Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku R. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w J.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie

z dnia 20 grudnia 2012 r. sygn. akt IV U 1027/12

u c h y l a zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie.

Sygn. akt III AUa 182/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 maja 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w J. odmówił wnioskodawcy R. P. prawa do emerytury dochodzonego wnioskiem z dnia 18 kwietnia 2012 r., w trybie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Powołując w podstawie prawnej decyzji art. 27 w/w ustawy, organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia wszystkich koniecznych przesłanek nabycia prawa do dochodzonego świadczenia jako, że choć osiągnął 65 rok życia, to nie posiada wymaganego co najmniej 20 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a jedynie 16 lat i 21 dni.

Wnioskodawca R. P. odwołał się od decyzji ZUS do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury.

W uzasadnieniu odwołania stwierdził, że wbrew stanowisku ZUS spełnia wszystkie konieczne ku temu warunki, ponieważ skończył 65 lat życia i posiada co najmniej 20 letni okres składkowy i nieskładkowy.

Uzasadniając swoje stanowisko podniósł, że organ rentowy niezasadnie nie uznał okresów jego zatrudnienia w (...)Przedsiębiorstwie(...) w K. w okresie od 7 maja 1979 r. do 30 czerwca 1983 r. oraz w Przedsiębiorstwie (...)w okresie od
4 czerwca 1984 r. do 4 maja 1989 r. W tych okresach kilkakrotnie wyjeżdżał za pośrednictwem firmy (...)do pracy za granicę: do (...)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. wnosił o oddalenie żądania wnioskodawcy z tych samych względów, które legły u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie, po rozpoznaniu odwołania wnioskodawcy R. P., wyrokiem z dnia 20 grudnia 2012 r. (sygn. akt IV U 1027/12) oddalił odwołanie.

Sąd I instancji ustalił, że wnioskodawca ur. (...), w okresach od 11 marca 1966 r. do 17 października 1966r. oraz od 4 sierpnia 1969 r. do 11 września 1971 r. pracował w Zakładach (...) na stanowisku praser oraz robotnik transportowy. W okresie od 8 grudnia 1971 r. do 8 sierpnia 1972 r. wnioskodawca pracował w (...) Zakładach (...) jako elektromonter, a od 8 sierpnia 1972 r. wnioskodawca podjął zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...)jako elektryk, gdzie był zatrudniony do 30 maja 1975r. Dalej Sąd przedstawił przebieg zatrudnienia wnioskodawcy w Polsce. Od 23 czerwca 1986 r. do 30 czerwca 1986 r. odwołujący pracował na budowie eksportowej w (...)na stanowisku betoniarz-wylewkarz.

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie akt organu rentowego, zeznań świadków Z. B., T. S., E. G. oraz samego wnioskodawcy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków Z. B. i T. S. tej części, w której twierdzili, że pracowali razem z wnioskodawcą na budowie eksportowej w Niemczech oraz zeznaniom E. G. co do twierdzenia, że skarżący pracował na budowie eksportowej w Libii.

W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Krośnie uznał żądanie odwołania za nieuzasadnione, a zaskarżoną decyzję ZUS trafną i odpowiadającą prawu –
w tym wypadku art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998nbr. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2004r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) jako, że wnioskodawca nie wykazał co najmniej 20 letniego okresu składkowego i nieskładkowego.

W podstawie prawnej wyroku powołany także został art. 477 ¹⁴ § 1 kpc.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie skierował do Sądu Apelacyjnego wnioskodawca R. P. zarzucając:

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na uznaniu, że zeznania świadków oraz przesłuchanie wnioskodawcy nie dają podstaw do ustalenia w jakich okresach miała miejsce praca wnioskodawcy poza granicami Polski oraz na jakiej podstawie była wykonywana, podczas gdy dowody te jasno wskazują, iż w spornych niezaliczonych wnioskodawcy okresach podczas zatrudnienia w (...) K. oraz
w (...) wnioskodawca wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę na rzecz (...) K. oraz (...) w(...)

- naruszenie przepisów prawa procesowego poprzez nieprzeprowadzenie w drodze pomocy prawnej dowodu z zeznań świadka M. K., który potwierdziłby daty wyjazdów do pracy za granicę,

- błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że wnioskodawca udowodnił jedynie 16 lat i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych podczas, gdy z ustalonego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca posiada 20 letni okres składkowy
i nieskładkowy.

Wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie skarżącemu prawa do emerytury ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy okazała się uzasadniona , a jej uwzględnienie wywołało skutek w postaci uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji .

Wnioskodawca R. P. dochodził przyznania prawa do emerytury określonego w art. 28 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.)

Jak stanowi art. 28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) mężczyźnie urodzonemu przed dniem 1.01.1949 r., który nie udowodnił okresu składkowego i nieskładkowego określonego w art. 27 przysługuje emerytura jeżeli spełnił łącznie następujące warunki: osiągnął 65 lat życia, posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat, przy czym emerytury tej nie podwyższa się do kwoty najniższej emerytury.

ZUS uznał wnioskodawcy 16 lat i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Spornymi okazały się okresy zatrudnienia wnioskodawcy w(...)Przedsiębiorstwie (...)w K. w okresie od 7 maja 1979 r. do 30 czerwca 1983 r. oraz w Przedsiębiorstwie (...)w okresie od 4 czerwca 1984 r. do 4 maja 1989 r.

Według twierdzeń wnioskodawcy w okresach ww. wyjeżdżał do pracy za granicę za pośrednictwem (...) K.: trzykrotnie (...) Poza tym w czerwcu 1986 r. pracował (...).

W ocenie Sądu I instancji okresów zatrudnienia za granicą nie można uznać ze względu na mało precyzyjne zeznania świadków oraz wnioskodawcy.

Pogląd ten należy podzielić, jednakże należy mieć również na uwadze, że to Sąd Okręgowy w Krośnie był gospodarzem procesu i to on sformułował mało precyzyjnie pytania do świadków w odezwie do Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 24.07.2012 r.

W ogóle Sąd Apelacyjny zauważa błąd w metodologii działania Sadu Okręgowego w tego typu sprawie, bowiem w pierwszej kolejności winien być wezwany pełnomocnik wnioskodawcy o sprecyzowanie terminów poszczególnych wyjazdów wnioskodawcy do pracy za granicę, względnie wnioskodawca winien być przesłuchany informacyjnie na te okoliczności. Dopiero w drugiej kolejności winni być przesłuchiwani świadkowie, w szczególności, że sprawa dotyczy kilku okresów zatrudnienia za granicą i kilku okresów pracy w kraju lub przebywania na urlopach bezpłatnych.

Poza tym w sprawie nie został przesłuchany świadek M. K., co do którego został uzupełniony adres zamieszkania, a który miał mieć wiadomości odnośnie zatrudnienia wnioskodawcy w Niemczech.

Powyższe uchybienia czynią zaskarżony wyrok przedwczesnym, wywołującym skutek w postaci jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Okręgowy, jak to już wcześniej wskazano, w pierwszej kolejności przesłucha wnioskodawcę na okoliczność sprecyzowania poszczególnych okresów zatrudnienia za granicą i w kraju, czy łącznie z uznanymi przez ZUS okresami dadzą one łącznie 20 lat zatrudnienia.

W przypadku nie wykazania 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych zbędnym będzie prowadzenie dalszych dowodów. Jednakże w przypadku wskazania okresów pracy przenoszących 20 lat koniecznym będzie zastosowanie się do uwag wyżej poczynionych i rozważenie konieczności powtórzenia dowodów z bardziej precyzyjnego przesłuchania świadków, względnie ich przesłuchania bezpośrednio przed Sądem orzekającym.

Wydaje się niezbędne przesłuchanie świadka M. K. po sprecyzowaniu okoliczności na jakie ma być przesłuchany.

Dopiero przeprowadzenie postępowania w sposób wyżej określony, następnie ocena jego wyników i na jej podstawie wyciągnięte wnioski, będą mogły z kolei stanowić podstawę ustaleń dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy (nie wykluczając oczywiście możliwości przeprowadzenia innych – czy to zawnioskowanych przez strony, czy tez dopuszczonych przez Sąd z urzędu – dowodów), a wydany wyrok będzie mógł być poddany kontroli Sądu II instancji, w sytuacji złożenia apelacji przez którąkolwiek ze stron.

W świetle wyżej naprowadzonych okoliczności – skoro wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego, praktycznie w całości – na podstawie art. 386 § 4 kpc orzeczono jak w wyroku.