Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 lutego 2014r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie- Wydział I Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Klimczak (spr.)

Sędziowie: SA Kazimierz Rusin

SA Dariusz Mazurek

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2014 r. na posiedzeniu niejawnym,

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w R.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 2 grudnia 2013 r., sygn. akt VI Gc 225/13

postanawia:

I.  z m i e n i ć zaskarżone postanowienie, w ten sposób, że zasądza od powoda (...) Spółka z o.o. w W. na rzecz pozwanego (...) Spółka z o.o. w R. kwotę 7 200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

II.  z a s ą d z i ć od powoda (...) Spółka z o.o. w W. na rzecz pozwanego (...) Spółka z o.o. w R. kwotę 672 zł (sześćset siedemdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 31 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w Rzeszowie umorzył postępowanie w sprawie z powództwa (...) Spółka z o.o. w W..

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy mając na uwadze przepis art. 505 ³⁷ k.p.c. wskazał, że powód nie uzupełnił braków formalnych pozwu złożonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Pozwany pismem z dnia 6 sierpnia 2013r. złożył wniosek o przyznanie kosztów procesu wg norm przepisanych w związku z oświadczeniem powoda o cofnięciu pozwu.

Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2013r. Sąd Okręgowy w Rzeszowie oddalił wniosek pozwanego o przyznanie kosztów postępowania, wskazując, iż umorzenie postępowania na skutek nieusunięcia braków formalnych pozwu, nie daje podstawy do zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Sąd Okręgowy wskazał również, iż w sprawie nigdy nie doszło do doręczenia pozwanemu odpisu pozwu.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył pozwany, zaskarżając je w całości. Skarżący orzeczeniu temu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na rozstrzygnięcie. Pozwany wskazał, iż błędne jest stanowisko Sądu Okręgowego, iż w przedmiotowej sprawie brak jest podstawy prawnej do zasądzenia na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego oraz, że umorzenie postępowania wskutek nieuzupełnienia braków formalnych pozwu wniesionego w elektronicznym postępowaniu upominawczym nie jest równoznaczne z przegraniem procesu.

Wskazując na powyższy zarzut skarżący wniósł o: zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie na rzecz pozwanego kwoty 7200 zł tytułem kosztów postępowania.

Skarżący podniósł, że wbrew twierdzeniom Sądu Okręgowego doszło do skutecznego doręczenia odpisu pozwu pozwanemu, a to w dniu 7 maja 2013r., a tym samym od tego dnia nastał stan zawisłości sporu pomiędzy stronami. Tym samym zgodnie z ogólną zasadą z art. 98 k.p.c., strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zdaniem skarżącego zasadę tę należy również odnieść do nieuzupełnienie braków formalnych pozwu, które skutkuje umorzeniem postępowania na mocy art. 505 ³⁷ k.p.c.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o oddalenie zażalenia. Wskazał, iż Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił, iż w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz strony pozwanej kosztów zastępstwa procesowego. Powód wniósł ewentualnie o oddalenie wniosku pozwanego na podstawie art. 102 k.p.c.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego okazało się zasadne.

W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny wskazuje, iż przepisy o elektronicznym postępowaniu upominawczym nie regulują w sposób wyczerpujący procedury rozpoznania sprawy po wniesieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w tym postępowaniu. Przepisy te po przekazaniu sprawy do postępowania właściwego, dla zgłaszanego roszczenia mają zastosowanie tylko w zakresie wezwania do usunięcia braków formalnych pozwu oraz jego uzupełnienia i to w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa będzie rozpoznana. Wobec tego postępowanie po wniesieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym odbywa się już na podstawie innych przepisów niż przepisy o elektronicznym postępowaniu upominawczym, z tym zastrzeżeniem, że skutkiem nieusunięcia braków pozwu jest umorzenie postępowania, a nie zwrot pozwu. Kolejno wymaga zaznaczyć, iż doręczenie stronie pozwanej odpisu pozwu wywołuje skutki procesowe i materialnoprawne. Najważniejszym skutkiem procesowym jest zawisłość sprawy i to od tej chwili strona pozwana może wdać się w spór co do istoty sprawy. Stan sprawy w toku trwa aż do momentu uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, tj. wyroku albo postanowienia odrzucającego pozew lub umarzającego postępowanie, a także uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego, że odtworzenie akt nie jest możliwe.

Mając powyższe uwagi na względzie Sąd Apelacyjny zaznacza, iż w rozpatrywanej sprawie stronie pozwanej został doręczony odpisu pozwu, a więc sprawa ta była w toku. Ponadto, co istotne pozwany wnosząc sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 29 kwietnia 2013 r. wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym wdał się w spór co do istoty sprawy domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zażądał zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym wynagrodzenia pełnomocnika według norm przepisanych (k. 13). Następnie, wskutek nieusunięcia braków pozwu Sąd Okręgowy wydał postanowienie z dnia 31 lipca 2013r., którym umorzył postępowanie i wobec braku zaskarżenia tego rozstrzygnięcia, orzeczenie w tym zakresie, uprawomocniło się. Postanowienie to było orzeczeniem kończący postępowanie w instancji, a tym samym, zgodnie z art. 108 k.p.c. sąd zobligowany był do rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Zatem, rzeczą Sądu I instancji była ocena wniosków stron w przedmiocie kosztów postępowania. Tym samym wyrażone w postanowieniu Sądu Okręgowego stanowisko, iż w niniejszej sprawie brak jest podstaw prawnych do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania jest nietrafne.

Sąd Okręgowy rozstrzygnął kwestię kosztów procesu dopiero zaskarżonym postanowieniem z dnia 2 grudnia 2013r., oddalając wniosek o przyznanie kosztów procesu stronie pozwanej.

W ocenie Sądu orzekającego Sąd Okręgowy nie prawidłowo orzekł o kosztach zastępstwa procesowego należnych stronie pozwanej. W oparciu o zasadę wyrażoną w przepisie art. 98 § 1 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Przy tym wymaga zauważenia, iż przegrać sprawę można nie tylko w sensie merytorycznym, lecz również w sensie formalnym (w przypadku postanowienia kończącego postępowanie bez merytorycznego rozstrzygnięcia). W rozpatrywanej sprawie postępowanie zostało umorzone wskutek nieusunięcia przez stronę powodową braków pozwu, a więc jej roszczenie nie zostało uwzględnione. Tym samym to powód jest stroną przegrywającą sprawę a w związku z tym to on winien zwrócić stronie pozwanej koszty tego postępowania.

Sąd obciążył tym samym powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu poniesionych przez pozwanego. Wysokość tych kosztów została ustalona w myśl § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.).

W świetle powyższych rozważań Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd orzekł w myśl art. 98 k.p.c., obciążając nimi stronę powodową. Na koszty te złożyła się opłata od zażalenia w wysokości 72 zł oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł (§ 6 pkt 4 w zw. z § 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.).