Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2013r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Elżbieta Zarzecka (spr.)

Sędziowie: SO del. Piotr Prusinowski

SA Bożena Szponar - Jarocka

Protokolant: Barbara Chilimoniuk

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2013 r. w Białymstoku

sprawy z wniosku L. M.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji wnioskodawcy L. M.

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 23 października 2012 r. sygn. akt III U 609/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1208/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 września 2012r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ustalił miesięczne potrącenia z emerytury rolniczej L. M. od dnia 1 października 2012r., na podstawie art. 139 w granicach ustalonych art. 140 i 141 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) i w zw. z art. 52 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tj. Dz. U. z 2008r., Nr 50, poz. 291 ze zm.).

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 23 października 2012r. oddalił odwołanie L. M. od w/w decyzji.

Sąd ten ustalił, że wnioskodawca pobiera emeryturę rolniczą z KRUS. W dniu 6 września 2012r. do tej placówki wpłynęło wezwanie od Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Augustowie do dokonywania potrąceń z emerytury wnioskodawcy, na wniosek wierzyciela – Urzędu Gminy w A. i na podstawie tytułu wykonawczego z wyroku Sądu Rejonowego w Augustowie w sprawie sygn. akt II K 313/11 z klauzulą wykonalności tego sądu z dnia 12 lipca 2012r. Dlatego też została wszczęta egzekucja z emerytury wnioskodawcy, celem zaspokojenia należności głównej – 7.600,00 zł, opłaty egzekucyjnej – 608,00 zł oraz wydatków gotówkowych – 45,37 zł.

Sąd pierwszej instancji, mając na uwadze treść art. 139 i 140 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS oraz wysokość miesięcznej emerytury wnioskodawcy w kwocie 937,54 zł brutto uznał, że zaskarżoną decyzją Prezes KRUS ustalił zgodnie z prawem wysokość miesięcznych potrąceń od 1 października 2012r. w kwocie 234,38 zł. Sąd Okręgowy podkreślił, że zarówno organ rentowy, jak i sąd, nie są uprawnione do rozstrzygania zasadności dokonywanego zajęcia komorniczego wynikającego z sądowego tytułu wykonawczego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł L. M.. Nie precyzując wniosków apelacyjnych zakwestionował tytuł wykonawczy, na podstawie którego prowadzona jest egzekucja. Podniósł, iż wyrok został napisany miesiąc przed rozprawą oraz, że otrzymywał świadczenie w wysokości 803 zł a obecnie 568 zł, którego jednak nie odbiera z uwagi na postawę wójta. Chciałby spokojnie się leczyć.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Zawarty w apelacji zarzut sporządzenia wyroku przed rozprawą jest gołosłowny. Nie znajduje bowiem potwierdzenia w aktach sprawy. Z treści protokołu sporządzonego za pomocą urządzenia rejestrującego przebieg rozprawy k. 21, jak też z treści skróconego protokołu pisemnego k. 20-20odw. wynika, że wyrok został sporządzony i ogłoszony bezpośrednio po zamknięciu rozprawy.

Sąd Okręgowy trafnie uznał, iż ustalone w zaskarżonej decyzji Prezesa KRUS z dnia 7 września 2012r. miesięczne potrącenia emerytury należnej wnioskodawcy odpowiadają zasadom określonym w art. 139 i 140 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela i akceptuje te ustalenia oraz argumentację prawną przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 i 3 w/w ustawy ze świadczenia emerytalnego, po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141, wymienione w tym przepisie wierzytelności. Według art. 139 ust. 1 pkt 5 w/w ustawy potrąceniu podlegają sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, czyli takie jak w niniejszej sprawie. Według art. 140 ust. 3 w/w ustawy potrącenia z innych egzekwowanych należności mogą być dokonywane do wysokości 25% świadczenia. Według art. 141 ust. 1 pkt c w/w ustawy emerytury i renty są wolne od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2, w części odpowiadającej: 50 % kwoty najniższej emerytury, przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.

Prezes KRUS nie może badać zasadności egzekucji należności wynikających z tytułów wykonawczych. Nie pełni on bowiem roli organu egzekucyjnego, którym jest, zgodnie z art. 758 k.p.c., komornik sądowy. Organ rentowy występuje jedynie w charakterze podmiotu upoważnionego i zobowiązanego do wstrzymania dłużnikowi tej części świadczenia pieniężnego, która podlega potrąceniu i przekazaniu na rzecz wierzyciela widniejącego w tytule wykonawczym. Takie stanowisko zajął również Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 września 2007r. sygn. akt III AUa 810/2007. Potrąceń z emerytury zakład rentowy dokonuje już jako dłużnik zajętej wierzytelności, zgodnie bowiem z art. 896 § 1 k.p.c. do egzekucji z wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie wzywając dłużnika wierzytelności (organ rentowy), aby należnego świadczenia nie uiszczał dłużnikowi, lecz złożył je komornikowi (podobnie w uzasadnieniu wyroku SA w Warszawie w sprawie sygn. akt III AUa 810/2007. Zajęcie jest skuteczne z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności (art. 900 §1 k.p.c.). Organ rentowy nie ma uprawnień do weryfikowania czynności komornika w postaci zajęcia wierzytelności. Może to uczynić jedynie Sąd Rejonowy Wydział Cywilny w ramach skargi na czynność komornika zgodnie z art. 676 § 1 k.p.c. Organ rentowy nie ma również uprawnień do kontroli samego długu stwierdzonego w tytule wykonawczym, który skarżący neguje. Takich uprawnień nie posiada również sąd ubezpieczeń społecznych, prowadzący kontrolę decyzji organów rentowych wydanych w przedmiocie świadczeń. Możliwości kontroli egzekwowanego długu są przewidziane w innym postępowaniu w ramach powództwa przeciwegzekucyjnego (art. 840 §1 k.p.c.).

Wezwaniem z dnia 3 września 2012r. (k. 159 akt ZUS) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Augustowie wezwał organ rentowy, do dokonywania potrąceń ze świadczeń emerytalno-rentowych wnioskodawcy. Komornik sądowy wszczynając egzekucję, w sądowym postępowaniu egzekucyjnym, działał na wniosek wierzyciela Gminy A., na podstawie tytułu wykonawczego, tj. wyroku Sądu Rejonowego w Augustowie z dnia 18 października 2011r. sygn. akt II K 313/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 12 lipca 2012r. Komornik zajął emeryturę skarżącego, celem zaspokojenia wierzytelności wynikającej z w/w tytułu wykonawczego. Zajęcie emerytury skutkowało wydaniem przez Prezesa KRUS zaskarżonej decyzji. W decyzji tej Prezes KRUS dokonał pomniejszenia wypłaty emerytury wnioskodawcy z tytułu potrąceń, o kwotę 234,38 zł począwszy od dnia 1 października 2012r. Kwota potrąceń stanowiła 25% wysokości świadczenia tj. kwoty 937,54 zł. Zatem odpowiadała granicom przewidzianym w art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po odjęciu kwot potrąceń (234,38 zł.), podatku i składek na ubezpieczenia społeczne, do wypłaty za październik 2012r. przysługiwała wnioskodawcy kwota 569,16 zł. Decyzja Prezesa KRUS respektowała zatem warunek zakreślony art. 141 ust. 1 pkt 3 w/w ustawy, odnoszący się do kwoty świadczenia wolnej od egzekucji i potrąceń, tj. odpowiadającej 50% kwoty najniższej emerytury lub renty. Zgodnie z komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych oraz kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent (M.P. z dnia 28 lutego 2011 r.), wydanym na podstawie art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych od dnia 1 marca 2011r. kwoty najniższej emerytury i renty wynosiły 728,18 zł miesięcznie. Stąd jej połowa stanowiła kwota 364,09 zł.

W związku z powyższym apelację jako bezpodstawną należało oddalić, na zasadzie art. 385 k.p.c.