Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z 8.10.2013 roku (k.2-3) B. C. wystąpiła z żądaniem zasądzenia od Przedsiębiorstwa (...) spółki z o.o. W B. kwoty 1919 złotych tytułem zwrotu zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej, nadto zaś odsetek ustawowych obliczonych od dnia wniesienia pozwu, do dnia zapłaty.

Uzasadniając żądanie inicjatorka postępowania wskazała, iż w dniu 13.11.1974 roku Miejskie Przedsiębiorstwo (...) w B. zawarło z M. A. (matką powódki) umowę najmu lokalu mieszkalnego numer (...), znajdującego się w budynku przy ulicy (...) w B.. W związku z zawarciem umowy najemczyni uiściła kaucję w kwocie 3300 złotych. Po śmierci M. A. w dniu 14.10.1999 roku w stosunek najmu lokalu wstąpiła powódka. Stosunek najmu trwał do 9.04.2013 roku, kiedy to lokal został B. C. sprzedany.

W dalszej części uzasadnienia pozwu inicjatorka postępowania stwierdziła, że po nabyciu lokalu strona pozwana zaproponowała zwrot zwaloryzowanej kaucji w wysokości 428,92 złotych. Wskazanej kwoty powódka jednak nie przyjęła uznając zastosowany przez obowiązanego do świadczenia sposób waloryzacji polegający na porównaniu wysokości stawek czynszowych do wysokości kaucji za niewłaściwy. Zdaniem B. C. dla waloryzacji kaucji mieszkaniowej właściwy jej miernik stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Według powódki skoro w chwili jej uiszczenia (w 1974 roku) kaucja odpowiadała 1,04% przeciętnego wynagrodzenia, przemnożenie tego współczynnika przez kwotę 3690,30 złotych, stanowiącą ogłoszoną przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w W. w dniu 11.02.2013 roku kwotę wynagrodzenia daje kwotę 3837,90 złotych. Uwzględniając interesy obydwu stron oraz równomiernie rozkładając ryzyko inflacji po podzieleniu wskazanej kwoty przez 2 uzyskano kwotę 1919 złotych stanowiącą wartość dochodzonego roszczenia.

Do pozwu inicjatorka postępowania dołączyła pomiędzy innymi kopię umowy najmu lokalu mieszkalnego z 13.11.1974r. (k.4-7), kopię pisma Przedsiębiorstwa (...) spółki z o.o. w B. z 28.10.1999 roku (k.8) stwierdzające wstąpienie przez powódkę w stosunek najmu lokalu po zmarłej matce M. A., nadto zaś kopię zawartej 9.04.2103 roku w kancelarii notarialnej W. Z. umowy sprzedaży lokalu (k.9-13), kopię pisma pozwanego z 21.06.2013 roku informującego powódkę o ustaleniu wartości zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej na kwotę 428,92 złotych, nadto zaś kopię pisma z 8.08.2013 roku informującego powódkę o sposobie obliczenia zwaloryzowanej kaucji (k.16).

Reprezentujący powódkę pełnomocnik – radca prawny R. O. w trakcie rozprawy w dniu 28.01.2014 roku podtrzymał żądanie pozwu, wnosząc o jego uwzględnienie oraz o zasądzenie od przeciwnika procesowego na rzecz swej mocodawczyni kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

W złożonej odpowiedzi na pozew z dnia 13.01.2014 roku (k.55) pozwane Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o. w B. wniosło o oddalenie powództwa w całości. W lakonicznym uzasadnieniu strona pozwana nie przedstawiając jakichkolwiek twierdzeń w odniesieniu do okoliczności faktycznych jak też nie zgłaszając żadnych wniosków dowodowych ograniczyła się wyłącznie do wskazania, iż sposób waloryzacji wyjaśniła w pismach dołączonych przez B. C. do pozwu a datowanych na 8.08.2013 roku i 2.09.2013 roku, powołując się jednocześnie na uchwałę zarządu pozwanej z 4.01.2004r..

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Za całkowicie bezsporny pomiędzy przeciwnikami procesowymi należało uznać fakt uiszczenia w 1974 roku przez M. A.– matkę powódki, kaucji w kwocie 3300 złotych w związku z zawarciem umowy najmu lokalu mieszkalnego numer (...), znajdującego się w budynku przy ulicy (...) w B.. Okoliczność tę potwierdza udzielona powódce przez pozwanego w dniu 8.08.2013 roku pisemna informacja, w treści której to w/w sumę wskazano jako kwotę uiszczonej pierwotnie kaucji.

Za równie bezsporny należało uznać także fakt wstąpienia przez powódkę w stosunek najmu po śmierci mamy – co potwierdza z kolei treść pisma pozwanego z 28.10.1999 roku.

W dniu 9.04.2013 roku w kancelarii notarialnej W. Z. w B. doszło do zawarcia zarejestrowanej za numerem rep. A (...)umowy na podstawie której to powódka nabyła za kwotę 45992,50 złotych najmowany dotychczas lokal mieszkalny numer (...), składający się 2 pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju o łącznej powierzchni 36,98m2, znajdujący się w budynku numer (...) przy ulicy (...) w B. wraz z udziałem wynoszącym (...) w częściach budynku i urządzeniach służących do użytku ogółu mieszkańców, jak też w użytkowaniu wieczystym zabudowanej wskazanym budynkiem wielomieszkaniowym działki numer (...) o powierzchni 300m2 (vide umowa sprzedaży k.9-13).

W ocenie sądu wytoczone przez B. C. powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie, a mianowicie do kwoty 1824,41 złotych jak też odsetek ustawowych od wskazanej należności za okres od daty wyrokowania, do dnia zapłaty.

Jak wynikało to jednoznacznie z uzasadnienia pisma wszczynającego postępowanie w sprawie, skierowane przeciwko Przedsiębiorstwu (...) spółce z o.o. w B. żądanie sprowadzało się do zapłaty przez pozwanego określonej na kwotę 1919 złotych należności z tytułu zwrotu zwaloryzowanej kaucji mieszkaniowej, uiszczonej w 1974 roku przy zawarciu umowy najmu lokalu mieszkalnego przez matę B. C., po której to powódka wstąpiła w stosunek najmu.

Podstawę dającą powódce prawo do domagania się zwrotu na swoją rzecz kaucji stanowi regulacja z art.36.1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, przewidująca powinność zwrotu kaucji uiszczonej, jak miało to miejsce w sprawie poddanej pod rozstrzygnięcie sądu, przed 12.11.1974 roku, w terminie 1 miesiąca od daty opróżnienia lokalu bądź też nabycia jego własności przez najemcę. Świadczenie tego rodzaju jak stwierdził w uchwale z 26.09.2002 roku (III CZP 58/02) może jednocześnie stanowić przedmiot waloryzacji sądowej na zasadach i po spełnieniu warunków określonych w treści art.358.1§3k.c. (to jest w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania).

Wyrażony w art.358.1§3k.c. wymóg istotnej zmiany siły nabywczej należało zdaniem sądu uznać w sposób kategoryczny za spełniony, albowiem zjawiskiem powszechnie znanym, na które powoływała się powódka już w piśmie wszczynającym postępowanie w sprawie jest mające miejsce w Polsce począwszy od lat osiemdziesiątych XX wieku zjawisko inflacji oraz hiperinflacji w wyniku którego na przestrzeni kilkunastu lat (począwszy od 1981 do 1998 roku) nastąpił gwałtowny i wielokrotny (wynoszący w okresie największego nasilenia ponad 585%) spadek siły nabywczej złotego. Zjawisko to pociągnęło za sobą również znaczącą utratę wartości pierwotnie spełnionego tytułem kaucji świadczenia, którego zwrot w kwocie nominalnej, wynoszącej (przy uwzględnieniu denominacji złotego z 1995 roku w stosunku (...):1) 0,33 złotych należałoby uznać za oczywiście niesprawiedliwy.

W tych okolicznościach nie ulegało wątpliwości, iż podlegające zwrotowi na rzecz B. C. po nabyciu przez nią lokalu świadczenie winno ulec waloryzacji.

Mając na względzie wynikający z art.358.1§3k.c. wymóg uwzględnienia przy stosowaniu waloryzacji zasad słuszności (współżycia społecznego), jak też interesów obydwu stron sąd za najwłaściwszy dla przywrócenia wartości świadczenia uznał miernik przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w W. i stanowiącego podstawę wymiaru rent i emerytur. Porównanie uiszczonej pierwotnie kaucji w kwocie 3300 złotych ze stawką przeciętnego wynagrodzenia (wynoszącą w 1974 roku 3185 złotych – vide informacja Głównego Urzędu Statystycznego w W. - www.(...).htm ) prowadzi do wniosku, o tym iż wpłacona w 1974 roku przez mamę powódki kaucja stanowiła 103,61067503924646781789638932496% ówczesnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Zastosowanie ustalonego w ten sposób wskaźnika procentowego do ostatniego ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w W. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, stanowiącego podstawę wymiaru rent i emerytur wynoszącego 3521,67 złotych daje w rezultacie kwotę 3648,82 złotych.

Wynikający z zasad słuszności wymóg równego rozłożenia ryzyka inflacji pomiędzy obydwie strony stosunku prawnego uzasadniał z kolei pomniejszenie tak ustalonej kwoty o 50%, co w rezultacie dawało zwaloryzowane świadczenie we wskazanym w punkcie I wyroku rozmiarze wynoszącym 1824,41 złotych.

W pozostałym zakresie co do objętej pozwem należności głównej sąd powództwo oddalił. Zauważyć przy tym należy, iż powódka domagając się zasądzenia na swoją rzecz świadczenia w kwocie 1919 złotych dla wyliczenia zwaloryzowanego świadczenia posłużyła się (zdaniem sądu wadliwie) dwoma różnymi wskaźnikami, to jest z jednej strony kwotą przeciętnego miesięcznego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ogłaszaną corocznie i dla całego roku przez Prezesa GUS na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz kwotę przeciętnego wynagrodzenia ogłaszaną kwartalnie na podstawie art.20 pkt 2 wskazanej ustawy.

Mając na względzie tę okoliczność, iż wyrok obejmujący waloryzację świadczenia ma charakter konstytutywny sąd o należnych odsetkach orzekł na podstawie art.481k.c. od daty wyrokowania oddalając zarazem dalej idące żądanie zasądzenia odsetek „od dnia wniesienia pozwu”.

O kosztach procesu, obejmujących uiszczoną przez powódkę opłatę od pozwu w kwocie 96 złotych, opłatę od pełnomocnictwa w rozmiarze 17 złotych i koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika powódki w kwocie 600 złotych sąd orzekł na podstawie art.100 zdanie 2k.p.c.. Mając na względzie tę okoliczność, iż powództwo zostało uwzględnione w zdecydowanej większości (w ponad 95%) sąd uznał za właściwe obciążenie pozwanego kosztami procesu w całości.