Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 181/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca:

SSA Bogumiła Metecka-Draus

Sędziowie:

SA Janusz Jaromin (spr.)

SA Stanisław Kucharczyk

Protokolant:

sekr. sądowy Karolina Pajewska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Janiny Rzepińskiej

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2014 r. sprawy

1)  M. M.

oskarżonego z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 158 § 3 k.k.

2)  N. K.

oskarżonego z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 158 § 3 k.k. i inne

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora co do obu oskarżonych oraz obrońcę oskarżonego N. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 13 maja 2014 r., sygn. akt III K 271/13

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelacje prokuratora i obrońcy oskarżonego N. K. za oczywiście bezzasadne;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. I. F. i A. M. kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych z VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym M. M. i N. K. z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalania oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych związanych
z postępowaniem odwoławczym.

Sygn. akt II AKa 181/14

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 13 maja 2014 r. uznał oskarżonych M. M. i N. K. za winnych tego, że w dniu 25 maja 2013r. w S. przy ulicy (...) działając wspólnie i w porozumieniu dokonali pobicia T. L. w ten sposób, że uderzali pokrzywdzonego pięścią w głowę, a następnie kiedy pokrzywdzony upadł na chodnik M. M. kopał go po całym ciele, w tym kilkukrotnie kopnął go w głowę, natomiast N. K. kopał pokrzywdzonego po nogach w wyniku czego pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci stłuczenia głowy, licznych zadrapań i otarć skóry głowy, krwiaków i obrzęku obu okolic jarzmowych i oczodołowych oraz choroby realnie zagrażającej życiu w postaci urazu czaszkowo- mózgowego z krwiakiem podtwardówkowym nad prawą półkulą mózgu i rozległym pourazowym uszkodzeniem tkanki mózgowej, która w dniu 8 lipca 2013r. skutkowała zgonem pokrzywdzonego, to jest przestępstwa z art. 158 § 3 k.k. i za to przestępstwo, na podstawie art. 158§ 3 k.k. wymierzył M. M. karę 3 lat pozbawienia wolności, a N. K. karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Nadto uznał M. M. za winnego tego, że w dniu 25 maja 2013r. w S. przy ulicy (...) dokonał kradzieży dowodu osobistego oraz książeczki wojskowej na nazwisko T. L., czym działał na szkodę T. L., tj. przestępstwa z art. 275§ 1 kk w zb. z art. 276 kk w zw. z art. 11§ 2 kk i za to przestępstwo, na podstawie art. 275§ 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk, wymierzył mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 85 i 86 § 1 kk wymierzył M. M. karę łączną 3 (trzech) lat pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec M. M. i N. K. obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przez zapłatę solidarnie kwoty 40 000 zł na rzecz pokrzywdzonych J. i S. małż. L..

Apelację od powyższego wyroku wywiódł prokurator oraz obrońca oskarżonego N. K..

Prokurator zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w części dotyczącej orzeczenia o karze, zarzucając rażąco niewspółmierną łagodność wymierzonych oskarżonym kar za przestępstwo z art. 158 § 3 k.k. podczas gdy stopień winy, społecznej szkodliwości czynu, w tym sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, a także rodzaj i charakter naruszonego dobra, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wskazują, iż karą adekwatną do sądowych dyrektyw jej wymiaru byłaby kara pozbawienia wolności w wyższym wymiarze. Podnosząc powyższy zarzut prokurator wniósł podwyższenie wymiaru orzeczonych wobec oskarżonych kar i wymierzenie za czyn I: M. M. kary 7 lat pozbawienia wolności, a N. K. kary 4 lat pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego N. K. zaskarżył wyrok Sądu pierwszej instancji w zakresie wymiaru kary orzeczonej wobec oskarżonego N. K. i zarzucając jej rażącą niewspółmierność wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez warunkowe zawieszenie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja prokuratora, jak i obrońcy oskarżonego okazały się oczywiście bezzasadne. Ponieważ jednak wniosek o uzasadnienie wyroku złożył jedynie obrońca N. K., na postawie przepisu z art. 457 § 2 k.p.k. sąd odwoławczy ograniczył zakres pisemnego uzasadnienia do analizy tych tylko zarzutów, które objęte zostały apelacją obrońcy oskarżonego.

W ocenie sądu odwoławczego, wymierzona oskarżonemu N. K. kara roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności jest karą sprawiedliwą w sposób właściwy wypełniając wszelkie dyrektywy jej wymiaru, o których jest mowa w kodeksie karnym, a w szczególności w art. 53 k.k. Całkowicie przekonujące są wywody Sądu pierwszej instancji w przedmiocie wymiaru kary, stąd nie ma potrzeby ich powielenia.

Nawiązując do apelacji obrońcy oskarżonego, dostrzec trzeba, że została ona skonstruowana w ten sposób, że skarżący zarzucając rażącą niewspółmierność kary nie kwestionował samego wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, a wadliwości rozstrzygnięcia upatrywał jedynie w niezastosowaniu warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Wobec powyższego podkreślić należy, że nie ma automatyzmu między wymierzeniem kary w wysokości czy rodzaju przewidzianym w art. 69 § 1 k.k. a rozważeniem, co do potrzeby zastosowania przewidzianej w nim instytucji (warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary). Innymi słowy, wymierzenie kary do dwóch lat pozbawienia wolności nie oznacza, że sąd obowiązany jest zawsze rozważyć, czy sprawca zasługuje na dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia jej wykonania. Rozpatrzenie warunków tej decyzji, określonych w art. 69 § 1 in fine i w § 2 k.k. nie aktualizuje się jeżeli sąd uzna, że powody wskazane w art. 53 § 1 i 2 k.k. przemawiają za orzeczeniem kary w bezwzględnym wymiarze (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2006 r., V KK 174/06). Tym niemniej Sąd Okręgowy w pisemnych motywach rozstrzygnięcia szczegółowo rozważył potrzebę zastosowania wskazanej wyżej instytucji, uznając iż brak jest podstaw do warunkowego zawieszenia kary orzeczonej wobec N. K..

Odnosząc się do argumentów apelacji, nie sposób zgodzić się z tak mocno eksponowanym w niej twierdzeniem, że w tej sprawie faktycznie istnieją podstawy określone w art. 69 § 1 i 2 k.k., do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary. Otóż jedyną przesłanką decydującą o tym, czy kara w odpowiedniej wysokości ma być orzeczona w postaci bezwzględnej czy też z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jest ocena, w jakiej postaci kara ta osiągnie cele wobec sprawcy przestępstwa, a więc rozstrzygnięcie to musi znajdować uzasadnienie jedynie w pozytywnej lub negatywnej prognozie kryminologicznej. Przepis art. 69 § 1 i 2 k.k. jest tak skonstruowany, że przy stosowaniu warunkowego zawieszania wykonania kary nakazuje kierować się jedynie względami szczególno-prewencyjnymi, zaś społeczne oddziaływanie kary, jej współmierność do szkodliwości społecznej czynu i winy sprawcy należy uwzględniać przy wymierzaniu kary (art. 53 § 1-3 k.k.). Dopiero wymierzenie kary nieprzekraczającej dwóch lat pozbawienia wolności otwiera drogę do rozważań nad możliwością zastosowania instytucji przewidzianej w art. 69 § 1 k.k. Warunkowe zawieszenie wykonania kary warunkuje zatem jedynie przekonanie, że sprawca nie powróci na przestępstwa i wykonanie wymierzonej kary nie będzie konieczne dla wdrożenia go do przestrzeganego porządku prawnego. Tego rodzaju przekonanie bazować zaś musi na ocenie postawy sprawcy, jego właściwości i warunków osobistych, dotychczasowego sposobu życia oraz zachowania się po popełnieniu przestępstwa. Jeśli więc przez pryzmat tych warunków spojrzy się na sylwetkę oskarżonego, to zauważyć należy, że jest on osobą wcześniej karaną. Jakkolwiek czyny zabronione za które został uprzednio ukarany były rodzajowo inne od objętego tym postępowaniem, to fakt ich popełnienia ujawnia, że oskarżony ma łatwość w naruszaniu obowiązującego porządku prawnego. Premiowanie go obecnie – przy skazaniu za przestępstwo skierowane przeciwko najwyższym dobrom chronionym prawem jak zdrowie i życie – dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia wykonania kary, mogłoby więc wskazaną cechę lekceważącego podejścia do przestępczych zachowań jedynie utrwalić.

Poza tym dla oceny właściwości i warunków osobistych oskarżonego w aspekcie jego prognozy kryminologicznej nie bez znaczenia są spostrzeżenie Sądu Okręgowego wyrażone w zakresie motywacji wymiaru kary pozbawienia wolności, wskazujące na skłonności oskarżonego do alkoholizowania się, brak przyczyniania się do utrzymywania rodziny, a nawet zachowanie w toku postępowania sądowego (nierealizowanie obowiązków dozoru, stawienie się na rozprawę pod silnym wpływem alkoholu). Na podstawie ustaleń, jakie poczynił Sąd Okręgowy, w efekcie właściwie przywołanych i ocenionych okoliczności, uwzględniając dotychczasowe rozważania, także i Sąd Apelacyjny nie ma więc przekonania, że poprzestając na warunkowym zawieszeniu wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary, nie popełni on więcej przestępstwa, a to jest minimalnym przecież zadaniem kary, szczególnie w omawianej tu postaci.

Z pewnością pozostałe okoliczności, na które powołuje się obrońca w apelacji są korzystne dla oskarżonego. Nie uszły one jednak uwadze Sądu Okręgowego, o czym przekonuje treść pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia. Okoliczności te jednak nie są w stanie pozbawić racji wniosków, do jakich doszedł Sąd w przedmiocie rodzaju, wymiaru i postaci kary oskarżonego.

Reasumując, kara wymierzona oskarżonemu N. K. w zaskarżonym wyroku jest celowa, zasłużona i sprawiedliwa. Nie ma żadnych podstaw do uznania, aby rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w tym względzie uznać za obarczone błędem, który mógłby mieć wpływ na treść orzeczenia. W szczególności argumentacji takiej nie dostarcza obrońca w apelacji.

Z tych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.