jego rodzeństwa mieszka gdzie indziej – nie w P. [zeznania R. P. - k 128]). Nie było żadnych podstaw, żeby podważyć wiarygodność świadków lub przedłożonych przez pozwanych dokumentów wskazujących na to, że mieszkali poza domem rodzinnym. Zresztą, fakt, że lokal zajmowany jest tylko przez M. J. (1) i T. J. w istocie potwierdzała sama powódka - od listopada 2011 r. zmniejszyła bowiem wysokość uzależnionych od liczby lokatorów opłat, przyjmując, że mieszkają tam tylko dwie osoby.

Jako że będący przedmiotem postępowania lokal wchodzi w skład zasobu publicznego zasobu mieszkaniowego (art. 2 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego), Sąd zobowiązany był przyznać pozwanym M. J. (1) i T. J., którzy są osobami bezrobotnymi (co zostało potraktowane jako fakt przyznany – pozwani podnieśli tę okoliczność już w odpowiedzi na pozew; nigdy nie była ona kwestionowana przez powódkę; pozwany M. J. (1) dodatkowo potwierdził ten fakt na rozprawie w dniu 30 kwietnia 2013 r. [art. 229 k.p.c.]), prawo do lokalu socjalnego (art. 14 ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego w zw. z art. 14 ust. 7 tej ustawy).

Stosownie do art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, orzekając o uprawnieniu M. J. (1) i T. J. do otrzymania lokalu socjalnego, Sąd nakazał wstrzymanie wykonania wobec nich obowiązku wydania lokalu, do czasu złożenia im przez powódkę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Powódka dochodziła zapłaty zadłużenia sięgającego 2006 r. E. J., M. J. (2) i S. J. (2) do 2005 r. opuścili lokal nr (...) w P.; nie odpowiadali zatem – na zasadzie art. 688 ¹ k.c. - za zapłatę czynszu i innych opłat obciążających ich rodziców, jako najemców tego lokalu, za okres objęty powództwem. Z kolei M. J. (1), T. J. i S. J. (1) podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia. Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę czynszu i innych należnych od najemcy opłat wynosi 3 lata (art. 118 k.c.). Należności te – o ile opłaty są również uiszczane wynajmującemu – stanowią jednolitą kategorię i nie ma uzasadnienia dla różnicowania w ich obrębie terminów przedawnienia (przez przyjęcie, że częściowo roszczenia o ich zapłatę przedawniają się tak jak roszczenia z umowy sprzedaży [art. 554 k.c.], czy umowy o świadczenie usług [art. 751 pkt 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c.]). W sytuacji gdy pozew został wniesiony w dniu 4 grudnia 2012 r., a zapłata czynszu i innych opłat miała być dokonywana z góry do 15 dnia każdego miesiąca, pozwani mogli się uchylić od spełnienia świadczeń należnych za okres od września 2006 r. do listopada 2009 r. (art. 117 § 2 k.c.).

Wyrażana przez pozwanego M. J. (1) gotowość spłaty związanych z lokalem zaległości – ze względu na to, że składając takie deklaracje nigdy nie skonkretyzował wysokości swojego zadłużenia - nie przybrała formy uznania powództwa, prowadzącego do przerwania biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.; por. też np. uzasadnienie wyroku SN z dnia 7 marca 2003 r., I CKN 11/01).

Zarządzeniem z dnia 26 maja 2009 r. Burmistrz Gminy i Miasta W. ustalił stawkę czynszu za najem lokali stanowiących własność Gminy W. na kwotę 3 zł za m ² powierzchni użytkowej lokalu (art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego). Stawka ta obowiązywała przez cały okres od grudnia 2009 r. do marca 2012 r. W przypadku lokalu zamieszkanego przez pozwanych powódka stosowała 15 % obniżkę tej stawki (do wysokości 10 % z uwagi na położenie lokalu [w P.]). W odniesieniu do zajmowanej przez nich komórki powódka stosowała z kolei stawkę wynoszącą 1,05 zł (wynikającą z załącznika do uchwały nr (...) Rady Miejskiej w W. z dnia 27 listopada 2008 r.). W efekcie miesięczna stawka należnego od pozwanych czynszu (a od grudnia 2011 r. – w związku z rozwiązaniem umowy najmu – odszkodowania [art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego]) wynosiła 219,29 zł (75 m ² x 2,55 zł [85 % stawki wynoszącej 3 zł] + 26,70 m ² x 1,05 zł = 219,29 zł).

W okresie od grudnia 2009 r. do marca 2012 r. powódka obciążała pozwanych opłatami za wywóz nieczystości stałych, ścieki i utrzymanie hydroforu (urządzenia do przetłaczania wody). Zgodnie z umową najmu pozwani byli zobowiązani do regulowania opłat za zimną wodę, z kolei utrzymanie hydroforu pozostawało w nierozerwalnym związku z jej dostawą; istniały zatem powody do włożenia na najemców obowiązku ponoszenia opłat związanych z tym urządzeniem. Obciążające pozwanych należności nie mogły przewyższać zaliczek wnoszonych na ich poczet przez powódkę (jako właścicielkę lokalu); powódka nie wykazała bowiem, że w istocie ponosiła wyższe, związane z usuwaniem nieczystości i utrzymaniem hydroforu koszty; z drugiej strony pozwani nie udowodnili, że wpłacane przez powódkę zaliczki przewyższały rzeczywiście ponoszone wydatki. Zmiana wysokości opłat - związana ze zmianą liczby lokatorów - mogła nastąpić (i tak też się stało) dopiero od chwili zgłoszenia takiego faktu powódce.

W okresie od grudnia 2009 r. do stycznia 2010 r. opłaty za media, do regulowania których zobowiązani byli pozwani wynosiły: za wywóz nieczystości stałych – 40 zł (5 zł x 8 osób) i za ścieki – 24 zł (3 zł x 8 osób), przy czym jednak powódka naliczała je w kwotach – odpowiednio - 39,98 zł oraz 23,70 zł i te drugie wartości zostały przyjęte w sprawie jako wiążące (art. 321 § 1 k.p.c.). Łączne miesięczne zobowiązanie pozwanych w okresie od grudnia 2009 r. do stycznia 2010 r. wynosiło zatem 282,97 zł (219,29 zł + 39,98 zł + 23,70 zł). W tym czasie nie funkcjonowała uchwała Wspólnoty Mieszkaniowej ustalająca wysokość należności za utrzymanie hydroforu (uchwała nr (...) nie uzyskała większości głosów, niezależnie zatem od liczby wyodrębnionych i niewyodrębnionych lokali w budynku nr (...) w P. była bezskuteczna [art. 19 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali w zw. z art. 199 k.c. lub art. 22 ust. 2 i ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali w zw. z art. 23 ust. 2 tej ustawy).

W okresie od lutego 2010 r. do grudnia 2010 r. pozwani zobowiązani byli dodatkowo regulować opłatę za utrzymanie hydroforu (uchwała Wspólnoty Mieszkaniowej (...) nr(...) z dnia 13 stycznia 2010 r. [k 88]); wynosiła ona 40,32 zł (2,10 zł x 8 osób x 2,4 m ³), przy czym powódka naliczała ją w wysokości 39,98 zł i ta druga wartość została uznana w sprawie za wiążącą (art. 321 § 1 k.p.c.). Jednocześnie zmniejszeniu uległa stawka za ścieki do kwoty 2 zł za osobę, przez co należna opłata za ich usuwanie wynosiła 16 zł (2 zł x 8 osób). Łączne miesięczne zobowiązanie pozwanych w tym okresie wynosiło zatem 315,25 zł (219,29 zł + 39,98 zł + 16 zł + 39,98 zł).

Łączne miesięczne zobowiązanie pozwanych w okresie od stycznia 2011 r. do października 2011 r. wynosiło 315,61 zł; w jego skład wchodziły: czynsz (219,29 zł), opłata za wywóz nieczystości stałych (40 zł) opłata za usuwanie nieczystości płynnych (16 zł) i opłata za utrzymanie hydroforu (40,32 zł); zmiana ta wynikała stąd, że powódka zaprzestała ustalania wysokości opłat poniżej wysokości uiszczanych przez siebie zaliczek.

Wreszcie, w okresie od listopada 2011 r. do marca 2012 r., w związku ze ujawnieniem przez pozwanych liczby osób faktycznie zajmujących lokal, zmniejszeniu uległy należne od pozwanych opłaty za media: za wywóz nieczystości stałych do kwoty 10 zł (5 zł x 2 osoby), za ścieki do kwoty 4 zł (2 zł x 2 osoby) i za utrzymanie hydroforu do kwoty 10,08 zł (2,10 zł x 2 osoby x 2,4 m ³). Łączne miesięczne zobowiązanie pozwanych w tym okresie wynosiło 243,37 zł.

Wobec podniesionego zarzutu przedawnienia należność główna, którą zobowiązani byli uregulować wyłącznie M. J. (1) i T. J. zamykała się kwotą 8.406,64 zł (282,97 zł x 2 miesiące + 315,25 zł x 11 miesięcy + 315,61 zł x 10 miesięcy + 243,37 zł x 5 miesięcy). Skapitalizowane odsetki liczone od każdej ustalonej wyżej miesięcznej należności, od 16 dnia każdego kolejnego miesiąca, poczynając od grudnia 2009 r. do dnia 3 grudnia 2012 r. wyniosły łącznie 2.048,75 zł. Przy określeniu ich wysokości – tak samo jak przy ich kapitalizowaniu przez powódkę - pominięty został jeden dzień (w wyliczeniu powódki - 1 listopada 2012 r. [k 5]).

Źródłem solidarnej odpowiedzialności pozwanych był art. 370 k.c. statuujący taką właśnie odpowiedzialność osób, które zaciągnęły zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia (do którego zalicza się również posiadanie).

W skład zasądzonej należności nie zostały włączone koszty korespondencji w kwocie 20 zł. Niezależnie od tego, że powódka nie przedłożyła wezwań do zapłaty, w związku z którymi zostały naliczone, koszty te nie powinny przewyższać rzeczywistych wydatków związanych z wysyłaniem wezwań (co akurat miało miejsce w przypadku kosztów ustalonych zarządzeniem Dyrektora Zakładu Usług (...) w W. z dnia 20 lipca 2010 r.).

Na rzecz powódki podlegała zatem zasadzeniu suma 10.455,39 zł (8.406,64 zł + 2.048,75 zł). Od kwoty tej, od dnia wniesienia powództwa przysługiwały powódce dalsze odsetki ustawowe (art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 482 § 1 k.c.).

W zakresie w jakim powódka cofnęła pozew, postępowanie podlegało umorzeniu (art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 k.p.c.).

Przeprowadzone dowody były wystarczające do zrekonstruowania faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, stąd pozostałe wnioski dowodowe zostały oddalone (art. 217 § 3 k.p.c.).

Od pozwanych M. J. (1) i T. J. zostały zasądzone na rzecz powódki koszty procesu w takim stosunku, w jakim powódka utrzymała się ze swoim roszczeniem, tj. w 50 % (art. 100 k.p.c.; por. też postanowienie SN z dnia 21 stycznia 1963 r., III CR 191/62, postanowienie SN z dnia 31 stycznia 1991 r., II CZ 255/90 i wyrok SN z dnia 21 lutego 2002 r., I PKN 932/00). Z kolei na podstawie art. 98 k.p.c., na rzecz pozwanego S. J. (2) zostały zasądzone koszty procesu od powódki. Koszty zastępstwa procesowego zostały ustalone na podstawie § 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego.