Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie – Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Przemysław Jagosz

Protokolant p.o. sekr. sąd. Aleksandra Bogusz

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2014 r., w O., na rozprawie,

sprawy z powództwa (...) Banku (...) S.A. w W.

przeciwko Z. S.

o zapłatę

I.  uchyla w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w dniu 20-12-2013 r. w sprawie I Nc 173/13;

II.  oddala powództwo;

III.  nie obciąża powódki kosztami procesu na rzecz pozwanej oraz odstępuje od obciążania powódki nieuiszczoną częścią kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) SA w W. ostatecznie żądał od pozwanej Z. S. kwoty 223 742,68 CHF oraz zwrotu kosztów procesu z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej do do nieruchomości gruntowej, położonej w miejscowości K., gmina R., będącej działką nr (...), dla której założona i prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Kętrzynie księga wieczysta KW nr (...), z uwzględnieniem ograniczenia kwotowego w związku z ustanowieniem na rzecz powoda hipoteki umownej kaucyjnej w wysokości 53 650 CHF zabezpieczającej należności uboczne od pożyczki i hipoteki umownej zwykłej w wysokości 178 821,18 CHF zabezpieczającej spłatę pożyczki. W uzasadnieniu tego żądania wskazał, że pozwana ustanowiła hipotekę na swojej nieruchomości celem zabezpieczenia pożyczki udzielonej D. S. i aktualnie dochodzi zapłaty zadłużenia z tego tytułu od dłużnika rzeczowego, którym jest pozwana.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 20.12.2013 r. (wydanym pod sygnaturą I Nc 143/14) powództwo uwzględniono w całości.

Zarzuty od tego nakazu wniosła pozwana Z. S. podnosząc, że po wydaniu nakazu, w dniu 24.01.2014 r. dłużnik osobisty D. S. uzgodniła z powodem warunki zawarcia ugody restrukturyzacyjnej i podpisania nowej umowy, czego warunkiem miała być częściowa zapłata zaległości kredytowych. Taka zapłata została dokonana, powodowi przesłano wszelkie dokumenty niezbędne do podpisania umowy, a mimo to wycofał się z deklaracji zawarcia ugody i cofnięcia pozwu. Działanie powoda należy zatem uznać za wprowadzające w błąd kredytobiorcę i sprzeczne z zasadami sprawiedliwości i współżycia społecznego. W konsekwencji pozwana wnosiła o oddalenie powództwa.

W odpowiedzi na zarzuty powód wskazał, że między nim a D. S. doszło do zawarcia ugody, mocą której kwota objęta nakazem zapłaty została rozłożona na raty, a na zawarcie takiej ugody pozwana wyraziła zgodę. Podkreślił natomiast, że w dacie wytoczenia powództwa należność była wymagalna.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Poza sporem między stronami było to, że powód i D. S. zawarli umowę pożyczki hipotecznej, zaś na zabezpieczenie wierzytelności z tego tytułu pozwana ustanowiła na rzecz powoda hipotekę kaucyjną w wysokości 53 650 CHF zabezpieczającej należności uboczne i hipotekę zwykłą w wysokości 178 821,18 CHF zabezpieczającej należność główną na nieruchomości gruntowej, położonej w miejscowości K., gmina R., będącej działką nr (...), dla której założona i prowadzona jest w Sądzie Rejonowym w Kętrzynie księga wieczysta KW nr (...). Nie było też kwestionowane, że według wyciągu z ksiąg bankowych powoda z dnia 8.10.2013 r. wymagalne zadłużenie z tytułu pożyczki wynosiło łącznie z odsetkami i kosztami 234 322,64 CHF, a wynikało z wypowiedzenia umowy.

Ostatecznie okazało się, że po wytoczeniu powództwa i wydaniu nakazu zapłaty w oparciu o dokumenty określone w art. 485 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego (kpc), powód i D. S. zawarli umowę ugody, mocą której zadłużenie z tytułu pożyczki rozłożono na raty i przy zgodzie pozwanej pozostawiono zabezpieczenie w postaci ww. hipotek.

Aktualnie zatem wierzytelność z tytułu pożyczki objęta nakazem zapłaty z dnia 20.12.2013 r., wobec ustanowienia nowych terminów zapłaty, przestała być wymagalna w stosunku do D. S. (dłużnika osobistego powoda) w zakresie ujętym w tym nakazie. Czyni to bezzasadnym żądanie jej spełnienia przez dłużnika rzeczowego, którego odpowiedzialność z tytułu ustanowionych hipotek uzależniona jest zawsze od wymagalności wierzytelności w stosunku do dłużnika osobistego.

Z tego względu nakaz zapłaty z dnia 20.12.2013 r. wydany pod sygnaturą I Nc 173/13 podlegał uchyleniu w całości, a powództwo należało oddalić jako dotyczące niewymagalnej na datę wyrokowania wierzytelności, o czym orzeczono w pkt I sentencji wyroku, stosownie do treści art. 496 kpc w związku z brakiem podstaw z art. 353 Kodeksu cywilnego (kc).

Mając na uwadze, że powództwo było zasadne na datę jego wytoczenia, zaś do zmiany okoliczności w tym zakresie doszło wskutek zawarcia ugody pozasądowej w toku procesu i już po wydaniu nakazu zapłaty, uznając to za przypadek szczególny, na podstawie art. 102 kpc odstąpiono od obciążania powodowego Banku kosztami procesu na rzecz pozwanej oraz nieuiszczoną częścią kosztów sądowych, obejmujących opłatę od zarzutów, od której pozwana została zwolniona.

Nie było przy tym żadnych podstaw do uwzględnienia wniosku powoda o zasądzenie kosztów procesu od pozwanej. Ostatecznie bowiem to powód przegrał proces i zgodnie z zasadą określoną w art. 98 kpc on powinien ponieść koszty procesu. Przepis art. 102 kpc umożliwia wyłącznie odstąpienie od tej zasady przez nieobciążanie stronny przegranej tymi kosztami, nie pozwala natomiast na jej modyfikację jej działania i zasądzenie zwrotu kosztów od strony wygrywającej rzecz strony przegrywającej sprawę. W tym kontekście zauważyć zresztą można, że nie było przeszkód, by kwestię kosztów poniesionych w związku z koniecznością dochodzenia zapłaty powód uregulował w ugodzie zawartej z dłużniczką osobistą przy udziale wszakże pozwanej. Skoro tego nie uczynił, niezależnie od tego, czy rozmyślnie, czy przez zaniechanie, aktualnie nie może z tego wyciągać korzystnych dla siebie skutków przez próbę odwrócenia zasad regulujących ponoszenie kosztów procesu.