Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach

V Wydział Karny Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Myśliwiec

Sędziowie: SO Olga Nocoń

SR (del.) Barbara Wajerowska-Oniszczuk (spr.)

Protokolant: Anna Mańka

w obecności Wandy Ostrowskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2015 r.

sprawy: K. M. /M./,

syna R. i J.,

ur. (...) w R.,

oskarżonego o przestępstwo z art. 270 § 1 kk, art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 13 listopada 2014r. sygn. akt VI K 710/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w punkcie 1 wyroku przyjmuje, iż czyn opisany stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, a podstawą prawną wymierzonej oskarżonemu kary jest art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt V2Ka 52/15

UZASADNIENIE

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Wodzisławiu Śląskim oskarżył K. M. o to, ze :

I. w dniu 18 czerwca 2014 roku w R., posługując się programem komputerowym podrobił dokument w postaci „ potwierdzenia transakcji ” tj. dokonania przelewu bankowego z Banku (...) na kwotę 1200,00zł, a następnie użył go jako autentyczny, przesyłając go za pośrednictwem poczty elektronicznej pokrzywdzonemu M. R.,

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk

II. w dniu 18 czerwca 2014 roku w P. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd, tj. przekazanie pokrzywdzonemu sfałszowanego przelewu bankowego opisanego w punkcie I , świadczącego o przelaniu na konto bankowe kwoty 1200,00zł za zakupiony telefon komórkowy marki S. (...) oraz następnie osobistym odebraniu telefonu z miejsca zamieszkania pokrzywdzonego i sprzedaniu w sklepie telefonów komórkowych w R., doprowadził pokrzywdzonego M. R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości 1200,00zł

tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

tj. o czyn z art. 244 kk

Wyrokiem z dnia 13 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w sprawie VI K 710/14 uznał oskarżonego K. M. za winnego tego, że w dniu 18 czerwca 2014 roku w P. i w R. , działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej posługując się uprzednio przez siebie podrobionym w tym celu dowodem wpłaty z banku (...) S.A. wprowadził M. R. w błąd, co do faktu zapłaty za zakupiony telefon komórkowy S. (...), a w konsekwencji doprowadził M. R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości 1200,00zł poprzez wydanie tego telefonu komórkowego, tj. za winnego czynu wyczerpującego znamiona występku z art. 286 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności. Karę tę na zasadzie art. 69 §1 i § 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat.

Nadto na podstawie art. 33 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki na kwotę 20,00 zł.

Na podstawie art. 46 § 1 kk Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim zobowiązał także oskarżonego K. M. tytułem środka karnego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego kwoty 1200,00 zł.

Na mocy art. 44 § 1 kk orzekł przepadek dowodu rzeczowego w postaci potwierdzenia dokonania przelewu przechowywanego w aktach sprawy na karcie 4.

Ponadto sąd na podstawie art 627 kpk w zw. z art. 616 § 1 pkt 2 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz M. R. kwotę 360,00 zł tytułem zwrotu kosztów ustanowienia pełnomocnika i obciążył oskarżonego w całości kosztami postępowania w kwocie łącznej 650,00zł.

Od powyższego wyroku apelację złożył Prokurator Prokuratury Rejonowej w Wodzisławiu Śląskim, który na zasadzie art. 438 pkt 1 kpk wyrokowi zarzucił:

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 270 § 1 kk oraz 11 § 2 kk poprzez ich niezastosowanie w kwalifikacji prawnej czynu przypisanego K. M., co powoduje w ocenie Prokuratora Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim, że kwalifikacja prawna przypisanego oskarżonemu czynu jest niepełna i nie odzwierciedla pełnej zwartości kryminalnej popełnionego przez niego czynu, czego konsekwencją stało się nieprzyjęcie w podstawie prawnej wymierzonej K. M. za popełniony przez niego czyn art. 11 § 3 kk, tym samym – według oskarżyciela publicznego – sąd dopuścił się również obrazy prawa materialnego w postaci przepisu art. 11 § 3 kk.

Podnosząc powyższe zarzuty oskarżyciel publiczny wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie w kwalifikacji prawnej przypisanego K. M. czynu konstrukcji zbiegu kumulatywnego określonego w art. 11 § 2 kk i uzupełnienie kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu o art. 270 § 1 kk . Wniósł tym samym o przyjęcie w wymiarze kary nie przepisu art. 286 § 1 kk, lecz art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Analiza akt sprawy wykazała, w ocenie Sądu Odwoławczego, zasadność zarzutów wniesionej apelacji, czego konsekwencją stało się wydanie orzeczenia o charakterze reformatoryjnym.

Na wstępie wskazać należy, że słusznie Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim uznał, że powołane w akcie oskarżenia zachowania oskarżonego K. M. stanowią jeden czyn. Sąd dał takiemu stanowisku wyraz, opisując w punkcie 1 wyroku wszystkie znamiona jego postępowania.

W świetle utrwalonej już linii orzecznictwa Sądu Najwyższego, a także sądów apelacyjnych, nie może bowiem budzić wątpliwości, że z treści art. 11 § 1 k.k., jednoznacznie można wyprowadzić wniosek, iż zachowanie się będące zewnętrznym przejawem jednego impulsu woli stanowi tylko jeden czyn, niezależnie od liczby skutków tego zachowania się oraz od liczby naruszonych przez nie norm.

Dokonując prawidłowego opisu czynu karalnego popełnionego przez oskarżonego, Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w sposób błędny określił jednak kwalifikację prawną tego czynu.

Nie ulega wątpliwości, że sposób wprowadzenia w błąd ofiary oszustwa może być rozmaity. Zamierzony cel sprawcy może być osiągnięty przy użyciu słowa, dokumentów lub innych przedmiotów bądź zachowania się sprawcy. Podstępne zabiegi mogą ograniczyć się nie tylko do jednokrotnego kłamstwa, ale mogą też wiązać się z całą gamą zachowań (w tym zaniechań) mających na celu wywołanie błędu pokrzywdzonego lub utrzymanie go w błędzie. Podstępne zabiegi mogą występować obok okoliczności prawdziwych lub mogą być powiązane z zatajeniem pewnych, istotnych okoliczności. Wprowadzeniem w błąd może być więc każde zachowanie powodujące błędną ocenę rzeczywistości adresata tych podstępnych zabiegów.

Jeżeli sprawca przestępstwa tym samym czynem realizuje znamiona określone w co najmniej dwóch przepisach, z których żaden nie oddaje w pełni całej zawartości kryminalnej popełnionego czynu, konieczne staje się ich łączne (kumulatywne) uwzględnienie przy kwalifikacji prawnej ( tzw. zbieg właściwy).

W niniejszej sprawie brak jakichkolwiek wątpliwości co do faktu, iż oskarżony uprzednio podrobił dowód wpłaty z banku (...) S.A. na kwotę 1200,00 zł po to, aby później przedstawić go pokrzywdzonemu i w ten sposób wprowadzić go w błąd co do faktu zapłaty za przedmiotowy telefon, doprowadzając M. R. w konsekwencji do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem. Jasne jest zatem, że w przypadku omawianej konstrukcji czynu występuje ścisła więź dwu przestępstw – art. 270 § 1 kk i art. 286 § 1 kk - o charakterze "środka do celu", tworząca zwartą całość zachowania się sprawcy

Przytoczony przez Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim stan faktyczny sprawia, że nie da się oddać w kwalifikacji prawnej zawartości bezprawia tego czynu, pomijając któryś ze zbiegających się przepisów. Kwalifikacja prawna czynu ma bowiem oddawać jego zawartość kryminalną, charakteryzować jego bezprawie uwzględniane w charakterystyce typów czynów zabronionych, których znamiona ten czyn realizuje.

Kwalifikując opisany w wyroku czyn, jako występek z art. 286 §1 kk, Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim powołał się na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2003 roku ( WA 69/02), którego teza brzmi:

„ w sytuacji, w której doszło do podrobienia dokumentu w celu użycia go za autentyczny

( art. 270 § 1 kk) a następnie przekazania tego dokumentu innej osobie aby ta używając go

jako autentycznego dokonała wyłudzenia mienia ( art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk) , możliwe jest w zależności od okoliczności konkretnej sprawy, uznanie pierwszego z tych czynów za przestępstwo współukarane.

Pomijając już fakt, iż Sąd Najwyższy w treści orzeczenia wyraźnie wskazał iż czyn z art. 270§ 1 kk należy uznać za przestępstwa wspołukarane z art. 286 § 1 kk stwierdzić należy, ze Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim błędnie odczytał intencje Sądu Najwyższego towarzyszącego wydaniu tego orzeczenia. Zamiarem Sądu Najwyższego w tym przypadku było bowiem jedynie wyeliminowanie z kwalifikacji prawnej o brzmieniu :” art. 270 § 1 kk w zbiegu z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zbiegu z art. 270 § 1 kk” art. 270 § 1 kk i przyjęcie prawidłowej kwalifikacji prawnej o brzmieniu : „ art. 18 § 3 kk w zbiegu z art. 286 § 1 kk w zbiegu z art. 270 § 1 kk”.

W tym stanie rzeczy, Sąd Odwoławczy uznał, iż w niniejszej sprawie błędnie zastosowano prawo materialne i dostrzegając konieczność zmiany wyroku w tym zakresie przyjął, iż czyn opisany w punkcie 1 wyroku stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 §2 kk.

Konsekwencją tak przyjętej zmiany stała się także potrzeba zmiany podstawy prawnej wymierzonej oskarżonemu kary, poprzez przyjęcie, iż jest nią art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk. W wypadku właściwego zbiegu przepisów ustawy sąd wymierza bowiem karę na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą

W zespole powyższych okoliczności Sąd Odwoławczy orzekł jak w sentencji.