Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Łomży I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 r.

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W.

przeciwko P. Z.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego w Łomży VIII Zamiejscowego Wydziału Cywilnego w G.

z dnia 20 grudnia 2013r., sygn. akt VIII C 509/13 „upr”

apelację oddala.

Sygn. akt I Ca 107/14 „upr”

UZASADNIENIE

Powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wniósł o zasądzenie od P. Z. na jego rzecz kwoty 3.253,27 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytowej NBP od kwoty 1.508,60 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 1.744,67 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Pozwany P. Z. nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę, nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności oraz nie składał w sprawie wyjaśnień ustnie lub na piśmie.

Wyrokiem zaocznym z dnia 20 grudnia 2013 r. sygn. akt VIII C 509/13 „upr” Sąd Rejonowy w Łomży Zamiejscowy Wydział Cywilny w G. zasądził od pozwanego P. Z. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. kwotę 1.508,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2013 r. do dnia zapłaty (pkt 1 wyroku). W pkt 2 wyroku w pozostałej części oddalił powództwo. Ponadto zasądził od pozwanego P. Z. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. kwotę 302,68 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3 wyroku). Wyrokowi w punkcie 1 i 3 nadał rygor natychmiastowej wykonalności (pkt 4 wyroku).

Powyższy wyrok został wydany w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i ocenę prawną.

W dniu 21 sierpnia 2008 r. P. Z. zawarł z (...) Bank S.A. we W. umowę kredytu numer (...) na zakup pralki automatycznej marki B.. Bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 1.708.60 zł.

Z uwagi na niewywiązanie się przez pozwanego z warunków zawartych w umowie, została ona wypowiedziana.

W dniu 24 sierpnia 2011 r. pomiędzy (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym w W. a (...) Bank S.A. we W. została zawarta umowa przelewu wierzytelności, w wyniku której powód nabył wierzytelność wobec pozwanego, wynikającą z ww. umowy kredytu.

Pismem z dnia 24 sierpnia 2011 r. (...) Bank S.A. we W. zawiadomił P. Z. o przelewie wierzytelności wynikającej z ww. umowy wskazując, że na dzień 9 czerwca 2011 r. wierzytelność wynosi 2.557,75 zł.

Pismem z dnia 6 października 2011 r. powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 2.683,73 zł.

Pozwany P. Z. nie uregulował ww. kwoty.

Sąd Rejonowy, uznając powództwo za uzasadnione w części, podniósł, iż zgodnie z twierdzeniem powoda umowa pożyczki zawarta pomiędzy pierwotnym wierzycielem a pozwanym została wypowiedziana. Wypowiedzenie zaś umowy po upływie okresu wypowiedzenia - skutkuje jej rozwiązaniem.

Sąd I instancji wskazał, iż brak jest w treści umowy z dnia 21 sierpnia 2008 r. postanowień pozwalających bankowi na naliczanie po jej rozwiązaniu umownych odsetek karnych. Odsetki takie przewidziane w §3 pkt 5 umowy dotyczą tylko okresu jej trwania. Po rozwiązaniu umowy w całości ww. postanowienie, jak i wszystkie inne postanowienia umowy przestały wiązać strony. Sąd Rejonowy stwierdził, iż nie było między stronami ww. czynności prawnej żadnego porozumienia, w szczególności nie zawiera go umowa kredytu, która pozwoliłaby po rozwiązaniu umowy stosować niektóre jej postanowienie nadal. Oznacza to, że po rozwiązaniu umowy pierwotny wierzyciel (a po przelewie wierzytelności - powód) mógł od niespłaconej kwoty kapitału (1.508.60 zł) naliczać jedynie odsetki ustawowe zgodnie z art. 481 §1 i 2 k.c.

Sąd I instancji podniósł, iż z uzasadnienia pozwu wynika, że na kwotę główną 3.253,27 zł składają się następujące należności: kwota 1.558,16 zł z tytułu odsetek karnych naliczanych przez bank od kwoty niespłaconego kapitału na dzień 9 czerwca 2011 r., kwota 205 zł z tytułu opłat windykacyjnych naliczonych przez poprzedniego wierzyciela, kwota 285,99 zł z tytułu opłat egzekucyjnych naliczonych przez poprzedniego wierzyciela, kwota 1.508,60 zł z tytułu niespłaconej kwoty kapitału oraz kwota 695,52 zł z tytułu odsetek karnych stanowiących czterokrotność stopu kredytu lombardowego NBP naliczona od kwoty niespłaconego kapitału od dnia 10 czerwca 2011 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu.

Sąd Rejonowy wskazał, iż powód nie przedłożył oświadczenia pierwotnego wierzyciela o wypowiedzeniu umowy, które to oświadczenia skutkowało jej rozwiązaniem. Powód jedynie w treści pozwu wskazał na dokonanie tej jednostronnej czynności prawnej. Tym samym Sąd I instancji uznał, że powodowi należy się jedynie niespłacona kwota kapitału w wysokości 1.508,60 zł. Przyjął, iż brak było w niniejszej sprawie podstaw do uznania, jakoby powodowi należały się kwoty z tytułu naliczonych odsetek karnych (zarówno przez pierwotnego wierzyciela, jak i powoda) oraz opłaty windykacyjne i egzekucyjne. Powód nie przedstawił oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, toteż brak było możliwości ustalenia daty rozwiązania umowy, a tym samym ustalenia czy czynności windykacyjne i egzekucyjne zostały dokonywane w trakcie trwania umowy czy po jej rozwiązaniu. Sąd I instancji uznał jednocześnie, że odsetki karne naliczane przez pierwotnego wierzyciela w wysokości 558,16 zł oraz przez powoda w wysokości 695,52 zł, dotyczą odsetek naliczanych po rozwiązaniu umowy. Tym samym nie było podstaw do ich naliczenia. Jak zostało wyżej wskazane w wypadku rozwiązania umowy należą się jedynie odsetki ustawowe, nie zaś umowne. Oczywiście, że wypowiedzenie umowy i jej rozwiązanie w następstwie tej czynności prawnej nie wywołuje skutku w postaci uznania, że umowa nie istniała. Umowa istniała, jednakże w ściśle określonym czasie, do chwili jej rozwiązania. Sąd Rejonowy podniósł, iż w aktach sprawy brak jest dowodów, jak i twierdzeń powoda wskazujących, że odsetki karne naliczane przez pierwotnego wierzyciela dotyczyły okresu, w którym przedmiotowa umowa nie była jeszcze rozwiązana. Natomiast odsetki karne naliczone przez powoda dotyczyły okresu od 10 czerwca 2011 r. do 28 maja 2013 r. (data poprzedzająca dzień wniesienia pozwu), a zatem były one naliczone za okres, w którym umowa już nie obowiązywała. Umowa została wypowiedziana, jak wynika z treści pozwu przez pierwotnego wierzyciela, a zatem przed przelaniem wierzytelności.

W zaistniałej sytuacji Sąd I instancji zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.508,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 maja 2013 r. do dnia zapłaty. Podstawą zasądzenia odsetek był art. 481 § 1 i 2 k.c. W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone.

Sąd Rejonowy wskazał, iż z kwoty 3.253,27 zł stanowiącej wartość przedmiotu sporu, została zasądzona kwota 1.508,60 zł, stanowiąca 46% wartości przedmiotu sporu. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu (art. 100 k.p.c.) strony powinny ponieść koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powód w 54%, a pozwany w 46%. Powód poniósł koszty sądowe w wysokości 41 zł z tytułu opłaty od pozwu, kwotę 600 zł z tytułu wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika oraz 17 zł z tytułu opłaty skarbowej, pozwany zaś nie poniósł żadnych kosztów. Tym samym na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd I instancji zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 302,68 zł (658 zł x 46%).

Sąd wyrokowi w pkt 1 i 3 nadał rygor natychmiastowej wykonalności, zgodnie z treścią art. 333§ 1 pkt 3 k.p.c.

Powyższy wyrok w zakresie pkt 2 w części, co do kwoty 772,11 zł oraz w zakresie pkt 3 zaskarżył powód (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W.. Skarżący zarzucił naruszenie art. 481 § 1 k.c. poprzez brak zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych od kwoty 1.508,60 zł naliczonych od dnia wymagalności roszczenia do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu, podczas gdy żądanie powoda w tym zakresie było w pełni uzasadnione.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda: kwoty 2.280,71 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I instancji według norm przepisanych, kosztów za postępowanie przed Sądem II instancji według norm przepisanych, w tym opłaty od apelacji i kosztów zastępstwa procesowego, względnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji oraz pozostawienie temu Sądowi orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje.

Apelacja powoda jest niezasadna.

Sąd Okręgowy uznał, że stan faktyczny ustalony przez Sąd Rejonowy, jak i dokonana przezeń ocena prawna zasługuje w pełni na aprobatę.

W apelacji powód, zarzucając Sądowi I instancji naruszenie art. 481 § 1 k.c., domaga się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na jego rzecz kwoty 2.280,71 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Z uzasadnienia apelacji wynika, iż żądana aktualnie przez powoda kwota 2.280,71 zł obejmuje 1.508,60 zł z tytułu niespłaconego kapitału oraz skapitalizowane odsetki ustawowe od kwoty tego kapitału za okres od 22 czerwca 2009 r. do 28 maja 2013 r. w wysokości 772,11 zł.

Na wstępie przypomnieć trzeba, iż niniejsza sprawa toczy się w postępowaniu uproszczonym, w którym zmiana powództwa jest niedopuszczalna (art. 505 ⁴ § 1 k.p.c.). Powód aktualnie zmienia swoje powództwo. Przed Sądem I instancji domagał się bowiem zasądzenia m.in. kwoty 1.508,60 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a obecnie domaga się zasądzenia odsetek ustawowych od tej samej kwoty, naliczonych od dnia wymagalności roszczenia do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu. W apelacji powód doliczył do kwoty niespłaconego kapitału (1.508,60 zł) zaległe odsetki ustawowe (772,11 zł), wnosząc o zasądzenie łącznie kwoty 2.280,71 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Takie roszczenie jest w świetle okoliczności niniejszej sprawy nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Roszczenie o odsetki powstaje od chwili opóźnienia i dotyczy okresu aż do momentu, gdy dłużnik spełni świadczenie pieniężne. Odsetki przysługują więc zgodnie z art. 481 § 1 k.c. za czas opóźnienia. Dlatego stają się wymagalne począwszy od bezskutecznego upływu terminu spełnienia świadczenia głównego, czyli z upływem pierwszego dnia od wymagalności roszczenia głównego, aż do dnia jego zapłaty.

W niniejszej sprawie powód powoływał się na okoliczność wypowiedzenia przedmiotowej umowy przez pierwotnego wierzyciela, co skutkowało rozwiązaniem umowy po upływie okresu wypowiedzenia. Nie przedłożył jednak dowodu na okoliczność, kiedy to wypowiedzenie miało miejsce. Brak było zatem możliwości ustalenia daty rozwiązania umowy, a tym samym określenia przez Sąd I instancji daty wymagalności roszczenia głównego (1.508,60 zł) na inny dzień, niż dzień wytoczenia powództwa, zgodnie z żądaniem zgłoszonym w pozwie. W apelacji powód, domagając się odsetek ustawowych od kwoty 1.508,60 zł od dnia wymagalności roszczenia do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu, w dalszym ciągu nie przedstawia stosownych dowodów, na podstawie których można by ustalić dzień wymagalności roszczenia. Ponadto, jak już powyżej wskazano, dokonuje on zmiany powództwa, występując aktualnie z żądaniem zasądzenia od kwoty niespłaconego kapitału odsetek ustawowych w miejsce odsetek umownych i to naliczanych od daty wcześniejszej niż wskazana w pozwie.

Zgodnie z art. 383 k.p.c. w postępowaniu apelacyjnym nie można rozszerzyć żądania pozwu ani występować z nowymi roszczeniami. Wystąpienie więc przez powoda z roszczeniem zapłaty kwoty 2.280,71 zł w apelacji nie może przynieść pożądanego przez niego skutku.

Argumentacja podniesiona w apelacji jest nieprzekonująca, a twierdzenia skarżącego stanowią swoistą polemikę z właściwymi ustaleniami poczynionymi przez Sąd I instancji i dokonaną przezeń oceną prawną. Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, a przedstawiona przezeń argumentacja prawna w uzasadnieniu wyroku zasługuje na pełną aprobatę. Wbrew twierdzeniom skarżącego, nie można zarzucić, by Sąd I instancji naruszył art. 481 § 1 k.c.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy oddalił apelacje, jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.