Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 czerwca 2014 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący:	SSA Wojciech Kociubiński
Sędziowie:	SSA Ryszard Ponikowski (spr.) SSO del. do SA Piotr Kaczmarek
Protokolant:	Anna Dziurzyńska

przy udziale prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Teresy Łozińskiej - Fatygi

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2014 r.

sprawy K. L. (1)

oskarżonego z art. 296 § 1 k.k. w zw. z art. 296 § 3 k.k., art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., art. 297 § 1 k.k., art. 297 § 1 k.k.

J. W. (1)

oskarżonego z art. 296 § 1 k.k. w zw. z art. 296 § 3 k.k., art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k.

A. Ż. (1)

oskarżonego z art. 296 § 1 k.k. w zw. z art. 296 § 3 k.k., art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

z dnia 21 lutego 2014 r. sygn. akt III K 83/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonych K. L. (1), J. W. (1) i A. Ż. (1) ten sposób, że:

1.  wymierzoną oskarżonemu K. L. (1) w pkt. II części dyspozytywnej wyroku karę grzywny obniża do 100 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna wynosi 20 złotych; karę grzywny wymierzoną temu oskarżonemu w pkt. III części dyspozytywnej wyroku obniża do 40 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna wynosi 20 złotych i tym samym przyjmuje, że straciła moc kara łączna grzywny wymierzona temu oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku,

2.  wymierzoną oskarżonemu J. W. (1) w pkt. II części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku karę grzywny obniża do 100 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna wynosi 20 złotych i tym samym przyjmuje, że straciła moc kara łączna grzywny wymierzonej temu oskarżonemu w pkt. VII części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku;

3.  wymierzoną oskarżonemu A. Ż. (2) w pkt. II części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku karę grzywny obniża do 30 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna wynosi 20 złotych;

4.  odnośnie orzeczenia zawartego w pkt. IV części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, w miejsce zawartego tu ustalenia o treści: ”czym doprowadzili Ministerstwo (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 308 000 zł oraz Fundusz (...) w kwocie 216 700 zł w łącznej kwocie 524.700,93 zł. przyjmuje, że oskarżeni opisanym w tym punkcie wyroku zachowaniem doprowadzili Fundusz (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 216 700 zł i jednoczenie obniża kary grzywny wymierzone za ten czyn każdemu z oskarżonych do 50 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka wynosi 20 złotych;

5.  określone w pkt VI, VIII i X części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku okresy próby związane z warunkowych zawieszeniem wykonania kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec oskarżonego K. L. (1), J. W. (1) i A. Ż. (1) zmniejsza do lat 2 (dwóch);

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 85 § 1 k.k. oraz art. 86 § 1 i 3 k.k. łączy kary grzywny wymierzone oskarżonym K. L. (1) i J. W. (1) w pkt. 1 , 2 i 4 niniejszego wyroku i wymierza:

1.  K. L. (1) karę łączną grzywny w wysokości 100 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka wynosi 20 złotych,

2.  J. W. (1) karę łączną grzywny w wysokości 70 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka wynosi 20 złotych,

IV.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze po rozpoznaniu sprawy:

1. K. L. (1) oskarżonego o to, że:

I. w okresie od 2000r. do 2005r. w W. pełniąc obowiązki Prezesa Zarządu (...) Związku (...) z siedzibą W., ul. (...), będąc
z racji pełnionej funkcji zobowiązany do dbania i zajmowania się sprawami majątkowymi związku, nadużył udzielonych mu uprawnień w ten sposób, że
w dniu 09.05.2005r. nabywając od Skarbu Państwa – Starostwa Powiatowego
w J. nieruchomość zabudowaną położoną w S. – J. Ośrodek (...) z 50% bonifikatą, tj. za kwotę 429.488,40 zł, a następnie zbywając ją w tym samym dniu M. W. (1) za kwotę 858.976,80 zł wyrządził (...) Związkowi (...) wielką szkodę majątkową w łącznej kwocie 1.924.139,20 zł będąc świadomym tego, iż w latach 2000-2005 Urząd (...), Ministerstwo (...) oraz Ministerstwo (...) przekazało na modernizację przedmiotowej nieruchomości środki pieniężne w kwocie 1.924.142 zł. jak również, iż wartość nieruchomości zgodnie z Operatem Szacunkowym (...) z dnia 20.08.2004r. wyniosła 2.230.000 zł,

tj. o czyn z art. 296§1 kk w zw. z art. 296§3 kk;

II. w dniu 09 maja 2005r. w Z. z góry powziętym zamiarem i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 429.488,40 zł. Starostwo Powiatowe
w J. w ten sposób, iż w celu uzyskania 50% bonifikaty w kwocie 429.488,40 zł na zakup nieruchomości zabudowanej (...)
(...) w J., wprowadził w błąd J. P. – V-ce Starostę (...) oraz M. K. (1) – pełnomocnika w/wym. Starostwa Powiatowego co do zamiaru dalszego wykorzystania przedmiotowego ośrodka na cele sportowe nie związane z działalnością zarobkową zgodnie z art. 68 ust. 2 Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami i odsprzedania go osobie fizycznej, co miało bezpośrednie znaczenia dla uzyskania bonifikaty,

tj. o czyn z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk;

III. w dniu 19 maja 2005r. w W. w celu uzyskania dotacji z Ministerstwa (...) przedłożył pismo wraz z Aktem Notarialnym z dnia 09.05.2005r. Repertorium (...) stwierdzając w nim nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne dla uzyskania przedmiotowej dotacji
tj. faktycznego stanu prawnego własności nieruchomości pod nazwą (...) w J. co doprowadziło do udzielenia w dniu 10 czerwca 2005r. przez w/wym. Ministerstwo zgody na dotację w kwocie 250.000 zł,

tj. o czyn z art. 297§1 kk;

IV. w dniu 31 maja 2005r. w W. w celu uzyskania dotacji z Ministerstwa (...) przedłożył wniosek do Ministerstwa (...) o Dofinansowanie Modernizacji, Remontów i Inwestycji (...) (...)Nr (...) (...) Etap (...) na kwotę 216.700 zł stwierdzając w nim nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne dla uzyskania przedmiotowej dotacji tj. faktycznego stanu prawnego własności nieruchomości pod nazwą (...)
w J. co doprowadziło do udzielenia przez w/wym. Ministerstwo dotacji w kwocie 308.000 zł ze środków Ministerstwa i w kwocie 216.700 zł ze środków Funduszu (...) tj. w łącznej kwocie 524.700,93 zł,

tj. o czyn z art. 297§1 kk;

2. J. W. (1) oskarżonego o to, że:

I. w okresie od 2000r. do 2005r. w W. pełniąc obowiązki członka Zarządu (...) Związku (...) z siedzibą W., ul. (...), będąc
z racji pełnionej funkcji zobowiązany do dbania i zajmowania się sprawami majątkowymi związku, nadużył udzielonych mu uprawnień w ten sposób, że w dniu 09.05.2005r. nabywając od Skarbu Państwa – Starostwa Powiatowego w J. nieruchomość zabudowaną położoną w S. – J. Ośrodek (...) z 50% bonifikatą, tj. za kwotę 429.488,40 zł, a następnie zbywając ją w tym samym dniu M. W. (1) za kwotę 858.976,80 zł, wyrządził (...) Związkowi (...) wielką szkodę majątkową w łącznej kwocie 1.924.139,20 zł będąc świadomym tego, iż w latach 2000-2005 Urząd (...), Ministerstwo (...) oraz Ministerstwo (...) przekazało na modernizację przedmiotowej nieruchomości środki pieniężne w kwocie 1.924.142 zł jak również, iż wartość nieruchomości zgodnie z Operatem Szacunkowym (...) z dnia 20.08.2004r. wyniosła 2.230.000 zł,

tj. o czyn z art. 296§1 kk w zw. z art. 296§3 kk;

II. w dniu 09 maja 2005r. w Z. z góry powziętym zamiarem i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 429.488,40 zł. Starostwo Powiatowe
w J. w ten sposób, iż w celu uzyskania 50% bonifikaty w kwocie 429.488,40 zł na zakup nieruchomości zabudowanej „(...)” w J., wprowadził w błąd J. P. – V-ce Starostę (...) oraz M. K. (1) – pełnomocnika w/wym. Starostwa Powiatowego co do zamiaru dalszego wykorzystania przedmiotowego ośrodka na cele sportowe nie związane z działalnością zarobkową zgodnie z art. 68 ust. 2 Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami i odsprzedania go osobie fizycznej, co miało bezpośrednie znaczenia dla uzyskania bonifikaty,

tj. o czyn z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk;

III. w dniu 31 maja 2005r. w W. w celu uzyskania dotacji z Ministerstwa (...) przedłożył wniosek do Ministerstwa (...) o Dofinansowanie Modernizacji, Remontów i Inwestycji (...) (...)Nr (...) (...) Etap (...) na kwotę 216.700 zł stwierdzając w nim nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne dla uzyskania przedmiotowej dotacji tj. faktycznego stanu prawnego własności nieruchomości pod nazwą (...) w J. co doprowadziło do udzielenia przez w/wym. Ministerstwo dotacji w kwocie 308.000 zł ze środków Ministerstwa i w kwocie 216.700 zł ze środków Funduszu (...) tj. w łącznej kwocie 524.700,93 zł,

tj. o czyn z art. 297§1 kk.

3. A. Ż. (1) oskarżonego o to, że:

I. w okresie od 2000r. do 2005r. w W. pełniąc obowiązki S. Zarządu (...) Związku (...) z siedzibą W., ul. (...), będąc z racji pełnionej funkcji zobowiązany do dbania i zajmowania się sprawami majątkowymi związku, nadużył udzielonych mu uprawnień w ten sposób, że
w dniu 09.05.2005r. nabywając od Skarbu Państwa – Starostwa Powiatowego
w J. nieruchomość zabudowaną położoną w S. – J. Ośrodek (...) z 50% bonifikatą, tj. za kwotę 429.488,40 zł, a następnie zbywając ją w tym samym dniu M. W. (1) za kwotę 858.976,80 zł, wyrządził (...) Związkowi (...) wielką szkodę majątkową w łącznej kwocie 1.924.139,20 zł będąc świadomym tego, iż w latach 2000-2005 Urząd (...), Ministerstwo (...) oraz Ministerstwo (...) przekazało na modernizację przedmiotowej nieruchomości środki pieniężne w kwocie 1.924.142 zł jak również, iż wartość nieruchomości zgodnie z Operatem Szacunkowym (...) z dnia 20.08.2004r. wyniosła 2.230.000 zł,

tj. o czyn z art. 296§1 kk w zw. z art. 296§3 kk;

II. w dniu 09 maja 2005r. w Z. z góry powziętym zamiarem i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 429.488,40 zł Starostwo Powiatowe w J. w ten sposób, iż w celu uzyskania 50% bonifikaty w kwocie 429.488,40 zł na zakup nieruchomości zabudowanej (...)
(...) w J., wprowadził w błąd J. P. – V-ce Starostę (...) oraz M. K. (1) – pełnomocnika w/wym. Starostwa Powiatowego co do zamiaru dalszego wykorzystania przedmiotowego ośrodka na cele sportowe nie związane z działalnością zarobkową zgodnie z art. 68 ust. 2 Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami i odsprzedania go osobie fizycznej, co miało bezpośrednie znaczenia dla uzyskania bonifikaty,

tj. o czyn z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk;

0.a.- wyrokiem z dnia 21 lutego 2014r. sygn. akt III K 83/12 podjął rozstrzygnięcia następującej treści:

I. uznał K. L. (1), który pełnił funkcję prezesa zarządu (...) Związku (...), J. W. (1), który pełnił funkcję członka zarządu (...) Związku (...), który pełnił funkcję sekretarza (...) Związku (...) za winnych tego, że w dniu 9 maja 2005r. działając wspólnie i w porozumieniu, będąc z racji pełnionych funkcji zobowiązanymi do dbania i zajmowania się sprawami majątkowymi Związku, nadużyli udzielonych im uprawnień, w ten sposób, że działając w imieniu (...) Związku (...) sprzedali nieruchomość zabudowaną położoną w S. – J. Ośrodek (...), na której remont
i modernizację Ministerstwo (...) oraz Urząd (...) przekazało w latach 2000 – 2005 środki pieniężne w kwocie 1.924.142 zł., a której wartość zgodnie z operatem szacunkowym nieruchomości z dnia 20.08.2004r. wynosiła 2.230.000 zł M. W. (1) za kwotę 858.967, 80 zł., którą to nieruchomość nabyli tego samego dnia od Skarbu Państwa – Starostwa Powiatowego w J. z 50% bonifikatą za kwotę 429.488, 40 zł i tym samym wyrządzili (...) Związkowi (...) szkodę w wielkich rozmiarach w wysokości 1.371.023, 20 zł, tj. za winnych popełniania przestępstwa z art. 296 §1 kk w zw. z art. 296 §3 kk i za to na podstawie art. 296 § 3 kk wymierzył:

- K. L. (1) karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

- J. W. (1) karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności

- A. Ż. (2) karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

II. uznał oskarżonych K. L. (1), który pełnił funkcję prezesa zarządu (...) Związku (...), J. W. (1), który pełnił funkcję członka zarządu (...) Związku (...), który pełnił funkcję sekretarza (...) Związku (...) za winnych tego, że w dniu 9 maja 2005r. działając wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 429 488, 40 zł Starostwo Powiatowe w J. w ten sposób, że w celu uzyskania przez (...) Związek (...) 50% bonifikaty w kwocie 429 488, 40 zł na zakup nieruchomości zabudowanej położonej w S. – J. Ośrodek (...) wprowadzili w błąd reprezentujących Starostwo przy zawarciu umowy - J. P. vice starostę (...) i M. K. (1) co do zamiaru dalszego wykorzystania w/w ośrodka na cele sportowe, nie związane z działalnością zarobkową zgodnie z art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami i zataili przed nimi fakt planowanej jeszcze tego samego dnia sprzedaży nieruchomości osobie M. W. (1), co miało bezpośrednie znaczenie dla uzyskania bonifikaty, tj. za winnych popełnienia przestępstwa z art. 286 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk i za to na podstawie art. 294 § 1 kk i art. 33 §1,2 i 3 k.k. wymierzył:

- K. L. (1) karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) zł;

- J. W. (1) karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) zł;

- A. Ż. (2) karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt)zł;

III. uznał K. L. (1), który pełnił funkcję prezesa zarządu (...) Związku (...) za winnego tego, że w dniu 19 maja 2005r. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci dotacji z Ministerstwa (...)
i (...) przedłożył nierzetelne, pisemne oświadczenie zawarte we wniosku wraz
z nieaktualnym aktem notarialnym z dnia 09.05.2005r., dotyczące okoliczności
o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego,
tj. stwierdzające nieprawdę co do faktycznego stanu prawnego własności nieruchomości (...)w J., czym doprowadził Ministerstwo (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 250.000 zł. za pomocą wprowadzenia tego podmiotu w błąd, tj. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 286§1 kk w zw.
z art. 294§1 kk i art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk i za to na podstawie art. 294§1 kk i art. 33§1, 2 i 3 k.k. przy zastosowaniu art. 11§3 kk wymierzył K. L. (1) karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) zł;

IV. uznał K. L. (1), który pełnił funkcję prezesa zarządu (...) Związku (...), który pełnił funkcję członka zarządu (...) Związku (...) za winnych tego, że w dniu 31 maja 2005r. działając wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci dotacji z Ministerstwa (...) przedłożyli nierzetelne, pisemne oświadczenie zawarte we wniosku o dofinansowanie modernizacji, remontów i inwestycji obiektów sportowych nr (...) (...) Etap (...) na kwotę 216.700 zł. wraz z nieaktualnym aktem notarialnym z dnia 09.05.2005r., dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, tj. stwierdzające nieprawdę co do faktycznego stanu prawnego własności nieruchomości (...)
(...)w J., czym doprowadzili Ministerstwo (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem
w kwocie 308.000 zł oraz Fundusz (...) w kwocie 216.700 zł w łącznej kwocie 524 700, 93 zł , tj. za winnych popełnienia przestępstwa z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk i art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk i za to na podstawie art. 294§1 kk i art. 33 § 1,2 i 3 k.k. przy zastosowaniu art. 11§3 kk wymierzył:

- K. L. (1) karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) zł;

- J. W. (1) karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) zł;

V. na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 i 2 kk połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt I, II, III i IV części dyspozytywnej wyroku wobec K. L. (1) i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 300 (trzysta) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) zł;

VI. na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec K. L. (1) łącznej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat;

VII. na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 i 2 kk połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt I, II i IV części dyspozytywnej wyroku wobec J. W. (1) i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 250 (dwieście pięćdziesiąt) stawek dziennych, przyjmując, że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) zł;

VIII. na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec J. W. (1) łącznej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 4 (cztery) lata;

IX. na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt I i II części dyspozytywnej wyroku wobec A. Ż. (1)
i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

X. na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec A. Ż. (1) łącznej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata;

XI. na podstawie art. 627 kpk i art. 633 kpk zasądził od K. L. (1), J. W. (1) i A. Ż. (1) po 1/3 kosztów sądowych, w tym opłaty:
od K. L. (1) w kwocie 3.300 zł, J. W. (1) w kwocie 2.800 zł i A. Ż. (1) w kwocie 1.800 zł.

Powyższy wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył obrońca oskarżonych.

I. Odnośnie czynów z pkt I, III i IV wyroku zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego mające wpływ na treść orzeczenia w postaci art. 92 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. poprzez:

a)  zaniechanie przez Sąd I instancji ustalenia faktycznej sytuacji finansowej (...) Związku (...) na przełomie 2004r. i 2005r., a która to sytuacja miała bezpośredni wpływ na decyzję Związku odnośnie podjęcia uchwał w zakresie zbycia Ośrodka (...)
w J. na rzecz osoby prywatnej, jak też upoważnienia do dokonania tych czynności Zarządu w osobach oskarżonych,

b)  zaniechanie ustalenia na co miały zostać przeznaczone pieniądze uzyskane ze sprzedaży Ośrodka oraz otrzymane dotacje z Ministerstwa (...) na podstawie wniosków z 29.05.2005r. i 31.05.2005r.
i czy rzeczywiście środki te zostały przyznane celem uregulowania zaległości powstałych w latach 2003-2004,

c)  naruszenie art. 170 § 1 k.p.k. poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku obrońcy w zakresie powołania nowego biegłego rzeczoznawcy, który dokonałby wyceny nieruchomości w oparciu wyłącznie o wartość rynkową nie zaś o poniesione nakłady, jak uczyniła biegła E. K. (1), co skutkowało błędnym ustaleniem, iż wartość rynkowa obiektu na dzień sprzedaży wyniosła 2.230.000 zł,

II. odnośnie czynu opisanego w pkt II zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na tym, iż oskarżeni zataili przy zakupie nieruchomości od Powiatu (...) w dniu 09.05.2005r. osobę faktycznego nabywcy Ośrodka, tj. M. W. (1), czym mieli doprowadzić do uzyskania bonifikaty w kwocie 429.488 zł, podczas gdy mając na uwadze fakty, iż osobą obecną przy zakupie był M. W. (1), dokonał on zapłaty z własnego konta, opłacił koszty związane z opłatą skarbową oraz notarialną, wynika jednoznacznie, iż przedstawiciele Powiatu wiedzieli, że M. W. (1) zamierza nabyć nieruchomość od (...) Związku (...).

Tak formułując zarzuty skargi apelacyjnej obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy w tym zakresie do rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje

Żaden z zarzutów podnoszonych przez obrońcę oskarżonych nie zasługiwał na uwzględnienie, nie mniej jednak zmiana zaskarżonego wyroku w kilku kwestiach okazała się konieczna.

W pierwszej kolejności celowe jest odniesienie się do zarzutów obrazy prawa materialnego bowiem uznanie ich zasadności czyniłoby rozpoznanie pozostałych zarzutów za zbędne.

Obrońca oskarżonych, w wywodach uzasadnienia zarzuca sądowi obrazę prawa materialnego poprzez to, że Sąd błędnie ustalił, że oskarżeni dopuścili się oszustwa na szkodę Powiatu (...) (dalej Powiat) albowiem ustalona cena kupna została zapłacona. Argumentacja związana z tym zarzutem sprowadza się do twierdzeń, że (...) Związek (...) (dalej (...)) jako właściciel sprzedał uprzednio zakupioną nieruchomość, a tym samym Powiat miał co najwyżej roszczenie cywilno- prawne o zwrot udzielonej bonifikaty, co też nastąpiło
w trakcie ugody sądowej pomiędzy Powiatem, a nowymi władzami (...). Poza tym oskarżeni nie wprowadzili przedstawicieli Starostwa w błąd, ci bowiem wiedzieli
o planowanej sprzedaży Ośrodka w J. bezpośrednio po jego zakupie M. W. (1).

Powyższe twierdzenia obrońcy są bezzasadne. Oceny dowodowe, oparte na nich ustalenia i rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego są, zdaniem Sądu Apelacyjnego, w pełni trafne jeżeli zważy się na następujące kwestie.

Po pierwsze brak jest podstaw faktycznych dla uznania za prawdziwe twierdzenia obrońcy co do świadomości przedstawicieli Starostwa tj. Wice-starosty J. P. oraz M. K. (dyrektora Wydziału Geodezji Starostwa (...)) odnośnie zamierzenia sprzedania Ośrodka przez (...) Związek (...) - bezpośrednio po jego nabyciu - M. W. (1). Świadkowie ci kategorycznie zaprzeczyli aby mieli taką wiedzę, a Sąd Okręgowy uznał ich zeznania za w pełni wiarygodne. Nie zmienia przy tym tego przekonania okoliczność, że przedstawiciele starostwa - J. P. oraz M. K. - byli poinformowani, że pieniądze na zakup Ośrodka w J. pochodzą z konta M. W. (1) bowiem przed podpisaniem aktu notarialnego oświadczono, że wpłata pieniędzy dokonywana jest w imieniu (...). Nie budzi przecież wątpliwości, że przedstawiciele Starostwa nie byli ani uprawnieni ani też zobowiązani do badania jakie stosunki prawne wiązały (...) i M. W. (1) (czy np. łączyła ich umowa pożyczki czy też inna umowa zobowiązująca), gdyż było to ich prywatną sprawą. Ponadto odnotowania wymaga ta okoliczność, że M. K. po otrzymaniu po upływie około miesiąca od sprzedaży nieruchomości (...), aktu notarialnego stwierdzającego sprzedaż tej nieruchomości osobie prywatnej, w lipcu 2005r. o tym fakcie (także cenie sprzedaży i rzeczywistej wartości nieruchomości - k. 72) powiadomiła Ministerstwo (...).

Po wtóre obrońca pomija fakt, że sprzedaż nieruchomości nastąpiła w trybie art. 37 ust. 2 oraz 68 ust. 1 pkt. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, co dawało podstawę do sprzedaży bezprzetargowej, odliczenia do tej pory dokonanych przez dzierżawcę nakładów oraz zastosowania 50 % bonifikaty. Warunkiem jej zastosowania było zapewnienie oskarżonych, że obiekt ten będzie nadal wykorzystywany na cele sportowe, niezarobkowe. Faktem jest,
że wyżej powołana ustawa nie zabraniała sprzedaży tak nabytej nieruchomości lub też późniejszego jej przeznaczenia na inne cele, pod warunkiem zwrotu bonifikaty na żądanie właściwego organu (art. 68 ust. 2 cyt. ustawy). Rzecz jednak nie sprowadza się jedynie do kwestii zwrotu bonifikaty. Przedstawicie Starostwa wykluczyli sprzedaż bezprzetargową tej nieruchomości (...) w wypadku, gdyby mieli świadomość, że zostanie ona przez Związek sprzedana bezpośrednio po zakupie, a co więcej, taka sprzedaż stanowiłaby oczywiste naruszenie prawa. Zgodnie z operatem szacunkowym nieruchomość ta miała wartość 2.230.000 złotych, a została sprzedana (...), po odliczeniach nakładów i uwzględnieniu bonifikaty, za 429.488,40 zł.

Podkreślić należy, że o wyczerpaniu znamion przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. decyduje całościowa ocena zachowania sprawczego, w tym zamiar towarzyszący działaniu sprawców w chwili dokonania czynu. Pochód tego przestępstwa kończy się w chwili rozporządzenia mieniem. Nie ulega żadnej wątpliwości, że w tej sprawie po stronie Powiatu doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w następstwie wprowadzenia w błąd co do istnienia przesłanek sprzedaży bezprzetargowej oraz zastosowania bonifikaty. Przecież oskarżeni już kilka miesięcy przed zawarciem umowy z Powiatem planowali sprzedaż Ośrodka w J. bezpośrednio po jego zakupie i tak właśnie uczynili, dokonując jego sprzedaży przed tym samym notariuszem, który miał już przygotowaną drugą umowę sprzedaży, kilka godzin po transakcji kupna. O tym, że tak było, świadczą w szczególności dowody w postaci uchwały Zarządu ze stycznia 2005r., jak też porozumienie z M. W. z kwietnia 2005r.
(k. 1657). Oskarżeni nie zamierzali też zwrócić uzyskanej bonifikaty, bowiem – jak sami przekonują – nie mieli takich pieniędzy, nieruchomość została zakupiona za pieniądze wyłożone przez M. W., a kwota od niego uzyskana została przeznaczona na inne bieżące potrzeby związku, w tym spłatę długów.
O braku zamiaru zwrotu (a tym samym istnieniu zamiaru przywłaszczenia wyłudzonych pieniędzy) świadczy również fakt, że żądanie zwrotu bonifikaty zostało odrzucone, w tym osobiście przez osk. K. L. (k. 71v.). Po skierowaniu sprawy przez Powiat (...) na drogę procesu sądowego, Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 8 listopada 2007r. zasądził od (...) na rzecz Powiatu (...) 429.488,40 zł, z ustawowymi odsetkami oraz zwrot kosztów procesu. Rzeczywistym zatem zamiarem oskarżonych, w chwili zawierania umowy z Powiatem, było jego doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, poprzez wprowadzenie w błąd co do istotnych warunków transakcji (ukrycia prawdziwych intencji, których ujawnienie wykluczało dokonanie sprzedaży bezprzetargowej oraz zastosowanie bonifikaty) i osiągnięcie dość specyficznie pojmowanej korzyści majątkowej przez (...) oraz niewątpliwej korzyści majątkowej uzyskanej przez kolejnego nabywcę, to jest
M. W..

Obrońca - i tym razem dopiero w wywodach uzasadnienia skargi - zarzucił Sądowi kolejną obrazę prawa materialnego, a to art. 296 k.k., argumentując, że oskarżeni nie byli na podstawie ustawy, umowy bądź decyzji upoważnieni do zajmowania się sprawami majątkowymi (...), gdyż organem właściwym był Zarząd Związku. Tymczasem – pisze obrońca - podmiotem przestępstwa z art. 296 § 1 k.k. „(…) może być osoba, która faktycznie w zakresie swoich uprawnień ma możność zajmowania się sprawami majątkowymi, bądź też prowadzenia działalności gospodarczej osoby fizycznej”. I tak w tej sprawie zgodnie z § 29 statutu (...) Związku (...) do kompetencji Zarządu należało m.in. zarządzanie majątkiem i funduszami Związku. Obrońca wprawdzie powołuje się na § 29 statutu (...), ale wyłącznie na jego pkt 1 ppkt 4 (zarządzanie funduszami związku przez Zarząd). Z przyczyn jednak niewyjaśnionych pomija postanowienia zawarte w pkt. 2 tego paragrafu, w myśl których: „w okresie pomiędzy posiedzeniami Zarządu jego kompetencje posiada Prezydium Zarządu, a w okresie między posiedzeniami kompetencje te posiada P. Związku”.

W apelacji obrońca powołuje się także na uchwały Zarządu (...) z 21 i 22 stycznia 2005r. ale w kontekście zarzutu obrazy art. 296 § 1 k.k. pomija fakt, że
w dniu 22 stycznia 2005r. Zarząd (...) podjął uchwałę nr (...)„o upoważnieniu statutowych przedstawicieli (...) Związku (...) w osobach 1. K. P. (...)., 2. A. S. (...)., 3. J. W. (1) – Członek Zarządu (...)do podpisywania umów dotyczących obiektu w K. i J. wobec władz państwowych, samorządowych, wojskowych i biur notarialnych (k. 2039). Nadto z protokołu posiedzenia wynika wprost, że Zarząd upoważnił wyżej wymienione osoby do prowadzenia negocjacji z panem
M. W. w sprawie odsprzedaży mu Ośrodka „o ile wyrazi zgodę na zapłacenie zadłużenia wobec wykonawcy” (k. 2033).

Na posiedzeniu Zarządu (...) z 21 i 22 stycznia 2005r. K. L. zapewniał członków Zarządu, że M. W. deklaruje chęć udzielenia pożyczki na wykup, a nadto na uregulowanie zaległości wobec wykonawcy oraz innych zobowiązań Związku. Z tą świadomością Zarząd wyraził zgodę na sprzedaż Ośrodka w J., ale warunek spłaty określonego zadłużenia związku został zignorowany przez oskarżonych już w kwietniowym pisemnym porozumieniu z M. W. i finalnie podczas sprzedaży Ośrodka
w J..

Obowiązki statutowe współoskarżonych oraz ich powinności wynikające z upoważnienia udzielonego przez Zarząd Związku, w tym uchwałę nr 4/05, były jasno i ściśle określone i tak też został określony zakres ich kompetencji odnośnie negocjacji w przedmiocie zakupu Ośrodka w J., a następnie jego sprzedaży M. W.. W tym stanie faktycznym zarzut obrazy art. 296 § 1 k.k., oparty na twierdzeniu jakoby oskarżeni działali bez decyzji właściwego organu i nie mieli uprawnienia do zajmowania w wyżej omawianym zakresie sprawami majątkowymi Związku, jest oczywiście bezzasadny.

Niewątpliwie trafne jest także ustalenie Sądu Okręgowego, że oskarżeni przekroczyli zakres swoich uprawnień, a to dlatego, że:

-

zostali oni upoważnieni do prowadzenia negocjacji i sprzedaży spornej nieruchomości w imieniu Zarządu. Tym samym ciążył na nich obowiązek działania na korzyść Związku. Członkowie Zarządu zostali poinformowani – jak wynika z wyżej powoływanych protokołów zebrania w dniach 21-22 stycznia 2005r. – za jaką kwotę nieruchomość może zostać nabyta od Powiatu (...), ale nie omawiano ceny zbycia tej nieruchomości. Przywoływane przez obrońcę zdanie wypowiedziane przez członka Zarządu J. M. jest niejednoznaczne treściowo i wbrew sugestii obrońcy, oceniane w kontekście poprzedzającej je wypowiedzi S. K., może oznaczać wątpliwość, czy wobec poczynionych przez władze sportowe nakładów możliwa jest sprzedaż tej nieruchomości za tak niską cenę. Świadek w toku rozprawy okoliczności tych już nie pamiętał;

-

na posiedzeniu Zarządu nie omawiano również kwestii uprawnienia do kupna tej nieruchomości z 50 % bonifikatą ani też zwrotu tej bonifikaty po ewentualnej sprzedaży nieruchomości. P. M. L. przedstawił sprawę tak, jakby bonifikata ta przysługiwała bezwarunkowo, co oczywiście nie było prawdą;

-

oskarżony K. L. nie ujawnił również (nie przypomniał) członkom Zarządu, że w treści umowy (...) z dnia 24.09.2002r., podpisanej przez niego oraz przez oskarżonego J. W., w § 6 pkt.
c wnioskodawca ( (...)) zobowiązał się: „nie zbywać i nie obciążać rzeczy
i praw nabytych w całości lub części z dofinansowania, a także nie wynajmować ich i nie wydzierżawiać bez zgody Ministerstwa (...), na inne cele niż określone we wniosku jak również po zakończeniu i wykonaniu robót” (k. 164; podkr. SA). Tym samym z powyższego wynika, że oskarżeni sprzedając nieruchomość bez zgody Ministerstwa przekroczyli swoje uprawnienia;

-

ponadto nie ujawniono powyższego warunku umownego mimo faktu, że
w trakcie wymiany poglądów podczas posiedzenia, S. K. zgłaszał wątpliwości co do dopuszczalności sprzedaży ośrodka innej osobie w sytuacji, gdy został on zmodernizowany za pieniądze (...) i (...), zastanawiał się nad ewentualnością przykrych konsekwencji prawnych i sugerował celowość zasięgnięcia porady prawnej. Tymczasem oskarżeni nie zwrócili się o zgodę do Ministerstwa ani też nie skonsultowali swoich planów z prawnikami;

-

co więcej, z protokołu omawianego tu posiedzenia (k. 2033) wynika,
że wprawdzie wszyscy członkowie Zarządu opowiedzieli się za sprzedażą nieruchomości w J., ale zapewniani przez K. L., że M. W. wyraża chęć uregulowania zaległości wobec wykonawcy oraz innych zobowiązań (...), i podnosili warunek, że M. W. „wyrazi zgodę na zapłacenie zadłużenia wobec wykonawcy”. Tymczasem w treści porozumienia z M. W. (k. 1656) podpisanego przez oskarżonych zapisano, że przeniesienie prawa własności nastąpi bez obciążeń, a na spłatę wierzycieli przeznaczona zostanie kwota ze sprzedaży, po odliczeniu już wyłożonej przez M. W. potrzebnej oskarżonym na zapłatę ceny dla Starostwa. Tak więc warunek wyrażony na posiedzeniu Zarządu nie został spełniony. Po sprzedaży nieruchomości z pominięciem powyższego warunku, oskarżeni zwrócili się do (...) o dotację na omawiany cel, a tym samym przekroczyli przyznane im uprawnienia.

Podsumowując jeszcze raz podkreślić należy, że współoskarżeni dokonali sprzedaży Ośrodka w J. bez zgody Ministerstwa i bez obciążenia nabywcy niezapłaconymi wykonawcy należnościami, do czego zobowiązali ich członkowie Zarządu, zapewnieniami przez K. L., że nabywca
M. W. deklaruje chęć uregulowania wierzytelności wobec wykonawcy oraz innych zobowiązań (...).

Nie ulega wreszcie wątpliwości, że obowiązkiem oskarżonych było takie działanie, które nie doprowadzi do wyrządzenia szkody (...). Nie otrzymali oni bowiem upoważnienia Zarządu do sprzedaży Ośrodka bez względu na cenę i w taki sposób, w jaki transakcja kupna, a następnie sprzedaży, została dokonana, motywowanego tym ewentualnie, że jest to działanie w interesie Związku, rozumianym jako pozbycie się uciążliwej finansowo i administracyjnie nieruchomości.

Sąd Apelacyjny podziela przy tym pogląd Sądu Okręgowego, że nawet jeśliby członkowie Zarządu świadomie podjęli taką decyzję, nie zwalniałaby ona oskarżonych od poniesienia odpowiedzialności karnej. Trafnie uznał Sąd Najwyższy w powołanym przez Sąd Okręgowy wyroku, że uchwała organów osoby prawnej wyrażająca zgodę na dokonanie czynu zabronionego nie zwalnia bezpośrednich wykonawców od odpowiedzialności karnej. Po pierwsze, decyzja
o takiej, jak wyżej wskazano treści, wyrażałaby co najmniej zgodę członków Zarządu na działanie bezprawne. Nie może wszak ulegać wątpliwości, że kupno nieruchomości na preferencyjnych warunkach (bez przetargu i z 50% bonifikatą) za pieniądze prywatnej osoby, z którą uprzednio uzgodniono bezzwłoczne odsprzedanie tej nieruchomości (a dokonanej tego samego dnia), zmierzało do obejścia prawa poprzez umożliwienie osobie do tego nieuprawnionej nabycia tej nieruchomości bez przetargu i po radykalnie zaniżonej cenie. Zarazem zgoda na ukrycie zamiaru natychmiastowej odsprzedaży nieruchomości przed przedstawicielami Powiatu, oznaczałaby współudział w oszukańczym wyłudzeniu korzyści majątkowej i doprowadzeniu Powiatu do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Wreszcie sprzedaż tej nieruchomości za 858.976,80 (licząc bez bonifikaty), czyli za kwotę niższą niż połowa rynkowej wartości tej nieruchomości, było działaniem w sposób wręcz oczywisty na szkodę (...)
i wyrządziło tej osobie prawnej szkodę w wielkich rozmiarach w wysokości 1.371.023,20 zł. Oskarżeni mieli obowiązek działania na rzecz i z korzyścią dla reprezentowanej przez siebie organizacji – (...) Związku (...), nie mieli żadnego upoważnienia do działania na szkodę tej instytucji (i upoważnienie tego rodzaju nie zwalniałoby ich od odpowiedzialności jako sprawców wykonawczych). Jest przy tym symptomatyczne, że w akcie notarialnym sprzedaży tej nieruchomości zawarto nieprawdziwe oświadczanie, że cena sprzedaży jest równa wartości tejże nieruchomości (gdy różnica wynosiła przeszło 1.300.000zł). Tym samym oskarżeni, wyrządzając temu podmiotowi szkodę w wielkich rozmiarach, bez żadnych wątpliwości przekroczyli swoje uprawnienia, niezależnie od niedopełnienia warunku obciążenia nabywcy spłatą zadłużenia i zgody Ministerstwa na sprzedaż.

Obrońca wysunął również argumenty kwestionujące wiarygodność opinii biegłej E. K. co do określenia wartości rynkowej Ośrodka w J. podnosząc zarzut obrazy art. 170 k.p.k. Zarzut ten okazał się jednak całkowicie chybiony. Zważyć po pierwsze należy, że wypadku wniosku o powołanie innego biegłego, zastosowanie ma art. 201 k.p.k., a nie 170 k.p.k. Artykuł 201 k.p.k. wyraźnie stanowi w jakich wypadkach sąd może powołać innego biegłego. W tej sprawie wykonany został pierwotnie operat szacunkowy przez mgr. inż. arch. L. T. (k. 93) określający wartość nieruchomości na 2.230.000,
a oskarżeni nie kwestionowali tej wartości w toku rokowań ze Starostwem. Również tę wartość wymieniał K. L. w toku posiedzenia Zarządu w dniu 21.01.2005 i nikt tej wysokości nie kwestionował, włącznie z samym
K. L.. Cena sprzedaży przez Starostwo została ustalona przy przyjęciu wartości nieruchomości 2.230.000zł, a wartość nieruchomości na tym poziomie potwierdziła powołana w toku postępowania przygotowawczego biegła
E. K. (T. VI, tak w opinii pisemnej jak też w toku ustnej opinii złożonej przed sądem). Sąd Okręgowy uznał tę opinię za pełną jasną, zrozumiałą, wiarygodną i przekonywającą, ocenił ją z należytą uwagą, trafnie uznał,
że argumenty i wnioski opinii prywatnych (operat szacunkowy na zlecenie
M. W. z 15.04.05, wykonany przez M. B. – k. 2075 i 2144 oraz opinia w sprawie ustalenia wysokości nakładów wykonana przez A. B. –
k. 2100) nie podważają opinii biegłej sądowej, na podstawie której Sąd poczynił swoje ustalenia. W związku z tym brak jest podstaw do kwestionowania wyrażonej przez Sąd Okręgowy oceny w zakresie dania wiary opinii biegłej
E. K..

Ponadto obrona zarzuciła wyrokowi Sądu meriti, iż zaniechał on ustaleń odnośnie faktycznej sytuacji finansowej (...) na przełomie 2004r. i 2005r.
i zaniechanie ustalenia na co miały zostać przeznaczone pieniądze uzyskane ze sprzedaży Ośrodka oraz otrzymane dotacje z Ministerstwa (...)
i (...) na podstawie wniosków z 29.05.2005r. i 31.05.2005r. i czy rzeczywiście środki te zostały przyznane celem uregulowania zaległości powstałych w latach 2003-2004 podnosząc w tym zakresie zarzut naruszenia art. 92 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. Również ta argumentacja obrońcy, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie zmienia oceny co do trafności ustaleń Sądu Okręgowego.

Oskarżeni argumentowali, że dokonali transakcji korzystnej dla Związku dlatego, że: 1) nie posiadali środków na wykup tej nieruchomości, 2) nie posiadali środków na zaspokojenie wierzycieli, na utrzymywanie Ośrodka w J. ani nie mieli sponsorów, 3) a władze sportowe odmawiały dalszych dotacji do chwili wykupienia tego Ośrodka. Ponadto wskazywali, że wobec braku środków finansowych (...) nie był w stanie samodzielnie prowadzić Ośrodka i zakończyć procesu inwestycyjnego (akt notarialny – k. 140), a sprzedaż Ośrodka
M. W. motywowana była celem wyższym – dobrem sportu biathlonowego w rejonie S. i warunkować będzie dalsze funkcjonowanie tego Ośrodka, który nadal będzie nosił nazwę (...). M. W. zaś zobowiązał się do tego, że: 1) nieruchomość będzie nadal pełniła funkcję Ośrodka (...) na rozwój sportu biathlonowego, innych dyscyplin i turystyki, 2) kupujący zapewni zarządzanie i administrowanie obiektu ustanowionemu przez (...) zarządcy (był to brat W., następie współwłaściciel obiektu), 3) zobowiązuje się do popularyzacji sportu biathlonowego przez rozpowszechnianie wiedzy o (...)
i osiąganych wynikach, 4) że będzie używał znaku graficznego (...), 5) obiekt będzie służył rozwojowi sportu i turystyki (§ 8 aktu notarialnego, k. 142).

Porozumienie to zostało wpisane do aktu notarialnego i miało obowiązywać przez 5 lat, a na mocy późniejszego aneksu przez 10 lat. Ponadto do aktu notarialnego wpisano, że nabywca przez 5 lat (następnie 10 lat) „osobiście nie będzie prowadził żadnej działalności gospodarczej, a zarząd nad tą nieruchomością będzie sprawował zarządca powołany przez (...) 11 stycznia 2005r.” (czyli brat nabywcy).

Nie ulega zatem żadnej wątpliwości, że postanowienia te mają charakter wyłącznie deklaratywny ze strony nabywcy M. W. skoro: a) wyłączono jedynie osobiste prowadzenie przez niego działalności gospodarczej na tej nieruchomości, b) nie miał on prowadzić działalności charytatywnej i prowadzić tego Ośrodka na zasadzie sponsoringu świadcząc bezpłatne usługi na rzecz (...)
i innych związków sportowych (a odpłatność tych usług jest wszak działalnością gospodarczą), c) i co najważniejsze - te postanowienia nie zawierają żadnej normy gwarancyjnej – żadnej egzekucji na wypadek niedochowania tego warunku umownego (możliwości rozwiązania umowy, kar umownych czy tp.).

Tak więc owe deklarowane przez oskarżonych cele i założenia jakie miały zostać osiągnięte przez sprzedaż Ośrodka w J. tylko pozornie stwarzały (...) wymierną korzyść. Przecież w wyniku tej transakcji z M. W. status dzierżawcy, a następnie właściciela (przez kilka godzin) został zastąpiony statusem klienta, podnajmującego obiekt na zasadach, które dopiero zostaną z właścicielem uzgodnione, przy czym na takich samych prawach jak inne związki sportowe, niezależnie do potrzeb turystyki. A skoro miał on służyć nie tylko (...), ale także innym związkom i turystyce, to trudno tu byłoby mówić pełnym zabezpieczeniu potrzeb Związku. Oskarżeni, jak już wcześniej wspomniano, nie zadbali o to, aby postanowienia umowy sprzedaży były korzystniejsze, w tym sensie,
że gwarantowałyby (...) Związkowi (...) pewne przywileje, (np. poprzez zabezpieczenie się odpowiednimi postanowieniami o rozwiązaniu umowy, zwrotnym przeniesieniu własności czy o karach umownych) i nie sprowadzałyby się tylko do niewiele znaczących deklaracji.

Obrońca zarzucił Sądowi meriti pominięcie kwestii faktycznej sytuacji finansowej (...) w 2004-2005r., w tym nieuwzględnienie argumentów zawartych w odpowiedzi J. W. (1) na akt oskarżenia. Podążając za tokiem rozumowania oskarżonych, obrońca stara się wykazać, że sprzedaż Ośrodka była bezwzględną koniecznością, (...) nie miał bowiem finansowych możliwości ani kontynuowania rozpoczętych inwestycji, ani też środków na bieżącą eksploatację tego Ośrodka, a ponadto był w poważnym stopniu zadłużony, zwłaszcza wobec wykonawców remontujących i modernizujących Ośrodek w J. oraz z tytułu czynszu dzierżawnego. Fakt, że (...) nie był właścicielem tej nieruchomości uniemożliwiał zarówno otrzymanie kredytów bankowych jak też dalszych dotacji od Ministerstwa (...), Fundacji (...), Urzędu (...), (...) nie miał też sponsorów prywatnych. I to właśnie było powodem podjęcia uchwały Zarządu (...) o sprzedaży Ośrodka.

Sąd Apelacyjny zapoznał się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, nie pomijając wyżej wspomnianej odpowiedzi na akt oskarżenia, a także jego oceną dokonaną przez Sąd meriti i stwierdza co następuje:

1)  Trudności finansowe (...), w tym zwłaszcza na przełomie 2004 i 2005 roku mogą ewentualnie wskazywać na jeden z powodów dla których Zarząd tego Związku pogodził się z utratą Ośrodka w J. poprzez rezygnację z dalszej dzierżawy i sprzedaż bezpośrednio po uzyskaniu aktu własności, ale w żadnym razie nie usprawiedliwiają bezprawnych działań zrealizowanych przez oskarżonych w związku z aktami jego nabycia i sprzedaży, a następnie już po sprzedaży Ośrodka;

2)  To przecież (...) zawarł w 1998r. umowę dzierżawy nieruchomości w J. z (...) Oddziałem(...)i podjął się prowadzenia inwestycji remontowych i modernizacyjnych. Kolejną umowę dzierżawy tej nieruchomości, po jej przejęciu przez Starostwo Powiatowe w J., podpisał w imieniu (...) oskarżony K. L. w dniu 2 stycznia 2001r. i to nie kto inny jak właśnie (...) był odpowiedzialny za prowadzenie remontów i modernizacji, zapewnienie środków na te cele, nadzór nad pracami i nad samym Ośrodkiem poprzez zatrudnienie odpowiedzialnego gospodarza Ośrodka. Zarząd Związku znał swoje możliwości finansowe i doskonale wiedział, że jest uzależniony od dotacji z Ministerstwa i władz sportowych;

3)  (...) podjął się prowadzenia inwestycji i w 2001 r. oraz 2002 r. otrzymał pozwolenie na budowę i modernizację Ośrodka w J.. Prowadzenie prac modernizacyjno-remontowych zlecono firmie (...) spółka z o.o. z J.G., firmie (...) oraz Zakładowi (...). M. i jednocześnie (w czerwcu 2001r.) (...) wystąpił do (...) o dofinansowanie. Były Urząd (...) oraz byłe Ministerstwo (...) na cele remontowo-modernizacyjne Ośrodka przekazały: w 2001r. (na I etap prac) 799,4 tys. zł., w 2002r. (na etap II A) 150 tys., w latach 2003-2005 (na etap II B 758 tys. zł.) oraz 215 tys. zł w roku 2005 (zwiększenie dofinansowania na etap II B – k. 150). Związek otrzymał zatem łącznie 1.924,10 tys. złotych na ten cel. W czerwcu 2003r. nastąpił odbiór pierwszego etapu robót, a w styczniu 2004r. odbiór drugiego etapu robót. Odbiorów dokonano bez zastrzeżeń;

4)  W odpowiedzi na akt oskarżenia oskarżony J. W. te okoliczności pomija całkowitym milczeniem tak jakby nie miały miejsca lub były całkowicie nieistotne;

5)  Skoro więc w prace remontowo-modernizacyjne włożono taką kwotę pieniędzy, to wartość tej nieruchomości (powiększona o wartość działki i znajdujące się na niej zabudowania) nie mogła ulec pomniejszeniu lecz w oczywisty sposób jej wartość wzrosła;

6)  W związku z decyzją Starostwa o sprzedaży nieruchomości dzierżawionej przez (...) zlecono dokonanie operatu szacunkowego. J. T. wycenił w nim przedmiotową nieruchomość na 2.230.000 złotych;

7)  Wartości tej nieruchomości wynikającej z operatu szacunkowego nikt nie kwestionował. Nie kwestionowali jej także oskarżeni w trakcie rokowań poprzedzających sprzedaż Ośrodka w J. prowadzonych
z przedstawicielami Starostwa i nie kwestionował żaden z członków Zarządu w trakcie posiedzenia z w dniu 21-22 stycznia 2005r., a potwierdziła biegła sądowa E. K. (opinię tę Sąd meriti uznał za w pełni kompetentną
i wiarygodną i ocena ta nie budzi zastrzeżeń Sądu Apelacyjnego);

8)  Tym samym, przed zakończeniem rokowań ze Starostwem, (...) dzierżawił nieruchomość o wartości 2.230.000 złotych;

9)  Kompletnym nieporozumieniem lub świadomym opisywaniem faktów
w sposób niezgodny z rzeczywistością, jest twierdzenie, że (...) z uwagi na trudności finansowe musiał Ośrodek sprzedać, a to dlatego, że:

a)  Po pierwsze nie musiał tej nieruchomości kupować. Ale skoro się na to decydował to mógł postępować zgodnie z prawem (tyle, że to pozostawało w sprzeczności z wcześniejszymi zamiarami i planami, skoro uzgodnienia z M. W. były poczynione już co najmniej w styczniu 2005r.),

b)  (...) mógł rozwiązać umowę dzierżawy, chociaż z uwagi na otrzymane dofinansowanie oraz wartość prac remontowo-modernizacyjnych mógłby tak postąpić po uzyskaniu zgody z (...) oraz (zapewne) pod warunkiem zwrotu nakładów podnoszących wartość nieruchomości (wprawdzie (...) miał zezwolenie na prowadzenie prac remontowych ale kwestia zwrotu nakładów była prawdopodobnie przedmiotem sporu cywilno-prawnego). Takie rozwiązanie mogło naturalnie nie być korzystne dla Związku ze sportowego punktu widzenia ale musiałoby zostać zaakceptowane wobec braku środków własnych (...) na modernizację i utrzymanie Ośrodka i odmowę przyznania dofinansowania na wykup i dalszą eksploatację Ośrodka, zwłaszcza, jeśliby władze sportowe uznały, że Ośrodek ten nie spełni standardu koniecznego dla ośrodka przygotowań olimpijskich i korzystniejsze jest opłacanie zagranicznych wyjazdów treningowych,

c)  Po trzecie w trakcie rokowań z Powiatem aktualna była koncepcja kupna tej nieruchomości w formie ratalnej z bonifikatą 40 % i wpłacie pierwszej raty 10 tys. zł przed zawarciem umowy, drugiej w kwocie 390 tys. złotych do końca 2005r., oraz rozłożeniem spłaty pozostałej kwoty na 8 lat (referuje tę ewentualność także osk. K. L. podczas posiedzenia Zarządu w dniu 21.01.2005r., k. 2029). Obrona podnosi, że Bank odmawiał udzielenia kredytów, a władze sportowe dotacji ponieważ związek nie był właścicielem tej nieruchomości. Sytuacja zatem mogła ulec radykalnej zmianie z chwilą zakupu i notarialnego potwierdzenia własności. Ministerstwo i władze sportowe nie miałyby powodu powstrzymywania się przed ryzykiem dalszego inwestowania w cudzą nieruchomość, a zapewne również banki inaczej oceniałyby warunki udzielenia kredytu zabezpieczanego na tej nieruchomości,

d)  Tę jednak ewentualność uznano za mniej korzystną bowiem bonifikata wynosiłaby tylko 40 a nie 50 % i odrzucono ją, mimo że przyjęcie drugiej ewentualności wymagało wpłacenia całej wynegocjowanej kwoty pieniędzy, którymi (...) nie dysponował i z czego doskonale zdawał sobie sprawę. Tym samym zarówno oskarżeni, jak też Zarząd, w sposób całkowicie nieusprawiedliwiony, wyłączyli możliwość otrzymania dofinansowania
i dalszych dotacji po nabyciu nieruchomości. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że wpłata 10 tys. złotych nie mogła przekraczać możliwości (...), a druga rata mogła zostać uiszczona po uzyskaniu dofinansowania (brak byłoby podstaw do jego odmowy skoro obiekt ten miał służyć wszystkim związkom sportowym, a związana z nim inwestycja wprowadzona została do planu inwestycji strategicznych przez władze sportowe) i po uzyskaniu kredytu bankowego w powiązaniu ze staraniami o dalsze dotacje. W każdym razie sytuacja prawna i faktyczna tej nieruchomości, także wobec ministerstwa i władz sportowych uległaby w takiej sytuacji radykalnej, jakościowej zmianie, determinując konieczność niezbędnych decyzji finansowych.

Mimo powyżej opisanych okoliczności oskarżeni postanowili pozbyć się tej nieruchomości, w pełni świadomie podejmując bezprawne, z góry zaplanowane, działania, skoro:

a)  uchwałę o sprzedaży nieruchomości podjęto w styczniu 2005r. czyli w czasie, gdy nie była ona jeszcze własnością (...) i była jedynie przedmiotem dzierżawy,

b)  sposób zreferowania problemu członkom Zarządu przez jej P. osk.
K. L. dowodzi z góry powziętego zamiaru takiego naświetlenia problemu aby przekonać członków Zarządu do przyjęcia propozycji sprzedaży. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że podane wówczas informacje o stanie nieruchomości „przyprawiającej o wstyd wobec chętnego do jej nabycia” zdecydowanie rozmijały się z rzeczywistością. Nawet bowiem jeśli po okresie zimowym wystąpiły pewne uszkodzenia nie rzutowały one na wartość tej nieruchomości i wartości tej nie umniejszały. Natomiast fakt ich wystąpienia mógł jedynie wskazywać na niewłaściwa opiekę nad nieruchomością i znajdującymi się na niej zabudowaniami (w tym brak lub niedostateczne ogrzewanie pomieszczeń), brak odpowiedzialnego zarządcy lub opiekuna wyposażonego w odpowiednie uprawnienia i na brak nadzoru ze strony (...). Jeśli zaś wystąpiły one w trakcie użytkowania obiektu przez Szkołę Mistrzostwa Sportowego w S., z winy osób, którym wówczas opiekę nad obiektem powierzono, należało wszcząć postępowanie
o naprawienie wyrządzonych szkód. Te ostatnie okoliczności są jednak bez znaczenia, w całościowej ocenie sprawy, skoro zgodnie z operatem szacunkowym oraz opinią biegłej E. K. wartość nieruchomości wynosiła 2.230.000 złotych, a opisywane przez oskarżonych usterki nie mogły mieć takiego charakteru aby realnie na tę wartość wpływały.

Tak więc powyższy zarzut skargi apelacyjnej, podobnie jak zarzut nieustalenia „na co miały zostać przeznaczone pieniądze uzyskane ze sprzedaży Ośrodka” oraz dotacje ministerialne uzyskane po sprzedaży Ośrodka, jest całkowicie chybiony. Z całą stanowczością stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie brak środków własnych, trudności z uzyskaniem kredytu i kolejnych dotacji, zadłużenie związku, obarczenie finansowe dzierżawioną nieruchomości, nie dawało podstawy ani też nie uprawniało do pozbycia się tej nieruchomości
w sposób, któremu towarzyszyły działania bezprawne w postaci nadużycia zaufania i wyrządzenia szkody w wielkich rozmiarach reprezentowanemu przez oskarżonych Związku, oszustwa na szkodę Powiatu w stosunku do mienia znacznej wartości, a także oszustw na szkodę byłego (...) oraz byłego Funduszu (...) - również w stosunku do mienia znacznej wartości.

Sąd Okręgowy, mimo dbałości, aby wyrok w tej sprawie był prawidłowy nie ustrzegł się jednak przed popełnieniem kilku błędów, których konsekwencją była zmiana wyroku na korzyść oskarżonych.

Po pierwsze konieczna okazała się zmiana zaskarżonego wyroku w pkt IV jego części dyspozytywnej w ten sposób, w miejsce zawartego ustalenia o treści: „czym doprowadzili Ministerstwo (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 308. 000 zł oraz Fundusz (...) w kwocie 216. 700 zł w łącznej kwocie 524.700,93 zł” przyjęto, że oskarżeni opisanym w tym punkcie wyroku zachowaniem doprowadzili Fundusz (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 216. 700 zł.

Sąd Apelacyjny wyjaśnia, że wprawdzie dostrzegł, że finalnie, oprócz kwoty 216.700 zł., o którą ubiegali się we wniosku o dotację z dnia 31.05.2005r. z (...) K. L. i J. W., (...) została wypłacona również kwota 308.000 zł. Niemniej jednak brak jest dowodu całkowicie pewnego, że uruchomienie tej całkowitej kwoty leżało w granicach zamiaru oskarżonych (brak jest zwłaszcza dowodu na piśmie, np., odpowiedniego wniosku pisemnego, o uruchomienie trzeciej transzy wyżej wskazanej umowy (...) w kwocie 308 tys. złotych). Skoro więc takie ustalenie nie miało pełnego uzasadnienia w zebranym materiale dowodowym musiało zostać wyeliminowane z opisu przepisanego oskarżonym czynu. W tym kontekście nie mogło też ujść uwadze Sądu Apelacyjnego, że brak jest również dowodu świadczącego o tym, że kwota dotacji w wysokości 250.000 zł o której mowa w pkt III części dyspozytywnej wyroku, jest odrębną (inną) kwotą, uruchomioną dodatkowo obok kwot wskazanych w pkt IV wyroku. Zgromadzone w sprawie dokumenty bez wątpienia dowodzą,
że powyższa kwota 250.000 zł mieściła się w kwocie 308.000 zł (była jej częścią), a K. L. w pierwszej kolejności zwrócił się o jej uruchomienie we wspomnianej wysokości, tylko dlatego, że taka wysokość dotacji była przedmiotem wcześniejszych uzgodnień z Ministerstwem. Pozostawienie zatem wyroku bez tych zmian jakie zostały dokonane przez Sąd Apelacyjny, prowadziłyby do oczywistej jego niesprawiedliwości dlatego, że osk. M. L. poniósłby dwukrotną odpowiedzialności na oszukańcze wyłudzenie kwoty 308 tysięcy złotych.

Powyższe zmiany oczywiście nie wpłynęły na ocenę prawną czynów przypisanych oskarżonemu K. L. i czynu przypisanego
J. W.. Odnośnie bowiem dotacji o którą wnioskował K. L. we wniosku z dnia 19.05.2005r. oraz dotacji o którą wnioskował wraz
z J. W. (wniosek z dnia 31.05.2005r.) podkreślić należy, że obie dotacje uzyskane po sprzedaży Ośrodka miały charakter celowy, jest zatem jasne na co miały one zostać przeznaczone. Rzecz wszakże w tym, że (...) nie był uprawniony do ich uzyskania, nawet jeśli miały one stanowić zapłatę za zrealizowane już inwestycje, albowiem Ośrodek w J. nie stanowił już własności (...). Ministerstwo (...) po ujawnieniu faktu, że zostało wprowadzone w błąd poprzez przedstawienie nieaktualnego już notarialnego aktu własności zażądało zwrotu przekazanych dotacji i zwrot taki został przez nowy Zarząd (...) zrealizowany (podobnie jak zwrot bezpodstawnie uzyskanej bonifikaty, o czym była mowa we wcześniejszych rozważaniach). Upoważnienie Zarządu dla oskarżonych (co warto przypomnieć) zastrzegało sprzedaż nieruchomości wraz niespłaconymi zaległościami związanymi z wykonywanymi pracami remontowo-modernizacyjnymi. Wnioski o dotacje złożono wraz z fałszywym potwierdzeniem, że (...) jest już właścicielem nieruchomości, co dla podmiotów dotujących stwarzało nowe warunki oceny zasadności i celowości dotowania. Z żadnego przy tym aktu prawnego lub umownego nie wynikał obowiązek Ministerstwa dla dotowania rozpoczętych lub już wykonanych inwestycji.

Tak więc sam fakt popełnienia przestępstw przypisanych K. L.
w pkt. III wyroku oraz M. L. i J. W. w pkt. IV wyroku nie budzi wątpliwości, albowiem:

-

Ministerstwo jak też Fundusz (...) nie mieli obowiązku dotowania (...), nie deklarowali także wcześniej pokrycia w tym trybie zobowiązań (...) związanych z koniecznością zapłaty za wykonane prace II etapu robót,

-

Ministerstwo zostało wprowadzone w sposób oczywisty w błąd skoro do wniosków ( z dnia 9 maja i 31 maja 2005r.) dołączony został nieaktualny akt notarialny, z jednoczesnym ukryciem faktu sprzedaży tej nieruchomości (bez zgody Ministerstwa),

-

Status prawny nieruchomości uległ zmianie w sposób oczekiwany przez Ministerstwo i nastąpiło przyznanie dotacji, ale dotacja zgodnie z umowami
o dotacje, ustaleniami z przedstawicielami Ministerstwa oraz zeznaniami świadków nie zostałaby przyznana w wypadku posiadania wiedzy, że nieruchomość ta nie jest już własnością (...) (k. 2123 K. W. „jeżeli inwestor nie jest już właścicielem obiektu, nie ma także umowy dzierżawy tego obiektu nie może otrzymać żadnej dotacji” i A. Z. k. 36 i n. -„Dotacje te zostały w sposób jawny wyłudzone poprzez wprowadzenie w błąd Ministra co do stanu prawnego nieruchomości”).

Sąd Apelacyjny zmniejszył wymiar kar grzywny wymierzonych oskarżonym K. L., J. W. i A. Ż. mając na uwadze
w szczególności wysokość dochodów sprawców i ich obecne możliwości zarobkowe, wiek, a także upływ czasu od popełnienia czynów im przypisanych. Zróżnicowanie stawek dziennych grzywny wynika z niejednakowego stopnia winy i wielości czynów przypisanych. Ponadto Sąd Apelacyjny zdecydował się na skrócenie okresu próby związanego z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności do lat 2 uznając, że jest to okres wystarczający dla osiągnięcia wobec sprawców celów kary, w szczególności zapobieżeniu powrotowi do przestępstwa w tym przyjmując, że brak jest podstaw do prognozowania możliwości powrotu do przestępstwa przez któregokolwiek oskarżonych.

W pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny zaskarżony wyrok utrzymał
w mocy i nadto wymierzył oskarżonym K. L. (1) i J. W. (1) nowe kary łączne grzywny.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k.

Z tych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.