Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2013 r.

Sąd Rejonowy w Suwałkach I. Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2013 r. w Suwałkach

sprawy z powództwa (...) S. A. w W.

przeciwko B. S.

o ustalenie

oraz sprawy z powództwa wzajemnego B. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

o podwyższenie renty

I.  Oddala powództwo główne.

II.  Rentę zasądzoną prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 04 października 2001r. w sprawie I C 5094/00 na rzecz powódki wzajemnej B. S. od pozwanego wzajemnego (...) Spółki Akcyjnej w W. w kwocie 700,00 zł (siedemset złotych 00/100) podwyższa do kwoty 1.300,00 zł (jeden tysiąc trzysta złotych 00/100) miesięcznie płatną do dnia 15-go każdego miesiąca poczynając od dnia 01.09.2013r. wraz z odsetkami ustawowymi w wypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

III.  O kosztach procesu orzec zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie Referendarzowi Sądowemu.

SSR Izabela Sadłowska

Sygn. akt I.C. 1035/13

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w W. w pozwie skierowanym przeciwko B. S. domagał się ustalenia, iż renta ustalona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 04 października 2001r. w sprawie I C 5094/00 w kwocie 700,00 zł na rzecz pozwanej wygasła. Domagał się także zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 15.11.1998r. doszło do wypadku, w którym pozwana doznała urazu podudzia lewego (otwarte złamanie z przemieszczeniem i oszczepem) oraz ogólnych obrażeń. Z uwagi na znaczny upływ czasu od wypadku i możliwą poprawę stanu zdrowia pozwanej, a także fakt, iż pozwana uniemożliwia powodowi ustalenie co do zasadności dalszej wypłaty renty na drodze pozasądowej wystąpienie z niniejszym pozwem stało się konieczne i uzasadnione.

Pozwana B. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych podnosząc, iż żądanie powoda jest całkowicie niezasadne. Jednocześnie wystąpiła z powództwem wzajemnym przeciwko (...) S.A. w W. o podwyższenie renty orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach wyrokiem Sadu Rejonowego w Suwałkach z dnia 04 października 2001r. w sprawie I C 5094/00 na kwotę 700,00 zł miesięcznie do kwoty 1.300 zł miesięcznie od dnia 01 września 2013 roku

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, iż wypłacana jej przez pozwanego renta w wysokości 700 zł miesięcznie nie rekompensuje wydatków ponoszonych przez nią w związku z doznanymi uszkodzeniami ciała. Do wydatków tych pozwana i powódka wzajemna zaliczyła koszty: zakupu leków, zabiegów rehabilitacyjnych, wizyt lekarskich, dojazdów na nie, zakupu pomocy ortopedycznych, diety. Jest ona osobą chorą i wymaga stałego leczenia. Zmuszona jest korzystać z licznych Poradni w tym ginekologicznej, neurologicznej, ortopedycznej i wielu innych. Ponadto z uwagi na upływ czasu od 2001 roku do chwili obecnej ceny wzrosły dwukrotnie.

Powód i pozwany wzajemny wniósł o oddalenie powództwa w zakresie podwyższenia renty zgodnie z żądaniem B. S., powołując się na okoliczności wskazane jak wyżej.

Sąd ustalił, co następuje:

W wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 15 listopada 1998r., za skutki którego (...) S.A. Inspektorat w S. ponosi odpowiedzialność B. S. utraciła zdolność do pracy w charakterze dezynfektora w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S., wcześniej pracowała jako sprzedawca w (...) Społem. Bezpośrednio przed wypadkiem zajmowała się wychowywaniem dzieci. W dacie zdarzenia miała ona 34 lata. W wyniku wypadku pokrzywdzona doznała wieloodłamowego złamania kości lewego podudzia. W trakcie pobytu w Szpitalach poddano ją szeregowi zabiegów medycznych, w tym operacyjnego zespolenie kości, operacyjnego usuwania płytki zespalającej, założenia aparatu dociskowego i operacyjnego usuwania płyty i śrubokrętów. W związku z doznanymi uszkodzeniami ciała nie może ona wykonywać pracy fizycznej, a także pracy wymagającej długotrwałego stania i chodzenia oraz prac wymagających sprawności fizycznej (dowód: opinie k.87-88,88-89 znajdujące się w aktach sprawy I C 5094/00).

Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrokiem z dnia 04.10.2001r. w sprawie I C 5094/00 zasądził od (...) S.A. Inspektorat w S. rentę w wysokości 700,00 zł (dowód: wyrok k. 115, uzasadnienie k. 117-120 znajdujące się w aktach sprawy I C 5094/00).

Obecnie B. S. ma 47 lat. Od 2005 roku pracuje w Wojewódzkim Szpitalu w S. w charakterze statystyka medycznego, zarabia 1.140,00 złotych miesięcznie. Wcześniej pracowała jako dezynfektor ale z uwagi na stan zdrowia zmuszona była zmienić stanowisko. W 2007 roku pracodawca zwolnił ją i przez 9 miesięcy pozostawała bez zatrudnienia. Z tytułu podejmowanej pracy w 2008 roku osiągnęła ona dochód netto w wysokości 10.505,30 zł, w 2009 roku – 11.575,18 zł, w 2010 roku – 11.931,88 złotych, w 2011 roku 12.862,58 złotych, zaś w 2012r. -12.451,76 złotych. Jej mąż w dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą, w chwili obecnej nie przynosi ona dochodów. Na utrzymaniu ma jedno dziecko, 19 letniego, uczącego się syna. Od wypadku posiada ona umiarkowany stopień niepełnosprawności (dowód: zeznania powódki k.152v-153, zeznania świadków: A. S. (1) k.146v-147 oraz A. S. (2) k.151-151v, zeznania podatkowe k. 52-56, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k.57, 58,59).

W związku z wypadkiem w 2001r. przeszła ona operację ginekologiczną związaną z podszyciem macicy, aktualnie posiada skierowanie na ponowny takie zabieg, który został wyznaczony na 09.01.2014r. W 2010 roku miała kolejną operację - artroskopię kolana lewego, które było uszkodzone podczas wypadku. Następnie w 2010 roku operację kręgosłupa szyjnego – wstawiony ma sztuczny implant. W 2012 roku przeszła operację kręgosłupa lędźwiowego – gdzie wstawiono jej 6 śrub, dwa druty i stabilizator. Po tej operacji do dzisiaj odczuwa bardzo silne dolegliwości bólowe. Od dnia wypadku cały czas jest pod opieką lekarzy neurologów, ortopedów, rehabilitantów i lekarza rodzinnego i dodatkowo leczy się prywatnie u neurochirurga dr K. koszt wizyty 200 zł (w tym roku odbyły się już 4) i ortopedy traumatologa w W. doktora P. N. koszt wizyty 180 zł + dojazd 400 zł (2xdo roku), ginekologa gdzie koszt wizyty wynosi 100 zł. Przyjmuje leki na które wydaje miesięcznie ok. 300 zł. Posiada też własny sprzęt rehabilitacyjny: pas wypornościowy (132 zł), kule jak również ochraniacze na kolana, rajstopy przeciw żylakowe. Co kwartał kupuje specjalistyczne obuwie, na co wydatkuję kwotę 300,00 zł. Ze względu na niemożność wykonywania gimnastyki stosuje dietę, której koszt wynosi 400 zł miesięcznie. Korzysta również z dodatkowych zabiegów prywatnych zabiegów rehabilitacyjnych w (...)ie w S., jest to koszt co kwartał rzędu po 240,00 złotych, albowiem rehabilitacja państwowa odbywa się tylko dwa razy do roku. Raz w tygodniu korzysta z sauny (koszt 40 zł miesięcznie) i dwa razy z basenu (koszt 112 zł) (dowód: zeznania powódki k.152v-153, zeznania świadków: A. S. (1) k.146v-147 oraz A. S. (2) k.151-151v, dokumentacja medyczna k.61-104,124, paragony i faktury k. 121-123, 125-145).

Na dzień dzisiejszy wg neurologa stan psychiczny B. S. jest niestabilny, albowiem żyje w ciągłym bólu. Ma duży problem z poruszaniem się, z wchodzeniem po schodach, nie może odkurzać, nie robi sama zakupów. W kwestii stania i siedzenia to też jest problem z powodu bólu jaki przy tym towarzyszy (dowód: zeznania powódki k.152v-153, zeznania świadków: A. S. (1) k.146v-147 oraz A. S. (2) k.151-151v, dokumentacja medyczna k.61-104, 124).

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie spór między stronami dotyczył kwestii czy od daty wydania ostatniego orzeczenia sądowego w sprawie o ustalenia renty doszło do zmiany okoliczności wymagającej korekty wysokości wypłacanego pozwanej, powódce wzajemnej świadczenia rentowego, czy też należy ustalić, iż ono ustało.

Zgodnie z treścią art. 907§2 KC, w sytuacji, gdy obowiązek płacenia renty wynika z ustawy (art. 444 § 2 k.c.), każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.

Z treści wskazanego przepisu wynika, iż przesłanką zmiany wysokości renty ustalonej prawomocnym wyrokiem jest zmiana stosunków, uzasadniająca żądanie zmiany renty. Wielkość renty jest uzależniona od wysokości dochodów, które mógłby uzyskiwać poszkodowany gdyby do szkody nie doszło, może też wiązać się ze zwiększeniem potrzeb lub zmniejszeniem widoków na przyszłość (por. wyrok SN z dnia 10.09.1975 r. sygn. akt III PR 70/75, LEX nr 14285, oraz wyrok SN z dnia 28.09.1971r. III PRN 60/71, LEX nr 14142) Zatem okoliczności wskazane w pozwie, takie jak wzrost potrzeb są okolicznościami wskazującymi na potrzebę podwyższenia renty.

Podnieść należy, iż wypłacana B. S. renta nie ma charakteru alimentacyjnego, lecz stanowi odszkodowanie za kalectwo. O zmianie jej wysokości nie może, zatem decydować zmiana stosunków w zakresie zwykłych potrzeb związanych z utrzymaniem (w tym opłat za mieszkanie, energię elektryczną czy gaz), lecz zwiększenie się potrzeb poszkodowanego na skutek utraty zdolności do pracy czy utraty zarobków oraz ze zwiększeniem się potrzeb związanych z kalectwem powstałym na skutek wypadku (vide - wyrok SN z dnia 23.11.1976r., sygn. akt II CR 467/76, publ. LEX nr 7879). Mając powyższe na względzie przy ocenie okoliczności uzasadniających podwyższenie renty zasądzonej na rzecz pozwanej, powódki wzajemnej Sąd nie brał pod uwagę wydatków, jakie wykłada ona na utrzymanie i opłacenie mieszkania, natomiast dokonał oceny zwiększonych potrzeb związanych z doznanym wskutek wypadku kalectwem, gdyby B. S. nie poniosła szkody.

Dlatego też wskazać należy jak w części ustalającej uzasadnienia, iż w związku z wypadkiem w 2001r. przeszła powódka operację ginekologiczną związaną z podszyciem macicy, aktualnie posiada skierowanie na ponowny takie zabieg, który został wyznaczony na 09.01.2014r. W 2010 roku miała kolejną operację - artroskopię kolana lewego, które było uszkodzone podczas wypadku. Następnie w 2010 roku operację kręgosłupa szyjnego – wstawiony ma sztuczny implant. W 2012 roku przeszła operację kręgosłupa lędźwiowego – gdzie wstawiono jej 6 śrub, dwa druty i stabilizator. Po tej operacji do dzisiaj odczuwa bardzo silne dolegliwości bólowe. Od dnia wypadku cały czas jest pod opieką lekarzy neurologów, ortopedów, rehabilitantów i lekarza rodzinnego i dodatkowo leczy się prywatnie u neurochirurga dr K. koszt wizyty 200 zł (w tym roku odbyły się już 4) i ortopedy traumatologa w W. doktora P. N. koszt wizyty 180 zł + dojazd 400 zł (2xdo roku), ginekologa gdzie koszt wizyty wynosi 100 zł. Przyjmuje leki na które wydaje miesięcznie ok. 300 zł. Posiada też własny sprzęt rehabilitacyjny: pas wypornościowy (132 zł), kule jak również ochraniacze na kolana, rajstopy przeciw żylakowe. Co kwartał kupuje specjalistyczne obuwie, na co wydatkuję kwotę 300,00 zł. Ze względu na niemożność wykonywania gimnastyki stosuje dietę, której koszt wynosi 400 zł miesięcznie. Korzysta również z dodatkowych zabiegów prywatnych zabiegów rehabilitacyjnych w (...)ie w S., jest to koszt co kwartał rzędu po 240,00 złotych, albowiem rehabilitacja państwowa odbywa się tylko dwa razy do roku. Raz w tygodniu korzysta z sauny (koszt 40 zł miesięcznie) i dwa razy z basenu (koszt 112 zł). Powyższe okoliczności wskazała powódka w swych zeznaniach, które potwierdzili przesłuchani w sprawie świadkowie A. S. (2) i A. S. (1). Wprawdzie należą oni do najbliższej rodziny powódki, jednakże mając na uwadze charakter niniejszej sprawy, Sąd uznał, iż są to osoby najbardziej zorientowane w sytuacji życiowej powódki. Zeznania B. S. uzupełniają się wzajemnie z zeznaniami świadków, dlatego, Sąd nie znalazł podstaw by je kwestionować. I na ich podstawie dokonał ustaleń w sprawie w zakresie stanu zdrowia powódki, oraz kosztów jej utrzymania, jak i oceny jej zwiększonych potrzeb związanych ze skutkami wypadku.

Zatem udowodniła ona w sposób bezsprzeczny, iż w związku z doznanymi uszkodzeniami ciała wzrosły jej potrzeby dot. to kosztów: zakupu leków, wizyt lekarskich (w tym u lekarzy specjalistów) i dojazdów na nie, zabiegów rehabilitacyjnych, stosowanej diety, zakupu pomocy ortopedycznych. Co do tego Sąd nie miał jakichkolwiek wątpliwości biorąc pod uwagę fakt, iż od daty orzeczenia o rencie upłynęło 13 lat. W tym czasie niewątpliwie nastąpiła zmiana cen rynkowych. W związku z kolejnymi zabiegami operacyjnymi powiązanymi ze skutkami wypadku z 1998 roku rosły je potrzeby i rentę tę należało podwyższyć do kwoty wskazanej jak w pozwie.

Wprawdzie powódka podjęła zatrudnienie i pracuje od 2005 roku w Szpitalu Wojewódzkim w S. to jednak jej stanowisko pracy uległo zmianie. Nie może ona pracować jako dezynfektor, ani ewentualnie jako sprzedawca. Praca fizyczna, a także praca wymagająca długotrwałego stania i chodzenia oraz praca wymagająca sprawności fizycznej jest niewskazana. Powyższe niewątpliwie ogranicza jej możliwości dot. dodatkowego zarobkowania czy też uzyskania wynagrodzenia w wyższej wysokości.

Nie bez znaczenia na podwyższenie renty pozostaje również fakt, iż w okresie ponoszenia zwiększonych potrzeb w związku z doznanym uszczerbkiem na zdrowiu w 2007 r. powódka pozostawała przez 9 miesięcy bez jakiekolwiek zatrudnienia. Mając na uwadze wskazania do pracy jakie ona posiada (praca w warunkach pracy chronione) niewątpliwie ograniczyło to jej możliwości podjęcia nowej pracy i możliwości zarobkowania. Jak wynika z przedłożonych przez nią zeznań podatkowych w 2008 roku uzyskała ona dochód netto w wysokości 10.505,30 zł tj. po 875.44 zł miesięcznie. Przyjąć należy, iż w 2007 roku uzyskałaby dochód zbliżony do wyżej wskazanego, o czym świadczą zeznania podatkowe za kolejne lata. Zatem w 2007 r. utraciła ona dochody w wysokości ok. 7.800 złotych. Analiza zeznań podatkowych za lata 2008-2012r. wskazuje również, iż w latach 2010 (11.931,88 złotych) i 2012 (12.451,76 złotych) uzyskała ona dochód zbliżony do tego, która otrzymała w latach poprzedzających tj. w 2009 (11.575,18 zł) i 2011 (12.862,58 złotych). Z kolei takowa sytuacja nie zachodziła z roku 2008 na 2009, gdzie dochody w 2009 roku były wyższe. W ocenie Sądu powyższe ma związek z tym, iż w 2010 i w 2012r. powódka miała przeprowadzone operacje kolana i kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, co niewątpliwie wiązało się z pozostawaniem jej na zwolnieniu lekarskim i uzyskaniem z tego tytułu mniejszego wynagrodzenia.

Nie mniej jednak pomimo tego, iż podjęła ona zatrudnienie to nie można mówić, iż przyznane jej świadczenie rentowe podlega ustaniu. Renta stanowi jak wyżej wskazano odszkodowanie za kalectwo. Nie może dojść do takiej sytuacji, że skoro powódka pracuje i zarabia to z tego wynagrodzenia ma ona pokrywać dodatkowe wydatki związane z doznanym kalectwem. W tym celu ma służyć jej przyznane świadczenie rentowe. Dlatego też Sąd orzekł jak w pkt. I i II wyroku.

Marginalnie wskazać należy, iż Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu reumatologii i medycyny pracy na okoliczność ustalenia, czy B. S. z dniem 01 września 2013 roku jest zdolna do pracy zarobkowej i w jakim zakresie, jeśli nie to jakie prace może wykonywać, czy ewentualna niezdolność do pracy w całości wynika z obrażeń doznanych przez pozwaną na skutek wypadek z dnia 15.11.1998r., jeśli nie to w jakim zakresie. W ocenie Sądu wniosek powyższy był bezprzedmiotowy albowiem jak sama podała B. S. pozostaje w zatrudnieniu od 2005 roku. Dowód ten prowadziłby zatem do nieuzasadnionego przedłużenia niniejszego postępowania.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął mając na uwadze zasadą odpowiedzialności za wynik procesu – w myśl art. 98 § 1 k.p.c., pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie Referendarzowi sądowemu.

SSR Izabela Sadłowska